Vietnam (Việt Nam) veya resmi adı ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti (Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam), Güneydoğu Asya’da, S harfine benzeyen dar, uzun bir kara parçası üzerinde yer alıyor. Çinhindi Yarımadası’nın doğusundaki ülke, kuzeyde Çin, batıda Kamboçya ve Laos, güneyde ve doğuda Güney Çin Denizi ile çevrili ve 331.210 km²  yüzölçümüne sahip.

ITE HCMC

Türkiye’de Vietnam’ı daha çok Hollywood filmlerinde izlediğimiz Vietnam Savaşı ile tanıyoruz. Benim ülkeyle buluşma hikayem ise Vietnam Turizm Ofisi tarafından ITE HCMC 2018 Ho Chi Minh City Uluslararası Turizm Fuarı’na davet edilmemle başladı. 16 ülkeden seçilen 26 basın mensubu arasında yer alarak basın davetlisi olarak katılacağım fuar, bana bu ülkenin kapılarını da açmıştı. Böyle bir organizasyonda yer alacağım için tabii ki oldukça da heyecanlıydım.

Vietnam tarihi

Arkeolojik bulgulara göre günümüzdeki Vietnam ile Çinhindi’nin ilk sakinleri, 50.000 yıl önce bölgeye geldikleri sanılan Negritolar. Daha sonra bölgeye farklı tarihlerde yeni topluluklar gelmiş ve bunların kaynaşması ile günümüzdeki Vietnamlıların atalarını oluşturan ayrı bir etnik topluluk ortaya çıkmış. Bu etnik topluluk, farklı hanedanlıklar tarafından yönetilmiş.

İşgaller

Vietnam, 1800’ün başına kadar neredeyse 1.000 yıl Çin Devleti’nin kontrolünde kalmış. 1800-1945 arasında Fransa’nın sömürgesi olan ülke, 2. Dünya Savaşı sırasında Japonya tarafından işgal edilmiş olsa da Fransız yönetimi yerinde kalmış. Savaştan Japonya’nın yenik çıkması üzerine Fransa, Çinhindi Birliği (Kamboçya, Laos, Vietnam)’ni geri almak istemiş ve böylece Çinhindi Savaşları başlamış. 1930 yılında Ho Chi Minh önderliğinde çeşitli grupların bir araya gelmesi ile kurulan Çinhindi Komünist Partisi, sömürgeciliğe karşı büyük bir mücadele vermiş. 1946 yılında 1. Çinhindi Savaşı çıkmış, savaş 1954 yılına kadar devam etmiş. Kuzeyde Demokratik Vietnam Cumhuriyeti, güneyde Vietnam Cumhuriyeti kurulmuş.

Kuzey Vietnam – Güney Vietnam Savaşı başlıyor

Kuzey Vietnam, Ho Chi Minh önderliğinde Çin, Sovyetler Birliği ve diğer sosyalist ülkelerin desteğini alarak 1965 yılına kadar hızlı bir gelişme göstermiş. Güneyde ise baskıya dayalı bir yönetim sistemi hakim olmuş, siyasi istikrar sağlanamamış. 1960 yılında baskı rejimine karşı Vietnam Halk Kurtuluş Cephesi adı ile örgütlenen, baskı ve yolsuzluklardan bıkan komünist olmayan güneylilerin de katılmasıyla güçlenen, Kuzey Vietnam tarafından desteklenen gerilla hareketi, Güney Vietnam rejimini ciddi şekilde tehdit etmeye başlamış. Bu durum Güney Vietnam’a 1954 yılından itibaren yardım ve askeri malzeme sağlayan ABD’nin Vietcong olarak adlandırdığı Vietnam Halk Kurtuluş Cephesi gerillalarına karşı Güney Vietnam’a yaptığı yardımların artmasına neden olmuş.

ABD ülkede

ABD helikopterleri, silahlı güçleri, taşıyıcılar ve binlerce askeri danışman ülkeye gelmiş, Güney Vietnam ordusu güçlendirilmiş. 1965 yılında gerillaların güneye sızmalarını önleme gerekçesi ile ABD, Kuzey Vietnam’a karşı yoğun bir hava bombardımanı başlatmış. Ancak yoğun hava bombardımanları sonuç vermemiş, ABD ve Güney Vietnam ordusu Vietcong gerillaları ile mücadelede başarısız olmuş. Vietcong kuvvetlerinin 1968 yılı şubat ayında  şehirler ve askeri üslere karşı düzenlediği Tet Saldırısı, Vietnam Savaşı’nda (2. Çinhindi Savaşı) dönüm noktasını oluşturmuş. ABD, 1968 yılında barış görüşmeleri başlatmış ancak barış görüşmeleri sırasında da savaş devam etmiş. Bölgede ABD birliklerinin azalmasına karşılık, ABD’nin Laos ve Kamboçya’ya müdahalesi ile savaş bütün Çinhindi’ne yayılmış. Barış görüşmeleri sırasında 1969 yılında Ho Chi Minh ölmüş.

Kuzey Vietnam – Güney Vietnam Savaşı bitiyor

Savaş 30.4.1975 tarihinde Saigon’un ele geçirmesiyle sona ermiş. İki Vietnam 2.7.1976 tarihinde birleşmiş, Kuzey Vietnam’ın başkenti, bayrağı, marşı ve parası tüm ülkede geçerli olmuş. Aynı yıl Saigon’un adı, Vietnam Savaşı’nın lideri Ho Chi Minh anısına Ho Chi Minh City (HCMC) olarak değiştirilmiş.

Ho Chi Minh kimdir?

Ho Chi Minh, Vietnam bağımsızlık hareketinin önderi ve Vietnam Demokratik Cumhuriyeti’nin ilk başkanı olarak ülkede anılıyor. Ho Chi Minh, Vietnamca da Işığa Kavuşturan anlamına geliyor ve halkı tarafından sevgiyle Ho Amca olarak anılıyor.

Vietnam hakkında bilgi

Vietnam’da dil ve eğitim

Vietnam’ın resmi dili Vietnamca. Ayrıca Fransızca, Çince, İngilizce, Khmer dili konuşuluyor. Ülkede eğitim düzeyi yüksek. Ülkenin geleceği açısından Vietnamlıların İngilizce öğrenmelerine özel bir önem veriliyor, ama İngilizce seviyelerinin çok düşük olduğunu da söylemeliyim (karşılıklı anlaşma konusunda oldukça zorlandım).

Vietnam’da dinler

Vietnam’da resmi kayıtlara göre nüfusun %82’si ateist. Budizm, Taoizm, Konfüçyüs, Cao Dai, Katolik ve İslam inanca sahip nüfus bulunuyor. Bu dinler arasında en yaygın olanı Budizm. Budist okullardan Mahayana Budizmi kuzeyde, Therevada Budizmi güneyde Mekong Deltası’nda, özellikle Khmerler arasında yaygın. Ayrıca güneyde Hoa Hao Budizmi önem taşıyor.

Pagodalar, Budizm dinini yansıtan dini yapıları. Tapınaklar ise bir krala, kraliçeye adanan yapılar. Onların din ile bir alâkası yok.

Kutsal hayvanlar

Vietnam’da 4 kutsal hayvan var: Ejderha kral kadar güçlü olmayı, unicorn (tek boynuzlu at) şansı, kaplumbağa sürekliliği ve phoenix (anka kuşu) saflığı temsil ediyor.

Vietnam’da hava durumu

Vietnam, iklimi nedeniyle yılın her dönemi gidebilecek bir ülke değil. İklim ülkenin kuzey, orta ve güney bölgelerinde büyük farklılıklar gösteriyor. Eğer ülkenin tümünü gezmek isterseniz güneyi dikkate alarak aralık ayı ile şubat ayı sonuna kadar olan dönemi tercih etmelisiniz. Bu aylar arasında ülkeye gitmeye karar verirseniz  ülkenin kuzeyinde havanın soğuk, güneyinde sıcak olduğunu dikkate alarak bavulunuzu hazırlamalısınız. İklim dışında seyahat planı yaparken dikkat etmeniz gereken bir diğer konu Vietnam yeni yılının tarihini öğrenmek. Vietnam Yeni Yılı (Tết) ocak ayı sonu ile mart ayı arasında bir tarihte kutlanıyor ve günü her yıl değişiyor. Yeni yıldan 10-15 gün önce ülkeye giderseniz sokaklardaki canlılığı, coşkuyu yaşayabilirsiniz.

Havalimanında dikkat!

Vietnam’da hiçbir ülkede karşılaşmadığım bir uygulama var. Havalimanında bavulu teslim aldıktan sonraki çıkış yerinde bavulunuzdaki barkodu boarding kartınızdaki barkod ile karşılaştırıyorlar. Yani havaalanından yanlışlıkla (!) bir başkasının bavulu ile çıkmanız mümkün değil 🙂 .

Vietnam para birimi

Ülkenin para birimi Dong (VND). Ülkede ister sokaktan, ister oteller içindeki dükkanlardan alışveriş yapın, mutlaka sıkı bir pazarlık yapmalısınız. Size söylenen fiyatın üç veya dörtte birini teklif ederek pazarlığa başlayabilirsiniz. Büyük alışveriş merkezleri dışında ülkede hemen her şey pazarlığa tabi. Bahşiş de yaygın bir uygulama değil. Bu arada ülkede herşey oldukça ucuz. Uçak biletinizi aldıktan sonra burayı ziyaret etmek oldukça hesaplıya geliyor.

Vietnamlılar evrenden ne diliyor?

1980’li yıllarda Vietnamlıların 4 dileği olduğunu söylüyorlar:

• Çin yemeği
• Fransız evi
• Japon eş
• Kore arabası

Bugün ise Vietnamlıların 4 dileği var:

• Vietnamlı kadın
• Vietnamlı kadın
• Vietnamlı kadın
• Vietnamlı kadın

Vietnam gezilecek yerler

Ülkede gezecek yerler oldukça fazla. Bizim basın davetlileri olarak gezdiğimiz yerleri de daha sonraki yazılarımda tanıtacağım. Size şimdi ülkenin genelindeki olmazsa olmaz yerlerden bahsetmek istiyorum.

Ha Long Bay

Vietnam’ın kuzeyinde 120 kilometre boyunca uzanan bölgenin adının anlamı, ejderhaların yer yüzüne indiği yer. Burası Vietnam denince ilk aklınıza gelen, ilk görmeniz gereken yer olmalı. Eşsiz bir deniz manzarası, binlerce ada, devasa mağaralar ve balıkçı köyleri ile burası hafızalara kazınan bir yer.

Thien Mu Pagoda, Hue

Burası ülkenin eski başkenti Hue içinde bulunan en uzun Pagoda kulesi. Bina, Nguyen yönetimi sırasında 1601 yılında inşa edilmiş.

Hoan Kiem Gölü, Hanoi

Başkent Hanoi’nin tarihi merkezinde yer alan ve şehrin en önemli buluşma noktalarından birisi olan göl, İade Kılıç anlamına geliyor.

Hoi An

Güney Çin Denizi kıyısında yer alan Hoi An, 16. yüzyıldan bu yana bölgenin dünyaya açılan limanı olmuş. Kentteki dar kanallardan kanolarla geçilerek ulaşım sağlanıyor, o yüzden de buraya Vietnam’ın Venedik’i de deniliyor.

Phu Quoc

Kamboçya sahili önünde bulunan Phu Quoc, Vietnam’daki en büyük ada. Adanın bozulmamış tropik ormanları, mercan resifleri ve büyük plajları var. Bai Dai (Uzun Plaj) adlı plaj, ABC News tarafından dünyanın en güzel ve temiz 5 plajından biri olarak gösteriliyor.

Sa Pa Taraçaları

Bu bölgedeki pirinç tarlalarının olduğu Muong Hoa vadisi, Vietnamlıların yaşamını gözlemleyebileceğiniz en iyi yer. Güneydoğu Asya’nın geleneksel hayatını başka yerde göremeyeceğiniz dağ halkları burada yaşıyorlar.

Mekong Deltası

Vietnam’da hayat, Mekong Nehri’nin denize döküldüğü bereketli toprakların etrafında toplanıyor. Ülkedeki tarım faaliyetlerinin yarısı burada gerçekleşiyor.

Cu Chi Tünelleri

Ho Chi Minh şehrinde yer alan Cu Chi tünelleri, ABD’nin Vietnam’a saldırısı sırasında kullanılmış. Tüneller, Vietnam gerillaları tarafından karınca gibi çalışılarak hazırlanmış.

Mui Ne

Rüzgar sörfü yapmak için çok uygun bir havaya sahip olan denizi,  gün batımını izlemek isteyenlerin harika bir fırsat elde edeceği geniş kumsallara sahip bir bölge.

Nha Trang

İnce, temiz kumsallara ve berrak bir denize sahip olan bölge, özellikle benim gibi dalış (scuba diving) tutkunlarının tercih ettiği bir yer.

Vietnam gezi notlarımı, Vietnam seyahat ipuçlarını, Ho Chi Minh kentini ve Vietnam mutfağını sonraki yazılarımda tanıtmaya devam edeceğim. Siz şimdi Vietnam vizesi için kolları sıvayın, sonra gelsin nefis bir Vietnam turu.