Çin Halk Cumhuriyeti Gezi Rehberi

İşte dünyanın Hindistan’dan sonra en kalabalık ülkesi: Çin ya da resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC). Burası günümüzde her yerde karşımıza çıkan ucuz ürünlerinden tutun da, covid-19 pandemisinin doğduğu yer olmasıyla da adını sık sık duyduğumuz bir ülke! 59 UNESCO Dünya Mirası listesine giren yeri/eseriyle dünyanın İtalya’dan sonra ikinci en zengin UNESCO ülkesi sayılıyor. 43 adet UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listesine giren değerleriyle de dünyanın en zengin UNESCO ülkesi sayılıyor. Dünyanın yeni 7 harikasından biri olan ve dünyanın en uzun savunma duvarı kabul edilen Çin Seddi’ne de ev sahipliği yapıyor. Tarihiyle, derin kültürüyle, mutfağıyla; Çin dünyanın en özel ülkelerinden biri.

Çin Halk Cumhuriyeti haritası. Koyu yeşil bölge Çin’in fiilen yönettiği toprakları, açık yeşil bölge Çin’in hak iddiasında bulunduğu toprakları gösteriyor. Kaynak:Wikipedia (Addicted04 – Yükleyenin kendi çalışması, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17078293)

Çin, dünyanın en eski uygarlıklarından biri olarak kabul ediliyor. Arkeolojik kanıtlara göre erken hominitler, 2,25 milyon-250.000 yıl önce Çin’de yaşamış.

Ancak Çin’e ait tarihî kayıtların 4.000 yıllık bir geçmişi var. Çin tarihi, hanedanlık dönemleri olarak inceleniyor. Bu hanedanlıkları aşağıda sırasıyla listeledim.

• Xia Hanedanlığı (M.Ö 2070-M.Ö 1600)
• Shang Hanedanlığı (M.Ö 1600-M.Ö 1050)
• Zhou Hanedanlığı (M.Ö 1046-M.Ö 256)
• Qin Hanedanlığı (M.Ö 221-M.Ö 206)
• Han Hanedanlığı (M.Ö 206-M.S 220)
• Altı Hanedan Dönemi (M.S 220-M.S 589)
• Sui Hanedanlığı (M.S 581-M.S 618)
• Tang Hanedanlığı (M.S 618-M.S 906)
• Beş Hanedan Dönemi (M.S 907-M.S 960)
• Song Hanedanlığı (M.S 960-M.S 1279)
• Yuan Hanedanlığı (M.S 1279-M.S 1368)
• Ming Hanedanlığı (M.S 1368-M.S 1644)
• Qing Hanedanlığı (M.S 1644-M.S 1912)

Ancak saldırgan dış güçler ve askeri zayıflık nedeniyle 1 Ocak 1912 tarihi Çin’in hanedanlık yönetiminin sonu, sosyalist yönetim ve cumhuriyetin başlangıcı oldu. Çin günümüzde Çin Komünist Partisi tarafından tek parti rejimiyle yönetilen üniter bir egemen devlet.

Çin’de 22 eyalet, 5 özerk bölge (Guangxi, İç Moğolistan, Tibet, Sincan, Ningxia), 4 doğrudan yönetilen şehir (Chóngqìng, Běijīng, Shànghǎi, Tiānjīn), 2 özel idari bölge (Hong Kong, Makao) var. Ayrıca Tayvan üzerinde egemenlik talebinde bulunuyor.

Cennet Tapınağı – Pekin

Çin günümüzde bankacılık, sanayi, enerji, internet, uzay teknolojileri, elektronik, tüketim, e-ticaret, madencilik, perakende, telekomünikasyon, turizm alanlarında dünyanın en önemli ekonomik güçlerinden biri hâline geldi. Özellikle sanayi sektöründe madencilik, maden işleme, demir-çelik, alüminyum, kömür, makine, tekstil, mobilya, elektronik, petro-kimya, gübre, otomotiv, gemi, uçak, gıda ve daha birçok alanda son derece güçlü ve gelişmiş sanayi ağlarına sahip.

Yasak Şehir – Pekin

Çin nerede? Çin’e nasıl gidilir?

Çin; Asya kıtasının doğusunda, Pasifik Okyanusu’nun batı kıyısında bulunuyor. Çok büyük bir ülke olduğu için uçuş saati gidilecek şehre göre değişiyor. Ancak başkent Pekin’e direkt uçuşlar yaklaşık 9 saat sürüyor.

Çin’e vize almak gerekiyor mu?

Hususi Pasaport (Yeşil), Hizmet Pasaportu ve Diplomatik pasaport hamili T.C. vatandaşları; Çin vizesi almadan 30 güne kadar vizesiz olarak Çin’i ziyaret edebiliyor. Ancak Çin Halk Cumhuriyeti, Umuma Mahsus Pasaport (Bordo) sahiplerinden vize talep ediyor.

Umuma mahsus pasaport hamili T.C. vatandaşlarının ÇHC’ye gelmeden önce Çin’in ilgili dış temsilciliğinden vize almaları gerekiyor. Ancak Çin vizesi için başvuru yaparken seyahat amacına göre başvuru yapılması çok önemli. Çünkü 12 farklı Çin vize türü var. Ayrıca her vize başvurusu için gereken başvuru şartları ve vize başvuru evrakları farklılık gösteriyor. Vize türüne göre evrakların bir kısmı Çin’deki yetkili birimlerden gelirken bir kısmı vize başvurusu yapacak kişi tarafından hazırlanıyor.

Umuma mahsus pasaport hamili T.C. vatandaşları, Çin’in 2 özel idari bölgesi olan Makao Özel İdare Bölgesi’ne ve Hong Kong Özel İdari Bölgesi’ne 30 güne kadar yapacakları turistik veya iş görüşmesi amaçlı seyahatlerinde vizeden muaf.

Çin’de gezilecek yerler listesi

Bu kadar büyük bir ülkede gezilecek yerler listesi yapmak gerçekten de zor. Ancak bu yazıda en özel şehirlerini listelemeye çalıştım.

Pekin (Běijīng)

Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkenti Pekin (Běijīng), Çin turları rotasında da başrol oynayan bir metropol.

Pekin (Běijīng)

Burası UNESCO Dünya Mirası zengini bir şehir:

• Zhoukoudian’daki Pekin Adamı (Homo erectus pekinensis) Sitesi
• Yazlık Saray
• Cennet Tapınağı
• Merkezi Eksen
• Yasak Şehir ve Mukden Sarayı da dâhil olmak üzere Ming ve Qing Hanedanlarının imparatorluk Sarayları (Beijing, Liaoning)
• Ming mezarları ve Ming Xiaoling Mozolesi dâhil Ming ve Qing Hanedanlarının İmparatorluk Mezarları (Beijing, Liaoning, Jiangsu)
• Büyük Kanal (Beijing, Tianjin, Hebei, Shandong, Jiangsu, Zhejiang, Anhui, Henan)
• Çin Seddi (Çin Seddi, Çin’in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarı. Pekin’in kuzeyinden geçerek batıya yöneliyor ve Huang-Ho Nehri’ni ikiye bölerek güneybatıya uzanıyor. Gobi Çölü’nün güneyinden batıya yönelerek devam ediyor. 2000 yılında dünyanın yeni 7 harikasından biri seçildi.)

Çin Seddi

Xian

Eğer Çin’e geldiğinizde terrakotta heykelleri görmek istiyorsanız, Çin turu rotanıza Shaanxi eyaletindeki Xian’ı almalısınız.

Qin Shi Huang, tarihte ilk kez 6 Çin krallığını ele geçirerek ilk Çin imparatoru olmuş. İmparatorluğunu korumak için M.Ö 220 yıllarında Çin Seddi’ni inşa ederken, kendine de dünyada o zamana kadarki en muazzam mezar yerini yaptırmış. Ancak ölümünden sonra hanedanlığı kaos ve iç savaş içinde kalmış. Mezarının yeri de bulunamamış. Ta ki 1974’te bölgedeki çiftçiler bazı buluntuları görüp arkeologlara haber verene dek. Bunun üzerine yaklaşık 2.000 yıl yer altında kalan, çömlekten yapılan ve her biri farklı görüntüye sahip 8.000 asker ordusu heykelleri; 60 km² alanda gün yüzüne çıkarıldı.

Qin Shi Huang’ın mezarında bulunan terrakotta heykelleri, Terra-cotta Savaşçıları Müzesi’nde sergileniyor. İlk Qin İmparatorunun Mozolesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Terra-cotta Savaşçıları Müzesi – Xian

Luoyang

Henan eyaletindeki Luoyang şehri, Tang Hanedanlığı’na başkentlik yapmış.

Burası UNESCO Dünya Mirası zengini bir şehir:

• Longmen Mağaraları
• Yinxu
• “Cennetin ve Dünyanın Merkezi”ndeki Dengfeng’in Tarihi Anıtları
• İpek Yolları: Chang’an-Tianshan Koridoru Yol Ağı (Henan, Shaanxi, Gansu, Xinjiang)

Longmen Mağaraları – Luoyang

Chengdu

Çin’in Sichuan eyaletinin başkenti Chengdu’nun tarihi, Shu Krallığı’nın başkenti olarak hizmet verdiği M.Ö 4. yüzyıla kadar uzanıyor. Bu hanedana ait eserler, Jinsha Yerleşim Müzesi’nde sergileniyor. Şehir aynı zamanda nesli tükenmekte olan dev pandaların doğal ortamlarında görebileceği bir koruma merkezi olan Chengdu Dev Panda Yetiştiriciliği Araştırma Üssü’ne ev sahipliği yapıyor.

Chengdu Dev Panda Yetiştiriciliği Araştırma Üssü’nde panda

Sichuan, UNESCO Dünya Mirası zengini bir eyalet:

• Huanglong Manzara ve Tarihi İlgi Alanı
• Jiuzhaigou Vadisi Manzaralı ve Tarihi İlgi Alanı
• Leshan Dev Buda Manzara Alanı da dâhil olmak üzere Emei Dağı Manzara Alanı
• Qingcheng Dağı ve Dujiangyan Sulama Sistemi
• Sichuan Dev Panda Koruma Alanları

Dengfeng

Çin sizin için Kung Fu’yu çağrıştırıyorsa, bu sporun yeri olan Dengfeng’e gidebilirsiniz.

Kung fu

Şanghay (Shànghǎi)

Şanghay (Shànghǎi); Çin’in en kalabalık, dolayısıyla eğlence hayatının da en yoğun yaşandığı kenti.

Şanghay (Shànghǎi)

Wulingyuan

Hunan eyaletindeki Wulingyuan Manzara Alanı’nda yüksekliği 200 metrenin üzerinde olan 3.000’den fazla kuvarsit kumtaşı sütunu var. Bu bölgenin içinde akarsular, göller, nehirler, şelaleler, vadiler dikkat çekiyor. Burası Zhangjiajie Ulusal Orman Parkı, Suoxi Vadisi Doğa Koruma Alanı, Tianzi Dağı Doğa Koruma Alanı, Yangjiajie Manzara Alanı olmak üzere dört millî parktan oluşuyor. Wulingyuan Manzaralı ve Tarihî İlgi Alanı, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

Wulingyuan’daki Zhangjiajie Jeoparkı, UNESCO küresel jeoparkı olarak listelendi. Ayrıca, Avatar filmine ilham kaynağı olmasıyla tanınıyor. Hatta Zhangjiajie Ulusal Orman Parkı’nın kuvarsit kumtaşı sütunlarından biri olan 1.080 metrelik Güney Gökyüzü Sütunu’na Avatar filminin onuruna Avatar Hallelujah Dağı ismi verildi.

Zhangjiajie Ulusal Orman Parkı

Zhangjiajie’de Bailong Asansörü ile Yuanjiajie Dağı’nın tepesine çıkarak Avatar filmindeki Hallelujah Dağı’na ilham veren Güney Gökyüzü Sütunu’nu keşfedebileceğiniz bir yürüyüş yapabiliyorsunuz. Ardından Unutkanlık Platformu’na ilerleyip Cennetin Altındaki Köprü üzerinde yürüyebiliyorsunuz. Daha sonra eko-otobüse binerek Tianzi Dağı’na gidip teleferikle dağdan aşağı inebiliyorsunuz. Parktaki Altın Kırbaç Deresi boyunca yürüyüş de oldukça keyifli. Parkın içindeki Zhangjiajie Büyük Kanyonu üzerindeki Zhangjiajie Grand Canyon Cam Köprüsü, dünyanın en uzun cam köprüsü. 375 metre uzunluğunda, 6 metre genişliğinde. Yerden 300 metre yüksekte yer alıyor. Cam köprü üzerinde yürüyüp zip-line ve kaydırak aktiviteleri yapabiliyorsunuz.

Hunan, Guangdong, Fujian, Jiangxi, Zhejiang, Guizhou eyaletlerindeki Çin Danxiası; UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor. Hunan, Hubei, Guizhou eyaletlerindeki Tusi Alanları; UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

Yangtze Nehri

Çin’in Tibet Özerk Bölgesi sınırındaki Qinghai eyaletinden doğan Yangtze (Yangzi) Nehri, Doğu Çin Denizi’ne dökülüyor. 6.300 km uzunluğuyla Asya’nın en uzun, dünyanınsa en uzun 3. nehri. Yangtze, Çince’de “Uzun Nehir” anlamına geliyor. Yangtze Nehri, dünyadaki diğer nehirlerden daha fazla kentin kaynağı olmuş. Bu kentler arasında Qinghai, Tibet, Yunnan, Sichuan, Chongqing, Hubei, Hunan, Jiangxi, Anhui, Jiangsu ve Şanghay sayılabilir. Dünyanın en popüler nehir cruise turu rotaları arasında yer alan Yangtze Nehri turlarında seyahat Şanghay’da başlıyor. Burada geçirilen iki günün ardından Wuhan ve Yichang’a gidiliyor. Yichang’ta gemiye biniliyor ve Yangtze Nehir gezisi başlıyor. Seyir boyunca Üç Boğazlar, Wu ve Quatang Boğazı’nın harika manzaraları, “Hayalet şehir” olarak bilinen Fengdu ve buradaki katedral, Chonginq şehri görülüyor. Gemiden ayrıldıktan sonra program Xian ve Pekin ile devam ediyor. Farklı lezzetler tatmak isteyenler, kültür, tarih meraklıları bu turu tercih ediyor. Özellikle de ileri seviye gezginler tarafından tercih ediliyor.

Three Gorges – Yangtze Nehri

Mekong Nehri

Çin’in Lasagongma Spring, Mt. Guozhongmucha, Qinghai Eyaleti’nden doğan Mekong Nehri; Çin, Myanmar, Laos, Tayland, Kamboçya ve Vietnam’dan geçip Çin Denizi’ne dökülüyor. 4.350 km uzunluğunda. İçinde yaklaşık 1.000 tür balık, 20.000 tür bitki, yüzlerce tür kuş, sürüngen ve memeli yaşıyor. Bu nedenle de Mekong, dünyanın biyolojik açıdan en çeşitli bölgelerinden biri sayılıyor. Burada geleneksel köyleri geçip görkemli gün batımlarını izlerken çok çeşitli kültürler hakkında da bilgiler ediniyorsunuz. Ancak dünyanın en popüler nehir cruise turu rotaları arasında yer alan Mekong Nehri turlarına genelde Çin dâhil edilmiyor. Eğer ülkemizde satılan Mekong Nehri cruise turlarına katılırsanız; Tayland’ın başkenti Bangkok, Kamboçya’da olağanüstü Angkor Tapınakları ve bu tapınaklara ev sahipliği yapan Siem Reap, Kamboçya’nın başkenti Phnom Penh, Vietnam’da Ho Chi Minh City, Fransız yazar Marguerite Duras’nın yaşadığı Sa Dec göreceğiniz yerler arasında olacak. Bu şehirlere ilaveten muhteşem balıkçı kasabalarını, devasa tapınakları ziyaret edebilir, yerel hayata tanıklık edebilirsiniz. Aynı zamanda Vietnam’ın kuzeyindeki Hanoi şehrine giderek UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Halong Körfezi‘nde 1 gece junk adı verilen yerel teknelerde hayatınızın en huzurlu günlerini geçirebilirsiniz. Mekong Nehri turları yeni lezzetler tatmak, yeni kültürler hakkında bilgi edinmek, antik tapınaklardan modern saraylara kadar değişik mimariler görmek, geleneksel köylerden kalabalık şehirlere kadar değişik yerler ziyaret etmek, muhteşem gün batımları izlemek isteyenler için uygun. Özellikle de ileri seviye gezginler tarafından tercih ediliyor.

Guangzhou

Guangdong eyaletinin başkenti Guangzhou; Hong Kong’un kuzeybatısında, Pearl Nehri üzerinde yer alıyor. Bu estetik bir liman kenti; Zaha Hadid’in “çift çakıl taşı” olarak bilinen Guangzhou Opera Binası, oyulmuş kutu şeklindeki Guangdong Müzesi, ince bir kum saatini andıran Canton TV Kulesi, 1894 yılına tarihlenen tapınak kompleksi Chen Klanı Ata Salonu, Guangdong Halk Sanatları Müzesi gibi yapılara ev sahipliği yapıyor.

Guangzhou

Eyaletteki Shenzhen şehri de Pearl Nehri’nin doğu kıyısında olup güneyde Hong Kong, kuzeyde Dongguan, kuzeydoğuda Huizhou, güneybatıda Makao ile komşu.

Guangdong eyaletindeki Kaiping Diaolou ve Köyleri; UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor. Burası devasa AVM’si Luohu Commercial City çok sayıda eğlence parkıyla ünlü.

Hangzhou

Zhejiang eyaletinin başkenti Hangzhou, Pekin’den başlayan antik Büyük Kanal su yolunun güney ucunda yer alıyor. 9. yüzyıldan beri şairler ve sanatçıların hep bahsini geçirdiği Batı Gölü’nde adalar, tapınaklar, köşkler, bahçeler, kemerli köprüler görülüyor.

Zhejiang eyaletinde UNESCO Dünya Mirası listesine giren yerler var:

• Hangzhou Batı Gölü Kültürel Peyzajı
• Liangzhu Şehri Arkeolojik Kalıntıları

Hangzhou – Batı Gölü

Kunming

Yunnan eyaletinin başkenti Kunming, II. Dünya Savaşı sırasında Çin askeri merkezi ve ABD Ordusu Kuvvetleri Çin-Burma–Hindistan karargâhı olmuş.

Yunnan eyaletinde UNESCO Dünya Mirası listesine giren yerler var:

• Lijiang’ın Eski Kenti
• Yunnan Koruma Alanındaki Üç Paralel Nehir
• Chengjiang Fosil Alanı
• Honghe Hani Pirinç Tarlalarının Kültürel Peyzajı
• Pu’er’deki Jingmai Dağı’nın Eski Çay Ormanlarının Kültürel Peyzajı
• Güney Çin Karst (Yunnan, Guizhou, Chongqing, Guangxi eyaletlerinden geçiyor)

Kunming Stone Forest

Chóngqìng

Çin’de 4 doğrudan yönetilen şehirden (Chóngqìng, Běijīng, Shànghǎi, Tiānjīn) biri olan Chóngqìng, en çok termal kaplıcaları ve Dazu Kaya Oymaları ile tanınıyor. 7. yüzyıla tarihlenen heykeller ve oymalardan oluşan Dazu Kaya Oymaları, 75’in üzerinde korunan bölgede bulunuyor ve Budist, Konfüçyüsçü, Taocu inançları tasvir ediyor. Dazu Kaya Oymaları, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

Chóngqìng

Guilin

Çin’in 5 özerk bölgesinden (Guangxi, İç Moğolistan, Tibet, Sincan, Ningxia) biri olan Guangxi’de yer alan Guilin (eski ismiyle Kweilin), karst topoğrafyasının manzarasıyla ünlü. Şehir merkezinde yer alan Shanhu (Cedar) ve Ronghu (Banyan) gölleri, şehrinin ortasına yerleştirilen iki kristal parçasını andırıyor.

Guangxi’de Zuojiang Huashan Kaya Sanatı Kültürel Peyzajı, UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

Guilin

Nanjing

Jiangsu eyaletinin başkenti Nanjing, Ming Hanedanlığı döneminde bir süre ulusal başkent olmuş. Şehirde 14. yüzyıla tarihlenen Zhonghua Kapısı (Çin Kapısı) başta olmak üzere pek çok anıt ve simge yapı görülüyor. Ayrıca Çin Cumhuriyeti’nin kurucusu sayılan düşünür ve siyasetçi Sun Yat-sen’in Anıt Mezarı da burada bulunuyor.

Jiangsu eyaletinde UNESCO Dünya Mirası listesine giren yerler var:

• Suzhou Klasik Bahçeleri
• Çin’in Sarı Deniz-Bohai Körfezi Kıyısındaki Göçmen Kuş Cennetleri (Hebei, Jiangsu, Liaoning, Shandong, Shanghai)

Nanjing

Çin; kültürüyle, yemeğiyle, tarihiyle, doğasıyla eşi benzeri olmayan bir ülke.

Keşfetmeniz dileğiyle…