Brezilya Gezi Rehberi

Brezilya ya da resmî adıyla Brezilya Federal Cumhuriyeti, Güney Amerika’nın en büyük ve en kalabalık ülkesi. Orman varlıkları, su varlıkları, canlı türleri açısından dünyanın en zengin biyoçeşitliliğe sahip olan ülkelerinden biri olan Brezilya; kültürünü, doğasını, tarihini keşfetmek istediğinizde gez gez bitmeyecek kocaman bir ülke. Bizse bu ülkeyi en çok futboluyla, dünyanın en uzun nehirlerinden olan Amazon Nehri’yle, dünyanın en büyük tropikal yağmur ormanı olan Amazon Yağmur Ormanı’yla, içeriğinde karamel ve çikolata yer alan ama hafif bir içme deneyimine sahip kahvesiyle, muzuyla (Latin Amerika’nın en büyük muz üreticisi), dünyanın yeni 7 harikasından biri seçilen Kurtarıcı İsa Heykeli’yle (Cristo Redentor), dünyanın en büyük partisi olan Rio Karnavalı’yla tanıyoruz. Ülkede 24 UNESCO Dünya Mirası, 22 UNESCO Dünya Mirası Geçici listesine giren yer/eser var. 14 şehri de UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil.

Brezilya harita Kaynak:Wikipedia (Ssolbergj – Own work using: Aquarius.geomar.deThe map has been created with the Generic Mapping Tools: https://www.generic-mapping-tools.org/ using one or more of these public-domain datasets for the relief:ETOPO2 (topography/bathymetry): http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/global/global.htmlGLOBE (topography): http://www.ngdc.noaa.gov/mgg/topo/gltiles.htmlSRTM (topography): http://www2.jpl.nasa.gov/srtm/বাংলা ∙ English ∙ español ∙ français ∙ italiano ∙ 日本語 ∙ македонски ∙ sicilianu ∙ 中文（简体） ∙ 中文（繁體） ∙ +/−Bu belgenin GNU Özgür Belgeleme Lisansı, Sürüm 1.2 veya Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan sonraki herhangi bir sürüm şartları altında bu belgenin kopyalanması, dağıtılması ve/veya değiştirilmesi için izin verilmiştir;Değişmeyen Bölümler, Ön Kapak Metinleri ve Arka Kapak Metinleri yoktur. Lisansın bir kopyası GNU Özgür Belgeleme Lisansı sayfasında yer almaktadır., CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5122755)

Brezilya’daki insan yerleşimleri 11.000 yıl öncesine kadar dayanıyor. Tarihine baktığımızdaysa koloni dönemi öncesinde Brezilya’daki Kızılderililer’in avcılık, balıkçılık, çiftçilik yapan yarı göçebe bir yaşam tarzına sahip olduklarını görüyoruz. Günümüzdeki Brezilya Kızılderilileri’yse ya diğer ırklara karıştı ya da Amazon ormanlarında ilkel olarak yaşıyor.

Güney Amerika kıtası 15. yüzyılda Portekiz ve İspanya arasında bölünmeye başlamış. Portekizli kâşif Pedro Álvares Cabral, 1500 yılında Hindistan sanarak geldiği Brezilya topraklarını Portekiz Krallığı adına işgal etmiş. Brezilya’ya Afrikalı köleler getirmişler. Ayrıca yerli halkı da köleleştirmişler. 1580-1640 yılları arasında İspanya hâkimiyetine giren Brezilya, sonra tekrar Portekiz hâkimiyetine girmiş.

Napoléon Bonaparte 1807’de Portekiz’i işgal edince Portekiz kraliyet ailesi Brezilya’ya kaçmış. Fransa’nın Portekiz işgali sona erince Portekiz Kralı VI. Joao, oğlu Dom Perdo’yu Brezilya genel valisi tayin edip 1821 yılında Portekiz’e geri dönmüş. 7 Eylül 1822’de Brezilya İmparatorluğu adıyla bağımsızlık ilan edilmiş ve Dom Pedro devletin ilk kralı olarak taç giymiş. Ancak Dom Pedro politik kavgalar nedeniyle 1831’de Portekiz’e dönmüş. Yönetimi de 5 yaşındaki oğlu II. Dom Pedro’ya bırakmış. Bundan sonra Brezilya 9 yıl boyunca çalkantılı bir naiplik tarafından yönetilmiş.

II. Dom Pedro 1840’ta reşit olmuş ve 18 Temmuz 1841’de imparator olarak taç giymiş. II. Dom Pedro parçalanmanın eşiğindeki bir imparatorluğu miras almasına rağmen Brezilya’yı uluslararası arenada yükselen bir güce dönüştürmüş. Ülkesine siyasi istikrar, medeni haklara saygı kazandırmış. Ancak 1888’de köleliği kaldırınca köle sahiplerinin nefretini kazanmış. Sonuç olarak 1889’da Deodoro Da Fonseca, hükümeti imparatordan devralmak için bir darbeye öncülük etmiş. Halk tarafından büyük saygı gören İmparator II. Dom Pedro’yu devirmiş ve hükümeti anayasayla yönetilen bir cumhuriyete dönüştürmüş. Bundan sonra da II. Dom Pedro’nun ülkeye kazandırdığı başarıları; diktatörlükler, askerî darbeler, anayasal ve ekonomik krizlerle sekteye uğramış.

Ülke günümüzde başkanlık tipi demokrasiyle yönetiliyor.

Brezilya’ya vize almak gerekiyor mu?

Diplomatik, hizmet, hususi ve umumi pasaport sahibi T.C. vatandaşları Brezilya’ya seyahatlerinde 90 güne kadar vizeden muaf.

Ancak dikkat! Artık Güney Amerika uçuşlarında ekstra güvenlik kontrolü yapılıyor. Daha önce Schengen veya ABD vizesi almadıysanız, pasaportunuzda hiç giriş-çıkış yoksa, uçağa kabul edilmeme ihtimaliniz var.

Brezilya’da gezilecek yerler listesi

Heyecan dolu kocaman bir partiye katılmaya hazır mısınız? O zaman Rio Karnavalı döneminde Brezilya’ya gelmelisiniz. Rio Karnavalı, dünyanın en ünlü festivallerinden biri. Karnaval kutlamaları 1723’ten beri devam ediyor. Samba okulları, dansçı kızlarını Samba Kraliçesi yapmak ve şampiyonluk unvanını almak için yarıştırıyorlar. Günde 2 milyon insanın katıldığı karnavalda sokaklar en çok samba olmak üzere canlı müzikle yankılanıyor. Rio Karnavalı ne zaman mı? Karnaval dönemi her yıl Hristiyanlar’ın dini takvimine göre belirleniyor. Hristiyanlar Paskalya öncesinde 40 gün süren ve Büyük Perhiz (Lent) adını verdikleri bir oruç tutuyorlar. Bu oruçta hayvansal gıdaları yemiyorlar. Bu oruç her yıl Kül Çarşambası (Ash Wednesday) adı verilen çarşamba günü başlıyor. Rio Karnavalı, Büyük Perhiz öncesindeki cuma günü başlıyor ve Kül Çarşambası’na (Ash Wednesday) kadar sürüyor. Kazananlar geçit töreniyse karnaval sonrasındaki cumartesi günü yapılıyor. Peki Rio Karnavalı nerede kutlanıyor? Rio Karnavalı, Brezilya’nın en büyük şehirlerinden biri olan Rio de Janeiro’da kutlanıyor.

Brezilya’nın 14 şehri UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil: Gastronomi dalında Belém (PA), Florianópolis (SC), Paraty (RJ), Belo Horizonte (MG); Tasarım dalında Brasília (DF), Curitiba (PR), Fortaleza (CE); Zanaat & Halk Sanatları dalında João Pessoa (PB); Müzik dalında Salvador (BA), Recife (PE); Sinema dalında Santos (SP), Penedo (RJ); Edebiyat dalında Rio de Janeiro (RJ); Medya Sanatları dalında Campina Grande (PB).

Paraty

Rio de Janeiro

Brezilya’nın 2. en kalabalık şehri olan Rio de Janeiro; olağanüstü doğal güzelliklere sahip bir şehir. En çok Copacabana Plajı, Sugarloaf Dağı, Rio Karnavalı ile tanınıyor.

Rio de Janeiro

Burası dünyanın yeni 7 harikasından biri olan Kurtarıcı İsa Heykeli’ne (Cristo Redentor) ev sahipliği yapıyor. Kurtarıcı İsa heykeli; Tijuca Millî Parkı’nın yukarısında ve Corcovado Dağı üzerinde yer alıyor. Şehrin en önemli sembolü olan heykelin yapımına Brezilya’nın kuruluşunun 100. yılı şerefine başlatıldı. Heykel 12 Ekim 1931’de resmî bir törenle açıldı. Yapımında beton, üzerinde katman olarak da sabun taşı (talk) kullanıldı. Bu devasa heykel 30 m yüksekliğinde. 8 m yükseklikteki bir kaide üzerinde duruyor. Ağırlığı 635 ton. Yalnızca başı 3,75 m yüksekliğinde ve 30 ton ağırlığında. Açılmış kollarının genişliği 28 m. Rio de Janeiro: Dağ ve Deniz Arasındaki Carioca Manzaraları, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Valongo Rıhtımı Arkeolojik Alanı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Sítio Roberto Burle Marx, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. São Bento Manastırı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde yer alıyor. Gustavo Capanema Sarayı, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde yer alıyor. Oswaldo Cruz Vakfı: Manguinhos’ta sağlık, bilim ve kültür; UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde yer alıyor.

São Paulo

Brezilya’nın ve Güney Amerika’nın en büyük şehri olan São Paulo; ülkenin sanayi, ticaret, finans, turizm merkezi.

São Paulo

Paranapiacaba’nın Kültürel Peyzajı: Serra do Mar Sıradağları’ndaki köy ve demiryolu sistemleri, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde yer alıyor.

Paraná ve São Paulo eyaletlerindeki Atlantik Ormanı Güneydoğu Rezervleri, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor. Rio de Janeiro ve São Paulo eyaletlerindeki Paraty ve Ilha Grande – Kültür ve Biyoçeşitlilik, UNESCO Dünya Karma Miras listesinde yer alıyor. Rio de Janeiro ve São Paulo eyaletlerindeki Serra da Bocaina Millî Parkı, UNESCO Dünya Doğa Mirası Geçici listesinde yer alıyor.

Salvador da Bahia (Salvador, Bahia)

Salvador, Bahia (Uzun ismiyle São Salvador da Bahia de Todos os Santos – Tüm Kutsal Kurtarıcıların Azizi), Bahia eyaletinin başkenti. Burası Brezilya’nın São Paulo ve Rio de Janeiro şehirlerinden sonra en kalabalık üçüncü şehri. Açıkhava partileri ve karnaval etkinlikleriyle tanınıyor. Nüfusunun % 80’i siyah ve Afrikalı olan bu şehirde Afrika kökenli Brezilyalılar’ın kültürü ağır basıyor. Portekiz kolonyal döneminin mimarisine ve anıtsal yapılarına sahip olan Salvador de Bahia’nın Tarihi Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Salvador da Bahia

Bahia ve Espírito Santo eyaletlerinden geçen Discovery Coast Atlantik Orman Rezervleri, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor. Bahia eyaletindeki Raso da Catarina Ekolojik İstasyonu, UNESCO Dünya Doğa Mirası Geçici listesinde yer alıyor.

Brasília (Brazilya)

Brezilya’nın başkenti Brazilya; mimarlar Lúcio Costa ve Oscar Niemeyer tarafından tasarlandı ve 1956-1960 yılları arasında inşa edildi. Şehir planı, modernist mimari kavramlarını takip ediyor. Başkan Juscelino Kubitschek, modernizasyon projesinin bir parçası olarak ulusal başkenti yeni kurulan Brazilya şehrine taşıdı. Brasília, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Brasilia Katedrali

Florianópolis

Santa Catarina eyaletinin başkenti olan Florianópolis (kısaca Floripa), deniz-kum-güneş tatili yapmak isteyenleri memnun edecek cennet bir ada.

Fernando de Noronha

21 ada ve adacıktan oluşan Fernando de Noronha takımadaları ve Güney Atlantik’teki tek atol olan Atol das Rocas, bölgedeki birkaç ada habitatından biri. Brezilya Atlantik Adaları: Fernando de Noronha ve Atol das Rocas Rezervleri, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.

Fernando de Noronha

Pernambuco eyaletindeki Olinda Kasabasının Tarihi Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Amazon

Güney Amerika kıtasının yaklaşık üçte birini kaplayan Amazon Yağmur Ormanı, 5,3 milyon km² yüzölçümüyle dünyanın en büyük tropikal yağmur ormanı. Brezilya’nın yüz ölçümü açısından en büyük eyaleti olan Amazonas da adını buradan geçen dünyanın en uzun nehri Amazon Nehri’nden alıyor. Brezilya’ya geldiğinizde Amazon turu yapmak istiyorsanız, önce Manaus şehrine gelmeniz gerekiyor.

Guaporé Nehri – Amazon

Burası biyolojik çeşitlilik açısından dünyanın en zengin bölgelerinden biri. Ekosistemler arasında várzea ve igapó ormanları, kurak alan ormanları, bataklıklar ve plajlar var. Burada yaşayan hayvanlar arasında da arapaima, dev su samuru, Amazon deniz ayısı, kara kayman, jaguar, harpy kartalı, Amazon Nehri yunusu (pembe nehir yunusu), tucuxi ve 64 tür elektrikli balık var.

Orta Amazon Koruma Kompleksi; Jaú Millî Parkı, Mamirauá Sürdürülebilir Kalkınma Rezervi, Anavilhanas Ekolojik İstasyonu, Amana Sürdürülebilir Kalkınma Rezervi’nden oluşuyor. Orta Amazon Koruma Kompleksi, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.

Pico da Neblina Millî Parkı, UNESCO Dünya Doğa Mirası Geçici listesinde yer alıyor. Anavilhanas Ekolojik İstasyonu, UNESCO Dünya Doğa Mirası Geçici listesinde yer alıyor. Amazonas ve Pará eyaletlerindeki Amazon Tiyatroları, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde yer alıyor.

Goiás

Goiás, 18. yüzyılda Bandeirante kâşifleri (Portekiz Brezilya’sında koloninin sınırlarını genişletmek ve yerli Brezilyalılar’a boyun eğdirmek için erken modern dönemde keşif gezilerine katılan yerleşimciler) tarafından kurulmuş. Goiás Kasabasının Tarihi Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Goiás eyaletindeki Cerrado Koruma Alanları: Chapada dos Veadeiros ve Emas Millî Parkları, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.

São Luís

İlk olarak 1612 yılında Fransızlar tarafından bir kale olarak kurulan São Luís, 17. yüzyıl Portekiz sömürge yerleşiminin en önemli örneği. São Luís’in Tarihi Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Maranhão eyaletindeki Lençóis Maranhenses Millî Parkı, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.

Pantanal

Pantanal, dünyanın en büyük tropikal sulak alanını ve dünyanın en büyük su basmış otlaklarını kapsayan doğal bir bölge. Büyük kısmı Mato Grosso do Sul eyaletinde, bir kısmı Mato Grosso eyaletinde yer alıyor. Ayrıca Bolivya ve Paraguay’ın bazı kısımlarına kadar uzanıyor. Pantanal Koruma Alanı, 4 alandan oluşuyor: Pantanal Matogrossense Millî Parkı, Acurizal, Penha ve Doroche Özel Koruma Alanları. Pantanal Koruma Alanı, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.

Pantanal

Iguaçu Millî Parkı

Öncelikle Triple Frontier (Üçlü Sınır) nedir? Burası Arjantin, Brezilya ve Paraguay arasındaki sınırların kesiştiği nokta. Burada her ülkenin kendi ulusal bayrağının renklerini taşıyan bir dikilitaş dikkat çekiyor. Bölgede Puerto Iguazú (Misiones Eyaleti, Arjantin), Foz do Iguaçu (Paraná Eyaleti, Brezilya), Presidente Franco ve Ciudad del Este (Alto Paraná Bölgesi, Paraguay) şehirleri var.

Iguazú Nehri, Brezilya’nın Serra do Mar kıyı dağlarında doğuyor. 1.205 kilometre boyunca batıya doğru akıyor. Iguazú Nehri üzerindeki Tancredo Neves Köprüsü, Arjantin’in Puerto Iguazú şehrini ve Brezilya’nın Foz do Iguaçu şehrini birbirine bağlıyor. Bir platodan düşerek Iguazú Şelaleleri’ni oluşturuyor. Üçlü Sınır olarak bilinen Arjantin, Brezilya ve Paraguay sınırlarının birleştiği noktada da Paraná Nehri’ne dökülüyor. Paraná Nehri üzerindeki Dostluk Köprüsü, Brezilya’nın Foz do Iguaçu şehrini Paraguay’ın Ciudad del Este şehrine bağlıyor. Arjantin’in Puerto Iguazú şehri ve Paraguay’ın Presidente Franco şehri de feribot seferleriyle birbirine bağlanıyor.  Iguazú Şelaleleri, Brezilya’nın Paraná eyaletindeki Iguaçu Millî Parkı ile Arjantin’in Misiones eyaletindeki Iguazú Millî Parkı içinde kalıyor. Iguaçu Millî Parkı (Brezilya) ve Iguazú Millî Parkı (Arjantin), UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.

Iguaçu Millî Parkı

Iguazú Şelaleleri’ndeki Arjantin-Brezilya sınırının % 80’i Arjantin, % 20’si Brezilya tarafında kalıyor. Ancak şelalelerin etkisi Brezilya tarafından daha iyi hissediliyor. Toplam genişliği 2.700 m olan şelalelerde, ortalama 1.700 m³/s, uzun yağışlardan sonraysa 7.000 m³/s su, iki basamak hâlinde 75 metreden dökülüyor.

Şelalelerin Brezilya tarafı Paraná eyaletinin sınırları içinde kalıyor. Eyaletin başkenti Curitiba oldukça turistik bir yerleşim.

Curitiba Botanik Bahçesi

Belo Horizonte

Belo Horizonte, Brezilya’nın güneydoğusunda yer alan Minas Gerais federatif biriminin başkenti ve ülkenin en büyük 3. şehri.

Minas Gerais federatif biriminde pek çok UNESCO mirası var: 18. yüzyılda altın madenleriyle öne çıkan Ouro Preto’nun Tarihi Kasabası, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Congonhas şehrindeki Bom Jesus de Matosinhos Tapınağı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Diamantina Kasabasının Tarihi Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Pampulha Modern Topluluğu, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Peruaçu Nehri Kanyonu, UNESCO Dünya Karma Miras Geçici listesinde yer alıyor. Serra da Canastra Millî Parkı, UNESCO Dünya Doğa Mirası Geçici listesinde yer alıyor. Cavernas do Peruaçu Federal Çevre Koruma Alanı (APA) / Veredas Do Peruaçu Eyalet Parkı, UNESCO Dünya Karma Miras Geçici listesinde yer alıyor.

Ouro Preto

Serra da Capivara Millî Parkı

Piauí eyaletindeki Serra da Capivara Millî Parkı, Amerika’daki en eski arkeolojik alanlardan biri. Bazılarının 25.000 yıldan daha eski olduğu tarihlenen kaya resimlerinin olduğu 300’den fazla alanı var. Serra da Capivara Millî Parkı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Serra da Capivara Millî Parkı ve Kalıcı Koruma Alanları, UNESCO Dünya Karma Miras Geçici listesinde yer alıyor.

São Miguel das Missões Harabeleri

Cizvitler; Arjantin, Brezilya, Paraguay, Bolivya’da birçok Cizvit misyonu inşa etmiş. São Miguel Arcanjo (São Miguel das Missões Harabeleri – Görevlerin Aziz Michael’ı) de 1735-1745 yılları arasında Cizvit Misyonu olarak inşa edilmiş. Guaraniler’in Cizvit Misyonları (Arjantin’de Misiones eyaletindeki San Ignacio Mini, Santa Ana, Nuestra Señora de Loreto, Santa Maria Mayor; Brezilya’da Sao Miguel das Missoes Harabeleri); UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

São Cristóvão

São Cristóvão 1590 yılında kurulmuş. São Cristóvão’daki São Francisco Meydanı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Brezilya doğasıyla, kültürüyle, mutfağıyla dünyanın en zengin ülkelerinden biri.

Keşfetmeniz dileğyle…