Azerbaycan, resmî adıyla Azerbaycan Cumhuriyeti, Batı Asya ile Doğu Avrupa’nın kesişim noktası olan Kafkasya’da yer alan bir ülke. Türkiye ile Azerbaycan, “tek millet, iki devlet” anlayışı çerçevesinde şekillenen son derece yakın ve güçlü ilişkilere sahip. Ayrıca Türkiye ile Azerbaycan, Türkler ve Azerbaycanlılar aynı ırktan olduğu ve aynı kökten geldiği için birbirini “kardeş devlet” sayıyor.

Azerbaycan coğrafyasındaki insan izleri M.Ö 8.000-M.Ö 6.000’li yıllara kadar dayanıyor. Bölgede varlığı bilinen medeniyetler İskit-Sakalar, Manna Devleti, Persler, Ahameniş İmparatorluğu, Makedonya İmparatorluğu, Seleukos İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu olmuş. Azerbaycan, Hz. Ömer döneminde İslam topraklarına katılmış, Emevi ve Abbasi dönemlerinde de büyük oranda Müslümanlar’ın hâkimiyetinde kalmış. 1054’te Tuğrul Bey’in, 1076’da Alparslan’ın seferleri sonrasında Selçuklu hâkimiyetine girmiş. 1222 ve 1231’deki Moğol istilaları nedeniyle bölge Moğollar’ın ve ardından İlhanlı Devleti’nin egemenliğinde kalmış.

14. yüzyılda Karakoyunlu ve Akkoyunlu egemenliğine girmiş. 16. yüzyılda Safevi topraklarına dâhil olmuş. Yavuz Sultan Selim’in Çaldıran zaferinden sonra da Osmanlı hâkimiyetine girmiş. 1828 yılında Azerbaycan toprakları tamamen Rusya’nın hâkimiyetine girmiş.

Çarlık Rusya’nın yıkılmasından sonra Mehmet Emin Resulzade 1918 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’ni kurdu. Mehmet Emin Resulzade, bağımsızlığım sembolü kabul edilen ve bir slogan hâline gelen “bir kere yükselen bayrak, bir daha inmez” sözleriyle Azerbaycanlılar’ın gönlünde taht kuran bir lider. Ancak ülkenin bağımsızlığı uzun sürmedi. Rusya’nın Kızıl Ordu’su ülkeyi işgal etti ve 28 Nisan 1920’de Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kurularak ülke Sovyetler Birliği topraklarına katıldı. Ülkenin tekrar bağımsızlığını kazanmasıysa 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla gerçekleşti. Sonuç olarak 18 Ekim 1991’de Azerbaycan Cumhuriyeti kuruldu.

Azerbaycan günümüzde üniter bir anayasal cumhuriyet. Anayasasına göre resmî bir dini yok. Ülkedeki tüm ana siyasi güçler laik milliyetçi. Ancak halkın çoğunluğu Şii İslam inancına sahip.

Azerbaycan’da gezilecek yerler listesi

Azerbaycan’da UNESCO Dünya Mirası listesine giren yerler var: Surlarla çevrili Bakü Şehri (Şirvanşah Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte) (Kültür), Kobustan Kaya Sanatı Kültürel Peyzajı (Kültür), Şeki’nin Tarihi Merkezi ve Şeki Hanları Sarayı (Kültür), Hazar Hyrkania Karma Ormanları (Doğa), Kınalık Halkının Kültürel Peyzajı ve Koç Yolu Yaylacılık Rotası (Kültür).

Ayrıca Azerbaycan’ın 3 şehri UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına (Lenkeran – Gastronomi, Şeki – Zanaat ve Halk Sanatları, Bakü – Tasarım) dâhil.

Bakü

Hazar Denizi’nin batı kıyısında yer alan başkent Bakü; Kafkasya’nın en büyük şehri, en önemli kültür ve ticaret merkezi. Türkiye ve Azerbaycan kardeş olduğu gibi başkentler Bakü ve Ankara da kardeş şehir ilan edildi. Surlarla çevrili Bakü Şehri (Şirvanşah Sarayı ve Kız Kulesi ile birlikte), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Ayrıca Bakü, tasarım dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil.

Azerbaycan - Bakü

Bakü

Kobustan Millî Parkı

Bakü’nün 60 km güneyindeki Kobustan, bir yerleşim yeri ve belediye. Büyük Kafkas Sıradağları’nın güneydoğu çıkıntısını kaplıyor. Kobustan’ın özelliğiyse Kobustan Millî Parkı’nda kayalar üzerinde 6.000’den fazla petroglife ev sahipliği yapıyor olması. Bu petroglifler insan, bitki, hayvan figürlerini, avlanma ve balıkçılık sahnelerini tasvir ediyor. Ayrıca bölgede 40.000 yıllık insan varlığını belgeliyor. Kobustan Kaya Sanatı Kültürel Peyzajı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Şeki

Azerbaycan’ın kuzeyinde, Büyük Kafkas Sıradağları’nın eteğinde yer alan Şeki kenti; aynı isimli Şeki Rayonu’nun (bölgenin) da merkezi. Burası Kafkasya’yı geçen ticaret yolları üzerinde önemli bir şehir olmuş. Şeki, Zanaat ve Halk Sanatları dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil. Şeki’nin Tarihi Merkezi ve Şeki Hanları Sarayı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Kebele

Kebele, bölgeye antik zamanlarda yerleşen Albanya devletinin ilk başkenti olmuş.

Gence

Gence, Azerbaycan’ın en kalabalık ikinci şehri.

Kuba

Kuba, aynı isimli Kuba Rayonu’nun merkezi. Kudyal Nehri’nin kıyısında, deniz seviyesinden 600 metre yükseklikte yer alıyor.

Kınalık

Deniz seviyesinden 2.350 metre yükseklikteki Kınalık; Tufan Dağı, Kızılkaya, Şahdağ, Kınalık Dağı arasındaki yükseklikte bir köy. Tunç Çağı’ndan beri yerleşim yeri olmuş. Bölgedeki insanlar kendi dillerini konuşuyor, kendilerine özgü kültürel gelenekleri var. Hayvanlarını kışlık ve yazlık meralar arasında taşımak için her yıl Köç Yolu’nu kullanıyorlar. Bu rotada çok sayıda kamp alanı, cami, türbe var. Kınalık Halkının Kültürel Peyzajı ve Köç Yolu Yaylacılık Rotası, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Lenkeran

Lenkeran, aynı isimli Lenkeran Rayonu’nun idari merkezi. 1993 yılında kısa süreliğine ayrılıkçı Talış-Mugan Özerk Cumhuriyeti’nin başkenti oldu. Lenkeran, gastronomi dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil.

Nahçıvan

Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti, Azerbaycan’a bağlı özerk bir cumhuriyet. Ancak her ne kadar Azerbaycan’a bağlı olsa da Nahçıvan’ın Azerbaycan’la fiziki bir bağlantısı yok. Nahçıvan; kuzeyde ve doğuda Ermenistan‘la, güneyde ve batıda İran‘la, kuzeybatıda da Türkiye’yle komşu. Türkiye ile Nahçıvan arasında ulaşım ve ticari ilişkiler Dilucu Sınır Kapısı’ndan gerçekleştiriliyor.

Keşfetmeniz dileğiyle…