Hanoi – Komünist Başkent

Vietnam’ın başkenti Hanoi; Çin istilası, Fransız sömürgesi dönemi ve komünist dönemin etkilerini yansıtan, doğu ve batının ilginç bir sentezi olan bir şehir. Doğal güzellikleri de Hanoi’nin tarihi dokusunun yanında bir bonus gibi. Hanoi ülkenin başkenti olmasının yanında 7 milyon nüfusu ile ikinci büyük şehri. Düzlük bir alanda kurulan şehrin can damarını Kızıl Nehir (Red River) oluşturuyor. Hanoi tasarım dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil edilmesiyle de adını duyuruyor.

Hoan Kiem Gölü

Hanoi 1010-1802 yılları arasında Vietnam’ın başkenti olmuş. Nguyen Hanedanlığı döneminde 1802-1945 yılları arasında başkent Hue’ye taşınmış. Ancak kent 1902- 1954 yılları arasında Fransız Çinhindi kolonisi merkezi, 1954-1976 yılları arasında Kuzey Vietnam’ın başkenti olmuş. Vietnam Savaşı’nı kuzeyin kazanması üzerine 1976 yılında ülkenin başkenti ilan edilmiş.

Hanoi’ye nasıl gidilir?

Hanoi’ye Türkiye’den direkt uçuşla 9 saatte gidiliyor. Ayrıca aktarmalı uçuşlar da bulunuyor.

Eğer benim gibi Vietnam turu yapıyor ve tüm ülkeyi arşınlıyorsanız, otobüs veya trenlerle buraya ayak basabilirsiniz. Ancak çoğu otobüsün ve trenin online satışı yok. Yerel halktan rica ederseniz, size yardımcı olup sizin adınıza bilet satın alırlar. Eğer benim gibi turist olarak bir acenteden bilet satın alırsanız, normal fiyatının 3 katı fazla ödeme yapmak zorunda kalabilirsiniz.

Thanh Hóa’dan Hanoi’ye trenle gelirken

Şehir içi ulaşımda uzun mesafelerde otobüs, taksi (ben hep grab kullandım), kısa mesafelerde cyclo veya grab motorsiklet sürücüsü kullanabilirsiniz. Cyclo; Vietnam’a özgü ucuz, 3 tekerlekli bisikletin önüne bir kişinin oturabileceği bir koltuk ilave edilmiş basit bir ulaşım aracı.

Taksi için güneydoğu Asya’da grab uygulaması çok fazla kullanılıyor. Benim gezimi de bu uygulama kurtardı. Ülkeye seyahat etmeden önce mutlaka bu aplikasyonu telefonunuza indirmenizi öneririm.

Hanoi’ye gitmek için vize gerekiyor mu?

T.C. Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport hamilleri 90 güne kadar Vietnam’a yapacakları ziyaretlerinde Vietnam vize işlemlerinden muaflar. T.C. Umuma Mahsus Pasaport sahibi vatandaşların ise seyahatleri öncesinde Vietnam vizesi almaları zorunlu.

Öncelikle şunu belirteyim: Vietnam vizesini ülkeye girişte, kapıdan alıyorsunuz. Ancak Vietnam kapı vizesi alabilmeniz için elinizde bir Vietnam vize onay mektubu bulunması gerekiyor.

Hanoi’de gezilecek yerler listesi

Hanoi gezilecek yerler listesine bir göz atalım…

Hoan Kiem Gölü

Şehrin merkezindeki Hoan Kiem Lake’in çevresi park ve ana caddelerle çevrili. Gölün kenarı günün her saatinde tai chi yapanlar, koşanlar, badminton veya Çin daması oynayanlarla dolu.

Hoan Kiem Gölü

Hoan Kiem Lake, “İade Edilmiş Kılıç Gölü” anlamına geliyor. 15. yüzyıl efsanesine göre Çin Ming Hanedanı’na karşı ayaklanan İmparator Lê Loi kendisine yardım etmeleri için göklere yalvarmış. Bunu gölde yaşayan Tanrı Altın Kaplumbağa duymuş. İmparatora büyük bir sihirli kılıç ödünç vermiş ve kılıcı savaştan sonra kendisine iade etmesini söylemiş. Savaşı kazanan imparator verdiği sözü tutarak göle girmiş ve sihirli kılıcı kaplumbağaya geri vermiş.

Ngoc Son Temple

Ngoc Son Temple (Yeşim Dağı Tapınağı)

Hoan Kiem Gölü’nün Eski Şehir tarafında, gölün içinde, kıyıdan Vietnam tarzı kırmızı The Huc Köprüsü ile ulaşılan küçük Konfüçyüs tapınağı Ngoc Son Temple yer alıyor.

The Huc Köprüsü

Ngoc Son Temple 1225 yılında yapılmış. Tapınağın içine girdiğinizde sol taraftaki küçük odada bir cam kutu içinde efsaneye uygun olarak mumyalanmış dev bir kaplumbağa görüyorsunuz.

Ngoc Son Temple

The Huc Köprüsü’nün ön tarafında parkın kenarında Vietnam’ın bağımsızlığı için savaşan askerlerin anısına yapılan Martyrs’ Monument bulunuyor.

Martyrs’ Monument

Thap Rua (Kaplumbağa Kulesi)

Hoan Kiem Gölü’nün diğer tarafında, yine göl içinde Kaplumbağa Kulesi (Thap Rua) yer alıyor. Ancak bu küçük kuleye kıyıdan ulaşım yok.

Thap Rua (Kaplumbağa Kulesi)

Old Town

Şehrin merkezindeki Old Town (eski şehir) labirenti andıran sokakları, 1000 yıl geriye uzanan tarihi, küçük mağaza ve kafeleriyle hareketli ve Vietnam ruhunu yansıtan bir bölge.

Old Town

Ancak geçmişte sokakların her birinde tek bir mal satılırken ve sokakların adları ona göre belirlenirken (İpek Sokağı, Altın Sokağı gibi) günümüzde ne yazık ki sokaklar bu özelliğini kısmen yitirmiş durumda.

St. Joseph Katedrali

Old Town’daki Neo-Gotik tarzdaki Fransız kilisesi 1886 yılına tarihleniyor. Bu kilise zarif dekorasyonu, 2 adet çan kulesi, renkli camları ve tarihi değeri sebebiyle görülmeye değer.

St. Joseph’s Cathedral

Tay Ho Gölü (West Gölü – Hồ Tây)

Şehrin en büyük gölü olan Tây Hồ Gölü’nün çevresinde 2 Budist tapınak, lüks oteller, modern apartmanlar, kafeler, balık restoranları ve butikler var. 15 kilometrelik kıyı şeridi olan göl; çevresindeki parklarda dinlenerek manzaranın keyfini çıkarmak, yürüyüş yapmak veya bisiklet sürmek için ideal bir yer.

Tay Ho Gölü (West Gölü – Hồ Tây) Kaynak:Wikipedia (By Jon Rawlinson – originally posted to Flickr as DSC00773, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5653811)

Phủ Tây Hồ Pagoda

Phủ Tây Hồ Pagoda, West Gölü’nün kuzey kısmında yer alıyor. Genel Budist pagodalarının aksine burası Ana Tanrıça’ya adanmış bir tapınak. Aslında bir saray olması gerekirken yerel halk tarafından tapınak olarak görülen yapı ince, zarif işçiliği ve zevkli dekorasyonu ile son derece keyifli bir ziyaret noktası.

Phủ Tây Hồ Pagoda Kaynak:Wikipedia (Bởi Bùi Thụy Đào Nguyên – Tác phẩm do chính người tải lên tạo ra, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26551070)

Tran Quoc Pagoda

Tran Quoc Pagoda 6. yüzyılda Kral Ly Nam De döneminde yapılmış. Kentin en eski pagodası olma özelliğini taşıyor. Zevkli mimarisi, tarihi değeri ve çevresindeki sessiz, sakin güzelliğiyle mutlaka uğramanız gereken yerlerden. Budist tapınağına çıkan yol palmiye ağaçlarıyla süslü. Tapınağın 1815 yılında yapılan giriş kapısı da son derece görkemli.

Tay Ho Gölü (West Gölü) kıyısındaki Tran Quoc Pagoda

Tren Sokağı

Eski şehir bölgesindeki tren sokağı, Le Duan ve Kham Tien arasında yer alıyor. Şehrin en ilginç yerlerinden biri olan tren sokağından her gün belli aralıklarla bir tren geçiyor. Yan yana dizilen dükkânlarda Vietnam’a özgü mis kokulu kahvenizi yudumlayıp yerel halkı ve turistlerin merak dolu bakışlarını gözlemleyebiliyorsunuz. Tren gelmeden önce bekçinin düdük çalarak uyarıda bulunmasına şaşırıyor, sokağın bariyeri açılırken trenin geçişine uygun hâle getirilmesini izliyor, sonra da burnunuzun dibinden geçen trenin rüzgârını ve tren raylarının titreyişini hissediyorsunuz.

Tren sokağı

Hoa Lo Prison (The Hanoi Hilton)

Hâlen müze olan hapishane binası, 1896 yılında Fransızlar tarafından inşa edilmiş. Fransız işgaline karşı direnen Vietnamlı kadınlar ve erkekler burada çok zor koşullar altında kalmış. Hapishane içindeki maketlerle, fotoğraflarla, işkence aletleri ve mahkumların kaçtıkları kanalizasyon borularıyla bu döneme tanıklık edebilirsiniz.

Hoa Lo Prison (The Hanoi Hilton)

Hapishane, Vietnam Savaşı sırasında Hanoi Hilton olarak adlandırılmış. Bunun nedeni savaş sırasında esir düşen ABD’li pilotların burada bir süre hapsedilmiş olmaları. Hapishanenin 2 odasında ABD’li pilotların bazı eşyaları ve günlük yaşantılarıyla ilgili fotoğraflar sergileniyor. Hapishanede kalan pilotlar arasında ABD seçimlerinde başkan adayı olan Senatör John McCain de varmış.

Hoa Lo Prison (The Hanoi Hilton)

Çok büyük bir alanı kaplayan hapishanenin üçte ikisi hapishanenin yan tarafında yer alan Hanoi Kuleleri için yıkılmış. Hapishanenin geçmişteki boyutunu gösteren maket hapishane içindeki bir odada sergileniyor.

Temple of Literature

Vietnam mimarisinin muhteşem bir örneği olan Temple of Literature büyük bir Konfüçyüs tapınak kompleksi. 1076 yılında İmparator Ly Thanh Tong tarafından Konfüçyüs adına yapılmış. Ülkenin ilk üniversitesi olmuş. Üniversitede aristokratlar ve Mandarinler’in çocukları eğitim görmüşler.

Temple of Literature

11. yüzyılda güneydoğu Asya’da eğitim daha çok Budizm’in tekelindeyken Konfüçyüs öğretisi bu okulla beraber tekeli kırmış.

Temple of Literature

Tarihi yapı yüzyıllar içerisinde restorasyonlar geçirmiş. Ancak ilk günkü etkileyici görünümünü koruyor. Büyük ve görkemli bir giriş kapısından girilen etrafı kalın duvarlarla çevrili tapınak birbirinden geçilen avlulardan ve bu avlulardaki binalardan oluşuyor.

Temple of Literature

Tapınağın en ilgi çeken bölümü üçüncü avlu. Burada günümüze kadar kalabilen 82 adet taş dev kaplumbağanın üzerine yerleştirilmiş steller var. Stellerin üzerinde 1484-1780 yılları arasında okulu başarı ile bitiren öğrencilerin isimleri, doğum yerleri ve başarıları yazıyor.

Temple of Literature

Tapınakta Konfüçyüs’ün dev heykeli ve yüzlerce yıllık frangipani ağaçları dikkat çekiyor.

Temple of Literature

Ho Chi Minh Kompleksi

West Lake yakınında ülke için son derece önemli Ho Chi Minh Kompleksi yer alıyor. Bu kompleksin içinde Ho Chi Minh Anıt Mezarı, Ho Chi Minh Evleri, Başkanlık Sarayı, Parlamento, Ho Chi Minh Müzesi, One Pillar Pagoda var.

Ho Chi Minh Kompleksi

Ho Chi Minh Anıt Mezarı

Ho Chi Minh, Vietnam bağımsızlık hareketinin önderi ve Vietnam Demokratik Cumhuriyeti’nin ilk başkanı olarak ülkede anılıyor. Ho Chi Minh, Vietnamca “Işığa Kavuşturan” anlamına geliyor. Halkı tarafından sevgiyle Ho Amca olarak anılıyor.

Anıt Mezar’a girmek için uzun bir kuyruğa girmek gerekiyor. Sabah saat 7:00’de orada olmama rağmen inanılmaz bir kalabalıkla karşılaştım. Vietnamlılar’ın liderlerine olan sevgi ve saygısına da bir kez daha hayran kaldım.

Girişte kontrol yapılıyor. İçeriye büyük çanta ve kamera sokamıyorsunuz. Kıyafetinizin kutsal bir yer ziyaretine uygun olması gerekiyor. Fotoğraf makinelerini ve büyük çantaları alıyorlar. Çıkışta da teslim ediyorlar.

Kontrol noktasından geçtikten sonra uzun üstü kapalı bir koridorda yürüyerek Ba Dinh Meydanı’na ulaşıyorsunuz. Ho Chi Minh’in 2.9.1945 tarihinde Bağımsızlık Bildirgesi’ni okuduğu meydanda yeni yapılan parlamento binası, diğer resmi binalar ve Ho Chi Minh Anıt Mezarı yer alıyor.

Ho Chi Minh Anıt Mezarı

Anıt mezar her ne kadar Anıtkabir’e benzese de ondan daha küçük. Meydanda uzun kuyruğu takip ederek genç beyaz üniformalı Vietnamlı askerlerin gözetiminde Anıt Mezar’ın merdivenlerini çıkıyorsunuz. Merdivenleri çıkarken kesinlikle konuşmamanız, başınızda şapka ve gözlük olmaması ve ellerinizi cebinize koymamanız isteniyor. Anıt Mezar binasına girdiğinizde kuyruktan ayrılmadan tek sıra hâlinde askerlerin nöbet tuttukları büyük bir salona giriyorsunuz. Büyük salonun ortasında cam bir lahitin içinde beline kadar örtü örtülmüş resmi kıyafetleri içinde yatan Ho Chi Minh’i görüyorsunuz. İşte burada insanın tüyleri ürperiyor. Ne de olsa bizim için Atatürk neyse, Vietnamlılar için de Ho Chi Minh aynı. Böyle büyük bir insanın önünden geçerken etkilenmemek mümkün değil. Beni en çok etkileyen an da işte bu büyük lideri lahdinin içinde gördüğüm an olmuştur.

Ho Chi Minh ölümünden sonra bedeninin yakılmasını istemesine rağmen Mao, Stalin, Lenin gibi bedeni mumyalanmış. Şimdi de tüm halkı her gün onu selamlıyor. Çocuklar okullarıyla birlikte liderlerinin karşısına geçiyor.

Başkanlık Sarayı

Anıt Mezar’ın yan tarafındaki alandan Fransız koloni döneminde Çinhindi Koloni Valisi’nin oturduğu sarı renkte Fransız mimarisi tarzında Başkanlık Sarayı’na ulaşıyorsunuz. Ziyarete açık olmayan bina, resmi kabuller için kullanılıyor.

Başkanlık Sarayı

Ho Chi Minh bu binada oturmayı kabul etmemiş. 1954-1969 yılları arasında bu binanın yakınındaki küçük gölün kenarında yapılan bir garaj ve 2 odadan oluşan küçük sarı evde yaşamış.

Ho Chi Minh araba garajında Sovyetler Birliği tarafından kendisine verilen 3 araba sergileniyor. Yaşadığı dönemde kullandığı son derece basit döşeli 2 odayı ise binanın dışından camdan seyredebiliyorsunuz.

Tek Sütunlu Pagoda (One Pillar Pagoda)

Ho Chi Minh Anıt Mezarı ile Müze arasında yer alan Tek Sütunlu Pagoda (One Pillar Pagoda), bir havuz içinde 1.5 metrelik tek taş sütun üzerine 1049 yılında yapılmış. Küçük Pagoda’nın en üst noktasına merdivenle tırmanılıyor. Merdivenin sonunda bazı dini simgeler var. Tapınağın asıl bölümü ise aşağıda.

Efsaneye göre İmparator Ly Thai Tong çocuğunun olmasını çok istemiş. Bir gece güzel bir rüya görmüş. Rüyasında dev bir lotus çiçeğinin üzerinde oturan merhamet tanrıçası kendisine güzel bir erkek bebek vermiş. Rüyadan sonra imparator bir köylü kızıyla evlenmiş ve erkek çocuğu olmuş. Bunun üzerine imparator şükranını göstermek için bir lotus havuzunun ortasına, tek bir sütun üzerine, dev bir lotusa benzeyen ahşap bir pagoda yaptırmış. Ancak Fransızlar ülkeyi terk ederken orijinal pagodayı tahrip etmişler. Bunun üzerine pagoda yeniden inşa edilmiş.

Tek Sütunlu Pagoda (One Pillar Pagoda) Kaynak:Wikipedia (By Daderot – Own work, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=39695661)

Ho Chi Minh Müzesi

Ho Chi Minh Müzesi 8 kronolojik başlık altında Ho Chi Minh’nin hayatını anlatıyor. İlki 1890’dan 1910’a kadar gençliğini, 2.si ülkeyi sömürgecilikten kurtarmanın bir yolunu bulmak için dünyayı dolaştığı 10 yılı, 3., 4. ve 5.si 1920-1945’i kapsayan yıllarda Marksizm ve Leninizm ideali ile Vietnam Komünist Partisi’nin kuruluşu ve ulusal bağımsızlık çabasını, 6. ve 7.si 1945’ten 1969’a kadar hayatını, sonuncusu da ulusal kahraman statüsünü ve siyasi yaşamını anlatıyor. Müzede ulusal ve uluslararası olarak toplanan eserler, minyatürler ve çeşitli hediyeler sergileniyor.

Hoi Chi Minh Müzesi

Thăng Long Imperial Citadel

Thăng Long Imperial Citadel bir zamanlar ülkedeki askeri gücün merkeziymiş. 1960’lı yıllara (Vietnam Savaşı’na) kadar stratejik bir önemi varmış. Imperial Citadel’deki en etkileyici yer ve buluntular arasında Doan Mon Giriş Kapısı, Hanoi Bayrak Kulesi, Kinh Thien Sarayı, Cinh Bac Mon (Kuzey Kapısı), Hau Lau (Prenses Sarayı) var. Hanoi’nin geçmişindeki önemi, gün ışına çıkarılan ve hatta henüz çıkarılmayan arkeolojik buluntuları nedeniyle Imperial Citadel, 2010 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Thăng Long Imperial Citadel

Vietnam Etnoloji Müzesi

Vietnam’ın farklı dönemlere uzanan, çeşitli kültürlerine ait hikâyeleri sergileyen Etnoloji Müzesi’nde etnik azınlıklara dair görsel ögeler, el işçiliği ahşap ve metal eserler, kostümlerden oluşan geniş bir koleksiyon var.

Vietnam Etnoloji Müzesi Kaynak:Wikipedia (By Rungbachduong, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2776629)

Vietnam Women Museum

Müzede savaş sırasında komünist partiye destek veren kadınlar ve geleneksel giyim, düğün, doğum yaşantıları sergileniyor.

Vietnam Women Museum

Hanoi Otelleri

Şehirde çok sayıda otel var ama ben konaklayıp çok memnun kaldığım oteli sizin için listeye aldım.

Sunway Hotel Hanoi

Hanoi’de şehrin kalbi sayılan Old Quarter bölgesinde konakladım. Burada çok sayıda otel var. Ben Sunway Hotel Hanoi’yi tercih ettim. Fransız dokunuşları olan bu şık otelde fazlasıyla rahat ettim.

Sunway Hotel Hanoi

Hanoi’de nerede yemek yenir?

Hanoi’nin en ünlü restoranları bunlar:

Bún Chả Hương Liên (Bun Cha Obama)

Çok basit görünüp çok özel olan bir restoran arıyorsanız, burası orası. 2016’da Barack Obama ve Manhattan’daki en ünlü restoranlardan biri olan Brasserie Les Halles’in baş şefi ve A Cook Tour programının kâşif şefi Anthony Bourdian 6 USD ödeyerek burada noodle (erişte) yedi ve bira içti. Gerçi ben buraya geldiğimde yiyecek hiçbir şey bulamadım ama en azından onlarla bir fotoğrafım oldu.

Bún Chả Hương Liên (Bun Cha Obama)

Phở Thìn

Nguyen Trong Thin Phở Thìn restoranı 1979’da açmış. O zamandan beri ünü giderek artmış. Bir çok yerel gazetede haber olmuş. Geleneksel çorba phở tatmak istiyorsanız burayı denemenizi öneririm.

Café Giang

Ünlü Vietnam usulü yumurta kahvesini içebileceğiniz bir kahveci.

Café Giang

Gelelim Hanoi ile ilgili izlenimlerime: Çok fazla seyahat ettiğim için gördüğüm şehirlere tekrar tekrar gitmeyi tercih etmiyorum. Ancak Hanoi’yi defalarca gelinecek bir şehir ilan etmek hiç yanlış olmaz. Size burada kaç gün kalmanız gerektiğini de söyleyemem. Çünkü eminim ki 3 gün de kalsanız, 3 ay da kalsanız burada asla sıkılmayacak ve sizi mutlu edecek şeyler bulacaksınız.

Opera Binası

Hanoi biraz kaotik, biraz egzotik, ancak kesinlikle ziyareti hak eden bir başkent. Özellikle kuzey Vietnam turu yapıyorsanız burayı üs olarak seçip civar yerlere buradan gitmelisiniz.