Didyma Apollon Tapınağı - Kehanet Merkezi | Küçük Dünya

İçerik gizle

Deniz-kum-güneş tatili seven yazlıkçılar için özellikle upuzun Altınkum plajıyla oldukça gözde olan Aydın’ın turistik ilçesi Didim ailemle birlikte birkaç yazımızı geçirdiğimiz bir ilçe. Ancak benim gözümde Didim’in en önemli özelliklerinden birisinin ne olduğunu soracak olursanız Didyma olduğunu söyleyebilirim. Bu yazımda da antik dünyanın 3 büyük tapınağından biri olan Apollon Tapınağı’na ev sahipliği yapan Didyma’dan bahsedeceğim.

Efsaneye göre Apollon bir gün Didim yöresinde çobanlık yapan Brankhos’a rastlamış. Kanının kaynadığı çobanı çok sevmiş, ona biliciliğin sırlarını öğretmiş. Çoban Brankhos da bugün Apollon Tapınağı’nın yerinde bulunan defne ormanı ve su kaynağının yanına Apollon adına ilk tapınağı kurmuş. Zaman içinde Brankhos’un soyundan gelenlere Brankidler denilmeye başlanmış. Bu kişiler çok uzun bir süre Apollon Tapınağı’nın yöneticiliğini yapmışlar. Didyma bu nedenle Brankhidai yani Brankhidler’in ülkesi olarak da biliniyor.

Didyma Apollon Tapınağı

Didyma aslında bir antik kent değil, İyonya sahili üzerinde yer alan bir antik Yunan kutsal alanı. Apollo Tapınağı’nı içeriyor. Miletos’tan gelen kutsal yol ile bağlantıya sahip olan kehanet merkezi, Helen dünyasının en ünlü kehanet merkezi olarak tanınıyor.

Apollon Tapınağı

Eğer Didim’e tatile gittiyseniz ilçe merkezine yaklaşık 2 km uzaklıkta yer alan Didyma’ya kolaylıkla gidebilirsiniz. Eğer benim gibi Bodrum’dan gitmeyi planlıyorsanız kişiye özel turlar düzenleyen Ibex Adventure Club ile iletişime geçip Didyma – Miletos (Milet) – Priene turuna katılabilirsiniz.

IBEX ADVENTURE CLUB “Kudu Travel Agency”
https://www.ibextravel.com.tr/
📞 +90 (533) 515-3085
✉️ [email protected]

Ibex Adventure Club rehberimiz Deniz Kılıç

Şimdi biraz mitolojiye göz atalım mı? Baş tanrı Zeus’un titan sevgilisi Leto hamile kalmış. Ancak Zeus’un kıskanç karısı Hera bu duruma çok sinirlenmiş. Leto kıskanç Hera’dan kaçmak için Mykonos Adası yakınlarındaki Delos Adası’nın Kynthos (Cynthus) Dağı’na gelmiş. Burada ikiz çocukları Apollo ve Artemis’i doğurmuş. Doğum esnasında göklerden altın pırıltılı yağmurlar yağmış. Böylece Apollo ışık, müzik, sanat, güneş, ateş, şiir, kehanet tanrısı olmuş. Artemis ise vahşi doğa, avcılık, okçuluk ve ay tanrıçası olmuş. Apollo aynı zamanda kehanetlerin babasıymış ve Orakl (rahibe) merkezleri onun onuruna yapılmış. Bu merkezlerin en önemlileri de Delphi, Claros ve ikiz anlamına gelen Didima (Didymaion) imiş.

Apollon Tapınağı

Didyma gezilecek yerler

Bu kutsal alanda Apollon Tapınağı’nı görebilirsiniz.

Didyma

Apollon Tapınağı

Yapımına M.Ö 560 yılında başlanan tapınak Işık ve Güneş Tanrısı Apollon’a adanmış. Tapınağın mimarı olan Pytheos, dünyanın yedi harikası ya da diğer adıyla antik dönemin yedi harikasından birisi olan Mausoleum’un (tepesindeki 4 atlı arabayı yaptığı düşünülüyor) ve Priene’deki Athena Polias Tapınağı’nın da mimarı olmasıyla tanınıyor. Dor düzenini tapınaklar için uygun bulmayan Pytheos tapınaklarda ideal düzen olarak gördüğü İyon düzenini, sütun kaidelerinde ise Anadolu-İyon tipi tercih etmiş.

Didyma

Antik çağlarda gelecekten haber veren kâhinler büyük saygı görüyorlarmış. Kâhinlerin ilham aldığı en önemli mekânlardan birisi de Apollon Tapınağı’ymış. Kehanet Avlusu’na tüm hünerlerini sergilemeye gelen kâhinler önce kutsal su ile yıkanırmış. Sonra gazlarla ve defne yaprakları ile transa geçip su falı bakarlarmış.

Apollon Tapınağı

Apollon Tapınağı M.Ö 5. yüzyılda Pers Kralı Darius tarafından yok edilmiş. Kanakhos tarafından yapılan Tanrı Apollon heykeli Ekbatana’ya yani bugünkü İran’a götürülmüş. Tapınak bu dönemi takip eden 180 yıl boyunca harabe olarak kalmış.

Apollon Tapınağı

Büyük İskender’in Persler’i yenip buraya gelmesiyle birlikte yeniden bir canlanma yaşanmış. Büyük İskender’in komutanlarından Seleukos’un emriyle bugün kalıntılarını gördüğümüz tapınağın yapımına başlanmış. Seleukos ayrıca Ekbatana’ya kaçırılan Apollon heykelini de geri getirtmiş. Ancak tapınak hiçbir zaman tamamlanamamış.

Apollon Tapınağı

Medusa Başı

Apollon Tapınağı’ndaki en önemli sembollerden biri ise Medusa figürü. Mitolojide Medusa tanrıçaları kıskandıracak, tanrıları da peşinden koşturacak güzellikte biri. Bir gün denizler tanrısı Poseidon tanrıça Athena’nın tapınağında Medusa’ya zorla sahip olmuş. Kıskançlıktan çılgına dönen Athena, Medusa’yı gorgona yani keskin dişli, saç yerine başında canlı yılanlar olan dişi canavara döndürmüş. Medusa artık 3 kızkardeşinin içinde ölümlü ve kendisine bakanları taşa çevirme gücüne sahip olanmış. Bu nedenle antik çağlarda özel yerleri kötülüklerden korumak için Medusa kabartmaları ve resimleri kullanılmış. Athena gorgon yapma cezasını az bulmuş ve Medusa’nın başını kestirmiş. Medusa’nın Poseidon’dan olma çocukları Pegasus ve Chrysar gövdesinden fırlamış. Vücudundan sıçrayan kan damlaları da Libya çöllerinde düşmüş ve yılana dönüşmüş.