Çanakkale Geçilmez

Türk ulusunun kahramanlık destanı yazdığı Çanakkale, ziyaretçilerini “Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın bu toprak, bir devrin battığı yerdir!” diyerek karşılıyor. Kanla sulanmamış, mermi düşmemiş bir karış toprağı olmayan Çanakkale, her köşesinde ülkemizin özgürlüğünün ne kadar zor alındığını haykıran bir şehir. Çanakkale ve Gelibolu I. Dünya Savaşı Alanları, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde bulunuyor. Çanakkale ayrıca dünyanın en ünlü antik kentlerden biri olan ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunan Truva Antik Kenti’ne de ev sahipliği yapıyor.

Dur Yolcu

İlk yerleşimin Kalkolitik dönemde görüldüğü şehir tarihte Roma, Bizans ve Osmanlı hâkimiyetlerine girmiş.

Kordon Boyu

1915-1916 yılları arasında I. Dünya Savaşı’nın en yoğun çatışmalarına sahne olduğu Çanakkale Savaşları, yabancı işgalinden yurdunu korumak için canla başla savaşan Türkler’e karşı Pasifik’teki eski İngiliz sömürgelerinden derlenen Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerinin karşılaşmasıyla gerçekleşti. Bu savaşlarda Çanakkale, Türk ulusunun kahramanlık destanını yazdığı yer oldu.

Şehitler Abidesi

Çanakkale’de gezilecek yerler listesi

Çanakkale; tarihi, doğası ile keşfedilmeyi hak eden bir şehir.

Kordon Boyu

Geldiğinizde deniz mahsüllerini tatmadan dönmemelisiniz. Yalova Balık Restaurant, Şayka Restaurant, İlhan Restaurant (Gelibolu) en ünlü mekânlar.

Yalova Balık Restaurant’ta kalamar ızgara

Ayrıca buranın ünlü peynir helvasını denemenizi de öneririm. Bunun için adresiniz de Kadir Usta ve Zafer (Gelibolu). Simitinizi Tan Fırın (Gelibolu)’ndan alabilir, çayınızı da Donanma Çay Bahçesi ve Balıkçılar Kahvesi (Gelibolu)’nde yudumlayabilirsiniz.

Peynir helvası

Şehir dışına çıkarsanız; Assos Antik Kenti (Behramkale), Bozcaada, uluslararası bir ağ olan Cittaslow yani Sakin Kentler Birliği’ne üye olan Gökçeada gezileri yapabilirsiniz. Buraları detaylı olarak ayrı ayrı yazılarda anlattım. Bu yazımda daha çok Çanakkale merkez ve Gelibolu gezilecek yerleri listeledim.

Truva Antik Kenti

Kazdağları’nın eteklerindeki Troia Tarihi Milli Parkı içinde bulunan Truva Antik Kenti (Troya), dünyadaki en ünlü antik kentlerden biri. Dünyanın ilk güzellik yarışması burada yapılmış, tarihteki ünlü Troya Savaşı burada geçmiş, Truva atı efsanesi burada hayat bulmuş, Yunan edebiyatının temelini oluşturan Homeros’un ünlü İliada ve Odysseia destanı burada doğmuş. Truva Antik Kenti’nde aynı bölgede farklı dönemlerde 7 kez yerleşim kurulduğu ve farklı dönemlere ait 33 katman olduğu saptanmış. Bu karmaşık tarihsel ve arkeolojik yapısının daha kolay incelenebilmesi için kent tarihsel dönemlere göre sırayla 9 ana bölüme ayrılarak inceleniyor. Truva Antik Kenti, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Truva Antik Kenti

Truva Kralı Priamos’un oğlu Paris, Sparta Kralı Menelaus’un karısı Helen’e âşık olmuş. Aşk Tanrıçası Afrodit’in yardımıyla Helen’i Truva’ya kaçırmış. Spartalılar bunun üzerine Truva’ya saldırmış. Böylece 10 yıl sürecek Truva Savaşları başlamış. Sonunda Odysseus’un fikriyle büyük bir tahta at yapmışlar ve atı Truva kapılarının önüne bırakmışlar. Truvalılar atı şehre almış. Atın içinde saklanan Spartalılar attan çıkarak şehri yakıp yıkmışlar ve Helen’i alıp Sparta’ya geri dönmüşler.

Troya Müzesi

Tevfikiye Köyü sınırları içinde, Truva Antik Kenti girişinde bulunan Troya Müzesi, 2020 yılında Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü almaya hak kazandı. Müzede mermer heykeller, lahitler, yazıtlar, sunaklar, seramikler, metal kaplar, silahlar, sikkeler, kemik aletler, cam bilezikler, süs eşyaları gibi eserler sergileniyor.

Troya Müzesi

Troya Müzesi

Troya Müzesi

Truva Atı Heykeli

Brad Pitt’in başrolünde oynadığı Troy filminde kullanıldıktan sonra Warner Bros şirketi tarafından Türkiye’ye hibe edilen Truva Atı Heykeli, 13 Eylül 2004 tarihinden bu yana Çanakkale kordon boyunda sergileniyor.

Çanakkale kordon boyunda Truva atı heykeli

Aynalı Çarşı

Aynalı Çarşı, Musevi cemaatinden Eliyau Hallio tarafından 1890’da yaptırılmış. İsmini kapısındaki aynalardan alan çarşıdan Evliya Çelebi seyahatnamesinde de bahsediliyor.

Aynalı Çarşı

Çanakkale Saat Kulesi

Saat Kulesi 1897’de II. Abdülhamit tarafından yaptırılmış. Hâlen bir buluşma yeri olarak kullanılıyor.

Çanakkale Saat Kulesi

Çanakkale Seramik Müzesi

Çanakkale Seramik Müzesi, eski Er Hamamı binasında yer alıyor. Müzede Çanakkale Seramikleri’nin geçmişten günümüze değişimini ve gelişimini öğreniyor, dilerseniz seramik sanatını deneyimleyebileceğiniz atölyelere katılabiliyorsunuz. Çok küçük bir müze olmasına rağmen çok hoş. Eğer vaktiniz varsa ziyaret etmenizi öneririm.

Çanakkale Seramik Müzesi

Çanakkale Kent Müzesi

3 kattan oluşan Kent Müzesi’nin zemin katında 4 ayda bir değişen sergilere ev sahipliği yapan Eyüp Görgüler Süreli Sergi Salonu var. Üçüncü kattaki Toplantı Salonu’nda süreli serginin konusuna bağlı olarak sohbetler, konferanslar, müzik dinletileri, belgesel gösterimleri, şiir dinletileri düzenleniyor.

Çanakkale Kent Müzesi

Çanakkale Deniz Müzesi

Fatih Sultan Mehmet, boğazdan geçişi kontrol etmek için İstanbul’un fethinden önce Çanakkale’de Avrupa tarafında Kilitbahir ve Asya tarafında Çimenlik bölgelerine birer kale inşa ettirmiş. Bugün Çimenlik Kalesi’nin içinde Çanakkale Deniz Müzesi yer alıyor.

Çimenlik Kalesi

Savaşta kullanılan topların, tüfeklerin sergilendiği, sipere yatan askerlerimizin gösterildiği bu müzeyi duygusallaşmadan gezmeniz mümkün değil. Bu müzeyi gezerken bugünkü özgürlüğümüzü bize kazandıran Atamız ve onun yanında savaşanları her gün ansak bile yetmeyeceğini kalbinizin derinliklerinde, boğazınız düğümlenerek hissediyorsunuz.

Çanakkale Deniz Müzesi

Müzede ayrıca 1. Dünya Savaşı’nda boğaza mayın döşeyen Kahraman Nusret Mayın Gemisi’nin maketini gezebilirsiniz. 18 Mart 1915’teki zaferimizi kazanmamızı sağlayan geminin mayınları nasıl döşediği geminin içindeki sunumda çok güzel anlatılmış. Asıl ismi Nusrat olan ama zamanla Nusret olarak kullanılan geminin orijinali Tarsus’ta müze olarak sergileniyor.

Nusret Mayın Gemisi’nin maketi

Gelibolu Yarımadası Tarihi Millî Parkı

1973 yılında kurulan Gelibolu Yarımadası Tarihi Millî Parkı, ülkemizin en etkileyici yerlerinden biri. Burada Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden 500.000 askerin anısına yapılan şehitlikler ve anıtları görebilirsiniz. Parkı rehberle gezmenizi öneririm. Böylelikle hem tarihi yerinde yaşarsınız hem de bu toprakların değerini derinden hissedersiniz.

Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı

Bu kadar fazla şehitlik görmek kuşkusuz ki insanı çok derinden yaralıyor. Sadece kendi askerlerimizi değil, hayatını cephede kaybeden diğer askerleri de düşünen Atam 1934’te şöyle söylemiş: Uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Gözyaşlarınızı dindiriniz. Evlatlarınız bizim bağrımızdadır. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat uyuyacaklardır. Onlar bu topraklarda canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır.

Kilitbahir Kale Müzesi

Fatih Sultan Mehmet, boğazdan geçişi kontrol etmek için İstanbul’un fethinden önce Çanakkale’de Avrupa tarafında Kilitbahir (Kilîdü’lbahr) ve Asya tarafında Çimenlik bölgelerine birer kale inşa ettirmiş. Bugün Kilitbahir Kalesi’nin içinde Kilitbahir Kale Müzesi yer alıyor. Kilitbahir Kale Müzesi’nde Osmanlı kale hayatı sergileniyor.

Kilitbahir Kale Müzesi

Namazgâh Tabyası

26 adet bonetten oluşan Namazgâh Tabyası, Çanakkale Boğazı’nın en dar noktasına yaptırılan ilk ve en büyük tabya. Sonrasında eklenen yapılarla beraber Merkez Tabya niteliği kazanmış. Çanakkale Savaşları’nda bölgedeki tabyalarda görev yapan bataryaların bağlı olduğu 4. Ağır Topçu Alayı’nın karargâh merkezi olmuş.

Namazgah Tabyası

Seyit Onbaşı Anıtı

Koca Seyit, Rumeli Mecidiye Bataryası’nda tüm arkadaşları şehit olmasına rağmen 275 kg’luk top mermisini tek başına kaldırarak ateşlemiş ve Ocean Zırhlısı’na isabet ettirmiş. Seyit Onbaşı Anıtı, kahraman Koca Seyit’in anısını canlandırıyor.

Seyit Onbaşı Anıtı

Arı Burnu Yarları

Arı Burnu Yarları, sarp bir doğal oluşum. Anzak askerleri bu bölgeye Sfenks adını vermiş.

Arı Burnu Sahil Anıtı

25 Nisan 1915 tarihinde Avustralya ve Yeni Zelandalı askerler ANZAK (Australian and New Zealand Army Corps) Koyu’na çıkmış. Arı Burnu Sahil Anıtı bu koyda yer alıyor. Canterbury mezarlığı anıtına her yıl 25 Nisan’da Avustralyalı ve Yeni Zelandalı akrabalarını anmak üzere pek çok kişi geliyor.

Canterbury Mezarlığı

Mehmetçik’e Saygı Anıtı

Türk askerinin cesaretinin, kahramanlığının, vatanseverliğinin, insan sevgisinin, savaştığı düşmanları tarafından bile takdir ve saygı gördüğünü gözler önüne seren anıt.

Mehmetçik’e Saygı Anıtı

Kanlısırt – Lone Pine

Savaşta hayatını kaybeden Avustralya ve Yeni Zelanda askerleri anısına yapılmış anıt.

Kanlısırt – Lone Pine (Yalnız Çam)

57. Alay Şehitliği ve Anıtı

Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğindeki 57. alay bize bugünkü bağımsızlığımızı kazandırmış. Şehitliğin önünde en yaşlı gazimiz Hüseyin Kaçmaz’ın bronz heykeli dikkat çekiyor. Şehitlerin ismini okurken etkilenmemek ve bu vatanın ne güçlüklerle kazanıldığını düşünmemek elde değil. Ben Atamı ve tüm şehitlerimizi her gün rahmetle, şükranla, minnetle anıyorum ama vatanımızın savunucularının sipere yattıkları çukurları gözlerimle görüp savaşın karanlığını yerinde hissetmek bambaşka oluyor.

Çanakkale – 57. Alay Şehitliği ve Anıtı

Conkbayırı Mehmetçik Kitabeleri

Conkbayırı’nda şehit düşenler anısına yapılan anıt.

Conkbayırı Mehmetçik Kitabeleri

Conkbayırı Yeni Zelanda Anıtı

Conkbayırı’nda hayatını kaybeden Yeni Zelanda askerlerinin anısına yapılan anıt. Ulu önder Mustafa Kemal’in cephenin en önünde savaşırken vurulduğunu ve üzerinde bulunan saatin onu koruduğunu gösteren ve parçalanan saatin hikâyesini gözler önüne seren bir anıt heykel de burada yükseliyor. Buradaki Türk siperlerini görmek insanı fazlasıyla etkiliyor.

Conkbayırı Yeni Zelanda Anıtı

Türk Siperleri

Sargıyeri Şehitliği Anıtı

Sargıyeri Şehitliği Anıtı, Kara Savaşları sırasında Türk yaralılara müdahale yapılan Açık Hava Hastanesi’nin 28 Nisan 1915’te bombalanması sonucu şehit olan yaralı askerler anısına yapılmış.

Sargıyeri Şehitliği Anıtı

Çanakkale Şehitler Abidesi

Özgürlüğümüz ve bayrağımız uğruna Çanakkale Savaşları’nda canını feda eden 253.000 şehidimizi anmak için yapılan anıt, tüm görkemiyle yükseliyor. Mehmetçiğin M harfi şeklindeki anıtın tavanında mozaikten bir Türk bayrağı var.

Şehitler Abidesi

Şehitler Abidesi

Fransız Mezarlığı ve Anıtı

Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden Fransız askerler anısına yapılan anıt.

Yahya Çavuş Şehitliği ve Anıtı

Ertuğrul Koyu’na hâkim bir tepede, Yahya Çavuş ve kahraman arkadaşlarının adına yapılan anıt.

Yahya Çavuş Anıtı

Helles Memorial

Çanakkale Savaşları’nda hayatını kaybeden İngiliz, Avustralyalı ve Hint askerleri anısına yapılan anıt.

Helles Memorial

Yurdunu seven herkesin vatanımızın kahramanlık hikâyelerini derinden hissedebilmesi için Çanakkale’yi ziyaret etmesi bir yurttaşlık borcudur. Buraya gelince kanla kazandığımız özgürlüğümüzün kıymetini hatırlıyoruz. Milliyetçi duygularımızla o günlerin önemini iyice kavrıyoruz. Ulu önderimizi, silah arkadaşlarını ve şehitlerimizi unutmayalım ki bu vatan için dökülen kanların bir anlamı olsun.