Truva Antik Kenti (Troya) - Efsaneler Şehri | Küçük Dünya

Çanakkale’de Kazdağları’nın eteklerindeki Troia Tarihi Milli Parkı içinde bulunan Truva Antik Kenti (Troya), dünyadaki en ünlü antik kentlerden birisi. Hititler buraya Wilusa, Yunanlar ise İlios demişler. Dünyanın ilk güzellik yarışması burada yapılmış, tarihteki ünlü Troya Savaşı burada geçmiş, Truva atı efsanesi burada hayat bulmuş, Yunan edebiyatının temelini oluşturan Homeros’un ünlü İliada ve Odysseia destanı burada doğmuş. Truva Antik Kenti, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Efsaneye göre Baş Tanrı Zeus ve Elektra’nın (deniz perisi Thetis ile denizler tanrısı Okeanos’un kızı) Dardanos isimli bir oğlu varmış. Dardanos’un oğlu Tros, Truad adlı kenti, onun oğlu İlus da Troya kentini kurmuş.

Truva Antik Kenti’nde M.Ö 3000-M.Ö 2500 ile erken Tunç Çağı’ndan başlayarak M.Ö 85-M.S 8. yüzyılda Roma Dönemi’ne kadar uzanan bir tarihe tanıklık ediyorsunuz. Bu dönemler arasında kesintisiz yerleşim yeri olan antik kent, defalarca yıkılıp yeniden kurulmayı başarmış. İlk olarak Çanakkale Boğazı’nın güneyinde bir liman kenti olarak kurulan kent, zamanla Karamenderes Nehri’nin taşıdığı alüvyonlar nedeniyle denizden uzaklaşmış ve önemini yitirmiş. Yaşanan doğal felaketler ve saldırılar sonrasında da yeniden iskan edilmeyip terk edilmiş.

Dünyanın ilk güzellik yarışmasının burada yapıldığı söyleniyor. Yarışmaya katılan adaylar ise Hera, Afrodit ve Athena olmuş. Seçici görevini üstlenen Truva Prensi Paris, kendisine Sparta Kraliçesi Helena’yı vadeden Afrodit’i seçmiş. Bu da 10 yıl sürecek Truva Savaşı’nın başlamasına sebep olmuş.

Truvalı Helen (Evelyn de Morgan; 1898, Londra) Kaynak:Wikipedia (Evelyn De Morgan – Secondary source: http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Helen_of_Troy.jpg, Kamu Malı, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=160766)

Aşk hikâyesine gelince… Truva Kralı Priamos’un oğlu Paris, Sparta Kralı Menelaus’un karısı Helen’e âşık olmuş. Aşk Tanrıçası Afrodit’in yardımıyla Helen’i Truva’ya kaçırmış. Spartalılar bunun üzerine Truva’ya saldırmış. Sonunda Odysseus’un fikriyle büyük bir tahta at yapmışlar ve atı Truva kapılarının önüne bırakmışlar. Truvalılar atı şehre almış. Atın içinde saklanan Spartalılar attan çıkarak şehri yakıp yıkmışlar ve Helen’i alıp Sparta’ya geri dönmüşler.

Truva atının şehre alınışının canlandırması Kaynak:Wikipedia (By Giovanni Domenico Tiepolo – Unknown source, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=173986)

M.Ö 850 yılı civarında yaşayan İonyalı ozan Homeros’un ünlü İliada ve Odysseia destanı burada doğmuş. Nasıl mı? İliada destanında Spartalılar’ın Truvalılar’la savaşıp onları yenmeleri anlatılıyor. Odysseia destanında ise Truva’nın yıkılışından sonra yurduna dönmek için yola çıkan Odysseus’un 10 yıl süren yolculuğu sırasında başından geçen olaylar anlatılıyor.

Truva Antik Kenti nerede? Truva Antik Kenti’ne nasıl gidilir?

Truva Antik Kenti, Çanakkale ili Tevfikiye Köyü’nün batısındaki Hisarlık tepesinde bulunuyor. Buraya toplu taşıma ile gelecekseniz Çanakkale il merkezinden kalkan otobüs ya da dolmuşlara binebilirsiniz. Özel araç ile gelecekseniz Çanakkale-İzmir yolunun 30 kilometresindeki Tevfikiye Köyü’ne sapıp 5 kilometre sonra antik kente ulaşabilirsiniz.

Truva Antik Kenti’nde gezilecek yerler listesi

Truva Antik Kenti’nde aynı bölgede farklı dönemlerde 7 kez yerleşim kurulduğu ve farklı dönemlere ait 33 katman olduğu saptanmış. Bu karmaşık tarihsel ve arkeolojik yapısının daha kolay incelenebilmesi için kent tarihsel dönemlere göre sırayla 9 ana bölüme ayrılarak (Troya I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII, IX) inceleniyor.

Antik kentin en ilgi çekici özelliği farklı dönemlere ait katmanları bir arada göstermesi. Bir tahta yürüyüş yolu ile çevrelenen antik kent çok kolaylıkla geziliyor. Her buluntunun önündeki açıklama panoları da oldukça bilgilendirici.

Truva Antik Kenti, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Troya Müzesi

Truva Antik Kenti girişinde bulunan Troya Müzesi, eskiden arkeologların misafirhane olarak kullandığı bir binayken bugün müze hâline getirilmiş. 2020 yılında Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü almaya hak kazanan müzede mermer heykeller, lahitler, yazıtlar, sunaklar, seramikler, metal kaplar, silahlar, sikkeler, kemik aletler, cam bilezikler, süs eşyaları gibi eserler sergileniyor.

Troya Müzesi

Troya Müzesi

Truva Atı

Antik kente girer girmez Odysseus’un Truva surlarını aşmak ve şehre gizlice girmek için yaptırdığı tahta Truva atı maketi ile karşılaşıyorsunuz.

Truva Antik Kenti – Truva atı

Pitos Bahçesi

Pitos olarak bilinen depolama kapları, en eski çanak-çömleği temsil ediyor. Zeytinyağı, şarap tahıl bu kaplarda muhafaza edilmiş, kaplar gemilerle sevkiyatta kullanılmış.

Pitos Bahçesi

Doğu Duvarı – Troya VI

Doğu duvarı, M.Ö 2. ve 3. yüzyılda inşa edilen tapınak alanının dış çevre duvar kalıntılarını içeriyor.

Doğu Duvarı – Troya VI

Meclis Binası ve Revak – Troya VIII – IX

Meclis binasının bir kısmı Troya VII duvarının üzerinde bulunuyor. İlias Athena Kutsal Alanı’nı çevreleyen revak, Athena Tapınağı’nı da kapsayan kent duvarının bir bölümünü oluşturuyor.

Truva Antik Kenti – Meclis Binası ve Revak – Troya VIII – IX

Güney Kapısı – Troya VI – VII

Kalenin girisi olan güney kapısından günümüze sadece giriş yolu ulaşmış.

Güney Kapısı – Troya VI – VII

Küçük Tiyatro (Odeion) – Troya IX

Müzik performanslarının gerçekleştirildiği, konferanslar ve diğer etkinliklerin yapıldığı Odeion, M.Ö 124 yılında kenti ziyaret eden Roma İmparatoru Hadrian onuruna yapılmış.

Küçük Tiyatro (Odeion) – Troya IX

Hamam

Roma İmparatorluğu dönemine ait olan hamam, günlük hayatın geçtiği agoranın bitişiğinde yer alıyor.

Truva Antik Kenti – Roma Hamamı

Kutsal Alan – Troya VIII – IX

M.Ö 8. yüzyılda inşa edilen kutsal alan, Helenistik ve Roma dönemlerinde de kullanılmaya devam etmiş. Bu alanda sunaklar, adak kuyuları görülüyor. Truva Antik Kenti, Helenistik ve Roma dönemlerinde önemli bir dini merkez hâlini almış.

Kutsal Alan – Troya VIII – IX

VİM Sarayı – Troya VI

VİM evi ve kale duvarı arasında geniş bir yol uzanıyor. VİM evinin içinde pek çok oda yer alıyor. Pitoslar (depolama kapları) korunarak günümüze ulaştığı için buranın depo olarak kullanıldığı düşünülüyor. VİM evi sonraki Troya villa döneminde genişletilerek kullanılmaya devam etmiş.

VİM Sarayı – Troya VI

Kent Kapıları – Troya Ovası – Troya Limanı – Troya VI – VII

Kent kapısından bakıldığında Troya Ovası ve Troya Limanı görülüyor.

Truva Antik Kenti – Kent Kapıları – Troya Ovası – Troya Limanı – Troya VI – VII

Rampa – Troya II

Kalenin savunma duvarlarının yanında rampası var.

Rampa – Troya II

Troya’nın Farklı Katmanları

Hisarlık höyüğünde Troya’nın farklı katmanları görülüyor.

Troya’nın Farklı Katmanları

Schliemann Yarması

Amatör bir arkeolog olan Alman tüccar Heinrich Schliemann, Homeros’un İliada destanını okuduktan sonra Homeros’un anlattığı İlios kentini bulmaya karar vermiş. Burayı bulup kazılara başlamış. Kazıların ilk 3 yılında Hisarlık höyüğünün merkezinden geçen, 40 metre genişliğinde, 17 metre derinliğinde bir yarma açtırmış. Bu kazılar sırasında üst katmanlardaki yapı kalıntıları kısmen ya da tamamen tahrip edilmiş.

Truva Antik Kenti – Schliemann Yarması

Schliemann 1873 yılında ünlü Priamos hazinesini bulmuş ve bu hazineyi kaçırmış. Osmanlı İmparatorluğu bu hazineyi geri almak için davacı olmuş. Ancak Heinrich Schliemann hazine karşılığında 50.000 altın Frank önerince Osmanlı teklifi kabul etmiş. Üstelik Schliemann’a ikinci defa kazı yapması için izin de vermiş. Troya hazinesi günümüzde Berlin State Museums, Moskova Pushkin Müzesi gibi çeşitli müzelerde sergileniyor.

Heinrich Schliemann’ın karısı Sophia Schliemann, kocasının Hisarlık’ta keşfettiği hazineyi takarken. Kaynak:Wikipedia (By ?!?!? Don’t know who wrote the former statement. The image is taken from Storia Illustrata n. 167, published in Italy in 1971. As all images published in Italy more than 30 years ago, and with no artistical contain by themselves, it can be considered public domain., https://en.wikipedia.org/w/index.php?curid=2155454)

Saray Yapısı – Troya II

Burada megaron olarak tanımlanan birbirine bitişik 3 ev görüyorsunuz.

Saray Yapısı – Troya II

Savunma Duvarı – Troya I

Savunma duvarının bir bölümü ile kule biçimli çıkıntı görülüyor.

Truva Antik Kenti – Savunma Duvarı – Troya I

Megaron – Troya II – III

Megaron, Helenistik tapınak yapılarının giriş ve ana mekân özelliklerine sahip.

Megaron – Troya II – III

Kale Duvarı – Troya II – III

Yangın geçiren kale duvarının üst ve dış kısmı rekonstrüksiyonda kırmızı renkle gösterilmiş. El yapımı ve fırınlanmış kerpiçlerle yapılan dış kale duvarı rekonstrüksiyonu, aynı yükseklikte olan duvarın iç kısmındaki orijinal kerpiç dokuyu koruyor.

Kale Duvarı – Troya II – III

Kale ve Megaronlar – Troya II

Heinrich Schliemann kazıları sırasında ilk Tunç Çağı kale merkezinin büyük bir bölümünü tahrip etmiş. Günümüzde görülen kalıntıların çoğu Troya II dönemine ait.

Truva Antik Kenti – Kale ve Megaronlar – Troya II

Athena Tapınağı – Troya VIII – IX

M.Ö 240-M.Ö 150 yılları arasında inşa edilen Athena Tapınağı, daha sonra Roma İmparatoru Augustus döneminde yenilenmiş. Tapınak Tanrıça Athena’nın onuruna her yıl gerçekleştirilen kutlamaların merkezi durumundaymış. Bu şenliklerde kurbanlar kesilir, spor müsabakaları düzenlenirmiş.