Milet (Miletos) Antik Kenti - İonya Başkenti | Küçük Dünya

İçerik gizle

1 Milet Antik Kenti hakkında bilgiler

2 Milet Antik Kenti gezilecek yerler

2.1 Milet Müzesi

2.2 Tiyatro

2.3 Kaletepe

2.4 Liman

2.10 Agora

Deniz-kum-güneş tatili seven yazlıkçılar için özellikle upuzun Altınkum plajıyla oldukça gözde olan Aydın’ın turistik ilçesi Didim, ailemle birlikte birkaç yazımızı geçirdiğimiz bir ilçe. Ancak benim gözümde Didim’in en önemli özelliklerinden birisinin ne olduğunu soracak olursanız yakınındaki Didyma-Milet-Priene üçlüsü olduğunu söyleyebilirim. Bu yazımda da antik çağlarda filozofların şehri olan Miletos ya da kısa adıyla Milet Antik Kenti hakkında bilgiler vereceğim.

Miletos

Mitolojiye göre bu kente ismini veren Miletos, Girit Kralı Minos’un kızı Akakallis ile Apollon’un 3 çocuğundan birisi. Akakallis babasının gazabından korumak için oğlunu ormanda saklamış. Apollo da ona göz kulak olması için dişi kurta emir vermiş. Kurtlar tarafından beslenen Miletos daha sonra bir çoban tarafından bulunup büyütülmüş. Miletos yetişkin olduğunda Girit’i terk etmiş. Sonra da Menderes Nehri’nin kızı Kyane ile evlenmiş ve Miletos’u kurmuş.

Efsaneye göre Atinalı Kodros’un oğlu Neleus, Miletos’a gelmiş ve burayı bir koloni olarak yeniden kurmuş. Erkeklerin hepsini öldürmüşler, onların karıları ile evlenmişler. Miletoslu kadınlar ise bu durumdan hiç hoşlanmamış ve yeni kocaları ile aynı masaya oturmamaya karar vermişler.

Milet Antik Kenti hakkında bilgiler

Mitolojiden ve efsanelerden tarihe atladığımızda ise Milet’in M.Ö 7.-6. yüzyıllarda en parlak dönemini yaşadığını öğreniyoruz. Kendisi bir koloni şehri olarak kurulan, ancak deniz ticaretini ele geçirmesi ile birlikte zenginleşen Milet, Akdeniz ve Karadeniz’de 90 kadar koloni kurmuş. Hatta bu koloniler arasında Sinop, Trabzon, Giresun gibi şehirler var. Bu koloniler sayesinde etkinliği ve gücü artan, bir deniz imparatorluğu merkezine dönüşen Milet, böylelikle İyonya bölgesinin başkenti hâline gelmiş.

Roma Heroonu III

Milet Antik Kenti sadece bununla da sınırlı değil. Burası felsefenin temellerinin atıldığı bir kent. Burada bir parantez açıp hemen Aristoteles’i yâd edelim.

Aristoteles’e göre felsefenin gelişmesi için iki ön koşul var:

Felsefe yapacak kişinin maddi sıkıntısı olmamalı ki kendini sadece düşünmeye verebilsin.
Kişi gerçek bir merak duygusuna sahip olmalı ve en doğal görünen şeyi bile sorgulayabilmeli.

İşte Milet’te de bu iki koşul bir araya gelmiş. Tarihin gerçek anlamdaki ilk filozofu kabul edilen Thales güneş tutulmasını önceden hesaplayıp astronomi ve geometride yeni teoriler üretmiş. Anaksimenes varoluşu açıklamaya çalışmış. Anaksimandros o güne dek doğadaki her olayı ayrı bir tanrının varlığına bağlayan mitolojinin ötesine geçerek her şeyin nedenini doğanın kendisinde aramaya başlamış. Hekataios coğrafyada üstünlük göstermiş. Pozitif bilimin temellerini atan Thales ve öğrencileri, işte bu nedenle Fizikçiler Okulu olarak anılmışlar.

Antik tiyatroda geçitler

Milet Antik Kenti’nin bir önemi daha var. Burası Anadolu’nun ilk planlı kenti kabul ediliyor. Birbirine paralel ve dik sokaklardan oluşan ızgara tipi yeni şehir planlama sistemi Hippodamos tarafından burada geliştirilmiş. Bu sistem daha sonra Roma İmparatorluğu’nun özellikle ordu merkezi ve ordu mensuplarının kurduğu koloni şehirlerinde de uygulanmış.

Milet Kaynak:Wikipedia (Hippodamos – Den svenska staden, Kamu Malı, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8277556)

Milet’in ticari ve kültürel yönden yaşadığı altın çağ, M.Ö 494 yılında İyon Birliği ile Persler arasında yapılan Lade Deniz Savaşı’nı İyon Birliği’nin kaybetmesinin ardından kentin Persler’in eline geçmesi ile son bulmuş.

4 Sütunlu Camii

Milet Antik Kenti gezilecek yerler

Tarihin babası Herodot’un çalışan nehir olarak tanımladığı Büyük Menderes, zaman içinde taşıdığı alüvyonlarla sahil şeridinin ilerlemesine neden olmuş. Antik çağlarda Latmos Körfezi’nin ağzında bir sahil kenti olan Milet de bu sebeple zamanla denizden 10 km içeride kalmış. Bir zamanlar kentin karşısında bulunan Lade Adası bugün ovanın ortasında bir tepeye, Latmos Körfezi ise Bafa Gölü’ne dönüşmüş. Yani bugün Milet Antik Kenti’ni gezerken bir liman kenti görmeyi beklemeyin.

Antik Milet Körfezi’nin Büyük Menderes Nehri’nin getirdiği balçık, kum ve çamur tabakası ile dolmadan evvelki halini gösteren harita. Kaynak:Wikipedia (Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7187209)

Milet Antik Kenti’ne nasıl gidilir? Eğer Didim’e tatile gittiyseniz ilçe merkezine yaklaşık 22 km uzaklıkta yer alan Milet’e buradan özel aracınızla Didim-Güllübahçe Yolu’nu takip ederek ulaşabilirsiniz. Bölgeye taksi ile gidebilir, veya Altınkum’dan ya da merkezden geçen minibüslerle de ulaşabilirsiniz.

Eğer benim gibi Bodrum’dan gitmeyi planlıyorsanız kişiye özel turlar düzenleyen Ibex Adventure Club ile iletişime geçip Didyma-Milet-Priene turuna katılabilirsiniz. Ben küçük bir arkadaş grubuyla bu tura katıldım. Hepimiz gezimizden çok mutlu döndük.

IBEX ADVENTURE CLUB “Kudu Travel Agency”
https://www.ibextravel.com.tr/
📞 +90 (533) 515-3085
✉️ hello@ibextravel.com.tr

Milet (Miletos) Antik Kenti

Şimdi Milet Antik Kenti gezilecek yerler listesine bir bakalım.

Milet Müzesi

Milet Müzesi’nde Milet Antik Kenti, Priene Antik Kenti ve Didim Apollon Tapınağı buluntuları sergileniyor.

Milet Müzesi

Tiyatro

Milet Tiyatrosu M.Ö 4. yüzyılda yapılmış, Helenistik dönemde genişletilmiş. Günümüzdeki hâlini ise Roma döneminde almış. Yunan-Roma tipinin en güzel örneklerinden birisi olan tiyatronun 15.000 kişilik kapasitesi var.

Milet Tiyatrosu

Kaletepe

Tiyatronun arkasında Bizans ve Osmanlı dönemlerinde kullanılan Kaletepe kalıntıları yükseliyor.

Milet Antik Kenti – Kaletepe – Bizans-beylikler dönemi kalıntıları

Liman

Kentin 4 büyük limanı varmış. Ancak günümüze bir tanesi ulaşmış.

Liman ve liman anıtı

Triton adı verilen, yarı insan yarı balık şeklinde bir varlığın tasvir edildiği kabartmalı bir anıt, bu limanı işaretliyor.

Milet Antik Kenti – Triton

Athena Tapınağı

M.Ö 5. yüzyılda yapılan Athena Tapınağı şehrin en eski binası.

Roma Hamamı

Limandaki Roma hamamı M.Ö 1. yüzyıla tarihleniyor.

Roma hamamı

Kutsal Yol

100 m uzunluğundaki kutsal yolun kaldırım taşları Roma İmparatoru Traian zamanında tamir görmüş.

Milet Antik Kenti – Kutsal Yol

Kutsal Kapı

Demir Kapı olarak da bilinen Kutsal Kapı, şehir savunma kapısı olup Kutsal Yol’a açılıyor. M.Ö 5. yüzyılda yapılmış. Roma İmparatoru Trajan (M.S 98-117) zamanında restore edilmiş.

Bouleuterion

Bouleuterion 1.500 kişi kapasiteli meclis binası.

Bouleuterion (Meclis Binası)

Agora

Bir kaç agora yani pazar yeri var.

Milet Antik Kenti – Ionic stoa (İyon düzenindeki sütunlu galeri)

Kuzey Agora
Giriş anıtı parçalarına bölünerek Berlin’e taşınan Güney Agorası
Athena Tapınağı’nın yanındaki Batı Agorası

Berlin’deki Pergamon Museum’da sergilenen Milet Agora Kapısı Kaynak:Wikipedia (By Rafael Rodrigues Camargo – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=51832451)

Nymphaeum

Heykellerle bezenen Nymphaeum, üç katlı bir halk havuzu ve çeşmesi.

Delphinion

Şehrin ana tapınağı olan Delphinion, Apollon Delphinios için yapılmış. Her yıl Kutsal Yol üzerinden Didim’deki Apollon Tapınağı’na düzenlenen dini alaylar Delphinion’dan başlarmış. Tapınağın ortasında Helenistik devirden kalan bir anıt-bina var.