Bursa – Osmanlı’nın İlk Başkenti

Yeşili, denizi, dağı, tarihi derken Bursa gerçekten de çok özel bir şehir. M.Ö 3. yüzyılda Bithynialılar ve Prusiaslılar tarafından kurulan, 1326 yılında Orhan Bey tarafından alınarak Osmanlı egemenliğine giren ve Osmanlı’nın ilk başkenti olan Bursa, Osmanlı İmparatorluğu’nun doğuşuna tanıklık etmiş olmasıyla da ayrı bir öneme sahip. Bursa ve Cumalıkızık, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Bursa bunların yanında UNESCO Öğrenen Şehirler Küresel Ağı’na ve zanaat & halk sanatları dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil. 2022 yılında da Türk Dünyası Kültür Başkenti seçildi.

Bursa’da gezilecek yerler listesi

Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu’nun Doğuşu Dünya Miras alanı, Orhangazi Külliyesi ve çevresini içine alan Hanlar Bölgesi, Hüdavendigar (I. Murad) Külliyesi, Yıldırım (I. Bayezid) Külliyesi, Yeşil (I. Mehmed) Külliye, Muradiye (II. Murad) Külliyesi ve Cumalıkızık Köyü olmak üzere 6 bileşenden oluşuyor. Bu bölgeler, 2014 yılından beri UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Yeşil

Bursa’ya ara ara gidiyorum. Memleketim İzmir’den sonra kısa bir süre yaşadığım Bursa, benim gözümde bir şehirde olması gereken her şeye sahip nadir yerlerden biri. Buraya geldiğimde Mövenpick Hotel & Thermal Spa Bursa’da konaklıyorum. Hizmet kalitesi ile şehir merkezindeki en yeni ve en lüks otel olan Mövenpick Hotel & Thermal Spa Bursa, doğa ve şehir manzarası ile misafirlerini selamlayan bir otel. Burası Mövenpick ailesinin tek termal oteli.

Mövenpick Hotel & Thermal Spa Bursa

Şimdi birlikte Bursa gezilecek yerler listesine bir göz atalım.

Uludağ

Kuşkusuz kentte gezilecek yerler içinde ilk sırayı tüm heybetiyle neredeyse şehrin her köşesinden görülen 2.500 metrelik Uludağ alıyor. Kışın bir ziyaretimde annemle birlikte teleferikle çıktığımız Uludağ, hem kayak merkezi olarak hem de yol üzerindeki yerlerde sucuk ekmek yerken kar havası almak için ziyareti fazlasıyla hak eden bir yer.

Teleferikle Uludağ’a çıkarken Bursa ayaklar altında

Uludağ Kayak Merkezi

Uludağ’a ulaşım için önerim Bursa şehir içinden geçen teleferik rotasıdır. Hesaplıdır. Kardan ötürü yol riskini de göze almamış olursunuz. Uzun süreli kalacaksanız bile aracınızı aşağıda teleferik yanına otoparkta bırakabilirsiniz.

Uludağ’a çıkan teleferik

Ulu Camii

Ulu Camii, 14. yüzyılda Yıldırım Bayezit tarafından yaptırılmış. Kapalı namaz kılma bölümü olarak Türkiye’nin en büyük camisi olarak biliniyor. Evliya Çelebi, Ulu Camii’yi Bursa’nın Ayasofyası olarak adlandırmış.

Bursa Ulu Camii

Hanlar Bölgesi

Önemli bir ticaret merkezi olan şehirde çok sayıda han, yani tacirlerin konakladığı mekân var. Bir zamanlar İpek Yolu kervanları bu hanlarda konaklarmış. Bunların içinde İpek Hanı, Koza Hanı, Tuz Pazarı Hanı sayılabilir.

Koza Hanı

Bursa Kent Müzesi

2004 yılında açılan Bursa Kent Müzesi, eski adliye binasında yer alıyor. Müzede Bursa’nın 7.000 yıllık tarihi sergileniyor.

Bursa Kent Müzesi

Irgandı Köprüsü

Irgandı Köprüsü 1442 yılında Irgandılı Ali’nin oğlu Hacı Muslihiddin tarafından mimar Timurtaş’a yaptırılmış. Dünyada üzerinde çarşı bulunan Bulgaristan’daki Osma Köprüsü (Lofça), İtalya’daki Ponte Vecchio Köprüsü (Floransa), İtalya’daki Rialto Köprüsü (Venedik), Almanya’daki Krämerbrücke (Erfurt), İngiltere’deki Pulteney Köprüsü (Bath), İngiltere’deki High Bridge (Lincoln), Fransa’daki Pont de Rohan (Landerneau), Fransa’daki Pont des Marchands (Narbonne) köprüleriyle benzerlik gösteriyor.

Irgandı Köprüsü

Türk İslam Eserleri Müzesi (Yeşil Medrese)

Türk İslam Eserleri Müzesi (Yeşil (Sultaniye) Medrese), Osmanlı’nın ilk medreselerinden biri. İçinde 12. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar silahlar, kitaplar, el yazmaları sergileniyor.

Türk İslam Eserleri Müzesi (Yeşil Medrese)

Yeşil Türbe

Yeşil Türbe; Yıldırım Beyazid’in oğlu, Osmanlı padişahlarının beşincisi Çelebi Mehmed tarafından 1421 yılında yaptırılmış. Yeşil Külliye’sinin en tanınmış yapısı olan türbe, ismini cephelerini süsleyen yeşil, turkuaz kabartma çinilerin renginden alıyor.

Yeşil Türbe

Yeşil Türbe

Yeşil Camii

Yeşil Camii; 1419 yılında Çelebi Sultan Mehmed tarafından mimar Hacı İvaz Paşa’ya yaptırılmış.

Yeşil Camii

Atatürk Evi

Atatürk Evi’nde Atamız’a ait eşyalar sergileniyor.

Atatürk Evi Müzesi

Tophane

Tarihi Tophane semtinden şehri kuş bakışı izleyebiliyorsunuz. Orhan Bey Türbesi de burada yer alıyor.

Tophane

Bursa Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi

Eski bir ipek fabrikası olan İpeker Fabrikası’nın restore edilmesi ile oluşturulan Bursa Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi, 2002 yılında ziyarete açılmış. İçinde Türkiye’nin her yerinden seçilen kağnı, at arabası, öküz arabası, top arabası, ot arabası, odun arabası, tarihi araba sergileniyor.

Bursa Tofaş Anadolu Arabaları Müzesi Kaynak:Wikipedia (Hbasak – Yükleyenin kendi çalışması, Kamu Malı, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10097885)

Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi

Osmangazi ilçesindeki Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi, 2018 yılında ziyarete açılan bir panoramik müze. Müzede Bursa’nın bir beylikten bir imparatorluğa uzanan yolculuğu anlatılıyor.

Panorama 1326 Bursa Fetih Müzesi

Misi Köyü

Bursa merkeze 12 kilometre uzaklıkta, Orhaneli yolu üzerinde yer alan Misi Köyü (Gümüştepe Mahallesi), şehrin karmaşasından uzakta, sessiz sakin bir huzur yuvası. İçinden geçen Nilüfer Deresi kenarında sıralanan restoranlar ve piknik alanları, özellikle hafta sonu kaçamaklarını çok keyifli hâle getiriyor.

Cumalıkızık

Cumalıkızık, Uludağ’ın kuzey eteğinde, insana sanki şehirden yüzlerce kilometre ötedeymiş hissini veren bir köy. 2014’te UNESCO Dünya Kültür Mirası listesine giren Cumalıkızık’ta tarihi doku çok iyi korunarak günümüze kadar gelmiş. Kuruluşu yaklaşık 1300’lü yıllara denk gelen köyde ayrıca köyün geçmişine ait eşyaların sergilendiği Cumalıkızık Etnografya Müzesi var.

Bursa – Cumalıkızık

Mudanya

Marmara Denizi kıyısındaki Mudanya; sahilinde yürümek, yüzmek ve de balık yemek için güzel kaçamaklara imkân tanıyor. Burada Türk Kurtuluş Savaşı’nı sonlandıran Mudanya Mütarekesi’nin imzalandığı tarihi ev olan Mudanya Mütareke Evi’ni gezebilir, Halitpaşa Mahallesi’nde (Rum Mahallesi ya da Girit Mahallesi) eski tahta konakları görebilirsiniz.

Mudanya

Tirilye

Mudanya ilçesine bağlı Tirilye, Marmara Denizi kıyısında yer alıyor. Tirilye’de Kemerli Kilise, Dündar Evi, Taş Mektep, Fatih Camii, Medikion Manastırı, Aya Yani Manastırı, Aya Sotiri, Osmanlı Hamamı gibi tarihi yapıları görebilir, zeytin bağlarında yetişen dünyaca ünlü Tirilye zeytinlerini tadabilirsiniz.

Tirilye Kemerli Kilise Kaynak:Wikipedia (HALUK COMERTEL, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=54321527)

Gölyazı

Uluabat Gölü kıyısındaki küçük bir yarımada üzerine kurulan Gölyazı, bir zamanlar Apollon Krallığı’nın başkentiymiş. İki alçak tepeden oluşuyor ve ana karaya ince bir köprü ile bağlanıyor. Tepelerden birinde Apollonia adlı antik çağ kentinin nekropol kalıntıları, diğerinde halkın yaşadığı tarihî Rum evleri bulunuyor. Eğer Zambak Tepe’ye çıkarsanız, Gölyazı’yı uzaktan kuşbaşı izleyebilirsiniz.

Gölyazı

Eskikaraağaç Avrupa Leylek Köyü

Bursa merkeze 45 km uzaklıkta, Karacabey İlçesi’ne bağlı Eskikaraağaç Köyü; mübadele öncesine kadar bir Rum köyüymüş. Uluabat Gölü kenarındaki Eskikaraağaç, leyleklere ev sahipliği yapıyor. Leylekler her yıl mart ayında buraya gelip eylül ayına kadar kalıyor. Eskikaraağaç’ta her yıl haziran ayında Uluslararası Eskikaraağaç Leylek Festivali düzenleniyor.

Eskikaraağaç Avrupa Leylek Köyü

Balıkçı Adem Yılmaz, buraya gelen bir leyleğe Yaren ismini verdi. Bu dostluk, Adem Amca ve Yaren Leylek isimli bir belgeselle taçlandırıldı ve Çekya’da düzenlenen Prag Film Ödülleri’nde en iyi belgesel ödülünü aldı.

Eskikaraağaç Avrupa Leylek Köyü’nde Adem Amca ile kendi heykelinin önündeyiz

Eskikaraağaç Avrupa Leylek Köyü’nde Şehriyar Tesisleri’nde Uluabat Gölü’nü izleyerek nefis bir kahvaltı yapabilir, tazecik balıkların tadına bakabilirsiniz. Burası benden tam puan aldı, kesinlikle tavsiye ederim.

Şehriyar Tesisleri’nde serpme kahvaltı

Gemlik

Gemlik sahilinde gezebilir, kafelerden birinde kahve-çay molası verip üstüne iskender kebap, pideli köfte, çiçek ızgara yiyebilirsiniz.

Gemlik Kaynak:Wikipedia (By Mustafa DUMAN, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=59511589)

Oylat Kaplıcaları

İnegöl ilçesindeki Oylat Kaplıcaları’nın şifalı suları; kireçlenme, romatizmal ağrılar, böbrek rahatsızlıkları gibi pek çok hastalığı tedavi ediyor.

Oylat Kaynak:Wikipedia (By Tanyel – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=26870189)

İznik

Bursa’nın tarihi ilçesi İznik (Nicaea), âdeta açık hava müzesi gibi bir yerleşim. Bitinya Krallığı’na, Anadolu Selçuklu Devleti’ne, İznik Rum İmparatorluğu’na burası başkentlik yapmış, Hristiyanlık’la ilgili yortu günleri ve Nikea Kanunları burada kabul edilmiş, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras listesinde bulunan geleneksel çini sanatı burada hayat buluyor. İznik hem UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde bulunuyor hem de uluslararası bir ağ olan Cittaslow yani Sakin Kentler Birliği’ne üye.

Lefke Kapısı, İznik

Bursa Mutfağı

Bursa mutfağı, Osmanlı mutfağını temsil ediyor. İskender, pideli köfte, İnegöl köfte ve kestane şekeri yemeden buradan dönülmez.

Bursa iskender kebap

Bursa’da Nerede Yemek Yenir?

Bursa mutfağı lezzetlerini tatmak için adresler belli. Buyrun Bursa’da yeme-içme mekânlarına:

Kebapçı Mehmet Oğlu İskender

İskender dönerin hikâyesi İskender Efendi ile Bursa’da hayat bulmuş. İskender Efendi kuzu etinin farklı bölümlerinin kendine has lezzetlerinin müşterilerine eşit oranda dağılmasını sağlamak için çözüm aramaya başlamış. Babası Mehmet Efendi’nin desteğiyle eti; kemik ve sinirlerinden arındırmış, bir şişe takmış ve bunu odun kömürü ateşinin karşısında dikey döndürerek pişirdikten sonra ince-ince keserek sunumunu yapmış. Bu farklı sunum İskender Efendi’nin “dönen kebabı” olarak anılmaya başlamış. Zamanla halk dilinde “döner kebap”, daha sonra sadece “döner” şeklinde anılmış.

Kebapçı Mehmet Oğlu İskender

Kebapçı İskender (Mavi Dükkan)

Önündeki sıraya baktığınızda Kebapçı İskender (Mavi Dükkan)’ın Bursa’nın en iyi iskendercilerinden biri olduğunu anlamanız zor olmayacak.

Kebapçı İskender (Mavi Dükkan)

Uludağ Kebapçısı

Dr. Oğuz Erkara’nın 100 Tarihi Lokanta kitabında adı geçen Uludağ Kebapçısı, Bursa’nın 3 dev kebapçısından biri. Cemal Usta 1951’de Bulgaristan’dan buraya göç etmiş. İskender Kebap’ın yaratıcısı İskender Efendi’nin oğlunun lokantasında 15 yıl çalışıp usta olmuş. Sonra kardeşi Cemil Usta’ya birlikte 1964’te burayı kurmuş. İlk kurulan mekân, Eski Garaj’ın yakınındaki küçük ve otantik yer. Başka şube de açmışlar ama ben bu ünlü kebapçının orijinal havasını yaşamak istediğim için ilk mekânında yemeği tercih ettim. Sıra bekleyerek girilen Şirin Sokak’taki bu küçücük mekân, kuruluşundan bu kadar yıl sonra bile kalitesini bozmamış. Zaten bu yüzden de her an tıklım tıklım dolu. Kebapın üzerine cila niyetine süt tatlısını da mutlaka yemeniz lazım.

Uludağ Kebapçısı

Küçük Saray Pideli Köfte

Küçük Saray Pideli Köfte, 1974 yılında Cumhuriyet Caddesi üzerinde küçük bir mekânda pideli köfte ile hizmet vermeye başladı. O günlerden günümüze menüsüne döner de ekledi, mekânı büyüttü, şubeler açtı. Özellikle et kalitesi ve özel aromalı tereyağıyla fark yaratıyor. Pideli köftesi de döneri de çok lezzetli.

Küçük Saray Pideli Köfte’de pideli köfte

Kafkas

Bursa söz konusu olduğunda kebaptan sonra ilk akla gelen yemekse kestane şekeri. Yenecek yer de elbette ki Kafkas. Hele karyoka füzesi yok mu, tadına doyum olmuyor.

Kestane şekeri

Bursa; Osmanlı tarihinden kesitler yaşanacak, denizin tuzu koklanacak, dağlarda kendinle baş başa kalıp iç sesin dinlenecek, iskender kebap yenecek ve yeşilinde kaybolacak bir şehir.

Keşfetmeniz dileğiyle…