Helsinki – Kuzey’in Beyaz Kenti

Helsinki, Finlandiya’nın en büyük şehri ve başkenti olmanın yanında aynı zamanda ülkenin can damarı ve kültür başkenti. Ülkenin en kalabalık yabancı nüfusuna ev sahipliği eden Helsinki, müzeler, sergi sarayları ve galerilerle dolu bir kent. Şehirde 300’den fazla ada birbirine köprülerle bağlanıyor. Kent, Baltık Denizi kıyısında yer aldığından “Baltık Denizi’nin Kızı”, açık renkli granit taşlarla yapılmış mimarisinden ötürü de “Kuzey’in Beyaz Kenti” olarak anılıyor. Tasarım dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil olmasıyla da adından söz ettiriyor. 8 adayı bağlayan deniz kalesi Suomenlinna, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Kanavaranta Street’ten manzara

Finliler’in ne özellikleri var?

• Finlandiya’nın olmazsa olmazı saunaları. 5,5 milyon nüfuslu ülkede 1,5 milyon sauna var. Hemen hemen her müstakil evin yanında, apartmanlarda ise ortak alanda kullanmak üzere sauna bulunuyor.
• Finliler hastalık derecesinde kumara meraklı. Marketlerin bile çıkışında kumar makinaları var.
• Finliler çok içki tüketiyor. Yalnız en önemli özellikleri asla içkili araba kullanmamaları. Hatta en çok kavganın sabah saat 4:00’te taksi kuyruğunda taksi kapmaya çalışırken olduğunu söylüyorlar.

187.888 göl ve 178.888 ada ile çevrili olan Finlandiya ile aslında Ural-Altay grubundan gelen dilleri vasıtasıyla akraba sayılırız ama ben biraz ülkenin tarihine değinmek istiyorum.

Finlandiya’ya yaklaşık 10.000 yıl önce doğudan bugünkü Rusya bölgesinden ve güneyde Baltıklar üzerinden insanlar gelmeye başlamış. Finlandiya, Orta Çağ’dan 19. yüzyılın başına kadar 600 yıldan uzun bir süre İsveç’in bir parçasıymış. Bu dönem içinde Rusya ve İsveç, Finlandiya’ya egemen olmak için birçok kez savaşmış. 1809’da Rusya İsveç’i yenince Finlandiya Rusya’nın egemenliğine geçmiş. 1809-1917 yılları arasında Finlandiya Rusya İmparatorluğu’na bağlanmış ama iç işlerinde serbest kalmış. 20. yüzyılın başında Rusya Finlandiya’nın özerkliğini kısıtlamaya başlamış. 1. Dünya Savaşı sonrası 6 Aralık 1917’de Finlandiya Parlamentosu bağımsızlık bildirgesini onaylamış ve Finlandiya, Rusya’dan ayrılmış. Günümüzde Finlandiya cumhuriyetle yönetiliyor.

Helsinki – Pohjoisranta Street

Sosyal devlet ne demek?

• Dünyada yaşam kalitesi en yüksek ülkeler liginin zirvesine oynayan ve internet kullanımının en doğal vatandaşlık hakkı olduğunu düşünen Finlandiya’da internet hizmeti 1 GB’a kadar ücretsiz veriliyor.
• Finlandiya’da vergi adaleti var. Gelire göre vergi oranı değişiyor ve vergi herkesten, her koşulda toplanıyor.
• Finlandiya’da 18. yüzyıl sonunda çıkan bir yasaya göre okuma yazma bilmeyenlerin evlenme izinleri yok. Bu nedenle Finlandiya’daki okur-yazar oranı Avrupa’nın en yükseği. Günümüzdeki projeleri ise okulsuz okul yani ders kitaplarından çok mentor eğitimi. Bildiğimiz okul, derslik, kitap kalıplarının dışına çıkılacak farklı bir sistem uyguluyorlar. Okullarda ayakkabı kullanılmıyor. Çocuklar çorapla okulda kalıyorlar yani okullarda ev konforu veriliyor. 3. sınıfa kadar sınav yok ve not vermeden öğrencinin davranışı değerlendiriliyor.
• Finlandiya’da ilkokul öğretmenleri dahil olmak üzere yüksek lisansı olmayan öğretmen yok. Öğretmen maaşları aylık € 3.500-4.000 dolayında. Finlandiya’da sadece okul değil kitap, kalem, defter de devlet tarafından ücretsiz karşılanıyor.
• Devlet tarafından hamile kadınlara hamileliklerinin 8. ayında büyük bir kutu içinde (ve bu kutu bebek doğduktan sonra beşik olarak kullanılabiliyor) doğacak bebeğin tüm ihtiyaçları gönderiliyor. Yeni doğan çocuklar için devlet yardımı var. Doğum yapan annelere 3 yıl ücretli izin veriliyor.

Gece ışıklarında Helsinki

Baltık başkentlerine gitmek ve kuzeyin cazibesiyle tanışmak hep aklımda ve hayalimdeydi. Pronto Tour beni basına özel düzenlenen Baltık başkentleri turuna davet edince nasıl onurlandığımı ve havalara uçtuğumu söylememe gerek yok sanırım. Tur Finlandiya’da Helsinki’yle başlayacak, Letonya’da Riga‘da bitecekti.

Helsinki’de gezilecek yerler listesi

Şehir merkezine geçmeden önce biraz kuzeydeki Lapland bölgesinden bahsetmek istiyorum. Kuzey Kutup Dairesi içinde yer alan Laponya (Lapland); Norveç, İsveç ve Finlandiya ve Rusya’nın Kola Yarımadası’na kadar uzanıyor. Hedefiniz Finlandiya Laplandı’na gitmekse, Türkiye’den direkt uçuşlarla gidebilirsiniz. Ancak araya Helsinki turu da ekleyeyim diyorsanız, Helsinki’den Rovaniemi ve Kemijarvi’ye giden gece treni Santa Claus Express’e binmek harika bir alternatif olacaktır. Bu tren Finlandiya’nın en popüler rotalarından birinde gidiyor. Siz de 2 katlı trende 10 saat boyunca harika bir yolculuk yapabilirsiniz. Bazı odalarda tuvalet/duş ortak kullanımlı ama bazı odaların kendi özel tuvalet/duşu var.

Santa Claus Express

Gelelim kuzey ışıklarına… Kuzey kutup bölgelerinde gökyüzünde görülen, yeryüzünün manyetik alanı ile Güneş’ten gelen yüklü parçacıkların etkileşimi sonucu ortaya çıkan doğal ışımalara aurora borealis veya kuzey ışıkları deniliyor. Eğer Finlandiya Laplandı’na giderken hedefiniz kuzey ışıkları görmekse hava bu bölgede genelde kapalı olduğu için çok şansınız olmayabilir ama eğer Lapland deneyimi yaşayayım, üzeri camla çevrili bir iglooda gökyüzünü seyrederek konaklayayım diyorsanız, Finlandiya Laplandı harika bir tercih olacaktır.

Aurora borealis

Gelelim Helsinki gezilecek yerler listemize:

Esplanade Parkı

Esplanade Parkı şehrin kalbinde yer alıyor. Turistlerin ve lokallerin uğrak yeri olan park, içindeki Espa Sahnesi ile birlikte Marimekko Defilesi ve Jazz-Espa konserleri gibi popüler etkinliklere ev sahipliği yapıyor.

Esplanade Parkı Kaynak:Wikipedia (By Diego Delso, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=22730926)

Senato Meydanı (Senate Square)

Rus Çarı II. Alexander’ın heykelinin bulunduğu Senato Meydanı, 1822-1852 yılları arasında Carl Ludvig Engel tarafından Neo-klasik tarzda inşa edilen 4 binayla süsleniyor: Helsinki (Lutheran) Katedrali, Fin Senatosu, Helsinki Üniversitesi ve Finlandiya Ulusal Kütüphanesi. 1852 yılında tamamlanan Helsinki Katedrali hem kentin simgesi hem de Finlandiya’nın en çok fotoğraflanan kilisesi.

Senato Meydanı (Senate Square) ve Helsinki Katedrali

Senato Meydanı’nda Senato Meydanı’nın Sesi adı verilen bir ses sistemi var. Her gün saat 17:49’da başlayıp binadan binaya geçen ve 5 dakika 18 saniye süren bu etkinlikte Harri Viitanen ve Jyrki Alakuijala eserleri çalınıyor.

Senato Meydanı (Senate Square) ve Senato Binası

Aleksanterinkatu Caddesi ve Senato Meydanı arasındaki açık hava müzesini andıran yol, şehrin havasını solumak isteyenler için de en güzel seçenek.

Market Meydanı (Kauppatori – Market Square)

Güney Liman’da Esplanade Parkı’nın başlangıcında yer alan Market Meydanı şehrin en uluslararası ve ünlü marketi. Pek çok hediyelik eşya bulunan meydan göz dolduran çeşitliliği sayesinde turistlerin uğrak yeri. Ren geyiği ve ayı postları, kürkler, ren geyiği boynuzundan objeler, sebze ve meyveler bu açık hava marketinde sergileniyor. Buradan ahşap Viking bebekleri, matruşkalar, kürkten yapılmış şapkalar, eldivenler ve ceketler alınabilir. Liman kıyısındaki bu meydan denizin kokusunu almak için de oldukça güzel.

Helsinki – Market Meydanı (Kauppatori – Market Square)

Eski Sebze / Meyve / Balık Hali

1889’dan beri faaliyette olan Hal’de peynirden balığa, sebze meyveden çay kahveye kadar her şeyi bulmak mümkün.

Eski Sebze / Meyve / Balık Hali

Uspenski Ortodoks Katedrali

1868’de tamamlanan ve Batı Avrupa’nın en büyük Ortodoks kilisesi olan Uspenski Katedrali’nin kırmızı tuğlalarla kaplı dış yüzeyi ve altın kaplı kubbeleriyle belirgin bir Rus mimarisi var. Rus mimar Aleksey Gornostayev’in tasarladığı katedral ancak mimarın ölümünden sonra tamamlanabilmiş.

Uspenski Ortodoks Katedrali

Parlamento

Kalvola’nın kırmızı granitlerinden yapılan bina, Finlandiya Parlamento’suna ev sahipliği yapıyor.

Helsinki Parlamento Kaynak:Wikipedia (By Alvesgaspar – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=27765535)

Suomenlinna

Suomenlinna, 8 adayı bağlayan bir deniz kalesi. Helsinki şehir merkezinin 4 km güneydoğusunda bulunuyor. 18. yüzyılda İsveç tarafından Rus İmparatorluğu’na karşı savunma amacıyla inşa edilmiş. II. Dünya Savaşı’ndan sonra askeri rolü azalmış ve kamu kullanımına açılmış. Suomenlinna, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Suomenlinna

Fin Mutfağı

İsveç ve Rus mutfağından etkilenen Fin mutfağının olmazsa olmazı deniz ürünleri. Somon, ringa, mezgit benzeri balıklar, yanında soğan halkası, kalamar kızartma ve haşlanmış patates ile birlikte oldukça fazla tüketiliyor. Ana yemeklerin yanına garnitür olarak kırmızı pancar turşusu, haşlanmış makarna, pirinç, havuç ve reçeller sunuluyor. En çok tüketilen içkileri votka. Balık ve domuz etinin çavdar ekmeğine doldurulması ile yapılan kalakukko adlı yemekleri oldukça popüler.

Helsinki’de nerede yenir?

Gelelim Helsinki yeme-içme mekânlarına:

Zetor Restoran

Şehre Zetor Restoran’da nefis öğlen yemeğimizi yiyerek adım atmış olduk. Leziz mantar soslu somon, haşlanmış patates ve bal ile sote edilmiş kış sebzelerini restoranın ilgi çekici atmosferinde yemek gezimize güzel bir başlangıç oldu.

Zetor Restoran

Bir kaç saat geçirdiğimiz Helsinki’den sonra Estonya’nın başkenti Tallinn’e gitmek üzere feribota bindik. Artık Finlandiya’ya veda vakti gelmişti.

Finlandiya gördüğüm ilk Baltık ülkesi olduğundan benim için ayrı bir heyecan oldu. Katıldığım bu ilk basın gezisi de ilklerim içinde ayrı bir yer edindi. Buraya bir kez de güneşin batmadığı günlerde Beyaz Geceler’i yaşamak için gelmek istiyorum. Sevgili evren, duy sesimi…