Hatay ülkemizin tarih ve gastronomi merkezlerinden birisi. Ancak bu yazımda size Hatay‘ın belki de hiç duymadığınız bir özelliğinden bahsedeceğim. Size Hatay dalış noktaları hakkında bilgi vererek Hatay‘ın derin maviliklerini tanıtacağım. Hatay‘da dalışın neden çok özel olduğunu soracak olursanız da şunu söyleyeceğim. Samandağ-Çevlik sahilleri büyüleyici yeşil doğası, mavi denizi ve caretta carretta (iri baş), chelonia mydas (yeşil deniz kaplumbağası) kaplumbağalarına ev sahipliği yapan üreme kumsalları, soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya bulunan kemane vatozları, şimdiye kadar tam 8 türün görüldüğü vatoz tarlası, köpekbalıklarının üremek için seçtiği bölgeler, derin duvarlar, mağaralar, bacalar, büyükçe kovuklar, amfora tarlası gibi görülmeye değer yerlere sahip. Keldağ Türkiye’nin Kızıldeniz‘e en yakın noktası konumunda. Bu da Keldağ’ı lesepsiyen (Kızıldeniz göçmeni) türleri en yoğun görebileceğiniz nokta haline getiriyor. Aslan balığı, uzun dikenli deniz kestanesi, kardinal balıkları, kedi balıkları, trompet balığı, gölge balıkları, asker balığı, balon balıkları, çütre, nil barbunu, kaplan müren gibi Kızıldeniz göçmeni birçok türü dalışlarda çok yoğun görebiliyorsunuz. Üstelik yılın 12 ayı dalış yapabiliyorsunuz. O zaman buyrun şimdi Hatay dalış rehberi niteliğimdeki yazıma bir göz atalım.
Hatay dalış rehberi
Doğu Afrika Rift Vadisi tamamı 6.400 kilometre uzunluğunda olan ve Doğu Afrika’dan Lübnan’daki Bekaa Vadisi’ne ve oradan da Türkiye’nin güneyindeki Amik Ovası’na kadar uzanan büyük rift sisteminin en büyük bölümünü oluşturuyor. Keldağ da işte dünyanın bu en önemli kırık fay hatlarından birinin üzerinde bulunuyor.
Keldağ Yayladağı ilçesinde bulunan ve faal olmayan volkanik bir dağ. Mitolojide efsanelere bile konu olmuş, gelen bütün uygarlıklarda kendine yer edinmiş ve kutsal sayılmış. İsimlerinden bazıları ise Jebel Aqra, Mount Casius, Mount Zaphon, Hazzi Dağı, Hititler’in Fırtına Dağı, Yakın Doğu’nun Olimpos’u. 1.736 metre yükseklikteki Keldağ dünyanın en uzun sahillerinden biri olan Samandağ sahilinin yanıbaşında bulunuyor. 12 km’lik taban uzunluğu ile sayısız dalış noktasına sahip. Neredeyse her metresi bir dalış noktası olabilecek güzellikte ve zenginlikte. 10’a yakın kumsalı, 130’a yakın irili ufaklı mağarası var. Kovuk, baca gibi su altı oluşumlarına sahip.
Samandağ sahili 14,4 km uzunluğu ile dünyanın en uzun 10. sahili. Akdeniz havzasının en önemli chelonia mydas (yeşil deniz kaplumbağası) üreme sahillerinden biri olması da bölgenin önemini arttırıyor. Bölgede tam 8 tür vatoz var. Özellikle ekim-aralık ayları arasında çiftleşmek için toplandıkları vatoz tarlalarında çok sayıda görülüyorlar. Köpekbalıkları kışın yavrulamak için geliyor.
Şimdi gelin Hatay‘ın genelindeki dalış noktalarına bir göz atalım. Bu yazıyı Keldağ Dalış Merkezi yetkilisi Mahmut İgde ile birlikte hazırladık. Su altı fotoğrafları ise Mahmut İgde ve değerli su altı fotoğrafçımız Bülent Şelli’ye aittir.
Hatay dalış noktaları
Türkiye’de kış döneminde başka sahillerde dalış yapmak zordur. Fırtınalar artar, deniz soğur. Oysa Hatay‘da dalış sezonu hiç kapanmıyor. Deniz suyu sıcaklığı yazın en yüksek 33 °C, kışın en düşük 17 °C oluyor. 12 ay çok rahat dalış yapılabiliyor.
Hatay kuşkusuz Türkiye’nin en güzel dalış noktalarına ev sahipliği yapıyor. Hatta ben diyorum ki Türkiye dalışlarının nirvanasını yaşamak istiyorsanız Hatay‘a muhakkak bir dalış gezisi planlamalısınız. Hatay‘da su altının büyülü dünyası ile tanışmalı, Türkiye’nin belki de başka hiç bir yerinde göremeyeceğiniz Kızıldeniz göçmen türleri ile tanışmalısınız. Eğer Türkiye dalışları ile ilgili genel bir bilgi almak isterseniz Türkiye dalış bölgeleri yazıma bir göz atabilirsiniz.
Büyük Mağara
Büyük Mağara için bölgenin en popüler dalış noktası denebilir. 2 büyük, 2 küçük galeriden, 2 tünel ve 5 hava boşluğundan oluşuyor. Girişi 19-24 metre arasında. Yaklaşık 120 metre gittikten sonra yüzeydeki hava ciğerlerine varılıyor. Mağaranın içine sadece tecrübeli 3 yıldız ve üzeri dalıcılar girebiliyor. Ancak her seviye dalıcıların görebileceği büyükçe kovukları ve bacaları var.
Uzunkaya (Havuz)
Uzunkaya (Havuz) dalış bölgesi deneme dalışı, eğitim dalıcıları ve tecrübeli dalıcalara kadar her seviye dalıcıya hitap eden bir dalış bölgesi. Doğal bir liman görünümünde olan koyu, yaklaşık 200 metre uzunluğundaki uzun ve yüksek bir kaya parçası açık denizden ayırıyor. Dağ yamacı ile Uzunkaya arasında kalan havuz diye isimlendiren koyun en derin yeri 13 metre, en sığ noktası 1,5 metre. Uzunkaya’nın tam ortasında bulunan 3 metre derinliğinde V şeklindeki yarık dalıcıları havuzdan açık denize götürüyor. Yarıktan geçerken karşıda görünen mavilik ise her dalıcıyı büyülüyor.
Fok Mağarası
Fok Mağarası Akdeniz foku (monachus monachus)’nun geçtiğimiz yıllara kadar Akdeniz’de var olma mücadelesini sürdürdüğü noktalardandı. Maalesef son yıllarda foklar bölgede bir daha görülmedi. Bu fok türü Akdeniz Fokları Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından yayınlanan kırmızı listede nesli kritik derecede tehdit altında olan türlerin başında geliyor. Umuyoruz gelecek günlerde sadece mağaranın isminde değil, içinde de tekrar bu canlıları görebiliriz.
Arsuz Kale Topuk Resifi
Arsuz Kale Topuk Resifi birbiriyle bağlantılı 3 devasa kayadan oluşuyor. Resifin en derin noktası 40 metre, en sığ yeri ise yarım metre. İskenderun ve Antakya Körfezi’nin tam ortasında ve akıntı sisteminde olması biyoçeşitlilik açısından zenginlik sunuyor. Ancak kıyıdan uzakta ve akıntılı bir bölgede olduğundan tecrübeli dalıcılara hitap ediyor.
Vatoz tarlası
Vatoz tarlası Çevlik Hırlavuk Burnu ve Akçay Mevkiisi’nde kıyıdan 50-100 metre uzaktan başlayıp açığa doğru genişleyen ve 8-14 metre derinlikler arasındaki kumluk zeminden oluşan bir dalış noktası. Bu dalış noktasını diğerlerinden ayıran ve önemli kılan ise ekim-aralık ayları arasında buraya çiftleşmek için gelen binlerce vatoz. Bölgede tam 8 tür vatoz görülüyor. Kumluk zeminde dalış yaparken ya zeminde uzanan vatozları, ya da bıraktıkları izlerini görüyorsunuz. Dalış sırasında bazı noktalarda onlarca vatozun aynı anda havalandığına şahit oluyorsunuz. Sanki su altında değil de başka bir gezegende gibi hissediyorsunuz. Etrafınızdakiler de sanki balık değil, kanat açıp uçan kuşlar. Bunun tarifi yok. Büyüleniyorsunuz.
Vatoz tarlasını yıllar önce Cayman Adaları‘nda dalış yaptığım Stingray City (Vatoz Şehri) dalış noktasına benzettim. Cayman‘deki dalış noktası o kadar popüler bir yer ki hem dalıcılar, hem de sadece şnorkel yapmak isteyenler akın akın buraya geliyor. İnanın vatoz tarlası oradan hiç farklı değil. Bu olağanüstü bölge hem Hatay‘ın, hem de ülkemizdeki dalışın uluslararası platformlarda adını duyurması için çok büyük bir fırsat.
Kamışlı Koyu
Kamışlı Koyu birçok farklı dalış deneyimini aynı anda sunma özelliğine sahip. Nisan-haziran ayları arasında vatozlar buradaki kumluk zeminleri üreme alanı olarak kullanıyor. Bu da geniş açı fotoğraf konusunda su altı fotoğrafçılarına müthiş koşullar sunuyor. Ayrıca duvar dalışı, kovuk dalışı, derin dalış gibi seçenekleri sunması her seviyeden dalıcıları buraya çekiyor. Orman alt sınırının deniz seviyesinde başlaması ve neredeyse el değmemiş 2 küçük kumsalının olması da dalıcıları cezbediyor.
Karamağara
Karamağara Mevkii‘nde denizci bir kavim olan Finikeliler’den, Bizans ve Osmanlı dönemlerinden kalma gemi, amfora, çapa ve diğer tarihi kalıntılar görülüyor. Bölge günümüzde Yüksek Anıtlar Kurulu tarafından koruma altına alındı ve dalışa yasak bölge ilan edildi. Ancak Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu ile Bakanlık sit alanlarına dalış yapılmasıyla ilgili çalışmalar yürütüyor. Bu nedenle bölgenin yakın tarihte dalışa açılacağı sanılıyor. Karamağara Koyu’nda tarihi kalıntılara dalışın dışında birbirinden güzel duvar dalışları ve derin dalışlar yapılabilir. Burası su altı güzelliğinin yanısıra su üstünde kalan doğal güzelliği ve saklı kalmış koyları ile de adeta bir doğa harikası.
Umarım Hatay dalış rehberi yazısı ilginizi çekmiştir. Yolunuz Hatay‘a düştüğünde size de en azından bir deneme dalışı yaparak bu güzellikleri keşfetmenizi öneririm. Derin maviliklerde buluşmak dileğiyle…