İzmir’in en güneyindeki güzel ilçesi Selçuk, turistlerin akın akın geldiği âdeta bir açık hava müzesi görünümünde olan bir yerleşim. Selçuk’un tarihçesi Efes Antik Kenti’nin kuruluşu olan M.Ö 7000 yıllarına yani Neolitik Dönem’e kadar iniyor. Efes, Büyük İskender’in generallerinden Lysmokhos tarafından M.Ö 300 yıllarında kurulmuş. Helenistik ve Roma çağlarında doğu ile batı arasında bir kapı durumunda olan Efes, önemli bir liman kenti imiş. Bu döneme ait sur duvarları ve kentin güneyindeki Bülbül Dağı üzerinde hâlâ ayakta duruyor. Efes Antik Kenti; Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision) ve Meryem Ana Evi olmak üzere 4 bileşen ile UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. 1426 tarihinden sonra Osmanlı hâkimiyetine giren Selçuk, aynı zamanda 3 dinin yayılması ve genişlemesinde de rol oynamış. Hatta eski çağlarda putperestlik dünyasında paganizmin merkezi olmuş.
Teras Evler Taban Mozaiği – Efes Antik Kenti
Selçuk’ta gezilecek yerler listesi
İçindekiler
Gelin, İzmir’in en güneyindeki güzel ilçesi Selçuk’ta gezilecek yerler listesine bir bakalım:
Efes Antik Kenti
Artemis Tapınağı
Antik dünyanın 7 harikasından biri sayılan tapınağın temelleri M.Ö 7. yüzyıla kadar uzanıyor. Bereket Tanrıçası Artemis’e ithafen yapılan yapı, Lidya Kralı Croesus tarafından yaptırılmış. Tamamıyla mermerden yapılan yapı, pazar yeri ve dini müessese olarak kullanılmış. M.Ö 356’da adını ölümsüzleştirmek isteyen Yunanlı Herostratus tarafından yakılmış, o gece Büyük İskender doğmuş. Büyük İskender Anadolu’yu fethettiğinde tapınağın yeniden yapılanmasını istese de bu teklifi reddedilmiş. Bu kudretli ve olağanüstü güzellikteki yapıdan günümüze ne yazık ki sadece 2 mermer sütun parçası ulaşabildi.
Artemis Tapınağı
Artemis kim mi? İlk olarak Sümer yazıtlarında ve sonrasında Homeros’un İliada kitabında bahsi geçen Amazon Kadınları ve liderleri olduğu düşünülen Artemis (Romalılar’daki adı Diana) Homeros’un anlatımı ile erkeğe eşdeğer olan kadın olarak tarihe geçen birisi!
Efes Antik Kenti
Efes’in tarihi M.Ö 7000 yıllarına dayanıyor. Efes’in ilk yerleşimi Selçuk ilçesindeki Çukuriçi Höyük’te başlamış. Şehir M.Ö 560 yılında dünyanın 7 harikasından biri sayılan Artemis Tapınağı çevresine taşınmış. Efes Antik Kenti, beraberinde Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision) ve Meryem Ana Evi ile birlikte UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
Celcus Kütüphanesi – Efes Antik Kenti
Meryem Ana Evi ve Kilisesi
Burası Meryem Ana’nın Aziz Yuhanna ile birlikte son yıllarını geçirdiğine inanılan ev. Ev ve kilise Hristiyanlar tarafından Hac yeri olarak ziyaret ediliyor.
Meryem Ana Evi
Buranın Meryem Ana’nın son evi olduğuna ve Meryem Ana’nın burada öldüğüne inanılıyor. Ev sadece Hristiyanlar tarafından değil, Müslümanlar tarafından da çok ziyaret ediliyor. Hastalıklarına şifa arayanlar ve adakları olanlar bu kutsal yeri sıklıkla ziyaret ediyorlar. Biz de bu kutsal evde adaklarımızı adadık, mumlarımızı yaktık.
Selçuk – Meryem Ana Evi’nde adak mumları
St John (Aziz Yuhanna) Kilisesi ve Mezarı
M.S 95 yılında Hz. İsa’nın 12 havarilerinden biri olan St John (Yuhanna), Patmos Adası‘na sürgün edilmiş. Burada kendi İncil’ini (Yuhanna İncili) yazdığı sırada Tanrı kendisine görünmüş, ondan gördüklerini yazmasını ve isimlerini saydığı 7 kiliseye göndermesini istemiş. Ona “Gördüklerini kitaba yaz ve 7 kiliseye; Ephesos, Smyrna, Pergamon, Thyateira, Sardeis, Philadelphia ve Laodikeia’ya gönder” buyurmuş.
St John (Aziz Yuhanna) Kilisesi
St John serbest bırakıldıktan sonra tekrar Efes’e dönmüş ve ömrünün sonuna kadar burada yaşamış. 3. yüzyılda mezarının üzerine bir Martyrion (Anıt Mezarı) yapılmış.
St John (Aziz Yuhanna) Kilisesi
Selçuk (Ayasuluk) Kalesi
Selçuk (Ayasuluk) Kalesi, Ayasuluk tepesinde yer alıyor.
Selçuk (Ayasuluk) Kalesi
İsa Bey Camii
İsa Bey Camii 1375’te Aydınoğlu İsa Bey tarafından yaptırılmış. Anadolu Beylikleri dönemine ait en eski eserlerden biri olarak kabul ediliyor.
İsa Bey Camii
Yedi Uyuyanlar (Ashab-ı Kehf)
Yedi Uyuyanlar (Ashab-ı Kehf), hem Hristiyanlık hem Müslümanlık inancına göre 7 gencin uyuduğu mağaraya deniyor. Ancak Müslümanlar 7 gencin Tarsus veya Afşin’deki mağarada uyuduğuna inanırken Hristiyanlar Selçuk ilçesindeki bu mağarada uyuduğuna inanıyor.
Yedi Uyuyanlar (Ashab-ı Kehf)
Hristiyan inancına göre 7 Hristiyan genç Roma İmparatoru Gaius Messius Quintus Traianus Decius döneminde (M.S 201-M.S 251) tanrılaştırılan imparatora kurban sunmayı reddedip bu mağaraya sığınmış. İmparator da mağaranın önüne duvar ördürüp gençleri içeride tutsak etmiş. Gençler mağarada uykuya dalmış. Uyandıklarında gençlerden biri olan Yemliha ekmek almak için fırına gitmiş ama verdiği paranın eski para olduğunu ve o günkü imparatorun II. Theodosius (M.S 401-M.S 450) olduğunu öğrenmiş. Böylece 1 gece değil 200 yıl uyuduklarını anlamış. Yemliha mağaraya dönmüş, arkadaşlarına durumu anlatmış. Gençler tekrar uyuyup bir daha uyanmamaya karar vermiş. Bu efsane Hristiyanlık’ta yeniden dirilme inancının kanıtı olarak görülüyor.
Yedi Uyuyanlar (Ashab-ı Kehf)
Bizans Su Kemerleri
Ayasuluk tepesindeki kilise ve yerleşim yerlerinin su ihtiyacını karşılamak üzere yapılan kemerler var.
Bizans su kemerleri
Hamamlar
Selçuk’ta bilinen 7 eski Türk hamamı var. Bu hamamlardan en önemlisi, Saadet Hatun Hamamı olarak adlandırılıyor ve Aydınoğulları Beyliği soyundan gelen seçkin birine ait. 16. yüzyıla tarihlenen hamam, geleneksel Türk hamamlarının birçok özelliklerini taşıyor, soğuk, ılık ve sıcak olmak üzere üç bölümden oluşuyor. Hamam, kervansaray (yakınındaki Efes Müzesi’nin konferans salonu olarak kullanılıyor) ve Ayasuluk Mescidi ile bir külliye oluşturuyormuş.
Saadet Hatun Hamamı
Efes Müzesi
Efes Müzesi’nde Efes Artemis heykeli başta olmak üzere Eros heykelleri, Sokrates başı ve çeşitli mitolojik tanrı heykelleri sergileniyor.
Artemis Ephesia – Selçuk Efes Müzesi
Müze oldukça başarılı. Hatta şimdiye dek gezdiğim müzeler içinde en çok etkilendiklerimden biri olduğunu söyleyebilirim.
Efes Müzesi
Selçuk’a gelmişken çöp şiş yemek tabii ki boynumuzun borcu. Biz de Petek Çöp Şiş’te leziz mi leziz, ağzımızda dağılan çöp şişleri ve çok sevdiğim közlenmiş soğanı, domatesi, biberi yiyerek midelerimize bayram ettirdik.
Petek Çöp Şiş
Şirince
Şirince adı gibi şirin mi şirin bir Rum köyü. Eski adı “Tepedeki Efes” olan köyün Aydınoğulları döneminde kurulduğu sanılıyor. 19. yüzyılda Osmanlı yönetimi altındaki bu Rum köyü 1924’teki mübadeleyle boşaltılmış, Selanik ve çevresinden gelen Türk aileleri buraya yerleştirilmiş.
Selçuk – Şirince evleri
2000’li yılların başlarında basın kıyamet haberleriyle çalkanıyordu. Kâhinler Maya takviminin bitişi olan 21 Aralık 2012 günü kıyametin kopacağını söylüyor, insanlar da o gün ne olacağını merak ve korkuyla bekliyordu. Ancak söylentilere göre Dünya üzerinde kurtarılacak birkaç yer vardı ve bunlardan biri de Şirince’ydi. Sonra o gün geldi çattı, kıyamet kopmadı. Şirince’nin adı ve ünü ise duyulmaya devam etti…
Şirince meyve şarapları, karadut suyu ve eski evleriyle ön plana çıkan bir köy. Şaraplarının en popüleri yaban mersini şarabı olsa da böğürtlen, vişne, ahududu, çilek, elma, şeftali, ayva, kavun, nar, kivi gibi pek çok şarap çeşidi var.
Şirince
Buraya geldiğimizde ara sokaklarını gezdik. Evleri daha güzel fotoğraflayabilmek için köyün tepesine doğru tırmandık. St John Kilisesi’ni ziyaret edip manzaralı kafesinde çayımızı yudumladık.
Şirince – St John Kilisesi
Şirince’de bir de matematik köyü var. Çam ve zeytin ağaçları ile kaplı yer tamamen bilime adanmış. Burada her yaz dünyanın her köşesinden öğrenciler ve hocalar toplanıyor, televizyonsuz, gazetesiz monastik yaşam standartlarında ağır matematik yapıyorlar.
Ülkemizin en kıymetli miraslarından biri olan Selçuk’u gezmek gerçekten de paha biçilemez bir mutluluk.
Keşfetmeniz dileğiyle…
Siz de fikrinizi belirtin