Kanada’da Yaşam – Kanada Hakkında Az Bilinen Gerçekler

Göçmen ülkesi Kanada ile ilgili az bilinen gerçekler nelerdir? Kanada göçmenlik başvuruları neden bu kadar yoğun oluyor? Neden Kanada tercih ediliyor? Kuşkusuz göçmenlik başvurusu yapmak, hayatınızla ilgili vereceğiniz en önemli kararlardan biridir. Başka bir ülkeye adapte olmak, başka bir kültürde yaşamak her zaman için zordur. Peki bu büyük değişikliğe hazırsanız, Kanada göçmenlik başvurusu yapmanız ve sonucunda dünyanın öbür ucundaki Kanada’da yaşamak, size ne gibi avantajlar sağlayacak? Anayasal monarşiyle yönetilen, Frankofon ve İngiliz Milletler Topluluğu’na bağlı olan Kanada’da nasıl bir hayat var?

Kanada harita Kaynak:Wikipedia (By Addicted04 – Own work with Natural Earth DataThis W3C-unspecified vector image was created with Inkscape., CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=16563424)

Kanada, bayrağında akçaağaç yaprağı olan bir ülke. Bu da şu anlama geliyor: Burası bir ağaç devlet! 10 milyon km² ile dünyanın ikinci en büyük yüzölçümüne sahip olan ülkenin, 5 milyon km²’si yani yarısı ormanlarla kaplı! Kanadalılar bu nedenle outdoor faaliyetlerini çok seviyor ve eyalet parklarında sıklıkla kamp yapmaya gidiyor.

Kanada bayrağında akçaağaç var Kaynak:Wikipedia (By User:Pmx – Based upon Image:Canadian_postal_district_map.svg and Image:Flag_of_Canada.svg both PD, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2432255)

Hazır akçaağaçtan söz açılmışken, akçaağaç şurubundan bahsetmeden olmaz. Maple syrup yani akçaağaç şurubu, akçaağaçtan elde edilen tatlı bir şurup. Şurubu elde etmek için önce akçaağacın gövdesine bir kesik atılması ya da musluk bağlanması, ardından içinden öz suyunun çekilmesi gerekiyor. Elde edilen öz suyu yeterince kaynatılınca akçaağaç şurubu istenilen kıvama gelmiş oluyor. Rafine şekerlerden çok daha lezzetli ve doğal olduğundan şekere alternatif olarak kullanılabiliyor. En çok Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’da bilinen akçaağaç şurubu, pancake’ler ve waffle ile beraber tüketiliyor. Kalsiyum ve potasyum gibi birçok mineral bakımından oldukça zengin olan akçaağaç şurubu, yüksek antioksidan içerdiğinden bağışıklık sistemimizi güçlendiriyor, vücutta oluşan iltihaplı bölgelerin hızlı bir şekilde iyileşmesine yardımcı oluyor, antiseptik ve antibakteriyel özellikler gösterebildiğinden cilt hastalıklarını tedavi edebiliyor, idrar yolu rahatsızlıklarının iyileşmesine yardımcı oluyor.

Maple syrup – Akçaağaç şurubu

Kanada nasıl bir ülke?

Kuzey Amerika kıtasının en kuzeyindeki ülke olan Kanada, 10 eyalet ve 3 bölgeden oluşuyor. Dünyanın en geniş ikinci ülkesi olan Kanada’nın sloganıysa “denizden denize kadar”.

Amerika Birleşik Devletleri ile Kanada’nın ortak sınırı, dünyanın en uzun kara sınırını oluşturuyor.

Eğer Kanada göçmenlik başvurusu yapıp başvurunuz kabul edildikten sonra Kanada’ya göçmen olarak gitmek istiyorsanız, ilk günlerinizde hayatın kolay olmayacağını size hemen söylemeliyim. Ancak bu zorlukların hepsi sadece Kanada’ya özgü zorluklar da değil. Her göçmen bu zorlukları ve yeni bir hayat kurmanın sebep olduğu travmaları yaşıyor. Zaman içinde de herşey çözülüyor. Bu zorlukları herkes gibi ben de yaşadım ama Kanada’ya göçmen olarak gidişimden birkaç sene sonra da oldukça refaha kavuştum. Azimli olduktan sonra aşılmayacak zorluk yok. Ancak insan benim gibi memleket hasretine de yenik düşebiliyor.

Kanada’da en büyük sorununuz mesleğinizle ilgili iş bulmanız olacak. Kanada’da kurumsal hayat, Türkiye’de alışık olduğunuzdan biraz farklılık gösterecek.

Kanada bir kış ülkesi ama yazları da bir cennet. Kanada’da yaz mevsimi anlatılmaz yaşanır. Kanada hem şehir içindeki parkları hem eyalet parkları, gölleri ve vahşi doğasıyla inanılmaz güzel bir ülke. Kanada’da bütün dünyadakinin toplamından daha fazla göl var! (Sadece Ontario’da 250.000’den fazla!) Sonbahardaki renk cümbüşünüyse fotoğraflardan görmek yetmez, yerinde yaşamak gerek. Şunu da belirteyim. Ben sonbahara âşık olmayı Kanada’da öğrendim.

Ontario’da sonbahar renkleri

Kanada’ya gitmek için vize gerekiyor mu?

Kanada T.C. vatandaşlarının tamamına vize uyguluyor. Bu nedenle Kanada’ya gitmeden önce mutlaka ikamet ettiğiniz yerdeki Kanada Büyükelçiliği’ne veya Kanada Başkonsolosluğu’na başvurarak vize almanız gerekiyor.

Kanada Vize Başvuru Merkezleri

• Ankara Kanada Vize Başvuru Merkezi, Kavaklıdere Mahallesi Atatürk Bulvarı No:154 Çankaya / Ankara
• İstanbul Kanada Vize Başvuru Merkezi, Cumhuriyet Caddesi Kök Apt. No:193 Şişli / İstanbul
  Çağrı Merkezi: +90 (212) 373-5807

Neden Kanada tercih edilmeli?

Evet, şimdi şapkanızı önünüze koydunuz ve herşeyi göze alarak göçmenlik başvurusu yapmaya karar verdiniz. Biraz Kanada’yı yakından inceleyelim mi?

Kanada’da huzur var!

Fotoğraflar çok şey anlatır! Bakınız Kanada başbakanı Justin Trudeau’ya. Boşuna değil, ABD’de seçim sonuçlarının açıklandığı gün Kanada’ya göçmenlik başvurularında bir yığılma oldu ve göçmenlik web sitesi çöktü! Evet, Justin Trudeau belki dünyanın en yakışıklı politikacısı. Ama mesele bu da değil. Kanada’da politikacıların huzuru ülkeye de yansıyor. Ülkeyi hırsla değil, mutluluk, sevgi ve halkın içinde yer alarak yönetiyorlar. Evet, Kanada’da huzur var!

Justin Trudeau Vancouver Pride Festival’de halkla iç içe Kaynak:Wikipedia (By vl04 – Flickr, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=45198328)

Sosyal devlet

Eğer Ontario eyaletine göç ettiyseniz, sizi Service Ontario ile tanıştırayım: Sosyal sigorta numaranızı, sağlık kartınızı, arabanızın plakanızı, oturumunuzu alacağınız adres burası.

Service Ontario

Vizesiz seyahat

Kanada vatandaşları; ABD, Avrupa Birliği üyesi 28 ülkeye vizesiz seyahat edebiliyor. Ayrıca elektronik (Electronic Travel Authorization – eTA) alarak Avustralya ve Yeni Zelanda’ya seyahat edebiliyor. Vizesiz seyahat edilen ülkeler haritada koyu yeşil renkte gösteriliyor.

Kanada’ya vizesiz erişimi olan ülkeler koyu yeşil renk ile gösteriliyor Kaynak:Wikipedia (Aquintero82 – Yükleyenin kendi çalışması, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=21416146)

Sınırlı alkollu içki tüketimi

Kanada’nın her eyaletinde alkol tüketimi farklı kurallara bağlıdır. Örneğin Ontario eyaletinde marketlere ya da büfelere gidip içki satın alamazsınız. Devlet tekelinde olan LCBO’lardan bütün alkollü içkileri ve Beer Store’lardan biraları alabilirsiniz. İçki şişelerinden ve teneke kutulardan depozito kesiliyor ve bu iadeler ancak Beer Store’lardan geriye alınabiliyor. Yani geri dönüşüme böyle katkıda bulunuluyor. Kamuya açık hiçbir yerde, hatta evinizin caddeye bakan önünde bile içki içemezsiniz. Yasak! Yazın eyalet parklarına gidip elinizde biranızla göl kenarına falan da gidemezsiniz. İçkinizi içmenize tek izin olan yer, kendi kamp alanızla sınırlı olur.

LCBO ve Beer Store

Kanada’da ehliyet almak – Sanki profesör olacağız

Kanada’da ehliyet almak demek, stres demek, çalışmak demek, pratik yapmak demektir. Zannetmeyin ki yılların şoförü bile olsanız size altın tepside ehliyet sunacaklar. Her eyaletin de farklı ehliyet kuralı vardır.

Ontario’da 3 kademeli ehliyet alınıyor. G1, G2 ve G. Eğer Türkiye’den ehliyetiniz varsa G1 yazılı sınavı geçtikten sonra G2’yi atlayıp direkt G sınavına girebilirsiniz. Ancak eğer ilk seferde G sınavını geçemezseniz, bir daha o hakkınız olmuyor. G2’ye başvurmanız, G2’yi aldıktan sonra G’ye başvurmanız gerekiyor.

G1 yazılı sınavla alınıyor. Sınav zor değil. G1 alınca yanınızda 5 yıllık Ontario ehliyeti olan birisiyle araba kullanabiliyorsunuz. Ancak 80 km/h hızın üzerinde gidilen otobanlara çıkamıyorsunuz. 00.00-05.00 saatleri arasında araba kullanamıyorsunuz. Sıfır alkollu olmanız gerekiyor.

G2 sürücü sınavıyla alınıyor. Eğer bu ehliyeti almaya hak kazanırsanız, artık yanınızda Ontario ehliyetli biri olmadan araba kullanabiliyorsunuz. Sıfır alkollu olmanız gerekiyor. Her saat araba kullanabiliyorsunuz. Otobana çıkabiliyorsunuz. Arabanızda sadece emniyet kemeri sayısı kadar yolcu taşıyabiliyorsunuz. 19 yaşının altındakiler ilk 6 ay 00.00-05.00 saatleri arasında sadece tek yolcu taşıyabiliyor. 6 aydan sonra taşıyabilecekleri kişi sayısı 3’e çıkıyor. G2 5 yıl geçerli. Eğer bu 5 yıl içinde G’ye başvurmazsanız hakkınızı kaybediyor ve sil baştan yapıyorsunuz.

G dünya âlemin görüp görebileceği en zor sürücü sınavı ile alınıyor. Sınavdan önce ders almak ve sınava girilecek mahallede arabayla dolaşıp yol ve işaretlere hâkim olmak şart. Sınav yaklaşık yarım saat sürüyor. Sınavda trafik işaretlerini kaçırmanın affı yok. Özellikle STOP işaretinde ve kırmızı ışıkta tamamen durmanız (full stop), hatta oturduğunuz yerde öne arkaya sarsılmanız gerekiyor. Dönüşlerde ve şerit değiştirirken kör noktaları görmek için omzunuzun üzerinden arka pencereyi görecek kadar kafanızı çevirmeniz (shoulder check) lazım. Hız limitlerine uymanız önemli. Otobana girişte hızınız tam hız limitine uygun olmalı. Ne yavaş gidip trafiği aksatabilirsiniz ne de hızlı gidebilirsiniz. Hız limiti 80 ise 82 bile yapamazsınız. O derece. Ancak olur da G ehliyeti alırsanız artık sırtınız yere gelmez. Süresiz bir ehliyet sahibi olursunuz.

Ağır trafik cezaları

Kanada’da trafik cezaları can yakıyor ama mahalle aralarındaki cezalar daha bi’ can yakıyor. Kuralları çiğnerseniz mahalle aralarında uygulanan 2 misli cezayı ödemekle kalmıyor, araç sigortanıza ödeyeceğiniz primi de 3 yıl boyunca yaklaşık olarak yılda 700-1.000 CAD arttırıyorsunuz. Yiyorsa kurallara uymayın!

Tim Hortons kahve zinciri

İşte bir Kanada klasiği: Kanada’nın milli kahvesi Tim Hortons. Bir hokey oyuncusu olan Tim Horton tarafından kurulan kahve zinciri, ülkenin her yerinde boy gösteriyor. Hatta Kanada’da şöyle bir deyim var: Bir Kanadalı asla Tim Hortons getireyim mi diye sormaz, getirir! Starbucks, Second Cup ve bireysel kahve mekânları da var ama Tim Hortons milliyetçi Kanadalılar için bi’ başka öneme sahip.

Tim Hortons

Temizlik ve düzen

Hani hep hayal ederiz ya, Herkes evinin önünü süpürse dünyamız cennet olurdu, diye. İşte Kanada bunu uygulamayı başaran bir ülke. Sonbaharda yaprakları süpürüp evinizin önüne koymanız lazım. Kışın da karları küremeniz gerekiyor. Hele kışın karları küremez, bunun sonucunda da postacı size geldiğinde düşer sakatlanırsa, yandınız! Tatile falan da çıkacak olursanız mutlaka bu hizmetleri alacağınız özel bir servisle anlaşmanız lazım. Yoksa cezalar çok yüksek.

Çöp atma konusunu biraz açarsak… Çöpleri ayırma konusunda Kanada’ya gittiğinizde ciddi ders çalışmanız gerekiyor. Geri dönüşümler, kutular, organik atıklar ve diğer çöpler tamamen birbirinden ayrılıyor. Bu çöplerin her birini farklı günlerde evinizin önüne koymanız gerekiyor. Kutuları açıp katlamanız ve iple bağlamanız, organiklerin içine diğer atıkları karıştırmamanız çok önemli.

Kendi işini kendin yap mantığı sadece evinizin önünü süpürmeniz, çöplerinizi ayırıp atmanız için geçerli değil. Benzin almaya gittiğinizde pompacı olmaması sizi şaşırtmasın. Pompayı kendiniz basacaksınız!

Hayvanlara ve doğaya saygı

Kanada’da doğayı ve dünyamızı paylaştığımız hayvanlara saygı var. Sokaklarda sahipsiz kedi, köpek göremezsiniz ama sincaplar, kazlar, rakunlar, ördekler şehir hayatının bir parçası. Bu tabela gibi ikazlarla karşılaşabilir, karşıdan karşıya salına salına geçen hayvanlara el sallayabilirsiniz. Bu arada hayvanları strese sokma ve kornaya basmaya hakkınız yok. Sabırla bekleyeceksiniz.

Kaliteli eğitim

Eğitim şart! Kreşler aylık 1.500-2.000 CAD civarında. Yani oldukça pahalı. Ancak ilkokuldan üniversiteye kadar çocuğunuzu ücretsiz okutabilir ve Türkiye’dekinin aksine çocukluğunu bir yarış atı gibi geçirmesine engel olabilirsiniz. Zaten çoğu insan da çocuklarının özgüvenli yetişmesi ve ezberden uzak bir eğitim alması için Kanada’ya göç ediyor. Okullar başarı durumuna göre derecelendiriyor. İyi okulların bulunduğu mahallelerdeki ev fiyatları da o oranda yüksek.

Kanada ve eğitim

Sağlık hizmetleri

Kanada’da göz, diş ve ilaç hariç bütün sağlık hizmetleri ücretsiz ve hastaneler devlete ait. Yalnız benim kişisel fikrim, sağlık hizmetlerinin (özellikle de tanı aşamasında) yeterince iyi olmadığı yönünde. Teşhis edilmiş bir hastalığınız varsa devlet bakımınızı üstlenir. Ancak Türkiye’deki gibi doktorlarınızın cep telefonlarını bileceğinizi, doktorunuzu istediğiniz zaman arayabileceğinizi de zannetmeyin. Ben Kanada’nın sağlık sisteminin, medeniyetine yakışmayacak derecede yetersiz olduğunu düşünüyorum.

Kanada sağlık sistemi

Yaşam mekânları

Kanada’da evler değişik isimlerle adlandırılıyor. Aşağıdaki fotoğraf benim son yaşadığım ve condominium (kısaca condo) olarak adlandırılan bir bina. Bu binalarda genelde güvenlik, spor salonu ve kiralanabilen parti odası oluyor. Bunlardan yer kiralamak ve satın almak mümkün. Bir de apartman denilen çok katlı binalar var ki bunlar genelde bir şahsa ya da şirkete ait. Bunlardan sadece kiralık bir yer tutabilirsiniz. Ha unutmadan, apartmanlarda kiralayacağınız yerin içinde çamaşır makinesi yok. Apartmanın alt katındaki laundry room yani çamaşırhaneyi diğer yaşayanlarla birlikte kullanmak zorundasınız.

Condominium

Eğer bahçeli bir eviniz olsun gibi bir hayaliniz varsa, Kanada’da onlardan bolca var. Mesela fotoğraftaki ev bir zamanlar benim evimdi. Bunların müstakil yani tek villa olanlarına detached-house, ikiz villalara semi-detached-house, birleşik nizamda ikiden fazla eve de town-house deniyor. Ev fiyatları semtine ve şehre yakınlığına göre değişiyor. 500.000-30.000.000 CAD arasında satılan evlerin fiyatının her sene daha da arttığını söylemeliyim. Kısacası Kanada’da ev fiyatları tahmin edemeyeceğiniz kadar yüksek.

Detached house

Güvenlik

Kanada’da itfaiye ve polis arabasının sesini her dakika duyduğumu bilirim. Bu meslek grubundaki insanlar oldukça eğitimli, kibar ve güler yüzlüler (ve de dolgun maaş alıyorlar!).

Ücretsiz kütüphane

Hemen her mahallenin bir kütüphanesi var. Bu mahalle kütüphanelerindeki kitapları, film DVD’lerini ücretsiz alıp belirli bir süre sonra iade edebiliyorsunuz. Ayrıca merkezi sistemden o mahalle kütüphanesinde olmayan, ancak başka şubede bulunan kitap ve DVD’leri de ısmarlayabiliyorsunuz. Ödünç aldığınız şeyleri zamanında iade ettiğiniz sürece bu kütüphaneler hep hizmetinizde.

Kültür zenginliği

Özellikle Toronto çok göçmen aldığı için her kültürden insanla tanışabilir, her yemeği tadabilirsiniz. Benim favorim Hint yemekleri ve Japon yemekleriydi (Ah sushi ah!) . Her fırsatta bunları afiyetle yerdim.

All you can eat sushi – Sınırsız sushi yiyebiliyorsunuz

İnsanlara saygı

Bence bunların hepsi bir yana, Kanada’nın en önemli özelliği, insanlara olan saygısı. Din, dil, ırk, cinsiyet ve cinsel tercih (gay, lezbiyen, heteroseksüel) ayırımı yapılmadan, herkes hem kanun karşısında hem de toplum gözünde eşit. Çünkü Kanada eşitliklerin ve özgürlüklerin her fırsatta hatırlatıldığı ve kutlandığı bir ülke. Irkçılığın en az görüldüğü ülkelerden birinin de kesinlikle Kanada olduğunu iddia ederim. Yine de göçmenleri koruyan kanunlarına rağmen Kanada’da bile zaman zaman can sıkıcı olaylar yaşanabiliyor ve kültürünüze laf söylenebiliyor ama aslında bu sözler gayri-kanuni ve ciddi suç teşkil ediyor.

Her kültürden insana saygı

Artısıyla eksisiyle Kanada’yla ilgili benim aklıma gelenler bunlar. Her ülkenin olduğu gibi Kanada’nın da muhakkak eksikleri var. Ancak şu da kesin ki Kanada’da huzur da var!