Diyelim ki Kanada‘ya göçmen olarak gitmeyi hayal ediyordunuz… ve diyelim ki bu hayaliniz gerçek oldu… Şimdi yeni hayatınızı düzene sokmak için bir işe ihtiyacınız var. Peki Kanada kurumsal hayat denince sizi nelerin beklediğini biliyor musunuz?
Göçmenlik uzun ve zorlu bir süreç. Başvurunuzu yaptıktan sonra yıllarca beklemeniz gerekebilir. Olur da geçen yıllar beklentinizi gerçekleştirmenizi sağlar, göçmenlik kağıtlarınızı elinize alırsanız, yeni bir hayatın kapıları da size açılmış olur. İşte o zaman kurumsal hayatta iş arama süreciniz ve kültür şokunuz da başlangıç yapar.
Kanada’da iş imkânları
Kanada’ya ayak bastıktan sonra evinizi kurup yeni bir kültüre adaptasyon süreci yaşayacaksınız. Bu konudaki deneyimlerimi göçmenlikle ilgili diğer yazımda anlatmıştım. Bundan sonra da iş arama süreciniz başlayacak.
Bu yazımda iş arama sürecinden çok fazla bahsetmeyeceğim. Bu konuda verebileceğim en önemli ipucu, ya mesleğinizle ilgili kurslara katılmanız, ya da her işverenin sorduğu Kanada tecrübesini edinebilmek için bir süre volunteer yani gönüllü olarak ücretsiz çalışmanız. Bunlar iş bulmanıza yardımcı olacaktır.
Yurt dışında çalışmak
Evet şimdi de diyelim ki mesleğinizde bir işe kabul edildiniz. Peki acaba Kanada’daki kurumsal hayat, Türkiye’deki kurumsal hayattan nasıl farklılık gösteriyor?
Kanada’da iş hayatı
Öncelikle vereceğim örneklerin, alınacak maaşın, yaşanan tecrübelerin oldukça kişisel olduğunu söylemeliyim. Benim deneyimlerimi sizin birebir tecrübe etmeniz gerekmiyor. Ben sadece kendimin, uluslararası bir şirketteki 11 yıllık Kanada deneyimini aktarmaya çalışacağım.
Mesai saatleri
Türkiye’deki 9.00-18.00 işiniz gece yarılarına kadar uzuyorsa, Kanada’ya geldiğiniz için şanslısınız. Çünkü ekstra durumlar haricinde 9.00-17.00 işinizin saatleri uzamayacak, mesaiye kalmayacaksınız. Sosyal bir devlet olan Kanada, herkesin önceliğinin kendisi ve ailesi olduğunu kabullenmiş ve bunu kurumsal hayata da yansıtmış bir ülke. Kendiniz işkolik değilseniz, işvereninizin sizi ekstra çalışmanız için zorlamaya, bunu işten çıkarma tehdidi olarak kullanmaya asla hakkı yok.
Maaş
Maaşınız Türkiye’dekinin yarısı, belki de 1/3’ü olacak. Evet, yanlış duymadınız. İlk işe girdiğinizde Kanada’da maaşlar oldukça düşük. Bilişim sektörü haricinde yüksek maaşla işe girenini de duymadım. Bunda iş yerinizde en düşük seviyede işe başlamış olmanızın da etkisi var. Mesela ben, Türkiye’de bir uluslararası şirkette gayet iyi bir maaşla çalışırken, Kanada’da çalışmaya başladığım uluslararası şirkette Türkiye’deki maaşımın 1/3’üne denk gelen bir ücretle işe başlamıştım. Görevim Çağrı Merkezi’ndeki telefonlara yanıt vermekti. Bir örnek de bir arkadaşımdan verebilirim. Türkiye’de bir bankanın şube müdürüyken Kanada’da bir bankada veznedar olarak iş bulabildi. Dolayısıyla maaşı da Türkiye’dekinin oldukça altında kaldı. Bu düşük maaş, eğer yeterince çalışkan ve azimliyseniz tabii ki bu seviyede kalmıyor. Sadece zaman gerektiğini ve birden bire Türkiye’de bıraktığınız yerden Kanada’da devam edemeyeceğinizi bilin.
Ulaşım
İşe artık kendi imkanlarınızla gideceksiniz. Türkiye’deki servis olayı, Kanada’da yok. Herkes ya özel arabasıyla, ya da toplu taşıma araçlarıyla iş yerine gidiyor. İş saatlerinde trafik de çok sakin değil. O nedenle çoğunluk, halkın arasına karışarak toplu taşıma araçlarını tercih ediyor.
Yemek
Kanada’da işverenler öğle yemeği vermek zorunda değil. Türkiye’de iş yerinde yemek çıkmasına, ya da ticket alıp AVM’lerde öğle yemeği yemeğe alıştıysanız artık alışkanlıklarınızı değiştirme zamanı geldi! Kanada’da çoğu çalışan, yemeğini evden getirip iş yerindeki mikrodalga fırında ısıtarak yiyor. Benim işyerim büyük bir şirketti. O nedenle yemekhanemizde isteyen satılan yemeklerden alıyordu, dileyen de mikrodalganın önündeki sıraya girip evinden getirdiği yemeği ısıtıyordu.
Sosyallik
Çok fazla sosyalleşmeyi beklemeyin. Kanadalılar oldukça kibar ve güleryüzlü insanlardır. Ben yaşadığım 12 yıl boyunca kaba konuşanına raslamadım, ama iş samimi olmaya gelince de sınırlarını aştırmazlar. Beraber gülersiniz, konuşursunuz, ama özel hayatlarına çok zor girersiniz. Bu da tabii ki zaman içinde değişen birşey, ama özellikle başlangıçta bunlara hazırlıklı olmak gerek. Hal böyle olunca, iş yerinde Türkiye’deki o içten samimiyeti, hergün birlikte yemeğe gitmeyi falan da beklemeyin. Sizi artık daha bireysel bir hayat bekliyor, bunu hiç aklınızdan çıkarmayın.
Spor
Evet, spor Kanada’da yaşamın bir parçası. Bazı işyerlerinde spor salonları bile var. Ben dönmeden önceki son 5 senemde her öğle tatilimde spor yapma imkanı buldum. Öğle yemeğini de masama döndüğümde, mikrodalgada ısıtarak yiyordum 🙂 .
Sunum becerileri
Kanada eğitim sistemi bizdeki gibi ezbere değil, sunum yeteneklerinin ve özgüvenlerinin geliştiği bir sisteme dayalı. Şirket toplantılarımız hep şov niteliğinde sunumlarla geçti ve her seferinde bu insanların özgüvenine hayranlığım arttı. Ha toplantı sonunda “bu insanlar kayda değer ne anlattı” diye düşünüp birşey bulamadım, ama olsun 🙂 .
Kıyafet ve gösteriş
Kanada’da insanların kendini ispat etmek ve yükselmek için kıyafetleriyle gösteriş yapma ihtiyaçları yok! Hatta çok kötü giyindiklerini bile söyleyebilirim. Öyle bizdeki gibi modayı takip etmek, dış görünüşüyle ego yarışına girmek gibi dertleri bitirmişler. Kanadalılar bunları çoktan aşmış.
Bütün bu örnekler, benim ilk başta aklıma gelen farklılıklar. Bazı mesleklerde, özellikle doktorlarda, diplomalarının sayılmadığını ve mesleklerinde iş bulamayarak şoförlük yaptıklarını da söylemeliyim.
Siz siz olun, hiçbir ülkenin sizi kırmızı halı sererek beklediğini zannetmeyin. Farklılıklara hazır olunduğu sürece aşılmayacak engel yok; sadece bu engellerin bir günde aşılmadığını bilin yeter.
