Tetuan (Tétouan) Gezi Rehberi

Fas’ın Akdeniz’deki iki önemli limanı arasında yer alan Tetuan (Tétouan) şehri, Martil Vadisi boyunca uzanıyor. Tetuan, Fas ile Endülüs arasında ana temas noktası olarak hizmet ettiğinden 8. yüzyıldan itibaren İslami dönemde özel bir öneme sahip olmuş. Granada Savaşı’ndan sonra İspanya tarafından sınır dışı edilen Endülüslü mülteciler tarafından yeniden inşa edilen Tetuan Medinası, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Tetuan ayrıca Zanaat & Halk Sanatları alanında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil.

Berberice bir kelime olan Tetuan, kelime anlamıyla “gözler”, mecazi olarak da “su gözü” anlamına geliyor.

Şehirdeki ilk yerleşim M.Ö 3. yüzyılda Moritanya Berberileri ile başlamış. 13. yüzyılın sonlarında Berberi Marinidler, şimdiki eski şehir olan yerde bir kasbah (kale yerleşimi) ve cami inşa etmişler. Sultan Ebu Sabit Amir de burayı genişletmiş.

1399 yılında Kastilyalılar korsanlığa misilleme olarak yerleşimi yok etmiş.

Zawya Moulay Abdelkader Minaresi’nin önünde yıkılan şehirden geriye kalan tek duvar kalıntısı görülüyor

15. yüzyıl başlangıcında günümüzdeki İspanya ve çevresindeki topraklarda Kastilya, Aragon, Navarra, Portekiz, Granada krallıkları varmış. Katolik hükümdarlar Kastilya Kraliçesi I. Isabella ve Aragon Kralı II. Ferdinand’ın evliliği, İspanya’nın de facto birliktelikten hukukî birlikteliğe geçmesini sağlamış. 2 krallığın konfederasyonu, İspanya’nın birleşme sürecini başlatmış. Ayrıca Kristof Kolomb’un Yeni Dünya’yı keşfi, güçlü bir sömürge imparatorluğunun başlangıcı olmuş. 1482-1492 yılları arasında bu hanedanların yönettiği İspanya ve Granada Nasrid Krallığı (Nasrid Hanedanlığı’nın Granada Emirliği) arasında çıkan Granada Savaşı sonucunda Granada Nasrid Krallığı yenilmiş ve İber Yarımadası’ndaki İslami yönetim son bulmuş. Endülüs’ten binlerce Müslüman ve Yahudi buraya göç etmiş. Granada Nasrid Krallığı’ndan göç eden Abu al-Hassan Ali al-Mandari al-Garnati (kısa ismiyle Almandari), şehri yeniden inşa edip güçlendirmiş. Şehir, çeşitli alanlarda başarılı bir imar ve büyüme dönemi geçirmiş, Endülüs medeniyetinin kabul edildiği bir merkez hâline gelmiş ve “Granada’nın Kızı” olarak anılmaya başlamış. Aynı zamanda Sefarad Yahudileri de burayı “Pequeña Jerusalén” (Küçük Kudüs) olarak adlandırmış.

Şehir graffitileri

1913’te Halife ve ona akredite olan İspanyol “Alto Comisario” tarafından yönetilen Fas’taki İspanyol himayesinin başkenti olmuş, Fas’ın tam bağımsızlığını kazandığı 1956 yılına kadar da başkent olarak kalmış.

İspanyol sigorta şirketi La Union y el Fénix tarafından tanıtılan bronz Phoenix (anka) kuşu heykeli, Al-Yalaa Meydanı’ndaki bir binada yer alıyor. La Union y el Fénix bunu kurumsal logosu olarak kullanıp Fas’taki tüm binalarına bir kopyasını yerleştirdi.

Tetuan’da gezilecek yerler listesi

Tetuan’da bir mini İspanya esintisi hissediyorsunuz. El Sanatları ve Halk Sanatı alanında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil olan şehirde sanat müzelerini gezebilir, yerel zanaatkarlarla düzenlenen workshoplara katılabilirsiniz.

Şehir graffitileri

Burada Endülüs mimarisinden etkilenen İslami tasarıma sahip yapılar dikkatinizi çekiyor. Bu tarz mimariye Neomudejar deniyor. Kökeni Arapça’da Müdeccen kelimesinden gelen Mudejar, İspanyolca “Kalanlar” anlamına geliyor.

Tetuan gezilecek yerler listesine bir göz atalım.

Casa Ben Shatrit oldukça bakımsız bir Yahudi evi. Ücretsiz gezerek şehrin tarihi yolculuğu konusunda fikir sahibi olabilirsiniz.

Tetuan Medina

Tetuan Medina’sı, Fas şehirlerindeki medinaların en küçüklerinden biri olmasına rağmen en eksiksiz ve en bozulmamış olanı kabul ediliyor ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Kardeşim Demet Medina’da

Medina

Medina

Bab el Okla

Bab el Okla, şehrin 7 kapısından biri ve en yoğun kullanılanı.

Bab el Okla

Bab el Okla kapısındaki Etnografya Müzesi, evlilik törenlerinden günlük yaşama kadar yerel gelenekleri açıklayan bir müze.

Arkeoloji Müzesi

Arkeoloji Müzesi’nde şehrin tarih öncesi ve İslam öncesi dönemlerine ait eserler sergileniyor.

Dar el Oddi

Dar el Oddi tarihi bir ev. İçinde şehirden görüntüler olan Tetouan Vision adlı kalıcı bir sergi sergileniyor.

Kraliyet Sarayı

Kraliyet Sarayı, 1913-1956 yılları arasında Fas’taki İspanyol himayesini süresince siyasi otoritenin ana merkezi olmuş.

Kraliyet Sarayı

Tabakhane

Fes’tekiler kadar ünlü olmasa da Tetuan şehrinde de tabakhane görmeye gidebilirsiniz. Tabakhanede geleneksel yöntemlerle deri işlemeciliğinin yapılıyor.

Tabakhane

Feddan Parkı

Feddan Parkı, Kasbah (kale yerleşimi) eteklerinde yer alıyor.

Feddan Parkı

Ensanche

Ensanche bölgesine geldiğinizde Tetuan şehrinde İspanya koloni döneminden kalan yapıları görüyorsunuz.

Ensanche

Iglesia de Bacturia

Iglesia de Bacturia şehirdeki tek Roma Katolik kilisesi. Molla el Mehdi Meydanı’na bakan kilise 1926 yılında inşa edilmiş. Her gün saat 19:00 ve pazar günleri saat 11:00’de yapılan ayinlere katılabilirsiniz.

Iglesia de Bacturia

Tetuan yüzyıllar boyunca farklı kültürlerle etkileşimde olduğu için günümüzde zengin bir kültürel mirasa sahip. Fas şehirleri içinde Tetuan kadar Hispano-Mağribi etkisi hissettiren bir başka yer daha yok. Burayı mutlaka Fas turu rotanıza almanızı öneririm.

Keşfetmeniz dileğiyle…