Fas’ın Akdeniz’deki iki önemli limanı arasında yer alan Tetuan (Tétouan) şehri, Martil Vadisi boyunca uzanıyor. Tetuan, Fas ile Endülüs arasında ana temas noktası olarak hizmet ettiğinden 8. yüzyıldan itibaren İslami dönemde özel bir öneme sahip olmuş. Granada Savaşı’ndan sonra İspanya tarafından sınır dışı edilen Endülüslü mülteciler tarafından yeniden inşa edilen Tetuan Medinası, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Tetuan ayrıca Zanaat & Halk Sanatları alanında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil.
Berberice bir kelime olan Tetuan, kelime anlamıyla “gözler”, mecazi olarak da “su gözü” anlamına geliyor.
Şehirdeki ilk yerleşim M.Ö 3. yüzyılda Moritanya Berberileri ile başlamış. 13. yüzyılın sonlarında Berberi Marinidler, şimdiki eski şehir olan yerde bir kasbah (kale yerleşimi) ve cami inşa etmişler. Sultan Ebu Sabit Amir de burayı genişletmiş.
1399 yılında Kastilyalılar korsanlığa misilleme olarak yerleşimi yok etmiş.
Katolik Hükümdarlar Kastilya Kraliçesi I. Isabella ve Aragon Kralı II. Ferdinand’ın evliliği, İspanya’nın de facto birliktelikten hukukî birlikteliğe geçmesini sağlamış. 1482-1492 yılları arasında bu hanedanların yönettiği İspanya ve Granada Nasrid Krallığı (Nasrid Hanedanlığı’nın Granada Emirliği) arasında çıkan Granada Savaşı sonucunda Granada Nasrid Krallığı yenilmiş ve İber yarımadasındaki İslami yönetim son bulmuş. Endülüs’ten binlerce Müslüman ve Yahudi buraya göç etmiş. Granada Nasrid Krallığı’ndan göç eden Abu al-Hassan Ali al-Mandari al-Garnati (kısa ismiyle Almandari), şehri yeniden inşa edip güçlendirmiş. Şehir, çeşitli alanlarda başarılı bir imar ve büyüme dönemi geçirmiş, Endülüs medeniyetinin kabul edildiği bir merkez hâline gelmiş ve “Granada’nın Kızı” olarak anılmaya başlamış. Aynı zamanda Sefarad Yahudileri de burayı “Pequeña Jerusalén” (Küçük Kudüs) olarak adlandırmış.
1913’te Halife ve ona akredite olan İspanyol “Alto Comisario” tarafından yönetilen Fas’taki İspanyol himayesinin başkenti olmuş, Fas’ın tam bağımsızlığını kazandığı 1956 yılına kadar da başkent olarak kalmış.
Tetuan gezilecek yerler
İçindekiler
Tetuan’da bir mini İspanya esintisi hissediyorsunuz. El Sanatları ve Halk Sanatı alanında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı’na dâhil olan şehirde sanat müzelerini gezebilir, yerel zanaatkarlarla düzenlenen workshoplara katılabilirsiniz.
Tetuan gezilecek yerler listesine bir göz atalım.
Tetuan Medina
Tetuan Medina’sı, Fas şehirlerindeki medinaların en küçüklerinden biri olmasına rağmen en eksiksiz ve en bozulmamış olanı kabul ediliyor ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.
Bab el Okla
Bab el Okla, şehrin 7 kapısından biri ve en yoğun kullanılanı.
Bab el Okla kapısındaki Etnografya Müzesi, evlilik törenlerinden günlük yaşama kadar yerel gelenekleri açıklayan bir müze.
Arkeoloji Müzesi
Arkeoloji Müzesi’nde şehrin tarih öncesi ve İslam öncesi dönemlerine ait eserler sergileniyor.
Dar el Oddi
Dar el Oddi tarihi bir ev. İçinde şehirden görüntüler olan Tetouan Vision adlı kalıcı bir sergi sergileniyor.
Kraliyet Sarayı
Kraliyet Sarayı, 1913-1956 yılları arasında Fas’taki İspanyol himayesini süresince siyasi otoritenin ana merkezi olmuş.
Tabakhane
Fes’tekiler kadar ünlü olmasa da Tetuan şehrinde de tabakhane görmeye gidebilirsiniz. Tabakhanede geleneksel yöntemlerle deri işlemeciliğinin yapılıyor.
Feddan Parkı
Feddan Parkı, Kasbah (kale yerleşimi) eteklerinde yer alıyor.
Ensanche
Ensanche bölgesine geldiğinizde Tetuan şehrinde İspanya koloni döneminden kalan yapıları görüyorsunuz.
Iglesia de Bacturia
Iglesia de Bacturia şehirdeki tek Roma Katolik kilisesi. Molla el Mehdi Meydanı’na bakan kilise 1926 yılında inşa edilmiş. Her gün saat 19:00 ve pazar günleri saat 11:00’de yapılan ayinlere katılabilirsiniz.
Tetuan yüzyıllar boyunca farklı kültürlerle etkileşimde olduğu için günümüzde zengin bir kültürel mirasa sahip. Fas şehirleri içinde Tetuan kadar Hispano-Mağribi etkisi hissettiren bir başka yer daha yok. Burayı mutlaka Fas turu rotanıza almanızı öneririm.
Keşfetmeniz dileğiyle…
Medina gezileri, küçücük dükkanlar, sokaklar inanılmaz otantikti
Tetuan gerçekten çok özel bir şehir.