Merzouga Gezi Rehberi

Fas’ın Merzouga şehri; Sahra Çölü’nün kenarında, Cezayir sınırına yakın bir yerleşim. Burada her yer göz alabildiğince kum tepelerinden oluşuyor. Zaten burayı özel yapan en önemli şey de kum tepelerinde yaşayacağınız deneyim! Konaklama yapacağınız Amazigh (Berberi) çadırlarına ulaşmak için bir süre çölden gidiyorsunuz. Araçlar belli bir yere kadar getiriyor, sonrasını 4×4 araçlarla gidiyorsunuz. Burada mevsimine göre gün doğumu veya gün batımında develerle kum tepelerine gidiyorsunuz. Kum tepelerindeki deve gezisi de Fas turu sırasında sizi en çok etkileyecek deneyim oluyor!

Kardeşimle Merzouga kum tepelerinde deveye bindik

Konaklama yapılan çadırlarda Berberiler hizmet ediyor. Berberiler, Kuzey Afrika’da çölde yaşayan ve Berberi dili konuşan bir halk. Çölden tuz çıkarıp satıyorlar, hayvan yetiştirip satıyorlar.

Bir Berberi

Gelelim Sahra Çölü’ne… Sahra Çölü dünyanın en büyük sıcak çölü. Neredeyse tüm ABD’yi kaplayacak kadar büyük olan çöl, Afrika kıtasının % 30’unu oluşturuyor, 11 ülkeye yayılıyor. “Sahra” Arapça’da “Çöl” demek, sonradan özel isme dönüşmüş. Sahra Çölü adından da anlaşılacağı gibi çok kurak ama 1979, 2016 ve 2018’de kar yağmasıyla hatırlanıyor. Burası mineraller bakımından o kadar zengin ki Amazon bölgesindeki bitkiler bile Sahra Çölü’nden gelen rüzgârla besleniyor. Her yıl yaklaşık 40 milyon tonluk kum, Sahra Çölü’nden Amazonlar’a seyahat ediyor. Seyahat eden kum tanelerindeki fosfor, Amazonlar için gübre görevi görüyor. Dünyanın 2. en uzun duvarı Sahra Çölü’nde bulunuyor. Fas-Moritanya arasındaki Fas Duvarı (Berm Duvarı – Batı Sahra Banketi) yaklaşık 2.700 km uzunluğunda. Fas; kontrolü altında tuttuğu bölgeleri, Polisario Cephesi’nin aynı bölge üzerinde ilan ettiği Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti’nden ayırmak için bu duvarı inşa etti.

Sahra Çölü

Merzouga’da gezilecek yerler listesi

Merzouga gezilecek yerler listesine bir göz atalım.

Kum tepelerinde deve ile gezinti

Erfoud

Erfoud, Fas’ın doğusundaki Drâa-Tafilalet bölgesinde bulunuyor. Sahra Çölü’ne kolaylıkla gitmek isteyenler için çöl kumullarına en yakın şehir burası. Erfoud ve çevresindeki bölgenin görüntü ve jeoloji açısından Mars’a çok benzediği belirlendiği için Mars analog araştırmalarında saha araştırma lokasyonu olarak bölgeye yoğun bir ilgi var.

Yakınındaki Sahra Çölü’nün ve kasabanın vaha alanlarının güzelliği nedeniyle Erfoud, birçok filmin çekim yeri oldu. Bunlar arasında 1977 yılı yapımı Saldır ya da Öl (March or Die), 1999 yılı yapımı Mumya (The Mummy), 2002 yılı yapımı Dört Cesur Arkadaş (The Four Feathers), 2010 yılı yapımı Pers Prensi: Zamanın Kumları (Prince of Persia: The Sands of Time), 2015 yılı yapımı James Bond filmi Spectre sayılabilir.

Burası fosilleriyle de ünlü. Fosil Müzesi’nde 600 milyon yıllık fosiller sergileniyor. Müzenin yanındaki atölyede okyanus altında kalan kayalar dilim hâlinde kesiliyor, bu dilimler işlenerek hediyelik eşyalar yapılıyor ve dünyanın her yerine ihraç ediliyor.

Fosil Müzesi

Fosil Müzesi

Sting’in ünlü şarkısı Desert Rose (Çöl Gülü) bu fosilden etkilenmiş

Merzouga Kum Tepeleri

Sahra Çölü’nde konaklama yerlerine çok uzun süre yolculuk yapmadan kolaylıkla ulaşmak istiyorsanız Merzouga geleceğiniz yer olmalı. Burada bile arabayla belirli bir yere kadar gelebiliyorsunuz, sonra çölden 4×4 araçlarla kalacağınız Berberi çadırlarına gidiyorsunuz. Biz Bivouacs La Belle Etoile’de kaldık.

Berberi çadırları

Buraya gelir gelmez bizi bekleyen develerle kum tepelerine gittik. Deveye ilk biniş biraz ürküttü. Ancak sonra sıkı sıkıya tutunarak keyfini çıkarmaya başladık.

Kardeşimle deveye bindik

Sahra Çölü’nde develerle gezinti

Gün batımı saati geldiğinde deveden inerek çölde gün batımını izledik.

Kardeşimle kum tepelerindeyiz

Kardeşim, bendeniz, arkadaşlarım Akın Şahin ve Tülay Şahin çölde gün batımını izledik

Sonra yine develere binerek çadır alanına geri döndük.

Kardeşimle deveye bindik

Merzouga şehrindeki Berberi çadırlarına gelirsek… Bu çadırlar lüks değil ama içlerinde tuvalet/duş var. Kapıları kapanmıyor, kilimle örtülüyor. Biz aralık ayında gittiğimizde çöl aşırı soğuk olduğu için içinde katalitik yaktık. Ben zehirlenme durumundan korktum ama her yeri açık olduğundan yeterince havalandığını, zehirlenme olmayacağını söyleyerek içimi rahatlattılar. Kardeşimle birlikte 2 yorganın içine girip büzüşerek geceyi geçirdik.

Bivouacs La Belle Etoile – Berberi çadırlarının içi

Akşam yemeği saati geldiğinde inanılmaz lezzetli bir yemek bizi bekliyordu. Fas mutfağını pek leziz ve zengin bulmuyorum ama çölde yediğim akşam yemeğinin tadı hâlâ damağımdadır.

Kuskus

Limonlu tavuklu tajin

Yemeğimizi yedikten sonra ateşin karşısında ısındık, Berberiler’in söylediği şarkıları dinledik, gökyüzünü gözlemledik. Herhalde dünyanın hiçbir yerinde çöldeki kadar çok yıldız görülmüyordur. Yıldızlara neredeyse dokunacak kadar yakın olma hissini asla unutmayacağım!

Merzouga çöl gecesinde ateş karşısında ısındık

Todra Geçitleri

Todra Geçitleri; Yüksek Atlas Dağları’nın doğu kesiminde, Tinerhir kasabası yakınındaki bir dizi nehir kanyonu ve vadiden oluşuyor. Kanyonlar, Todgha ve Dades nehirlerinin oyması sonucu oluşuyor. Kireçtaşı kanyonların yüksekliği bazı yerlerde 400 metreye kadar çıkıyor.

Todra Geçitleri

Ziz Vadisi

Ziz Vadisi benim gözümde Fas’ın en farklı ve kendine has yerlerinden biri. Beni etkilemesinin en büyük nedeni de burada gördüğüm doğa ve yapılaşma kombinasyonunu başka hiçbir yerde görmemiş olmam. Midelt ve Erfoud’u birbirine bağlayan 13 nolu otoban Ziz Nehri boyunca 200 kilometreden fazla uzanarak nefis dağ, kireçtaşı kayalıkları, kasbah (kale yerleşimi) ve Berberi köyleri manzaraları sunuyor.

Merzouga – Ziz Vadisi

Ziz Vadisi

Vadi boyunca gördüğünüz manzaralar bazı yerlerde Colorado Platosu’nu ve Arizona’nın Büyük Kanyonu’nu çağrıştırıyor ve kendinizi bir vahşi batı filmi izler gibi hissediyorsunuz. Kasbahlardaki ve Berberi köylerindeki toprak kil mimarisini yansıtan yapılaşma ise çok enteresan. Tarlalarda da palmiye ağaçları, meyve ağaçları, kimyon, tahıllar, sebzeler yetiştirildiğini görüyorsunuz.

Ziz Vadisi

Ziz Vadisi

Varzazat (Ouarzazate)

Varzazat (Ouarzazate), Fas film endüstrisinin merkezi, bu nedenle de “Fas’ın Hollywood’u” ya da “Ourzawood” olarak anılıyor. Şehir film dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil. Şehrin güneyinde Sahra Çölü başlıyor ve çöl temalı pek çok film burada çekildi. Şehrin yakın çevresinde Berberiler’in kurduğu pek çok kasbah (kale yerleşimi) görülüyor.

Merzouga – Varzazat (Ouarzazate)

Şehrin 5 km yakınındaki Atlas Stüdyoları da Çağrı, Nil’in Mücevheri, Mumya, Gladyatör, Büyük İskender, Babil gibi pek çok Hollywood filminin yanı sıra son yılların televizyon fenomeni Game of Thrones için de plato olarak kullanıldı. Brad Pitt, Cate Blanchett, Martin Scorsese ve daha birçok Hollywood ünlüsü burada misafir oldu.

Atlas Stüdyoları

2019 yılı yapımı Aladdin ve 2010 yılı yapımı Pers Prensi: Zamanın Kumları (Prince of Persia: The Sands of Time) bu sette çekildi

Atlas Stüdyoları çok zekice bir proje. Ortam zaten o kadar etkileyici ve film çekmeye uygun ki buraya bir stüdyo kurarak pek çok büyük yapıma ev sahipliği yapmayı başarmışlar.

Atlas Stüdyoları

Atlas Stüdyoları’nı rehberli geziyorsunuz. Bizim rehberimiz Abdul tam bir bilgi hazinesiydi. Kendisi pek çok filmde figüran olarak da oynadı.

Aït-Ben-Haddou

Aït Ben Haddou; Atlas Dağları’nın eteklerindeki Ounila Vadisi’nde, Sahra Çölü ve Marakeş arasındaki eski bir kervan yolu üzerinde yer alıyor. Burası eski Sudan’ı Dra Vadisi ve Tizi-n’Telouet Geçidi üzerinden Marakeş’e bağlayan ticari yol üzerindeki birçok ticaret noktasından biriymiş. Aït Ben Haddou; Güney Fas’taki Dra, Todgha, Dadès ve Souss vadilerinde Fas toprak kil mimarisini yansıtan seçkin bir örnek olarak UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Merzouga – Aït Ben Haddou

Aït Ben Haddou, Wikipedia ve UNESCO dâhil pek çok resmî kaynakta bir ksar olarak adlandırılıyor. Hatta girişinde bile Aït Ben Haddou Ksar yazıyor. Ancak ksar, Türkçe’ye kasır veya saray olarak çevrilebilir ve buranın bir ksar olduğu yönünde bir bulgu yok. Burası daha çok kasbah yani kale yerleşimi olmuş. Kasbahlarda kulelerle güçlendirilen savunma duvarlarının içinde küçük şehir kalelerini andıran evler bir araya toplanıyor. Aït Ben Haddou’da da topluluk alanları arasında bir cami, bir meydan, surların dışındaki tahıl harman alanları, bir sur ve köyün tepesinde bir çatı katı, bir kervansaray, iki mezarlık (Müslüman ve Yahudi) ve Aziz Sidi Tapınağı bulunuyor.

Aït Ben Haddou

Aït Ben Haddou günümüzde oldukça turistik olduğu için burada yaşayan birkaç aile artık nehrin diğer tarafında inşa edilen modern konutlarda yaşıyor.

Aït Ben Haddou

Aït Ben Haddou; Çağrı, Nil’in Mücevheri, Mumya, Gladyatör, Büyük İskender, Babil, Arabistanlı Lawrence gibi pek çok Hollywood filminin yanı sıra son yılların televizyon fenomeni Game of Thrones için de plato olarak kullanıldı.

Aït Ben Haddou

Burada Aït Ben Haddou’nun hemen girişinde yer alan Riad Maktoub’da konakladık. Otel yüksek sınıf değil ama çok otantik ve hoş.

Riad Maktoub

Merzouga ve Sahra Çölü deneyimi anlatılmaz yaşanır.

Kardeşimle deve gezisindeyiz

Keşfetmeniz dileğiyle…