Sabah Gezi Rehberi

Güneydoğu Asya’da yer alan Borneo Adası, yüzölçümü açısından dünyanın en büyük üçüncü adası. 3 ülke tarafından paylaşılıyor: Malezya, Endonezya ve Brunei. Bu yazımda da adanın Malezya’ya ait olan kısmında yer alan Sabah eyaleti hakkında bilgiler vereceğim. Sabah öyle özel bir yer ki; sizi dünyanın en eski yağmur ormanlarından birine, 4.095 metre yüksekliğiyle göz kamaştıran heybetli Kinabalu Dağı’na, UNESCO Üçlü Taç unvanına sahip olan Kinabalu UNESCO Küresel Jeoparkı’na, dünyanın en güzel dalış noktalarına ev sahipliği yapan Sipadan’a, 150 lehçeden fazla konuşan 48 etnik kabilenin köylerine ışınlıyor.

Mari Mari Kültür Köyü – Rungus Kabilesi

Malezya’ya ilk olarak Güneydoğu Asya Uluslar Birliği Turizm Forumu‘nun basın davetlisi olarak geldim. Uzak Doğu’da ziyaret ettiğim son ülke olan Malezya, 100. ülkem olarak seyahat haritamda önemli bir yer edindi. Forum sonrasında Sabah Turizm Ofisi ev sahipliğinde Sabah’a gerçekleştirilen basın gezisine katılarak da bu güzel eyaleti keşfetme şansını yakaladım.

Kota Kinabalu – Tanjung Aru

Sabah’ta gezilecek yerler listesi

Borneo, yüzölçümü açısından dünyanın en büyük üçüncü adası. Adını Hollandalı kâşifler vermiş. Borneo’daki 160 milyon yıllık yağmur ormanları, dünyanın en eski yağmur ormanlarından biri sayılıyor. Adayı Endonezya, Malezya ve Brunei ülkeleri paylaşıyor.

Mari Mari Kültür Köyü – Kuih Jala – Bajau Kabilesi

Sabah eyaleti de Borneo Adası’nın Malezya’ya ait olan kısmının kuzeyinde yer alıyor. Sabah eyaletinde Kota Kinabalu, Sandakan, Kinabatangan, Semporna, Tawau gezileri yapabilirsiniz. Orangutanlar ve probiscis maymunlarını görmek istiyorsanız, eyaletin doğusuna gitmelisiniz.

Kota Kinabalu’dan kalkan North Borneo Cruises’un yemekli gün batımı turları Güney Çin Denizi’nde seyrediyor

Sabah eyaleti her ne kadar Malezya’ya bağlı olsa da kendi gümrük geçişi var. Tabii gümrük geçişini bulabilirseniz! Çünkü Kota Kinabalu’da uçaktan indiğinizde exit (çıkış) ya da luggage reclaim (bagaj alım alanı) gibi yönlendirme levhaları yok! Sadece kapı levhaları var. Ama üzülmeyin, ben şimdi size tarif ediyorum: Uçaktan inip havalimanına ayak bastığınızda sağa döneceksiniz! Gümrüğe hoşgeldiniz! Burada pasaportunuzu, biniş kartınızı kontrol ediyorlar. Pasaportunuza Sabah damgası basıyorlar. Parmak izinizi alıyorlar. Sonrasında Sabah’a giriş yapıyorsunuz.

Kota Kinabalu

Sabah eyaletinin başkenti Kota Kinabalu, eyalete girmek için ana merkez. Malezya Yarımadası’nda yer alan Batı Malezya’dan Kota Kinabalu Uluslararası Havalimanı’na (BKI) uçakla geliniyor. Kota Kinabalu; Borneo’nun kuzeybatı sahilinde, Sabah’ın batısındaki Güney Çin Denizi’ne bakan kısmında yer alıyor.

Kota Kinabalu Camii

Kota Kinabalu’da 5 * Sutera Harbour Resort’da konaklayabilirsiniz. Entegre tesisin içinde 2 otel (The Pacific Sutera Hotel ve The Magellan Sutera Resort), marina, golf sahası var. Ben tesisteki The Pacific Sutera Hotel’da konakladım. Oda kalitesinden yemeklerine kadar herşeyiyle harikaydı.

Sabah – Kota Kinabalu – Sutera Harbour Resort

Kinabalu Parkı

Kota Kinabalu’daki Kinabalu Parkı, UNESCO Triple Crown (Üçlü Taç) unvanını alan dünyadaki 3. yer. Bir yerin UNESCO Üçlü Taç unvanı alabilmesi için UNESCO Küresel Jeoparkı, UNESCO Biyosfer Rezervi, UNESCO Dünya Mirası olarak UNESCO’nun 3 listesine girmesi gerekiyor. Dünyada bu unvana sadece Çin’deki Shennongjia UNESCO Küresel Jeoparkı, Güney Kore’deki Jeju Adası UNESCO Küresel Jeoparkı, Malezya’daki Kinabalu UNESCO Küresel Jeoparkı sahip.

Kinabalu Botanik Parkı

Kinabalu UNESCO Küresel Jeoparkı’nın alçak kısımlarında tropik yağmur ormanları, yüksek kısımlarında alpin ormanları var. Bu park 2 dağa ev sahipliği yapıyor: Kinabalu Dağı (4.095 m yüksekliğiyle Malezya’nın en yüksek dağı) ve Tambayukon Dağı. Park UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor. Crocker Range Millî Parkı da UNESCO Biyosfer Rezervi ilan edildi.

Kinabalu Parkı’nda Botanik Parkı’nı ziyaret edebilir, yürüyüş yollarında doğayı keşfedebilir, Summit Trail’de doğa yürüyüşü yapabilir, Via Ferrata’da bulutların üzerinde gezinebilir, ATV sürüşü, paragliding (yamaç paraşütü) gibi adrenalin dolu aktiviteler yapabilir, Poring Kaplıcaları’nda şifalı sulara girebilirsiniz.

Kinabalu Parkı – Paragliding

Crocker Range Millî Parkı

Sabah’ın batı kıyılarında, Kinabalu Dağı’nın güneyinde yer alan Crocker Range Millî Parkı; UNESCO Biyosfer Rezervi ilan edildi. Parkta görülen rafflesia bitkisi, açtığında dünyanın en büyük tek çiçekli bitkisi kabul ediliyor.

Rafflesia

Tunku Abdul Rahman Deniz Parkı

Kota Kinabalu’nun 3 km açığındaki Gaya Körfezi’nde yer alan Tunku Abdul Rahman Deniz Parkı, ismini Malezya’nın ilk başbakanından alıyor. Park 50 km² alan içinde 5 adadan oluşuyor: Gaya, Sapi, Manukan, Mamutik ve Sulug. Adalar jeolojik olarak Crocker Sıradağları’nın bir parçası. Ancak son buzul çağından sonra deniz seviyesi yükselince masiflerden ayrılmışlar.

Tunku Abdul Rahman Deniz Parkı – Manukan Adası

Parkta keyifle tüm gününüzü geçirebilirsiniz. Turkuaz rengi sularda yüzebilir, parasiling, muz, jet-ski gibi adrenalin dolu aktiviteler yapabilir, leziz yemeklerin tadına bakabilirsiniz.

Tunku Abdul Rahman Deniz Parkı – Manukan Adası

Sepilok Orangutan Rehabilitasyon Merkezi

Öksüz kalan orangutanların kurtarılarak bakıldığı Sepilok Orangutan Rehabilitasyon Merkezi, bu primatları doğal ortamına en yakın ortamda görebileceğiniz bir merkez. Normalde 5-6 yaşlarına kadar anneleriyle birlikte yaşayan ve böylelikle hayatta kalma becerilerini geliştiren orangutanlara bu merkezde yaban hayatının detayları öğretiliyor.

Sepilok Orangutan Rehabilitasyon Merkezi

Maliau Havzası Koruma Alanı

El değmemiş doğasıyla göz kamaştıran Maliau Havzası Koruma Alanı’na “Sabah’ın Kayıp Dünyası” deniyor. Burada 7 basamaklı Maliau Şelalesi de her göreni büyülüyor.

Kaplumbağa Adaları Millî Parkı

Yeşil ve hawksbill türü kaplumbağalara ev sahipliği yapan Kaplumbağa Adaları Millî Parkı, 3 adadan oluşuyor: Selingan (en büyük ada), Bakungan Kecil, Gulisan. Adalara her gün belirli sayıda giriş izni veriliyor. Eğer kaplumbağaların yumurtalarını kıyıya bırakmasına tanıklık etmek istiyorsanız, buraya konaklamalı olarak gelmelisiniz. Kaplumbağalar sahile yıl boyu yumurta bırakıyor. Ancak temmuz-ekim ayları arasında sular sakinken daha çok geliyorlar.

Danum Vadisi Koruma Alanı

130 milyon yaşındaki Danum Vadisi, olağanüstü bir yağmur ormanı. Biyolojik çeşitliliği ve doğal güzelliğiyle ünlü olan Danum Vadisi, Güneydoğu Asya’nın en büyük ve en iyi korunan yağmur ormanlarından biri. 438 km² alana yayılan koruma alanı; Borneo orangutanlarına, uzun burunlu probiscis maymunlarına, gibonlara, fare geyiklerine, bulutlu leoparlara, Borneo pigme fillerine, 270’den fazla kuş türüne ev sahipliği yapıyor. Park ayrıca dünyada görülen en uzun tropik ağaçlar olan sarı meranti (Shorea faguetiana) ağaçlarına ev sahipliği yapıyor. Bu ağaçların boyu 90 metreyi geçiyor.

Uzun burunlu probiscis maymunu

Tabin Yaban Hayatı Koruma Alanı

Tabin Yaban Hayatı Koruma Alanı; Borneo pigme fillerine, pitonlara, boğa familyasından gelen tembadau’lara ev sahipliği yapıyor. Buranın en büyük özelliklerinden biri de futbol sahası büyüklüğünde bir çamur volkanına ev sahipliği yapıyor olması.

Sipadan Adası Parkı

İşte ulaşması zor bir yer! Buraya gelmek için Kota Kinabalu, Sandakan veya Kuala Lumpur’dan Tawau’ya uçmak, sonra 45 dakikalık kara yoluyla Semporna’ya gitmek gerekiyor. Semporna’dan sürat teknesiyle 45-60 dakikada Sipadan’a varılıyor. Selebes Denizi’ndeki Sipadan Adası, Malezya’nın tek okyanus adası. Burası dünyanın en güzel dalış bölgelerinden biri. Aktif olmayan volkanik bir kaya üzerinde bulunan ve yaklaşık 600 metre derinliği olan Sipadan Adası’na sınırlı sayıda dalgıç kabul ediliyor. Bölgede yıl boyunca dalış yapılabiliyor. Ancak en iyi dönem nisan-aralık ayları arasında.

Hint-Pasifik havzasının kalbinde yer alan Sipadan, dünyanın biyoçeşitlilik açısından en zengin bölgelerinden biri. 3.000’den fazla balık türüne ve birkaç yüz resif türüne sahip. Besin açısından zengin akıntılar nedeniyle küçük balıklar, büyük balıklar, köpekbalıkları ve kaplumbağalar da dâhil olmak üzere bölgede deniz ekosistemi besin zincirinin hemen hemen her üyesi görülüyor. En iyi dalış noktası kabul edilen Barracuda Point’te çok sayıda baraküda var. South Point’te resif köpekbalıkları var. Şanslı dalgıçlar zaman zaman çekiç kafa köpekbalıklarını da görüyor.

Sipadan Adası – Barracuda Point

Tun Sakaran Deniz Parkı (Semporna Adaları Parkı)

Semporna Adaları Parkı (Tun Sakaran Deniz Parkı), Sabah’ın doğu kıyısı açıklarında bulunan bir deniz parkı. Bodgaya, Boheydulang, Sebangkat, Salakan adalarından; Maiga, Sibuan, Mantabuan kum adalarından; Church, Kapikan mercan resiflerinden oluşuyor. Parkta ayaklı evlerde ve yüzen evlerde yaşayan göçebe Bajau Laut (Deniz Çingeneleri) halkı yaşıyor.

Semporna Adaları Parkı

Tawau Hills Millî Parkı

Tawau’ya 24 kilometre uzaklıkta yer alan, palmiye yağı ağaçları ve kakao tarlalarıyla çevrili Tawau Hills Millî Parkı; 280 km²’lik yağmur ormanından oluşuyor. Park ayrıca dünyada görülen en uzun tropik ağaçlar olan sarı meranti (Shorea faguetiana) ağaçlarına ev sahipliği yapıyor. Bu ağaçların boyu 90 metreyi geçiyor.

Tiga Adası Millî Parkı (Pulau Tiga)

Survivor serisinin çekildiği ilk gizli yer olan Pulau Tiga, bu nedenle Survivor Adası olarak da biliniyor. Park 3 adadan oluşuyor: Pulau Tiga (ana ada), Pulau Kalampunian Besar (Sand Spit Adası), Pulau Kalampunian Damit (Yılan Adası).

Malezya’nın en özel yerlerinden biri olan Sabah, her gezgini büyüleyen bir eyalet. Burası kelimelere sığmayacak, anlatmakla bitmeyecek bir yer. Umarım doya doya gezmek, her köşesini keşfetmek; bana da her gezgine de tekrar tekrar kısmet olur…