Dünyanın en güzel doğasına sahip ülkelerden biri olan Norveç, aynı zamanda refah seviyesinin en yüksek olduğu ülkelerden biri. Atlas Okyanusu’nun bir kolu olan Norveç Denizi’nin kıyısındaki konumu, eşsiz güzellikteki fiyortları, yemyeşil bitki örtüsü, dağları, şelaleleri, buzul gölleri, millî parkları, muhteşem mimarisiyle her göreni kendine hayran bırakıyor. Eğer Norveç’i eylül-mart ayları arasında ziyaret ederseniz; muhteşem Kuzey Işıkları’nı görebilir, nisan-ağustos ayları arasında ziyaret ederseniz; Beyaz Geceler’in keyfini çıkarabilirsiniz.
Norveç’in en temel geçim kaynakları balıkçılık, petrol ve turizm. Üç tarafı sularla çevrili olduğundan, balık ihracatında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yer alıyor. Suları soğuk olduğu için somon, uskumru, ringa, morina gibi iri ve doymamış yağ asidi bakımından zengin deniz mahsulleri var.
Herşeyden önce Norveç çok özel bir ülke. Neden mi? Çünkü Norveç kendisine “Powered by Nature” yani “Gücünü doğadan alan” diyor. Sürdürülebilir turizme olan katkılarıyla adından söz ettiren ülke, çevre dostu turizmdeki çabalarıyla uluslararası alanda çok iyi tanınıyor. Peki Norveç sürdürülebilir turizm için neler yapıyor? Çalışmaları arasında hidroelektriğe geçmek, ulaşımı çoğunlukla elektrikli hâle getirmek, geri dönüşüm girişimleri kurmak, denizleri ve doğayı mümkün olduğunca kirlilikten uzak tutmak için büyük miktarda para yatırmak var. Olağanüstü bir doğası var ve doğayı öyle iyi koruyor ki görüp de hayran kalmamanız mümkün değil. Hele ki söz konusu doğa, fiyortlar yani Son Buzul Çağı’nda içi su dolan buz vadileriyse…
Fiyort nedir?
İçindekiler
Fiyort, Norveççe “uzunca seyahat edilebilen su yolu” demek.
Fiyort; denizin buzul vadilerini basması sonucunda oluşan ve çoğunlukla iç kesimlere kadar sokulan, ince, uzun, genellikle çok derin ve kenarları çok dik körfezlere deniyor. Fiyortlar genellikle Norveç, Grönland, Alaska, Yeni Zelanda gibi soğuk yerlerde görülüyor.
Son Buzul Çağı’nda İskandinavya’nın ve Kanada’nın tamamı, bütün Alp Bölgesi buzlarla kaplıymış. Buzlar vadileri doldurup genişlemiş, sürekli hareket ederken vadi tabanını da kazımış. Granit dağlar sert yapılarıyla buzlar tarafından tahrip olmadığı için buzul vadilerinin sınırlarını belirlemiş.
Son Buzul Çağı sona erdikten sonra vadileri dolduran buzlar erimiş, deniz seviyesine yakın olan vadilere deniz suyu dolmaya başlamış ve fiyortlar ortaya çıkmış.
Norveç, dünyanın fiyort başkenti sayılıyor. Grönland ve Kanada‘da da çok sayıda fiyort var. Ancak bunlar genellikle yıl boyu buzla kaplı. Bu nedenle Norveç Fiyortları, açık ara dünyanın en güzel fiyortları kabul ediliyor.
Norveç, kıyı şeridi boyunca yaklaşık 1.200 fiyorta ev sahipliği yapıyor. Bu 1.200 fiyortun içinde en bilinenleriyse Trollfjord, Lysefjord, Aurlandsfjord, Nærøyfjord, Geirangerfjord. Dünyanın en uzun ve en derin fiyortları arasında olan Geirangerfjord ve Nærøyfjord, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.
Vikingler kimdir?
Burası Vikingler’in ülkesi olarak da biliniyor. Vikingler’in ataları antik Cermen halkları, konuştukları dilse Cermen dil ailesine bağlı İskandinav dilleri. Ancak Vikingler ya da Norslar, izlediğimiz Hollywood film ve dizilerinin aksine; aslında akıncı, baskıncı, korsan bir kabile. Bir millet değiller. Bu nedenle İskandinav kökenli milletler kendini asla Viking olarak adlandırmıyor.
Norveç ve İskandinav mitolojisi el ele gidiyor. Pek çok tanrıları var. Mitolojide bilinen ilk alkollü içki olan Mead bal şarabı “Tanrıların İçkisi” olarak tanımlanıyor. Peki kim bu tanrılar?
Şimşek Tanrısı Thor/Donar, Odin ve Frigg’in oğlu. Ağır bir çekiç kullanıyor. Doğa olaylarını yönetiyor. Babası Odin’den sonra gelen en önemli tanrı olarak kabul ediliyor. Altın saçlı tanrıça Sif ile evli.
En kötü tanrı olan Loki; kurnazlık, hilekârlık tanrısı. Odin’in kan kardeşi.
Bir de trol (troll) var. Troller yani cüceler, dağların içinde yaşıyor.
İskandinav mitolojisine göre 9 diyar var. Ortasında hayat ağacı yer alıyor. Ásgard en tepede tanrıların yaşadığı yer. Savaş tanrılarının kralı olarak bilinen Odin tarafından yönetiliyor. Diğerleri de insanların diyarı Midgard, Vanirlerin diyarı Vanaheim, devlerin diyarı Jotunheim, buz diyarı Niflheim, ateş diyarı Muspelheim, elflerin diyarı Alfheim, cücelerin diyarı Nidavellir, ölülerin diyarı Helheim.
Günümüzde İngilizce’de kullandığımız bazı gün isimlerinin, İskandinav mitolojisindeki tanrılardan geldiğini biliyor muydunuz?
Odinsday – Wednesday (Çarşamba)
Thorsday – Thursday (Perşembe)
Freyaday – Friday (Cuma)
Norveç nerede? Norveç’e nasıl gidilir?
Norveç, Kuzey Avrupa’da İskandinav Yarımadası’nın batısında bulunuyor. Finlandiya, İsveç, Rusya ile komşu. Batısında Atlas Okyanusu’nun bir kolu olan Norveç Denizi’ne kıyısı var.
İstanbul’dan başkent Oslo’ya direkt uçak yolculuğu 3 saat sürüyor. Pek çok aktarmalı uçak da var.
Norveç’te gezilecek yerler listesi
Ülkeye Norveç fiyortları cruise turuyla geldim. Norveç fiyortları cruise turunun rotası, dünyanın en iyi cruise rotaları arasında yer alıyor. Bu cruise gemi turuyla karadan gidilemeyecek yerlere gitmek, karadan görülemeyecek manzaraları görmek mümkün.
Pek çok kruvaziyer geminin değişik Norveç Fiyortları cruise turu programları var. Bense ailemle birlikte Sea Genesis Group’un hazırladığı bir programla MSC Euribia gemisiyle bir tura katıldım. Gemimiz Almanya’nın Kiel şehrinden kalktı, Danimarka’nın Kopenhag şehrine ve Norveç’in kuzeyindeki fiyortlara gidip Kiel’e geri döndü. Bu gezide 1 hafta rüya gibi bir tatil yaptık.
Şimdi gelin, Norveç’in en güzel yerlerine bir göz atalım.
Oslo
Norveç’in başkenti Oslo, kültür ve doğayı harmanlayan bir şehir. Saunaları, müzeleri, restoranlarıyla turistleri etkilemeyi başarıyor. Hemen yanıbaşındaki Oslofjord, kayak merkezleri, sahil boyunca yer alan Fredrikstad ve Tønsberg gibi büyüleyici kasabaları, Østfold ve Vestfold bölgeleriyle dikkat çekiyor.
Tromsø
Kuzey Kutup Dairesi’nde bulunan Tromsø’da kuzey ışıklarını izleyebilir, balina seyir turlarına katılabilir, yaz aylarında Beyaz Geceler’i yaşayabilirsiniz. Lyngenfjord bölgesinde kayak turu yapabilir, bisiklete binebilir, Karasjok ve Alta kasabalarında Sami kültürünü deneyimleyebilir, Kuzey Burnu’nda Avrupa’nın en kuzey noktasını görebilir, Senja, Kvaløya, Sommarøy gibi adaları keşfedebilir, kış mevsiminde Kirkenes ve Varanger’de bir buz otelde kalabilirsiniz. Finnmark’taki Alta’nın Kaya Sanatı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Finnmark’taki Struve Jeodezik Ark, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
Lofoten Takımadaları ve Nordland
Eşsiz fiyortlar, otantik balıkçı köyleri, Kuzey Işıkları, Beyaz Geceler, balinaların krallığı Vesterålen, kayak, bisiklet, yürüyüş cenneti Narvik, Helgeland’da dünyanın en güzel manzaralı yollarından biri olarak seçilen Trøndelag-Bodø arasındaki Sahil Rotası, canlı sahil kasabası Bodø derken Nordland’de görecek çok şey var. Vegaøyan – Vega Takımadaları, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
Buradaki Lofoten Takımadaları, olağanüstü manzarasıyla biliniyor. Lofoten Takımadaları’ndaki Trollfjord, kara yoluyla ulaşımı olmayan bir fiyort. Fiyortun girişi sadece 100 metre genişliğe sahip. Buraya Lofoten Takımadaları’nın en büyük yerleşimi olan Svolvaer’den günü birlik cruise turlarıyla gelinebiliyor.
Bergen
Norveç’in ikinci büyük kenti olan Bergen, Viking’lerin başkenti olarak biliniyor. 1070 yılında Kral Olaf III Haraldsson tarafından kurulmuş. 1100 yılı civarında Vågen Limanı’nın kuzey ucuna bir kale inşa edilince ticari ve politik açıdan önemli bir şehir hâline gelmiş. Bunun üzerine başkent olmuş. 1299’da Oslo devralıncaya kadar da Norveç’in başkenti olarak kalmış.
Bergen, kuzeyde Norveç’in en uzun ve en derin fiyordu olan Sognefjord ve güneyde ünlü dağ platosu Trolltunga’yı bulacağınız Hardangerfjord dâhil olmak üzere Norveç’in en ünlü fiyortlarından bazılarına ev sahipliği yapıyor.
Norveç’in ikinci büyük şehri Bergen’de popüler restoranlarda leziz yemekleri tadabilir, müzeleri ziyaret edebilir, şehri çevreleyen 7 dağ zirvesinden birinde manzaranın tadını çıkarabilirsiniz. Bergen’in tarihi liman bölgesi Bryggen, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Vestland bölgesindeki Urnes Çıta Kilisesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Vestland bölgesindeki Nærøyfjord, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor. Telemark’taki Rjukan – Notodden Endüstriyel Miras Alanı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
Dünyanın en güzel tren yolculuklarından biri olarak seçilen 495 km uzunluğundaki Bergen Demiryolu Hattı (Bergensbanen), Oslo-Bergen arasında çalışıyor. Norveç fiyortlarının büyüleyici manzaralarını, nehirleri, şelaleleri izlediğiniz tren yolcuğu sırasında 1.222 metreye kadar tırmanıyorsunuz. 7 saat süren yolcukta 180 tünelden geçiyorsunuz. Tren yol boyunca 22 kez duruyor. Duraklarından biri de Myrdal. Myrdal’da tren değiştirip tarihi Flåmsbana trenine binebilirsiniz.
Flåm
Flåm, dünyanın en güzel fiyortlarından biri olan Aurlandsfjord’un ucundaki Flåmsdalen Vadisi’nde yer alan bir kasaba. Bu küçücük kasabanın adını en çok dünyanın en iyi tren yolculuklarından biri kabul edilen Flåm Demiryolu (Flåmsbana) ile duyuyoruz. Bu tren yolculuğu Flåm kasabasından başlayarak Myrdal dağ istasyonunda sona eriyor. Sadece 20 km’lik bu yolculuk, 40 km/h hızla 50 dakika sürüyor. Deniz seviyesinden 860 metre yükseğe tırmanan demiryolu, Avrupa’nın en dik demiryolları arasında sayılıyor. Yol boyunca derin vadiler, gürül gürül akan şelaleler ve karla kaplı yüksek tepeler görülüyor.
Hemen bir öneri yapayım. Tren istasyonunun da bulunduğu Flåm merkezinde çok sayıda giyim toptancısı mağaza var. Bu mağazalardan buraya özgü kaz tüyü mont, daha pek çok kışlık ürün ve hediyelik eşya satın alabilirsiniz.
Flåm dışına çıktığınızda Norveç’in en ünlü şelalerinden biri olan Tvindefossen’i (İkiz Şelale) ziyaret edebilirsiniz. Bu şelalenin suyunu içenlerin gençleştiğine inanılıyor. Ayrıca “tanrıların buluşma yeri” anlamına gelen Gudvangen’e gidebilirsiniz.
Geirangerfjord
Norveç’in en güzel fiyortlarından biri olan 35 km uzunluğundaki Geirangerfjord, zirveleri deniz seviyesinden 1.700 metre yüksekliğe ulaşan dik dağlarla çevrili. Geirangerfjord, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde yer alıyor.
Ålesund
Ålesund, Sunnmøre bölgesinin kültür merkezi. 3 ada üzerine kurulan şehrin ana geçim kaynağını balıkçılık oluşturuyor. 1904’te çıkan bir yangında büyük bölümü kül olan Ålesund, yeniden yapılanma sonrasında Avrupa’nın en iyi Art Nouveau mimarisi örneklerini içeren bir kent hâline gelmiş. Sunnmørsalpene (Sunnmore Alpleri) manzarası ve Art Nouveau mimarisiyle öne çıkan şehir, âdeta masallardan çıkmış gibi bir görüntüye sahip. Eğer 418 basamak çıkmayı göze alıp Aksla Tepesine tırmanırsanız, şehri kuşbakışı izleyebilirsiniz. Çocuklu aileler Kuzey Avrupa’nın en büyük tuzlu su akvaryumu olan Atlanterhavsparken’a gidebilir.
Şehir dışına çıkmak isterseniz, 1939 yılında açılan Troll Yolu’nu takip ederek Stigerora Şelalesi’ne gidebilirsiniz. İskandinav mitolojisine göre bu yolu troller yani dağlarda yaşayan cüceler yapmış. Daha sonra Trollveggen’e gidip Avrupa’nın ünlü Troll Wall’ünü (Trol Duvarı) izleyebilirsiniz. Trol Duvarı, Romsdalen Vadisi’nin üzerinde yükselen Trol Tepeleri adlı muazzam dağ kütlesinin bir parçası. Yaklaşık 1.000 metre yüksekliği var.
Stavanger
Ülkenin güneybatı kesimindeki en büyük şehri olan Stavanger, en ünlü fiyortlardan biri olan Lysefjord’a ev sahipliği yapıyor. Fiyortun içindeki Preikestolen (Müezzin Kayası) ve Kjerag kayaları gören herkesi kendine hayran bırakıyor.
Trondheim ve Trøndelag
Norveç’in tam ortasında yer alan Trøndelag bölgesi, hem tarih meraklılarının hem de aktif doğa araştırmacılarının ilgisini çekiyor. Røros Maden Kasabası ve Çevresi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.
Kristiansand
Güney Norveç’in en büyük şehri Kristiansand’da taze deniz ürünlerini tadabilir, tarihi Posebyen kasabasında gezebilir, anakara Norveç’in en güney noktası olan Lindesnes deniz fenerine gidebilirsiniz. Risør, Arendal, Grimstad, Mandal, Flekkefjord gibi büyüleyici sahil kasabalarında dolaşabilirsiniz.
Doğu Norveç’in Dağları ve Vadileri
Doğaseverler için Doğu Norveç’in yoğun ormanları, derin vadileri ve devasa dağ platoları anlatılmaz yaşanır. Geilo, Trysil ve Hemsedal gibi Norveç’in en büyük kayak merkezlerinden bazıları burada bulunuyor. Dovrefjell, Jotunheimen ve Rondane millî parklarında yürüyüş, bisiklet, rafting ve tırmanma gibi doğa temelli aktiviteler yapabilirsiniz.
Svalbard Takımadaları
Arktik Okyanusu’nun ortasında, Norveç’le Kuzey Kutbu’nun arasında yer alan Svalbard Takımadaları; insandan çok kutup ayısına ev sahipliği yapıyor. Buraya Kuzey Kutbu cruise turuyla gidebilirsiniz. Kuzey Kutbu kruvaziyer gemi turu kuşkusuz pek çok yere gidip macera aramaya devam edenlerin ilgisini çekiyor. Gemiye ulaşana kadar bile yapılan yolculuk oldukça uzun. Önce başkent Oslo’ya, oradan Longyearbyen’e uçmanız, Longyearbyen’dan da gemiye gitmeniz gerekiyor. Dünyanın en güzel cruise rotalarından biri olan Kuzey Kutbu Gemi Turu’nda buzla kaplı fiyortları, dağları, buzulları keşfe çıkıyor, ince buz tabakasının üstünde fok avlayan kutup ayılarına, kutup tilkilerine, Svalbard’a özgü ren geyiğine, göç mevsimindeyse balinalara rastlıyorsunuz.
Norveç’i bir cruise seyahatiyle keşfettim. Ailemle birlikte katıldığım Norveç fiyortları cruise turunda 1 haftada Norveç dâhil 3 ülkeye gittik. Kuzey Denizi’nden Atlas Okyanusu’na geçerken iki denizin arasında çizdiği sınırı gördük. Beyaz geceleri yaşadık, denizin üzerinde birkaç saatliğine alacakaranlıktaydık. Dünyanın en güzel fiyortlarına dokunacak kadar yaklaştık. Geminin gösterilerini hayranlıkla izledik, leziz yemeklerini tattık. Gezinin sonu geldiğinde 1 haftanın nasıl geçtiğini anlamamıştık. Tatilimiz rüya gibi geçmişti.
Cruise gemi turları, hem keyifli hem rahat hem de eğlenceli olduğu için benim de tercih ettiğim seyahat türleri arasında yer alıyor. Ah o gemide ben de olsaydım, diyeceğiniz turlara katılmanız, dünyayı denizler üzerinden keşfetmeniz dileğiyle…
Siz de fikrinizi belirtin