Karadeniz kıyısında, Anadolu’nun kuzeyindeki uç noktada, Boztepe Burnu’nda kale-şehir olarak kurulan bir şehir var. Burası, Karadeniz turlarının baştacı Sinop‘un ta kendisi. Ünlü filozof Diyojen, MÖ 413-404 yılları arasında Sinop‘ta yaşamış ve MÖ 324’te ölmüş.
Sinop hakkında bilgiler
Şehrin ismini almasıyla ilgili bir efsane var: Sinope, Irmak Tanrısı Osopos’un güzeller güzeli kızıymış. Bir gün Tanrılar Tanrısı Zeus kendisini görmüş ve o anda aşık oluvermiş. Eli ayağı, dili dudağı dolaşmış ve Sinope’ye aşkına karşılık her istediğini yapacağını söylemiş. Korku içindeki genç kız, Zeus’a kendisine dokunmamasını söylemiş. Tanrılar Tanrısı, sözüne sadık kalmış ve Sinope’ye dokunmamış, ama onu alıp en sevdiği yerlerden olan Karadeniz’in cennete benzeyen yemyeşil kıyılarına, yani bugün Sinop ilinin bulunduğu yere bırakmış.
Diyojen’i ziyaret eden Büyük İskender, sen benim kim olduğumu biliyor musun? diye sormuş. Diyojen sen benim kölemin kölesisin, çünkü dünya benim kölemdir, sen de dünyanın kölesisin diye cevap vermiş. Büyük İskender, Diyojen’in bu cevabını beğenince ona ne istediğini sormuş ve Diyojen ünlü sözünü söylemiş: gölge etme, başka ihsan istemem.
Sinop gezilecek yerler
Sinop Müzesi
Müzede Bizans, Helenistik, Roma, Prehistorik, Etnografik ve Sinop şehrinin etrafında bulunan eserler sergileniyor.
Balatlar Kilisesi
7. yüzyılda Bizanslılar tarafından bir kilise olarak kullanılan yapının, Roma çağında ise tiyatro ya da hamam olarak kullanıldığı düşünülüyor.
Alaaddin Camii
Cami, Sinop’un Selçuklular tarafından fethinden hemen sonra, Alaaddin Keykubat tarafından yaptırılmış. 5 kubbesi olan caminin planı dikdörtgen. İçinde şadırvan, ibadethane ve İsfendiyaroğulları’nın türbeleri var.
Sinop Kalesi
Şehri korumak amacıyla MÖ 7. yüzyılda yarımadanın üzerinde yapılmış. Romalılar, Bizanslılar ve Selçuklular döneminde onarılarak kullanılmış. Bugün bile ihtişamını koruyor.
Paşa Tabyası
19. yüzyılda Osmanlı-Rus savaşları sırasında denizden gelen tehlikeleri önlemek amacıyla yapılmış. Yarım ay şeklindeki yapı, 11 top yatağı, cephanelik ve mahzenlerden oluşuyor. Günümüzde restoran olarak kullanılıyor.
Korucuk Tabyası
19. yüzyılda Osmanlı-Rus savaşları sırasında denizden gelen tehlikeleri önlemek amacıyla yapılmış. 7 top yatağı, cephanelik ve mahzenlerden oluşuyor.
Sinop Eski Cezaevi – Sinop Eski Tersanesi
Cezaevi, kalenin içinde, eski tersane alanında kalan bir yapı. Yaklaşık 4.000 yıl önce Gaskalılar tarafından yapılmış. Osmanlı döneminde ise Karadeniz bölgesinin en büyük tersanesi olmuş. Etrafı yüksek kale bedenleriyle çevrili olan bina, 1887 yılından beri cezaevi olarak kullanılmaya başlanmış. 4 yanı kale ile çevrili olduğundan mahkumların kaçmasının imkansız olduğu bir cezaeviymiş. Günümüzde müze olarak ziyaret ediliyor.
Devlet Giray, Sabahattin Ali, Refik Halit Karay, Mustafa Suphi, Ahmet Bedevi Kuran, Ruhi Su, Burhan Felek, Zekeriya Sertel ve Nazım Hikmet bu cezaevinde yatmış bazı isimler. Cezaevini anlatan şiirler Sabahattin Ali‘nin kaleminden çıkmış ve bunlardan Aldırma Gönül popüler olmuş. Sabahattin Ali’nin bu dizeleri, kaldığı koğuşunun duvarlarını süslüyor.
Başın öne eğilmesin
Aldırma gönül aldırma
Ağladığın duyulmasın
Aldırma gönül, aldırma
Dışarda deli dalgalar
Gelip duvarları yalar
Seni bu sesler oyalar
Aldırma gönül, aldırma
Görmesen bile denizi
Yukarıya çevir gözü
Deniz dibidir gökyüzü
Aldırma gönül, aldırma
Dertlerin kalkınca şaha
Bir sitem yolla Allah’a
Görecek günler var daha
Aldırma gönül, aldırma
Kurşun ata ata biter
Yollar gide gide biter
Ceza yata yata biter
Aldırma gönül, aldırma
Bende hiç tükenmez bir hayat vardı
Kırlara yayılan ilkbahar gibi
Kalbim hiç durmadan hızla çarpardı
Göğsümün içinde ateş var gibi
Bazı nur içinde, bazı sisteyim
Bazı beni seven bir göğüsteyim
Kah el üstündeydim, kah hapisteydim
Her yere sokulan bir rüzgar gibi
Aşkım iki günlük iptilalardı
Hayatım tükenmez maceralardı
İçimde binlerce istekler vardı
Bir şair, yahut bir hükümdar gibi
Hissedince sana vurulduğumu
Anladım ne kadar yorulduğumu
Sakinleştiğimi, durulduğumu
Denize dökülen bir pınar gibi
Şimdi şiir bence senin yüzündür
Şimdi benim tahtım senin dizindir
Sevgilim, saadet ikimizindir
Göklerden gelen bir yadigar gibi
Sözün şiirlerin mükemmelidir
Senden başkasını seven delidir
Yüzün çiçeklerin en güzelidir
Gözlerin bilinmez bir diyar gibi
Başını göğsüme sakla sevgilim
Güzel saçlarında dolaşsın elim
Bir gün ağlayalım, bir gün gülelim
Sevişen yaramaz çocuklar gibi
Cezaevi birçok dizi ve filmde ev sahipliği yapmış. Bunlar arasında Parmaklıklar Ardında, Köpek, Pardon sayılabilir.
Cezaevini buraya gardiyanlık yapan Pala ile gezmeli, yaşanan hikâyeleri onun anlatımıyla dinlemelisiniz. Bize anlattı, biz de hipnotize olmuş bir şekilde olayları gözümüzde canlandırdık.
Şehitler Çeşmesi
30 Kasım 1853’te Osmanlı-Rus Savaşı’nda şehit düşen Türk denizcilerinin ceplerinden çıkan paralarla yaptırılmış.
Sinop mutfağı
Burada Gelenbevy Restaurant‘ta şehre özgü sade ya da cevizli mantı denemenizi öneririm.
Gerze
Güzel ilçe Gerze, şehir gezisinde mutlaka uğramanız gereken bir yer. Burası ülkemizin Cittaslow şehirlerinden birisi. Cittaslow ünvanını 2017 yılında elde eden Gerze, bu başarısını canla başla sahip çıktığı doğasına, her biri göz nuru olan el sanatlarına, tadı damağınızdan hiç gitmeyecek yöresel yemeklerine ve sıcacık insanlarının misafirperverliğine borçlu.
Cittaslow, 1999 yılında İtalya’da kurulmuş olan bir belediyeler birliği. Günümüzde 30 ülkeye yayılan yavaş şehir hareketi, şehirlerin geleneksel yaşam ve üretim biçimlerini korumasını hedefliyor. Birliğe üye olmak isteyen kentler, birliğin düzenlediği kriterler üzerinden değerlendiriliyor.
Gerze’de North Star Hotel‘de konakladık. Karadeniz kıyısında, kuş cıvıltıları içinde kaldığımız bu otel, 1 haftalık gezimize muhteşem bir jübile oldu. Sahilinde huzuru hissederek gezdiğimiz Gerze ise, benim kesinlikle bir daha gelip kendimi rehabilite etmeyi isteyeceğim bir yer 🙂 .
Geçmişinden, bugünkü hayatından sıkılanların sığınacağı en huzurlu limanlardan biri Sinop. Biz doyamadan ayrıldık, ama gelinecek, hatta yaşanacak bir şehir olarak notlarımıza aldık 🙂 .
