İki dağın arasında, Yeşilırmak’ın iki kıyısında bir şehir Amasya. Burası gece ışıldayan, gündüz insanda hayret ve hayranlık uyandıran, dağlara oyulmuş kral mezarlarıyla dünün bugüne karıştığı bir kent. Amasya, dünyanın ilk coğrafyacısı olarak kabul edilen Strabon‘un doğum yeri olması nedeniyle de ayrı bir öneme sahip.
Gezgin tarihimin belki de en yoğun günlerini yaşadığım şu günlerde, aralıksız devam eden seyahatlerimin arasına bir de Karadeniz gezisi eklendi. Hem Orta ve Doğu Karadeniz’in güzelliklerini görmek istediğimden, hem de beni gezisine davet eden Ayhan Kalafat Hoca’nın bilgilendirici ve eğlendirici gezilerine katılmaktan keyif aldığımdan, kendimi birden bire bu harika gezinin içinde buluverdim. Gezinin en güzel yanı da Amasya‘nın programda olmasıydı.
Gezinin rotası oldukça uzun. Amasya‘dan başlayıp yaylalarda devam edecek, son olarak da Safranbolu‘nun gizemini yaşayacağımız bir programı var. Her organize tur gibi, bu gezi de gezdiğimiz yerlere doyamayacağımız, ama her şehrin tadını alacağımız bir gezi olacak.
Hava durumu ise bize çok destek olacakmış gibi görünmüyor. Bereketimizi getirdiğimiz kuzey illeri, bizi bardaktan boşanırcasına yağan yağmurla selamladı.
Amasya hakkında bilgiler
Amasya, Anadolu’nun en eski yerleşimlerinden birisi. Hitit, Frig, Kimmer, İskit, Lidya, Pers, Hellenistik-Pontus, Roma ve Bizans egemenliğinde kalmış. Türk hakimiyeti ise Danişmend’lilerle başlamış, Selçuklu, İlhanlı ve Osmanlı ile devam etmiş. Osmanlı döneminde şehzadelerin eğitim gördüğü ve valilik yaptığı merkez şehirlerden biri olmuş. Amasya’da şehzadelik yapan padişahlar içinde I. Mehmet, II. Murat, Fatih Sultan Mehmet ve Yavuz Sultan Selim var.
Şehzadeler şehri, günümüzde de bir şehzade kadar zarif. Köprülerin altından akan Yeşilırmak, tarihi yapıların suya vuran yansımalarında daha da bir nazlı ve asil gözüküyor.
Amasya gezilecek yerler
Ferhat ile Şirin Mezarı
Şehre Ferhat ile Şirin’in aşk hikayesini dinleyerek girdik:
Ünlü bir nakkaş olan Ferhat, Sultan Mehmene Banu’nun kız kardeşi Şirin için yaptırdığı köşkün süslemelerini yaparken Şirin’i görmüş ve birbirlerine sevdalanmışlar. Ferhat Sultan’a haber salarak Şirin’i istetmiş. Sultan kız kardeşini vermek istememiş. Ferhat’ı oyalamak için Elma Dağı’nı delip su getirmesini şart koşmuş.
Ferhat Elma Dağı’nı delmek üzereyken, Mehmene Banu, Ferhat’ın yanına yaşlı dadısını göndererek Şirin’in öldüğü haberini ulaştırmış. Ferhat bu acı haber üzerine elinde tuttuğu külüngü havaya atmış. Düşen külünk Ferhat’ın başına isabet etmiş ve Ferhat ölmüş. Ferhat’ın acı haberini alan Şirin, korku ve heyecanla olayın geçtiği kayalığa gelmiş. Ferhat’ın öldüğünü görünce bu acıya dayanamamış ve kayalıklardan yuvarlanarak orada can vermiş. Her 2 sevgiliyi can verdikleri kayalıklarda yan yana gömmüşler. Bir söylentiye göre her bahar bu 2 mezar üzerinde biri kırmızı, biri beyaz 2 gül bitermiş. Bu 2 gül tam birbirine kavuşmak üzere iken mezarların ortasında bir karaçalı çıkar, 2 gülün kavuşmalarını engellermiş.
Bu acı aşk hikayesini yerinde görmek elbetti ki bizi derinden etkiledi, ama artık gece boyunca acıkmış olan karınlarımızı doyurma vakti gelmişti. Biz de The Apple Palace’a kahvaltı etmeye gittik.
Şehzadeler gezi yolu
Yeşilırmak kıyısında, şehzadelere layık saltanat yolunu yürümek, burada ilk yapılması gerekenler arasında. Şehirde eğitim alan şehzadelerin büstlerini görmek, hem de selfie yapan şehzadelerin yanında kendi özçekimini yapmak da mümkün 🙂 .
Amasya Müzesi
Müzede, Hitit dönemine ait, Fırtına Tanrısı Teşup’un heykelciği, en etkileyici eserler arasında. 21.5 cm boyunda, 1.5 kg ağırlığındaki heykel, dünya arkeolojisinde Hitit dönemine ait ilk ve tek tanrı heykelciği olma özelliğini taşıyor.
Müzede benim en çok ilgimi çeken bölüm ise mumyalar salonu. Resmi adı İlhanlılar olan, Selçuklular’ı 13. yüzyılda işgal edip boyunduruk altına alan Moğollar zamanına ait 800 yaşındaki 8 adet mumya, camekânların ardından ziyaretçilerini selamlıyor. Yaşlarını hiç göstermeyen bu mumyalara bakarken dona kalmamak ve heyecana kapılmamak mümkün değil.
Amasya (Harşena) Kalesi
Harşena Dağı üzerindeki kale, Pers, Roma, Pontus ve Bizans döneminde saldırıya uğramış, her seferinde yıkılıp yeniden inşa edilmiş. Kale, İçeri Şehir (Hatuniye Mahallesi), Kızlar Sarayı ve Yukarı Kale (Harşena) olmak üzere 3 bölümden oluşuyor.
Kral Kaya Mezarları
Hellenistik Dönem’de Harşena Dağı’na oyulmuş, krallar adına yapılmış olan anıt mezarlar.
Şehzadeler Müzesi
Osmanlı şehzadelerinin balmumu heykellerinin yer aldığı müze.
Bedesten Kapalı Çarşı
1483’te Sultan II. Bayezıt’ın Kapı Ağası Hüseyin Ağa tarafından yaptırılmış. Bedesten 1971’de kapsamlı bir restorasyondan geçirilmiş ve bedestenin yaşlı duvarları, yeni kubbelerine kavuşarak hayat bulmuş.
Saat Kulesi
1865’te Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından yaptırılmış. 1938 depreminde hasar görmüş, 1940’ta yıktırılmış. 2002’de de orijinal yapıya sadık kalarak yeniden inşa edilmiş.
Darüşşifa
(Bimarhane)
İlhanlılar’a ait tek eser. Hastaların tedavi edildiği önemli yerlerden birisi.
Sultan II. Bayezıt Külliyesi
Cami, türbe ve şadırvandan oluşuyor.
Kentte üretilen elma, soğan ve mısırın verimi kadar renkleri de göz kamaştırıyor. Tarımın yanında el sanatları da burada çok ileri. Örneğin semaver ustasının elinde sadece bir metal değil, bir kültür şekil buluyor.
Kentin çok bilinmeyen bir yönü daha var: Bu şehir bir şifalı sular cenneti. Sinir sistemi hastalıklarından eklem hastalıklarına kadar birçok hastalığın tedavisinde kullanılan sıcak su kaplıcaları, Terziköy, Gözlek, Ilısu ve Hamamözü bölgelerinde bulunuyor.
Amasya‘da gezdiğimiz sırada insanlar çoluk çocuk eğleniyordu. Bize de yöre halkının içine karışmak ve onlara eşlik etmek düştü. Sonrasında ilk günümüzü noktaladık ve sıradaki durağımıza doğru yola çıktık.
