İasos Antik Kenti denizin hayat verdiği kentlerden biri. Milas’ın Kıyıkışlacık Mahallesi’nde yer alıyor. Karya’da bir liman kenti olan İasos Antik Kenti’ne ait buluntular M.Ö 3000 yılına kadar uzanıyor.
İasos Antik Kenti mitolojiye göre Argoslu kolonistler tarafından kurulmuş. İsmini kolonistlerin lideri İasos’tan almış. Kente sonradan Milet (Miletos)’ten gelen göçmenler yerleşmiş. Kentin baş tanrıları Apollon ve Artemis imiş. Şarap Tanrısı Dionysos adına da festival düzenleniyormuş. Kent bu festivalleriyle müzik ve tiyatro merkezi olarak tanınıyormuş.
İasos Antik Kenti ile ilgili hikâyeler bununla da sınırlı değil. Efsaneye göre İasos’ta erkek çocukların spor yaptıktan sonra denizde yıkanmaları bir gelenekmiş. İsmi bazı antik yazarlara göre Hermias, bazılarına göre Poseidon olan bir çocuk da denize girer, bu sırada kıyıya yanaşan bir yunus onu sırtına alıp açıklara götürür, sonra yeniden kıyıya bırakırmış. Buradan sonra iki değişik hikâye var: İlkini göre bunu duyan İskender çocuğu Babil’e götürüp Deniz Tanrısı Poseidon’un rahibi yapmış. İkinci hikâyeye göre ise bir gün yunusun sırtındaki yüzgeçler çocuğun damarlarını kestiğinden çocuk ölmüş. Yunus çocuğu karaya çıkarmış ve kendisi de çocuğun yanında ölü bulunmuş. Hikâyenin hangisi doğrudur bilinmez ama İasoslular M.Ö 3. yüzyılda çıkarılan madeni paralarında yunuslu çocuk öyküsünü canlandırarak kolunu yunusun sırtına atıp yüzen çocuk tasvirine yer vermişler.
İasos’a nasıl gidilir?
Muğla‘nın Milas ilçesinin Kıyıkışlacık Mahallesi’ndeki İasos Antik Kenti’ne kara veya deniz yoluyla ulaşım var. Eğer deniz yolunu tercih ederseniz Güllük’ten dolmuş motorları ile gidebilirsiniz. Eğer karayolunu tercih ederseniz Milas yolundan ayrıldıktan 18 km sonra Kıyıkışlacık Köyü’ne varıyorsunuz. Burada köyle iç içe bir antik kent göreceksiniz. İasos’a hoşgeldiniz.
İasos’ta gezilecek yerler listesi
Kentin kurulduğu alan önceleri bir ada imiş. Daha sonraları yarımada hâline dönüşmüş. Antik kente ait önemli yapılar bu yarımada üzerinde yer alıyor. Büyük sur, su kemerleri, mezarlar ve balık pazarı olarak adlandırılan yapılar ise sur dışında bulunuyor.
İasos’un bir özelliği de sınırları içinde koruma altına alınan bir Kuş Cenneti’ni barındırıyor olması. İasos’taki Güllük Sazlığı ile Kuş Cenneti’nde görülen sakarmeke, angut, yaban ördeği, pelikan ve balıkçıl kuşlar özellikle kuş gözlemciliği yapanların ilgisini çekiyor.
Bakdakhin Anıt Mezar (Saat Kulesi)
Şehirden 1 km uzaktaki Çanacık Tepe’nin alçak yamaçlarında bir mezarlık alanı var. Burada Saat Kulesi olarak adlandırılan bir Roma mezar anıtı bulunuyor. 2. yüzyıla tarihlenen anıt, kule veya podyumlu mezarlar olarak bilinen Suriye mezarlarına benziyor.
Balık Pazarı Müzesi (Tapınak cepheli anıt mezar)
İtalyan arkeologların yanlışlıkla Balık Pazarı olarak adlandırdıkları yapı kompleksi, dörtgen bir alanın ortasında tapınak biçiminde düzenlenmiş anıt mezar ve bunu çevreleyen kemerli revaklardan oluşuyor. 2. yüzyıla tarihlenen anıt mezarı kimin yaptırdığı henüz bilinmiyor.
Anıt mezar, Türk-İtalyan işbirliği ile restore edildi. İasos Antik Kenti kazılarında bulunan mimari parçalar ve galeriler, içindeki teşhir tamamlanarak Balık Pazarı Açık hava Müzesi olarak 11 Ağustos 1995 tarihinde ziyarete açıldı.
Bouleuterion
Agoranın güneyinde dikdörtgen biçimindeki Bouleuterion, antik kentin en iyi korunmuş yapılardan birisi. Orijinal yapı M.Ö 4. yüzyılda şehir meclisi kurulduğu zaman inşa edilmiş. Şimdi görülen düzenleme ise İasos’un Milet’in kontrolünde olduğu M.S 1. yüzyıla dayanıyor. Günümüzde bina duvarının kalıntıları, oturma bölümünün bazı parçaları ve kapalı koridor görülüyor.
Liman
Antik kentin limanı, günümüzde sessiz, sakin, huzurlu bir yer. Mutlaka bir mola verip çayınızı, kahvenizi yudumlamanızı öneririm. Ayrıca balıkçılardan tazecik balık alıp evinize götürebilirsiniz.
Mendirek Kulesi
Günümüzde bir kısmı suyun altında görünen Mendirek Kulesi, kentin batısındaki limanı kapatıyormuş. Bu kule dalgakıran olarak değil, limana giriş çıkışları kontrol etmek üzere yapılmış. Mendireğin ucunda bir gözetleme kulesi varmış. Kule ile karşı kıyı arasına bir zincir çekilerek limana istenmeyen teknelerin girmesi önlenmiş. Kulenin kuzey ve batısı sağlam destek duvarlarıyla güçlendirilip silahların kullanılması için iki sıra mazgal deliği açılmış.
Akropol üzerindeki Orta Çağ kalesi
Orta Çağ Kalesi kentin en yüksek kesiminde ve tam ortasında yer alıyor. Biri kenti koruyan, diğeri de Büyük Sur olarak bilinen ve kentin kuzey batısında yer alan iki sur var. İkinci sur kent savunmasından çok bölge savunması için yapılmış. Yaklaşık 3,5 km uzunluğunda, ortalama 3,50 m yükseklikteki ikinci sur muntazam kulelerle desteklenmiş.
Doğu Bazilikası
Kentin kuzey doğusunda yer alan bazilika, 5. yüzyıla tarihleniyor. Bazilikanın kuzeyinde şehrin kemerli doğu giriş kapısı yer alıyor.
Nekropolis
Roma devri mezarlığının batısındaki yamaçlarda kayaya oyulmuş kaya mezarları ile bina şeklinde yapılmış mezarlar yer alıyor.
Tiyatro
Çevresi büyük boy taşlarla harçsız olarak yapılan tiyatro, çok eğimli bir arazi üzerinde yükseliyor. Helenistik çağda inşa edilen tiyatronun günümüzde görülen tadilat ve eklentileri Roma çağından kalma. Tiyatronun yanında yerleşim alanı görülüyor.
Agora
Kent içinde agora, Arkaik Çağ mezarlığı olarak kullanılmış.
Mozaikler evi
2. yüzyılda inşa edilen görkemli yapı, tepede müthiş bir konuma sahip. Mermer döşeli ve üç yanı geometrik mozaiklerle kaplı, sütunlu bir avlusu var. Mozaikleri göz kamaştırıyor.
İasos oldukça etkileyici bir antik kentimiz. Biz hayran kaldık. Daha önce neden gelmedik diye de hayıflandık.
Keşfetmeniz dileğiyle…
Siz de fikrinizi belirtin