Alinda Antik Kenti – Bir Karia Şehri

Aydın’da bulunan Alinda Antik Kenti, Karya şehirlerinden biri. Antik dönemin en büyük agorası burada bulunuyor. Hemen yanı başında da Karpuzlu Kasabası var. Bu yazımda Anadolu’nun en görkemli antik kentlerinden biri olan Alinda’yı tanıtacağım.

Stoa

Alinda Antik Kenti hakkında bildiklerimiz M.Ö 14. yüzyıla kadar gidiyor. Bu dönemlerde burası Hitit İmparatoru II. Mursilis (M.Ö 1350-1320) yönetiminde Sena Irmağı ülkesine bağlı bir kentmiş. İsmi de İalanti imiş.

Karpuzlu’dan Alinda antik kenti görülüyor

Kentin adını en çok Karya döneminden duyuyoruz. Karya Satrabı Hekatomnos’un 5 çocuğu varmış: Mausolos, II. Artemisia, Ada, İdrieus ve Piksodaros. Hekatomnos’un ölümü ile Karya Satrabı Mausolos olmuş. Mausolos’un ölümünden sonra ise boşalan tahta karısı (aynı zamanda kızkardeşi) II. Artemisia çıkmış. II. Artemisia’nın ölümünden sonra tahta kardeşi Ada’nın oturması gerekiyormuş. Ancak yönetimi Piksodaros ele geçirmiş. Piksodaros bununla da yetinmemiş. Gelecek zamanlarda tehlike oluşturacağını düşündüğü kardeşi Ada’yı M.Ö 340 yılında Halikarnassos yani bugünkü ismiyle Bodrum’dan uzaklaştırıp Alinda kentine sürmüş. İşte kentin tarih sahnesine asıl çıkışı da böyle olmuş.

Alinda Antik Kenti

Makedonyalı Büyük İskender Persler’e savaş açıp Anadolu’ya girdiğinde Ada burada sürgünmüş. Büyük İskender Alinda’yı kuşatmış ama alamamış. Bunun üzerine Ada için bir fırsat doğmuş. Kraliçe Ada, Makedonya Kralı Büyük İskender’i huzuruna kabul etmiş. Onu oğlu gibi karşılamış. İskender de Ada’yı annesi gibi görmüş. Kraliçe Ada bu görüşmede bir teklifte bulunmuş. Alinda’yı İskender’e vereceğini, bunun karşılığında hakkı olan Karya’nın idaresini kendisine teslim etmesini istemiş.

İskender bu teklifi kabul etmiş. Zaten hedefi Karya’da durmak değil, doğuya gidip Pers İmparatorluğu’nu çökertmekmiş. Bunun üzerine İskender güneye yürüyüp Halikarnassos’a varmış. Kenti alması hiç zor olmamış. Hemen ardından da tüm Karya yönetimini Ada’ya bırakmış.

Ada’nın Karya yönetiminde olduğu dönemde kentte Adonis’e ithaf edilen kutsal bir tapınak varmış. Helenistik dönemin ünlü heykeltıraşlarından Praksiteles bu tapınakta bir Afrodit (Aphrodite) heykeli yapmış. Kent 3. yüzyıla kadar kendi adına para basarak varlığını sürdürmüş. Bizans Dönemi’nde Aphrodisias Metropolitliği’ne bağlı piskoposluk merkezi olmuş. Bu dönemden sonra kentin adı nedeni bilinmeyen bir şekilde tarih sahnesinden silinmiş.

Alinda Antik Kenti ve Karpuzlu Kasabası iç içe

Alinda antik kentine nasıl gidilir?

Aydın‘da bulunan antik kente Aydın Efeler merkez ilçeden Büyükşehir Belediyesi’nin otobüsleri veya Karpuzlu minibüsleri ile ulaşılıyor. Antik kent ücretsiz geziliyor. Zeytin ağaçları arasındaki antik kenti ve yanı başındaki Karpuzlu Kasabası’nı hayranlıkla geziyorsunuz.

Karpuzlu Kasabası

Yakın zamanda kentin ismi tekrar duyulmaya başladı. Yüzey araştırma ekibinin burada içinde yazıt olan bir oda mezar bulması arkeoloji dünyasında heyecan yarattı. Bölgede ilk kez yazıtlı bir oda mezar bulunması oldukça önem taşıyor.

Alinda’da gezilecek yerler listesi

Alinda Antik Kenti gezilecek yerler listesine bir bakalım.

Surlar

Kentin etrafı bir surlar ile çevrili. Oldukça iyi durumdaki sur duvarları yer yer kulelerle desteklenmiş.

Sur kulesi

Su Kemerleri

Kente su sağlayan su kemerleri yer yer korunmuş durumda.

Alinda Antik Kenti – Su kemerleri

Agora

Kentte ayakta kalan en önemli yapı agora. Kentin 3 katlı agorası Anadolu’da ayakta kalabilen ender 3 katlı agoralardan birisi.

Agora

Tiyatro

Akropolün güneybatı eteğinde tiyatro var. Tiyatronun sahne binası tamamen yıkılmış olsa da Helenistik Dönem özellikleri taşıyor. Yapılan ilavelerle Roma döneminde de kullanılmış.

Alinda Antik Kenti – Tiyatro

Karpuzlu Kasabası

Karpuzlu antik kentin yanı başındaki kasaba. Oldukça estetik evlerle dolu. Hatta ileride burası bir Alaçatı tadında bile olabilir. Karpuzlu’nun evleri arasındaki Karya tipi lahitlerden nekropolün şehrin güney eteğinde yoğunlaştığını anlıyoruz.

Karpuzlu

Karpuzlu Kasabası’na gittiğinizde meydandaki Amcanın Yeri’nde birşeyler atıştırmayı ihmal etmeyin. Oya’nın ellerinden köfte, ciğer veya tost yemek size günün yorgunluğunu unutturacak.

Amca’nın Yeri

Alinda Antik Kenti fazlasıyla beğenimi kazandı. Karpuzlu ile iç içe geçmiş olan bu antik yerleşim, eminim gezginlerin de daha fazla ilgisini çekmeye başlayacak. Yakında sosyal medyada ismini sıkça duymaya başlarsanız hiç şaşırmayın.

Karpuzlu

Keşfetmeniz dileğiyle…