Kırgızistan – Göğe Uzanan Dağlar Ülkesi

Türk topluluklarının beşiği olan Kırgızistan, göçebe hayat tarzından bakir doğasına kadar pek çok özelliğiyle merak uyandıran bir ülke. Burası doğa ve insanın uyumunu kendi gözlerinizle görüp maneviyata adım atmak için eşsiz fırsatlar sunuyor. Şimdi ister misiniz, bu gizemli ülkeye bir adım yaklaşalım ve Kırgızistan hakkında bilinmeyen gerçekleri birlikte keşfedelim?

Kırgızistan harita Kaynak:Wikipedia (By UN, The original uploader was RaviC at English Wikipedia. – Based on the File:Tajikistan (orthographic projection).svg, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=20201941)

Kırgızistan’da doğayla baş başayken göçebe kültürünü yaşamak mümkün. Masmavi gökyüzünün altında uzanan yemyeşil çayırlarda göçebelerle birlikte sürülerini takip edebilir, ata binebilir, keçe kilim ve keçe çadır yapımını izleyebilirsiniz. Duvarları kamıştan, dış tarafıysa koyun yününden yapılan ve üst üste konan büyük keçe parçalarından oluşan yurtlarda konaklarken oldukça özel bir deneyim yaşayacaksınız. Kırgız milli müziği eşliğinde at sütünden yapılan milli içecek kımız tadabilirsiniz.

Gelin, burada Türklerin İslamiyet ile ilk tanıştığı topraklara birlikte ayak basalım. Talas ilinde 751 yılında gerçekleşen Talas Savaşı’nda Tağma ve Karluk Türkleri, Orta Asya’da İslam dinini yayan Araplar’la birleşmiş. Birlikte Çinliler’e karşı savaşmışlar. Neticesinde de Orta Asya’nın Çinlileşmesi önlenmiş ve İslamlaşma süreci başlamış.

Kırgız çocuk

Göktürk Devleti döneminde Kögmen Dağları’nda yaşayan Kırgızlar, M.S 840 yılında Uygurlar’ı yenerek bu topraklarda kendi devletlerini kurmuş. 1919’da Sovyet gücünün bölgede kabul görmesiyle bu kültürden etkilenen Kırgızlar, 1936’da Kırgız Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’ni kurdu. SSCB’den ayrılmak istemeseler de 1991 yılında SSCB’nin dağılmasıyla birlikte bağımsızlıklarını ilan ettiler.

Kırgızistan – Yurt

İpek Yolu nedir?

Ticaret yolu olarak kullanılan İpek Yolu ile Çin’den alınan ipek ve baharat, batıdaki Mısır, Roma gibi dönemin ünlü ülkelerine ulaşmış. Taşınan ürünlerin en önemlisi olarak kabul edilen ipek, bu yola ismini vermiş.

İpek Yolu tarih boyunca bir ticaret güzergâhı olmasının yanı sıra farklı kültürlerin, fikirlerin, dinlerin ve bu kültürel deneyimleri aktaran bilgelerin ve gezginlerin takip ettiği bir yol olmuş. Doğu kültürü, batı ülkelerinde tanınmış. Dolayısıyla buranın insanlık tarihinde çok önemli bir yeri var.

Türk Konseyi’nin Genel Sekreter Dr. Ömer Kocaman önderliğinde hazırladığı Modern İpek Yolu Ortak Tur Paketi projesiyle de gözler yeniden bölgenin tarihi değerlerine ve zenginliklerine çevriliyor.

1. yüzyılda İpek Yolu Kaynak:Wikipedia (CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=721591)

Biz de buraya gelip İpek Yolu üzerinde bir zaman yolculuğu yapabiliyoruz. Yaklaşık 1.500 yıl boyunca Doğu-Batı ve Kuzey-Güney etkileşimini sağlayan, farklı medeniyet ve kültürleri birbirine bağlayan tarihin en eski ve uzun karayolu olan İpek Yolu, Türk-Fars-Arap kültürlerinin nasıl iç içe geçtiğini bize gösteriyor.

Burana Kulesi Chuy Vadisi’nde, İpek Yolu üzerinde bulunuyor

İpek Yolları: Chang’an-Tianshan Koridoru Yol Ağı; Çin, Kazakistan, Kırgızistan olmak üzere 3 ülkeden geçiyor ve 4 bölgeye ayrılıyor.

1. Orta Çin – Çin’in Orta ve Guanzhong Ovalarındaki eski imparatorluk başkentleri
2. Gansu Eyaletindeki China Proper ile Sincan’ı birbirine bağlayan Hexi Koridoru.
3. Çin’in Sincan şehrindeki Tianshan Dağları’nın Kuzeyi ve Güneyi
4. Kazakistan’ın İli ve Talas Vadileri’nin Zhetysu Bölgesi ve Kırgızistan’ın Çüy Vadisi

İpek Yolları: Chang’an-Tianshan Koridoru Yol Ağı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Kırgızistan’a vize almak gerekiyor mu?

Kırgızistan, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarından vize istemiyor. Ülkeye 30 güne kadar vizesiz girebiliyorsunuz.

Kırgızistan’a nasıl gidilir?

İstanbul’dan başkent Bişkek’e 5 saatlik direkt uçuşlar bulunuyor. Ayrıca aktarmalı uçuşlar da var.

Kırgızistan’da gezilecek yerler listesi

Ülkenin çok büyük bölümü Tanrı Dağları (Tengri Tagh – Tengir-Too – Tian Shanve) ve Pamir-Alay Dağları ile kaplı. 45 zirvesi 3.000 metreden yüksek olan bu dağlar, Kırgızistan’ın haklı olarak “göğe uzanan dağlar ülkesi” adını almasını sağlamış. Tarihte Türkler tarafından cennete açılan kapı olarak görülen bu dağlarda sizin de gökyüzüne tırmanmanız an meselesi.

Tanrı Dağları’nın batı bölümü; Kırgızistan, Kazakistan, Özbekistan’dan geçiyor ve UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde bulunuyor.

Kırgızistan – Kartal

Şimdi size süper bir tavsiyede bulunacağım. Bişkek – Balykchy arasında sefer yapan turistik tren, haziran ayı ortasından ağustos ayı sonuna kadar sefer yapıyor. Tren; standart oturmalı vagonlar, panoramik pencereli vagon ve büfe vagondan oluşuyor. VIP araç biletinin ücreti 800 Kırgız Somu (yaklaşık 8,5 EUR). Oda olan bölümü 6 kişi için 6.000 Kırgız Somu (yaklaşık 65 EUR). 4 saat süren bu tren yolculuğunda gördüğünüz manzaralara bayılacaksınız.

Gelelim yemeklerine… Orta Asya mutfağı; Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan yemeklerinden oluşuyor. Göçebe kültürüne bağlı olarak tarıma değil, hayvancılığa dayanan Orta Asya yemeklerinin temelini et ve hamur işi oluşturuyor. Kuzu, koyun, sığır, deve ve at eti çok tüketiliyor. Milli içecekleriyse kımız (at sütü) ve subat (deve sütü).

Bişkek

Başkent Bişkek, 1878 yılında kurulmuş. Geniş yolları ve Sovyetler Birliği döneminden kalma apartman blokları var. Bir satranç tahtası biçiminde tasarlanan kentte sokakların çoğunun iki yanında ağaçları sulama amaçlı dar parklar bulunuyor.

Bişkek Kaynak:Wikipedia (By Vmenkov (photograph), Khan Tengri (color correction) – File:E7904-Bishkek-Ala-Too-Square.jpg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=48190782)

Issık Göl Bölgesi

Issık Göl bölgesinde gezilecek yerler arasında Issık Göl, Karakol, Çolpon-Ata, Bökönbayevo sayılabilir. Bölgenin en popüler yeri olan Issık Göl veya Isık Göl (okunuşu: Isık-Köl), Kazakistan sınırına yakın bir bölgede, kuzeyinde Küngöy Ala Dağları ve güneyinde Teskey Ala Dağları arasındaki tektonik çukurda yer alıyor. Deniz seviyesinden ortalama 1.606 m yükseklikte bulunuyor.

Issyk Kul

Suusamyr Vadisi

Suusamyr Vadisi; Tian Shan Dağları’nın Suusamyr Too ve Ala-Too Sıradağları arasında, deniz seviyesinden 2.000-2.500 metre yükseklikte yer alıyor. İçinden Suusamyr Nehri akıyor. Alpler’e benzetilen vadi, yazın kır çiçekleri ile göz kamaştırıyor.

Kırgızistan – Suusamyr Vadisi

Celalabat Bölgesi

Celalabat bölgesinde gezilecek yerler arasında Celalabat, Arslanbap (Arslanbob), Sarıçelek Gölü, Toktoğul Havzası ve Chychkan Vadisi sayılabilir.

Chychkan Vadisi

Osh (Oş) Bölgesi

Kırgızistan’ın en büyük ikinci şehri olan Oş, Fergana Vadisi’nin güneyinde bulunuyor, “güneyin başkenti” olarak adlandırılıyor. Osh bölgesinde gezilecek yerler arasında Süleyman Dağı ve Bara-Koh Zirvesi, Alay Vadisi ve Lenin Zirvesi, Sary – Mogol, Uzgen (Özgen) sayılabilir. Sulaiman-Too Kutsal Dağı, İslam öncesi ve İslam dönemlerinde kutsal bir dağ olarak kabul edilmiş ve UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Oş 2019 yılında Türk Dünyası Kültür Başkenti seçildi.

Kırgızistan – Osh manzarası

Narın Bölgesi

Ülkenin ortasında yer alan Narın bölgesi, tarihte Türkler tarafından cennete açılan kapı olarak görülen mistik Tanrı Dağları’nın kalbinde yer alıyor. Günümüzde yayla turizmiyle öne çıkan bölgede, kış tatilinin keyfini yaşamak da mümkün. 13 kayak merkezi ile kayakseverler, raftingciler ve trekking tutkunları için burası tam bir cennet.

Peki ya burada deniz seviyesinden 3.000 metre yükseklikte yer alan Sonköl (Son Köl)’de yıldızların altında at binmeye ne dersiniz? Sizi bilmem ama ben kendimi saçlarım rüzgârda savrulurken at üzerinde hayal etmeye başladım bile…

Sonköl Kaynak:Wikipedia (By Kondephy – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=62320627)

Batken Bölgesi

Oblast olarak adlandırılan bölgelerden birisi olan Batken; ülkenin güneybatısında, Fergana Vadisi’nin güney kenarında yer alıyor. Batken bölgesinin en gözde yeri ise Aygül Dağı.

Kırgızistan – Fergana Vadisi

Talas Bölgesi

Talas ilinin tarihi önemi çok büyük çünkü 751 yılında burada gerçekleşen Talas Savaşı’nda Tağma ve Karluk Türkleri ile Orta Asya’da İslam dinini yayan Araplar birleşerek Çinliler’e karşı savaşmışlar. Bu savaş sonunda Orta Asya’nın Çinlileşmesi önlenmiş ve İslamlaşma süreci başlamış.

Talas Nehri Kaynak:Wikipedia (By upyernoz – Flickr: Talas River, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=14728093)

O zaman ne bekliyoruz? Dağlar, göller, İpek Yolu, tarih, göçebe hayatı, Kırgız misafirperverliği ve Kırgız yemekleri bizi bekler. Haydi atılalım maceraya…