Tayvan Fener Festivali

Dünyanın en renkli festivallerini merak ediyorsanız, size bir tanesini anlatacağım. Tayvan’da her yıl düzenlenen Tayvan Fener Festivali (Taiwan Lantern Festival ya da Yuan Xiao Festival), roller coastersız Disneyland olarak adlandırılıyor. Çünkü bu festivalde herşey masallardan çıkmış gibi ve rengârenk! Çin kökenli olan bu festival, pek çok Asya ülkesinde kutlanıyor. Tayvan Fener Festivali kutlamalarıysa 1990 yılından beri devam ediyor. İlk başladığında sadece basit birkaç fenerle başlayan festival, sonradan bütün ülkede kutlanılmaya başlamış.

Fener yakma geleneği İmparator Jiaqing (asıl adıyla Yongyan, 13 Kasım 1760-2 Eylül 1820) döneminde başlamış. Çin’in Qing Hanedanı’nın yedinci imparatoru olan Jiaing saltanatının sürdüğü 1796-1820 yılları arasında, General Wang De-lu’nun erkek kardeşi ve yengesine başkentteki fenerleri yakma ve gözetleme görevini vermiş. Günümüzdeyse bu gelenek her yıl ilk kameri ayın (lunar month) 15. gününde büyük bir festival olarak kutlanıyor.

Tayvan fener festivali

Çin Astrolojisi

Çin astrolojisi, Latin astrolojisi gibi insanı 12 değişik burç ve sembollerle tanımlar. Kişinin burcunu bulmak için doğum tarihini kullanılır. Latin astrolojisi yıldız sistemleri ile ilgiliyken, Çin astrolojisi hayvanlar halkasından meydana gelir. Yıllık burçlardan oluşan Çin astrolojisinde her yıl bir hayvan sembolü ile temsil edilir.

2018 yılı Çin astrolojisine göre köpek yılı. 2018 fener festivalinde de ana fener olarak köpek ve yanında çocuk var. Köpek bağlılık ve sadakati sembolize ederken, çocuk da aileyi ve umudu sembolize ediyor.

Alishan dağlarına bakarak gülümseyen çocuk ve yanındaki sadık köpek, hem geçmişi gösteriyor hem günümüzde güçlü duruyor hem de geleceğe güvenle bakıyor.

Tayvan fener festivali

Fener Festivali Ne Zaman?

Fener Festivali her yıl ilk kameri ayın (lunar month yani 1. ay) 15. gününde kutlanıyor. Ölen ataları onurlandırmak üzere gerçekleştirilen festival; uzlaşmayı, barışı ve bağışlamayı teşvik etmeyi amaçlıyor. Fener Festivali’nin başladığı gün, yılın ilk dolunayına ve Çin Yeni Yılı’nın sonuna işaret ediyor.

Her yıl fener festivalinin ana feneri, o yılın Çin astrolojisine göre belirlediği hayvan oluyor. Diğer fenerlerse Tayvan kültürel değerlerini, modernizm ve teknolojiyle birleştirecek şekilde tasarlanıyor.

Tayvan fener festivali

Fenerlerde Tayvan’a özgü yöresel elementler kullanılıyor. 2.000’den fazla fener, 20.000’den fazla ampulle aydınlatılıyor. Bu kadar fazla ampulun harcadığı enerjiyi düşünüyorsanız endişeye gerek yok. Çünkü ampullerin hepsi yüksek teknoloji kullanıyor ve çevre dostu!

Fenerler kağıt ve bambudan yapılıyor. Fenerleri profesyonel sanatçılardan ilkokul öğrencilerine kadar pek çok kişi yapıyor.

Her yıl farklı şehirde organize edilen festival, ülkenin o yılki festival şehrini kalkındırmayı hedefliyor. Tayvan’ın her yerinden ve dünyadan pek çok kişi, festivali yaşamak için akın akın festivalin düzenlendiği şehre geliyor. Hazırlığı 1 yıl süren festivale katılımsa ücretsiz.

Tayvan Fener Festivali Açılış Töreni

Tayvan Turizm Ofisi fener festivalini izlemek üzere bir basın gezisi organize etti. Benim de davetli olarak katıldığım bu gezide 2018 yılı fener festivalinin açılış gösterisine katılmak üzere Chiaiyi’ye geldik.

Chiaiyi’deki festival alanı 50 hektar (500.000 m²) üzerine kuruluydu. Ana meydanda açılış ve kapanış gösterisi yapılıyordu.

Tayvan fener festivali

Festival Alanı

Festival alanına açılış gösterisinden önce giderek gezdim. Pek çok fener akşam başlayacak festivalde yakılmak üzere hazır bekliyordu. Festival başlamadan önce bazı Buda manastırlarına girdim. Bu manastırlarda okunmuş pirinçlerinden aldım. Festival başladığındaysa tam bir görsel şölenin içine düşmüştüm. Bütün gördüklerimi fotoğraf karelerine sığdırmaya çalıştım. İlk kez böyle bir festivale tanıklık eden edecektim. Üstelik bu festival, dünyanın en renkli festivallerinden biri sayılıyordu. O nedenle oldukça heyecanlıydım.

Açılış gösterisi öncesinde grubumuzla birlikte basına ayrılan alana alındık. Ne yalan söyleyeyim, böyle özel bir festivali en önden izleyeceğim için kendimi oldukça ayrıcalıklı hissetmiştim.

İlk olarak çeşitli ülkelerden gelen gruplar sahnede gösteriler yaptı. Yöresel dansları ve akrobasi şovlarını izlemek oldukça keyifliydi. Bu gösterileri âdeta olimpiyatların açılış gösterisine benzettim.

Tayvan fener festivali

Tayvan astrologlarına göre ana fenerin bu yıl saat tam 19:15’te yakılması gerekiyor. Tayvan’da astrologların saç kesiminin bile saatine karar verdiği düşünülürse ana fenerin yakılma saatine karar vermeleri hiç şaşırtıcı değil.

Tayvan fener festivali

Tayvan fener festivali

Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen açılışı yapmak üzere alana geldi. Konuşmasının ardından orkestra 9 kez borazan çaldı. En yüksek rütbeli kişinin bulunduğu organizasyonlarda en yüksek kabul edilen 9 sayısı kadar borazan çalınması gerekiyor. Son borazandan sonra ana fener Tsai Ing-wen tarafından yakıldı. Festival de böylece başlamış oldu.

Artık bütün fenerler ışıl ışıldı. Etrafta bir renk cümbüşü hâkimdi. Yalnız insanlarda hayret ettirici bir sakinlik vardı. Herkes sanki festivalde çılgınlar gibi eğlenmeye değil de sıradan bir etkinliğe gelmiş gibiydi. Etrafta çocuk bağırışı bile yoktu. Çocuklar uslu uslu oyun oynuyordu. Oysa ki burası çocuklar için âdeta bir Disneyland’dı. Yani ben çocuk olsam herhalde heyecandan ne yapacağımı bilemez bir vaziyette olurdum. Asyalılar’ın bu dingin hâli, beni bu gece de hayrete düşürmüştü.

Festival alanını dolaşmaya devam ettim. Gündüz güzel olan fenerler gece ışıkları yandıktan sonra daha da güzel görünüyorlardı. Bu kadar renkli bir ortama kolay kolay denk gelmek mümkün değildi. Ağzım kulaklarımda, her anı belgeleyebilmek için yüzlerce kez deklanşöre bastım.

Tayvan fener festivali

Tayvan’ı görmek istiyorsanız, 24 gün süren festival dönemini değerlendirmenizi öneririm. Fener ve ışıklarla renklendirilmiş bu festivalde ülkenin kültürünü tanımak için en iyi fırsatı yakalayacaksınız.

Keşfetmeniz dileğiyle…