Aswan (Assuan), kültürel Mısır turu rotalarında başrolleri oynayan kentlerden biri. Yaklaşık 5.000 yıllık Nübye kültürünü ve tarihini yansıtan şehirde Abu Simbel’den Assuan merkezdeki Philae Tapınağı’na kadar olan tüm Nübye anıtları UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Assuan ayrıca zanaat ve halk sanatları dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil.

Mısır’ın en güneyinde yer alan Assuan eskiden Nübye ile sınır şehriymiş. Antik Nübye, tarihi M.Ö 2500 yıllarına dayanan Kerma kültürüne ev sahipliği yapmış. Kerma kültürü Afrika’nın en eski uygarlıklarından biri kabul ediliyor. Nübye, 1504 yılında Mısır ve Sudan Sultanlığı arasında bölünmüş, bunun neticesinde de Arap’laşmış. Mısır’daki Nübye bölgesi Assuan’ın güneyinde yer alan Nil’in ilk kaynağından Hartum yakınlarındaki Mavi ve Beyaz Nil’in birleşme noktasına kadar olan alanı kapsıyor. Günümüzde Assuan nüfusunun çoğunluğunu Nübyeliler oluşturuyor.

Assuan

Philae Tapınak Kompleksi

Assuan’da gezilecek yerler listesi

Mısır‘ın Assuan şehrinde oldukça etkileyici tapınaklar var.

Assuan

Philae Tapınak Kompleksi

Assuan’da alışveriş yapmak isterseniz Souk (Çarşı) bölgesine gidip en ünlü yerel ürünleri olan hibiscus çayı (firavunlar bile içiyormuş), fıstık ve hurma satın alabilirsiniz.

Souk (Çarşı)

Kurniş

Kent merkezindeki kordon boyunda yürüyüş yapabilirsiniz.

Assuan

Assuan – Kurniş

Felukka ile gezinti

Beyaz yelkenli, alçak bordalı tekneler ile gezintiye çıkarak Nil Nehri’ni ve güzelliklerini izleyebilirsiniz.

Assuan

Assuan – Felukkalar Nil Nehri’nde süzülüyor

Sofitel Old Cataract Legend Hotel

Winston Churchill ve Agatha Christie gibi ünlü isimleri misafir eden Sofitel Old Cataract Legend Hotel’de bir mola verip Nil Nehri üzerinde süzülen felukkaları izleyebilirsiniz.

Assuan

Sofitel Old Cataract Legend Hotel

Assuan Yüksek Barajı

Yapımı 1970 yılında tamamlanan baraj Nil Nehri’nin sürekli taşmasını engellemek ve hidroelektrik enerji üretmek için kuruldu. Buradaki baraj gölünün ise dünyanın en büyük insan yapımı gölü olduğu söyleniyor. Ancak barajla ilgili göz ardı edilemeyecek bir durum var. Baraj yapıldıktan sonra doğa, su taşkınlarının getirdiği bereketten yoksun kaldı. Burada sadece Nil Nehri’nin kıyılarının yemyeşil olduğunu, nehrin biraz uzağında ise çölün başladığını fark ediyorsunuz. Suyun ulaşmadığı yerlerde hayat yok, etraf sadece çöl kumlarıyla kaplı. Ayrıca barajın yapımından sonra iklim değişikliği de gözlendi. Kuru iklime sahip Assuan’da yağışlar başladı. Bu yağışlar nedeniyle tapınakların yıpranma riski de var.

Assuan

Assuan Yüksek Barajı

Philae Tapınak Kompleksi

Assuan’da görülecek en önemli tapınak Mısır’ın incisi olarak bilinen Philae Tapınak Kompleksi. Philae “son” anlamına geliyor.

Assuan

İsis Tapınağı, Philae Tapınak Kompleksi

Philae Tapınak Kompleksi’ni görmek için Assuan merkezden teknelere binerek Nasır Gölü içindeki Agilkia Adası’na gidiliyor. Komplekste Horus, Auguste, İsis, Hathor, Imhotep tapınakları görülüyor.

Tapınak kompleksi Assuan Yüksek Barajı’nın yapımı ve Nasır Gölü’nün oluşmasıyla sular altında kalma tehlikesiyle karşılaştı. Bunun üzerine UNESCO tarafından finanse edilerek Assuan’ın 5 km güneyindeki Agilkia Adası’na taşındı. Kompleks 45.000 taş olarak tek tek numaralandı, 10 yıl içinde de taşındı. Ancak orijinal tapınak kompleksinde taşların nasıl birleştirildiği bilinmediğinden yeni yapıda taşlar çimentoyla birleştirildi. Bunun sonucu olarak da yeni yapı orijinalinden 17 cm daha uzun oldu. Ayrıca tek tek numaralanmasına rağmen bazı taşların orijinal yapıda nerede olduğu bulunamadı. Bu taşlar kompleksin bir köşesinde yerde sergileniyor.

Assuan

İsis Tapınağı Ana Avlu, Philae Tapınak Kompleksi

Philae Tapınak Kompleksi – İsis Tapınağı

Kompleksin en büyük yapısı olan İsis Tapınağı M.Ö 4. yüzyılda Tanrıça İsis onuruna yaptırılmış. Yüzyıllar boyunca Hacı adayları şifa verdiğine inandıkları gizemli ve iyi huylu İsis’e saygı göstermek için Philae’ye akın etmişler. İsis Tapınağı sonradan Kolt kilisesine dönüştürülmüş.

Philae Tapınak Kompleksi

Philae Tapınak Kompleksi

Komplekste günümüze ulaşmayan Birinci Pilon’dan (sütunlu kapı) geçerek ana tapınak alanına geliniyor. Burada ilk olarak tapınağın ana avlusuna çıkıyorsunuz. Avlunun batı tarafındaki Mammisi (Doğum Evi), Horus’a adanmış. Avlunun doğu tarafında rahipler ve muhafızlar için mahalleler görülüyor.

Assuan – Philae Tapınak Kompleksi – Birinci Pilon

Philae Tapınak Kompleksi – Diğer Tapınaklar

İkinci Pilon’dan geçerek iç tapınağa giriyorsunuz. Sekiz sütunlu antre, iç tapınak alanının ilk odası. Biraz ilerleyince İsis’in evi denilen kutsal sığınağa ulaşıyorsunuz. Kutsal sığınakta tavan ilerledikçe alçalıyor, yer de yükseliyor. Böylelikle içeride vaaz veren din adamlarının sesleri dışarıya yayılıyormuş.

Batısındaki kapıdan dışarı çıktığınızda Hadrian Geçidi’ni görüyorsunuz. İmparator Hadrian döneminde inşa edilen Hadrian Geçidi; Hadrian, Marcus Aurelius ve Lucius Verus tarafından kabartmalarla süslenmiş.

Philae Tapınak Kompleksi – İkinci Pilon

Philae Tapınak Kompleksi – İsis Evi

Philae Tapınak Kompleksi – Hadrian Geçidi

Tapınak kompleksi o denli etkileyici ki sırf burası için bile o kadar yol gelip bu şehrin pisliğini çekmeye değer. Eminim geldiğinizde siz de benim gibi buradan ayrılmak istemeyecek, her anı hafızanızda yer etsin diye sürekli deklanşörünüze basacaksınız.

Assuan

Assuan – Philae Tapınak Kompleksi – Trajan Köşkü

Ben de Philae Tapınağı’na veda ettikten sonra yine teknelerle merkeze döndüm.

Assuan

Unfinished Obelisk (Bitirilmemiş Dikilitaş)

Dünyanın bilinen en büyük antik dikilitaşı, Assuan şehrindeki taş ocaklarının kuzey bölgesinde yer alıyor. Burada dikilitaşların dağdan nasıl kesildiğinin, dağlardan nasıl aşağı indirildiğinin izlerini görebiliyorsunuz.

Aga Khan Mozolesi

Ağa Han Mozolesi, 1957’de vefat eden Ağa Han III, Sultan Muhammed Şah’ın türbesi. Türbe Assuan şehrinin Nil kıyısında bulunuyor çünkü Mısır daha önce bir İsmaili Şii olan Fatımiler’in güç merkeziymiş. Türbenin yapımına 1956 yılında başlanmış, 1960 yılında tamamlanmış. Türbeyi Ağa Han’ın eşi Begüm Om Habibe Ağa Han yaptırmış.

Assuan

Aga Khan Mozolesi ve önünde felukka

Nubian Müzesi

Nübye Müzesi mimar Mahmoud El-Hakim tarafından tasarlandı ve Nübye kültür ve uygarlığına adandı. 23 Kasım 1997’de açılan müze, 2001 yılında Ağa Han Mimarlık Ödülü’ne layık görüldü. Assuan turu sırasında bu müzeye mutlaka uğramanızı öneririm. Nübye tarihi açısından oldukça bilgi sahibi olursunuz.

Nübye Müzesi

Nübye Müzesi

Nübye Müzesi

Assuan Botanik Bahçeleri

Kitchener Adası, 1890’larda Mısır ordusu komutanı Lord Horatio Kitchener’a verilmiş. Bitkilere düşkünlüğüyle tanınan Kitchener; Uzak Doğu, Hindistan ve Afrika’dan çok sayı ve türde bitkiler getirterek adayı bir botanik bahçesine dönüştürmüş. 6.8 hektarlık bir alanı kaplayan botanik bahçesinde yüzlerce bitki ve kuş türü yaşıyor.

Assuan Botanik Bahçeleri

Kom Ombo Tapınağı

Assuan’ın kuzeyindeki Kom Ombo yerleşimi, Assuan valiliğine bağlı. Burası adını en çok 2 Mısır tanrısına adanan Kom Ombo Tapınağı ile duyuruyor. Aslında birbirine düşman olan Timsah Başlı Tanrı Sobek ve Şahin Başlı Tanrı Haroeris (Büyük Horus), Kom Ombo Tapınağı ile onurlandırılmış. Bu adanmışlık yapının mimarisinde de görülüyor; Mısır’da sadece bu tapınağın iki girişi var ve batı tarafının Haroeris’e, doğu tarafının Sobek’e adandığını görüyorsunuz.

Kom Ombo Tapınağı

Kom Ombo Ana Tapınağı M.Ö 2. yüzyılda hüküm süren Ptolemy VI Philometor döneminde yapılmaya başlamış. Süslemelerin çoğu M.Ö 1. yüzyılda hüküm süren Ptolemy XII Neos Dionysos döneminde tamamlanmış. Roma Döneminde de tapınağa ilaveler yapılmış.

Kom Ombo Tapınağı

Kom Ombo’da bir de Timsah Müzesi var. Yanlış duymadınız, bu öyle bir müze ki 22 timsah mumyası, hatta timsah tabutlarını görüyorsunuz.

Timsah Müzesi – Kom Ombo

Edfu Tapınağı

Assuan’ın kuzeyindeki Edfu yerleşimi, Assuan valiliğine bağlı. Edfu yerleşimde yer alan Edfu Tapınağı, Karnak Tapınağı’ndan sonra Mısır’ın ikinci en büyük tapınağı. Yapımı 200 yıldan uzun sürmüş.

Edfu Tapınağı

Edfu Tapınağı, Şahin Başlı Tanrı Horus’a adanmış. İlahi Doğum Evi’nin duvarlarında Tanrıça Hathor ve Tanrı Khnum’un kucağında küçük Horus’un doğumu, doğum ve hamilelikle ilgili tanrıların rölyefleri göze çarpıyor. Salon girişinin iki yanında Tanrı Horus heykelleri görülüyor. Ayrıca gelecekteki hasatları tahmin etmeye yardımcı olmak için Nil’in yüksekliğini ölçmekte kullanılan Nilometre, Horus ve Seth arasındaki savaşı tasvir eden Zafer Geçidi ve Hipostil Salonu ilgi çekiyor.

Edfu Tapınağı

Nil Nehri’nin taşkınları nedeniyle insanlar önce tapınağın içinde yaşam sürmüş, taşkınlar tapınağın üzerini örtünce üzerine evler inşa etmişler.

Fransızlar bölgeye gelince tapınağın üzerindeki evleri yıktı, tapınağı gün yüzüne çıkardı. Tapınak günümüzde Nil taşkınlarından etkilenmeden ülkede en iyi korunan tapınak olma özelliği taşıyor. Ayrıca Mısır tapınakları arasında sadece Edfu Tapınağı’nda kutsal bot bulundu. Bu botla Antik dönemde Mısırlılar tanrı ve tanrıçalarının altın heykellerini taşımışlar. Botun replikası tapınağın içindeki kutsal alanda sergileniyor, orijinali ise Louvre Müzesi’nde.

Edfu Tapınağı’ndaki kutsal bot replikası

Tapınağı korkunç bir kalabalıkla geziyorsunuz. Biz sabah 7.00’de orada olmamıza rağmen çok kalabalıktı. Hatta bazen kalabalık nedeniyle kutsal odaya girmek bile mümkün olmuyor ama biz şanslıydık ve girebildik.

Edfu Tapınağı

Abu Simbel

Assuan’ın güneyindeki Abu Simbel, Assuan valiliğine bağlı. Abu Simbel, II. Ramses ve karısı Nefartari için inşa edilen 2 ana tapınaktan oluşuyor. İktidarını güçlendirmek üzere tarihin ilk yalan medya haberini yazdıran II. Ramses, kaybettiği Kadeş Savaşı’nı hezimete uğramış gibi değil de zafer kazanmış gibi duyurmasının ardından Kadeş Antlaşması şerefine Abu Simbel’deki tapınakları yaptırmış. Bu tapınakların büyük olanı II. Ramses, küçük olanı baş eşi Nefartari için yapılmış.

Great Hall, II. Ramses Tapınağı

Assuan turu yaptıktan sonra Luksor’a doğru yola çıktım. Kestirme dedikleri yola girmiştik ki polis kontrolünde sınıfta kaldık. Şehirlerin giriş çıkışında gümrük polisi gibi dikilen ve seyahat izinlerini kontrol eden bu polislerin neden o yola girmemize izin vermediklerini hâlâ anlayabilmiş değilim.

Otobandan devam etmemize izin verilmeyince köylerin arasından geçerek bol kasisli ve hız limiti düşük bir yoldan Luksor’a gittik. Ben lay lay lom yapmaktan fark etmemiş olsam da güvenlik olayında birşeylerin döndüğü kesin. Bu Mısır enteresan ülke vesselam.