Ukrayna; Doğu Avrupa’da tarihi, doğal güzellikleri ve mimari yapısı ile dikkatleri üzerine toplayan bir ülke. Son yıllarda Avrupalı ve Türk seyahat severlerin sıklıkla ziyaret ettiği Ukrayna’da nüfusun % 70’i şehirlerde yaşıyor. Ana dil Ukraynaca olsa da halkın büyük çoğunluğu Rusça biliyor ve konuşuyor.

Coğrafi konumu gereği karasal bir iklime sahip olan Ukrayna kuşları soğuk, yazları sıcak oluyor. Seyahat için en uygun aylarsa haziran, temmuz ve ağustos ayları. Nisan ve mayıs ayları serin olmakla birlikte ülkeye seyahat edilebilecek aylar arasında sayılabilir. Biz mayıs ayında 30 °C’yi gören şanslılardanız.

Ukrayna harita Kaynak:Wikipedia (Rob984 – Location European nation states.svg, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=34770911)

Ukrayna toprakları Slavlar’a kadar İskitler, Hunlar, Hazar Kağanlığı, Kıpçaklar, Peçenekler, Kumanlar, Oğuzlar, Altınordu Devleti, Osmanlı Devleti’nin hâkimiyeti altında kalmış. Ülke 1941-1942 yıllarında Nazi Almanyası orduları tarafından işgal edildi, SSCB ordularının karşı saldırılarıyla kurtuldu.

1945 yılında Galiçya, Volhinya ve yeni topraklarla sınırları genişleyen ülke, 1954 yılında Kırım’a bağlandı. 1991 yılındaysa SSCB’den ayrılarak bağımsızlık kazandı. Yani henüz çok yeni kurulan bir ülkeden bahsediyoruz.

Yakın tarihe bakarsak; Ukrayna hükûmetinin Ukrayna-Avrupa Birliği Ortaklık Anlaşması’nı imzalamayı reddetmesi, onun yerine Rusya ve Avrasya Ekonomik Birliği ile yakınlaşmayı tercih etmesi, ülkede gerginliğe sebep oldu. 21 Kasım 2013 tarihinde Kiev’deki Bağımsızlık Meydanı’nda Yevromaydan denen bir protesto hareketi başladı. Bu protesto hareketi 23 Şubat 2014’te Onur Devrimi ile sonuçlandı. Rusya yanlısı Cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç görevden alındı. Yerine Batı yanlısı bir hükûmet geldi. Rusya yeni hükûmeti tanımadı ve darbe girişimi olarak nitelendirdi. Yanukoviç, hâlen Ukrayna tarihinin en kötü başkanlarından biri olarak görülüyor ve Rusya’da sürgünde yaşıyor.

Rusya 18 Mart 2014’te Ukrayna’ya bağlı özerk yapı olarak varlığını sürdüren Kırım’ı ihlak etti. Bunu Donbass Savaşı, siber savaş ve siyasi gerilimler izledi. 24 Şubat 2022’de Rusya devlet başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’da özel bir askerî operasyon ilan etti. İşgal her iki taraftan on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlandı ve Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana yaşadığı en büyük mülteci krizine neden oldu. Milyonlarca insan ülkeyi terk etti.

Kiev

Ukrayna’ya vize almak gerekiyor mu?

Ukrayna ve Türkiye vatandaşları artık pasaportsuz yeni çipli kimlik kartlarıyla iki ülke topraklarına giriş, çıkış ve transit geçiş yapabiliyor, 180 gün içinde toplamda 90 güne kadar vizesiz kalabiliyorlar. Ancak Ukrayna’ya pasaportsuz gidenlerin ülkeye girişte daha çok sorgulandığını duydum. Bu nedenle ben pasaportla seyahat ettim.

Ukrayna’ya nasıl gidilir?

İstanbul’dan Zaporizhzhia’ya, İzmir, İstanbul, Ankara, Bodrum’dan Kiev’e, Antalya’dan Lviv’e 2 saat süren direkt uçuşlar var. Ayrıca aktarmalı seferler bulunuyor.

Ukrayna’nın para birimi Grivna (UAD). EUR, USD kuru ülkemizde uçmuş olmasına rağmen UAD’nin değeri hâlâ bizim paramıza göre düşük. O nedenle Avrupa’nın pek çok ülkesine nazaran Ukrayna’yı oldukça hesaplı gezebilirsiniz.

Ukrayna

Kiev

Ukrayna’da taksiler ülkemize nazaran oldukça ucuz. Opera sudan ucuz. Kısacası Ukrayna’da keyifli bir tatilin ücreti oldukça hesaplı.

Gelelim benim Ukrayna macerama: Hiç aklımda yokken sürpriz bir şekilde kendimi Ukrayna yollarında buldum. Nasıl mı?

Sevgili gezgin arkadaşım Sema (Geziyorum öyleyse varım) ailece gidecekleri seyahate eşinin işi nedeniyle katılamayacağını, becerebilirsem eşinin biletinde isim değişikliği yaptırmamı, kızı Çakıl ve onunla birlikte bu geziye katılmamı istedi. Normal şartlarda havayolu şirketlerinin asla böyle birşeyi yapmayacağını biliyordum ama yine de şansımı denedim. Sonuç ne oldu dersiniz? Ukrayna Havayolları sağolsun, olmayacak şeyi oldurdu ve yanacak bilet benim adıma düzenlendi. Biz 3 gezgin böylelikle birlikte yollara dökülmüş olduk. Uçağımız da bizi ilk olarak Kiev’e ulaştırdı. Hemen bir not düşeyim: Ukrayna Havayolları ile uçuyorsanız mutlaka online check-in yapın. Aksi takdirde kontuarda check in yaptırırsanız, ekstra ücret ödemek zorunda kalırsınız.

Ukrayna

Kiev

UEFA Şampiyonlar Ligi Final maçı geldiğimiz dönemde Kiev’de oynandığı için otel fiyatları uçmuş, biz de rotayı öncelikle Lviv’e çevirelim demiştik. Havalimanında danışmaya gidip otobüs terminalinden Lviv’e gideceğimizi söyledik. Biz söyledik söylemesine ama danışmadaki kişi bizi anlamadı. Çünkü İngilizce bilmiyordu. Etrafta dolanıp çaresizce derdimizi anlatmaya çalışırken şansımız yaver gitti ve Türkçe bilen birine rastladık. Bize taksi çağırdı ve şehir merkezindeki otobüs terminaline gittik. Aslında Uber kullanmak her zaman için daha iyi bir alternatifmiş. Bunu da ilerleyen günlerde öğrendik.

Ülkeyle ilk tanıştığımız bu anda kendimizi âdeta zamanda 50-100 sene geriye ışınlanmış hissetmiştik. Bizim Murat 124 benzeri arabalar, Lada Samaralar trafiği doldurmuştu. Sanki birden bire bizim çağımıza veda etmiştik ve tarihin tozlu sayfalarında yerimizi almıştık.

Otobüs terminali olduğunu söyledikleri yerde indiğimizde bizi başka bir mücadele bekliyordu: Terminalin tam yerini bulmak! Oraya sorduk olmadı, buraya sorduk bulamadık. Nihayet tam 1 saat dolandıktan sonra terminale ulaştık.

Ukrayna’da gezilecek yerler listesi

Peki ya şehirler arası otobüslere ne demeli? 50-100 yıl öncesinden kalan otobüslerle 8 saatlik Kiev-Lviv yolculuğu yapacaktık.

Ukrayna

Şimdi Ukrayna gezilecek yerler listesine bir bakalım:

Kiev

Ukrayna’nın başkenti olan Kiev (Ukraynaca Kyiv); Dinyeper Nehri’nin (Dnipro) kenarında, ağaçlarla kaplı tepeler üzerinde kurulan bir şehir. Hemen her yanı parklarla kaplı olan Kiev, bu özelliğinden ötürü “Parklar Şehri” olarak da tanınıyor. Kiev: Aziz Sofya Katedrali ve İlgili Manastır Binaları, Kiev Pechersk Lavra; UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Kiev

Lviv

Lviv, 2. Dünya Savaşı sırasında fazla tahrip olmamış bir şehir. Bu nedenle şehirdeki tarihi binaların büyük bölümü orijinal. L’viv – Tarihi Merkezin Topluluğu, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Şehir ayrıca edebiyat dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil. Şehrin en çok sevdiğim yönüyse keşfedilmeyi bekleyen Lviv konsept kafeleri ve restoranları. Lviv’de dünyanın hiç bir yerinde görmediğim mazoşist bardan tutun da çikolata yapımına tanık olabileceğiz çikolata fabrikasına kadar pek çok ilginç yer var. Bunlara ilaveten, toplam 18 ülkeden geçen ve 13 tanesi Ukrayna (ve bir kısmı Lviv’de olan) Karpatlar ve Avrupa’nın Diğer Bölgelerindeki Antik ve İlkel Kayın Ormanları, UNESCO Dünya Doğa Mirası listesinde bulunuyor. Karpat Bölgesi’nin ahşap Tserkva’ları (ahşap Ortodoks kiliseleri) (Polonya ve Ukrayna – bir kısmı da Lviv’de), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Ukrayna

Lviv

Odessa

Odessa, ülkenin tatil merkezi olarak tanıyor. 19. yüzyılda Rusya İmparatorluğu’nun dördüncü büyük şehri olan Odessa mimarisinde, Rus mimarisinden çok Fransız ve İtalyan mimarisi hâkim. Odessa Tarihi Şehir Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Kent ayrıca edebiyat dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil.

Ukrayna

Odessa

Struve Jeodezik Arkı, Norveç’ten Karadeniz’e kadar 2.820 kilometre uzunluğundaki bir dizi üçgenleme noktası. Bu noktalar Almanya doğumlu Rus bilim adamı Friedrich Georg Wilhelm von Struve tarafından 1816-1855 yılları arasında dünyanın tam boyutunu ve şeklini belirlemek için kurulmuş ve kullanılmış. Struve Jeodezik Ark; UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor, 4 tanesi Ukrayna’da olmak üzere 10 ülkede (Norveç, İsveç, Finlandiya, Rusya, Estonya, Letonya, Litvanya, Belarus, Moldova, Ukrayna) 34 noktayı içeriyor.

Sivastopol

Sivastopol tarihi boyunca önemli bir liman ve deniz üssü olmuş. Buradaki Tauric Chersonese Antik Kenti ve Chora’sı, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Chernivtsi

Chernivtsi, Romanya ve Moldovya sınırında bulunuyor. Buradaki Bukovinian ve Dalmaçyalı Metropolitlerin Konutu, 19. yüzyılın sonlarında Doğu Ortodoks büyükşehir piskoposu için inşa edilmiş. Bukovinian ve Dalmaçyalı Metropolitlerin Konutu, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Ukrayna Mutfağı

Ukrayna mutfağı çok lezzetli ve çeşitli. Bunların içinde borsch çorbası (üzerine krema eklenmiş bir pancar çorbası. Yazın soğuk, kışın sıcak olarak içiliyor. Değişik sebzelerle etsiz olarak, ya da domuz veya tavuk etiyle yapılıyor), vareniky (mantı), pelmeni (Rus mantısı), kotleta po-kyivsky (kievsky-şinitzeli andıran ama içinde taze otlar ve sarımsakla harmanlanmış tereyağ saklayan bir lezzet), sirniki (lor peyniri ile yapılan, pancakeleri andıran Rus kahvaltılığı), zavyvantsi (etin içinin doldurulup rulo olarak yapılması ile oluşuyor), deruny (bu mücverimsi yemek patatesten yapılıyor. Yanına da mutlaka sour cream konuyor), pampushky (yuvarlak hamurların içinin tatlı ile doldurulmasıyla oluşuyor. Üzerine pudra şekeri dökülerek de servis edilebilen tatlı geleneksel olarak gül reçeli ile tatlandırılıyor), strudel (elmalı turta) deneyebilirsiniz. Yerel içkileri arasında Horilka (Ukrayna votkası), Medovukha (bal likörü), Uzvar (kurutulmuş meyvelerden yapılan kompostoya benzeyen bir içecek), Kvas (arpa ve çavdardan yapılan bir içecek) var.

Pelmeni

Menüye dikkat!

Ukrayna’da ister lüks, ister salaş bir restorana oturun, çok fazla fiyat farkı olmadığını göreceksiniz. Yani nerede yemek yerseniz yiyin, Acaba kazıklanacak mıyım? tarzından bir endişe yaşamayacaksınız. Ülkemizdeki ortalama bir restoranın yarı ya da 3’te 1 fiyatına Ukrayna’da ziyafet çekebilirsiniz. Ancak dikkat! Ukrayna’da bazı menülerde et/balık/tavuk fiyatları 100 gr üzerinden yazıyor. İngilizce bilmeyen (ya da çok az bilen) garson sizinle doğru dürüst iletişim kuramayıp 300-400 gr’lık et siparişi yazabiliyor. Siz siz olun, sipariş verirken kaç gr et yiyeceğinizi net bir şekilde söyleyin. Ücretini de ona göre hesaplayın ki sonra fatura geldiğinde şaşkınlık yaşamayın.

Ukrayna çok güzel ve keşfedilmeyi hak eden bir ülke. Keşfetmeniz dileğiyle…