Kiev gezi rehberi

Ukrayna’nın başkenti olan Kiev (Ukraynaca Kyiv), Dinyeper Nehri’nin (Dnipro) kenarında, ağaçlarla kaplı tepeler üzerinde kurulmuş olan bir şehir. Hemen her yanı parklarla kaplı olan kent, bu özelliğinden ötürü Parklar Şehri olarak da tanınıyor.

Kiev hakkında bilgi

Coğrafi konumu gereği karasal bir iklime sahip olan Ukrayna, kuşları soğuk, yazları sıcak oluyor. Seyahat için en uygun aylar ise haziran, temmuz ve ağustos ayları. Nisan ve mayıs ayları serin olmakla birlikte ülkeye seyahat edilebilecek aylar arasında sayılabilir (biz mayıs ayında 30 C’yi gören şanslılardanız 🙂 ).

Ukrayna ve Türkiye vatandaşları, artık pasaportsuz yeni çipli kimlik kartlarıyla iki ülke topraklarına giriş, çıkış ve transit geçiş yapabiliyor ve bu ülkelerde 180 gün içinde toplamda 90 güne kadar vizesiz kalabiliyorlar. (Ancak Ukrayna’ya pasaportsuz gidenlerin ülkeye girişte daha çok sorgulandığını duydum. Bu nedenle ben pasaportla seyahat ettim.)

Ukrayna’nın para birimi Grivna (UAD). EUR, USD kuru ülkemizde uçmuş olmasına rağmen UAD’nin değeri hâlâ bizim paramıza göre düşük. O nedenle Avrupa’nın pek çok ülkesine nazaran Ukrayna’yı oldukça hesaplı gezebilirsiniz.

İster lüks, ister salaş bir restorana oturun, çok fazla fiyat farkı olmadığını göreceksiniz. Yani nerede yemek yerseniz yiyin, acaba kazıklanacak mıyım? tarzından bir endişe yaşamayacaksınız. Ülkemizdeki ortalama bir restoranın yarı ya da 3’te 1 fiyatına Ukrayna’da ziyafet çekebilirsiniz. 

Ukrayna’da taksiler ülkemize nazaran oldukça ucuz. Opera sudan ucuz. Kısacası Ukrayna’da keyifli bir tatilin ücreti oldukça hesaplı.

Gelelim benim Ukrayna macerama: Hiç aklımda yokken sürpriz bir şekilde kendimi Ukrayna yollarında buldum. Nasıl mı?

Sevgili gezgin arkadaşım Sema (Geziyorum öyleyse varım), ailece gelecekleri seyahatte eşinin işi nedeniyle onlara katılamayacağını, becerebilirsem eşinin biletinde isim değişikliği yaptırmamı ve kızı Çakıl ve onunla birlikte bu geziye katılmamı istedi. Normal şartlarda havayolu şirketlerinin asla böyle birşeyi yapmayacağını biliyordum, ama yine de şansımı denedim. Sonuç ne oldu dersiniz? Ukrayna Havayolları sağolsun, olmayacak şeyi oldurdu ve yanacak bilet benim adıma düzenlendi. Biz 3 gezgin, böylelikle birlikte yollara dökülmüş olduk. Uçağımız da bizi ilk olarak Kiev’e ulaştırdı (Hemen bir not düşeyim: Ukrayna Havayolları ile uçuyorsanız mutlaka online check in yapın. Aksi takdirde kontuarda check in yaptırırsanız ekstra ücret ödemek zorunda kalırsınız).

UEFA Şampiyonlar Ligi Final maçı, geldiğimiz dönemde Kiev’de oynandığı için otel fiyatları uçmuş, biz de rotayı öncelikle Lviv’e çevirelim demiştik. Havalimanında danışmaya gidip otobüs terminalinden Lviv’e gideceğimizi söyledik. Biz söyledik söylemesine, ama danışmadaki kişi bizi anlamadı. Çünkü İngilizce bilmiyordu! Etrafta dolanıp çaresizce derdimizi anlatmaya çalışırken şansımız yaver gitti ve Türkçe bilen birine rastladık. Bize taksi çağırdı ve şehir merkezindeki otobüs terminaline gittik (Aslında Uber kullanmak her zaman için daha iyi bir alternatifmiş. Bunu da ilerleyen günlerde öğrendik).

Ülkeyle ilk tanıştığımız bu anda kendimizi adeta zamanda 50-100 sene geriye ışınlanmış hissetmiştik. Bizim Murat 124 benzeri arabalar, Lada Samaralar, trafiği doldurmuştu. Sanki birden bire bizim çağımıza veda etmiştik ve tarihin tozlu sayfalarında yerimizi almıştık.

Otobüs terminali olduğunu söyledikleri yerde indiğimizde bizi başka bir mücadele bekliyordu: Terminalin tam yerini bulmak! Oraya sorduk olmadı, buraya sorduk bulamadık. Nihayet tam 1 saat dolandıktan sonra terminale ulaştık!

Peki ya şehirler arası otobüslere ne demeli? 50-100 yıl öncesinden kalma otobüslerle 8 saatlik Lviv yolculuğu yapacaktık. Anlaşılan uzun ve sabır göstermemiz gereken bir seyahat bizi beklemekteydi.

Neyse, Lviv’i sonraki yazımda detaylı anlatacağım. Biz şimdi yine Ukrayna’ya ve Kiev’e dönelim.

Ukrayna tarihi

Ukrayna toprakları Slavlara kadar İskitler, Hunlar, Hazar Kağanlığı, Kıpçaklar, Peçenekler, Kumanlar, Oğuzlar, Altınordu Devleti, Osmanlı Devleti’nin hakimiyeti altında kalmış. Yakın tarihi incelersek, ülkenin 1941-1942 yıllarında Nazi Almanya’sı orduları tarafından işgal edildiğini, SSCB ordularının karşı saldırıları ile kurtulduğunu görüyoruz. 

1945 yılında Galiçya, Volhinya ve yeni topraklarla sınırları genişleyen ülke, 1954 yılında Kırım ülke topraklarına bağlanmış. 1991 yılında ise SSCB’den ayrılarak bağımsızlık kazanmış. Yani henüz çok yeni kurulan bir ülkeden bahsediyoruz.

Ukrayna mutfağı

Ukrayna mutfağı çok lezzetli ve çeşitli. Bunların içinde borsch çorbası (üzerine krema eklenmiş bir pancar çorbası. Yazın soğuk, kışın sıcak olarak içiliyor. Değişik sebzelerle etsiz olarak, ya da domuz veya tavuk etiyle yapılıyor), vareniky (mantı), pelmeni (Rus mantısı), kotleta po-kyivsky (kievsky-şinitzeli andıran ama içinde taze otlar ve sarımsakla harmanlanmış tereyağ saklayan bir lezzet), sirniki (lor peyniri ile yapılan, pancakeleri andıran Rus kahvaltılığı), zavyvantsi (etin içinin doldurulup rulo olarak yapılması ile oluşuyor), deruny (bu mücverimsi yemek patatesten yapılıyor. Yanına da mutlaka sour cream konuyor), pampushky (yuvarlak hamurların içinin tatlı ile doldurulmasıyla oluşuyor. Üzerine pudra şekeri dökülerek de servis edilebilen tatlı, geleneksel olarak gül reçeli ile tatlandırılıyor), strudel (elmalı turta) deneyebilirsiniz. İçki olarak Horilka (Ukrayna votkası), Medovukha (bal likörü), Uzvar (kurutulmuş meyvelerden yapılan kompostoya benzeyen bir içecek), Kvas (arpa ve çavdardan yapılan bir içecek) içebilirsiniz.

Aman menüye dikkat! Ukrayna’da bazı menülerde et/balık/tavuk fiyatları 100 gr üzerinden yazıyor. İngilizce bilmeyen (ya da çok az bilen) garson, sizle doğru dürüst iletişim kuramayıp 300-400 gr lık et siparişi yazabiliyor. Siz siz olun, sipariş verirken kaç gr et yiyeceğinizi net bir şekilde söyleyin. Ücretini de ona göre hesaplayın ki sonra fatura geldiğinde şaşkınlık yaşamayın.

Kiev’de nerede yemek yenir

Pervak

Yerel giysili garsonların servis yaptığı restoran, hem turistlerin, hem de yerli halkın uğrak yeri. Eğer bir gününüz bile varsa buraya mutlaka gitmenizi öneririm. Ortamı da, servisi de, canlı müziği de, lezzetleri de çok beğeneceksiniz. Ukrayna’da yemek yediğim en güzel restoran burasıydı. O derece yani!

Kiev tarihi

Kentin 482 yılında kurulduğu tahmin ediliyor. Rivayete göre şehir, üç erkek, bir kız kardeş tarafından kurulmuş. Burası 9. yüzyılın ortalarına kadar Hazar Kağanlığı’nın bir parçası olmuş. 860 yılı civarında Viking Kralı tarafından Hazar Kağanlığı’nın elinden alınmış, Kiev Rus Devleti’nin (Kiev Knezliği) başkenti olmuş. Şehir, 1362 yılında Litvanya Grandüklüğü’nün, 1569 yılında Litvanya Grandüklüğü ile Polonya Krallığı’nın oluşturduğu Polonya(Lehistan)-Litvanya Birliği’nin hakimiyetine girmiş. 1654 yılında da Rus Çarlığı’na bağlanmış. 1919 yılında başkent özelliğini kaybetmiş, ancak 1934 yılında Sovyet hakimiyetindeki Ukrayna’nın tekrar başkenti olmuş. 1941-1943 yılları arasında Nazi Almanya’sı orduları tarafından işgal edilmiş.

Kiev gezilecek yerler

Maidan Nezalezhnosti

(Bağımsızlık Meydanı)

Burası şehrin ana meydanı. Aynı zamanda Ukrayna tarihi açısından büyük önem taşıyor. 1991 yılında Ukrayna’nın SSCB’den ayrılmasına yönelik gösteriler ve toplantılar aylarca bu meydanda yapılmış, sonunda Ukrayna SSCB’den ayrılmış. 2004 yılında başkanlık seçimlerinden sonra Ukrayna halkı yine meydanda toplanmış, Turuncu Devrim bu meydanda gerçekleştirilmiş.

Özgürlük Heykeli, Eski Şehir Kapısı, havuzlar ve Globus Alışveriş Merkezi’nin cam kubbeleri, meydana ayrı bir güzellik veriyor. Sanatçıların performansları, geceleri havuzlarda yapılan ışıklı su ve ses gösterileri, meydanı iyice canlandırıyor.

Meydandaki postanenin önünden her gün saat 12.00 ve 16.00’da ücretsiz yürüyüş turları oluyor (Kiev Free Walking Tours). Biz rotası farklı olan iki tura da katıldık. Şehri tanımanız için bu turları kesinlikle öneririm.

Lypky

Burası şehrin aristokrat bölgesi. Buraya Khreschatyk Bulvarı veya Maidan Nezalezhnosti’dan ulaşabilirsiniz.

Mykhaylivska Zolotoverkhyi Monasterya

Altın Kubbeli St. Michael Katedrali ve Manastırı

İlk katedral 1108 yılında yapılmış, 1934-1936 yıllarında diğer bir kilise ile birlikte tümü ile yıkılmış. Ülkenin bağımsızlık kazanmasından sonra 1997-2000 yılları arasında katedral aslına uygun şekilde yeniden inşa edilmiş. Katedral ve Çan Kulesi, altın kubbeleri ile muhteşem bir görünüme sahip.

Sofiysky Sabor

(St. Sophia Katedrali)

Ana gövdesi beyaz, soğan biçimindeki kubbeleri yeşil, merkez kubbesi diğerlerinden daha büyük ve altın renkli olan katedral, UNESCO Dünya Mirası listesinde. İlk katedral 1017-1037 yılları arasında Prens Yaroslav the Wise tarafından Bizans mimarisi tarzında inşa ettirilmiş. İlk inşaatı sırasında fazla büyük olmayan katedral, 1685-1707 yılları arasında Barok tarzında yeniden yapılmış. Daha sonra farklı tarihlerde yapılan eklemelerle büyütülmüş, böylece ilk yapıldığı dönemden farklı bir görünüm kazanmış. Katedral 1934 yılında müzeye dönüştürülmüş. Katedralin içi 11. yüzyıldan kalan muhteşem mozaikler, freskler ve ikonalarla görülmeye değer güzellikte. Ne yazık ki içinde fotoğraf çekmesine izin verilmiyor.

Zoloti Vorota

(Altın Kapı)

Kiev Rus Devleti, Hristiyanlığı kabul ettikten sonra Bizans İmparatorluğu’nun etkisinde kalmış, St. Sophia Katedrali yanında İstanbul’daki Altın Kapı’dan esinlenerek 1037 yılında Yoroslav The Wise tarafından, şehrin ana giriş kapısı ve kale duvarlarının bir parçası olarak, üzerinde bir kilise bulunan Altın Kapı yaptırılmış. Kapı zaman içinde tahrip olmuş, üzeri toprakla örtülmüş. Kapı ve şehir duvarları 1834 yılında yol yapımı sırasında bulunmuş. Günümüzdeki görünümüne ise 1982 yılında kavuşmuş.

Opera Binası

1901 yılında yapılan Fransız Rönesans tarzındaki binanın içi de görülmeye değer güzellikte. Zaten Ukrayna’ya kadar gelmişken burada mutlaka opera ya da bale izlemelisiniz (Kuğu Gölü’nü izlerken tüylerimin ürperdiğini, zerafet ve sanatın muhteşem birleşimini burada seyrettiğim için ne kadar şanslı olduğumu düşündüğümü ve bu olağanüstü tecrübeyi herkese tavsiye ettiğimi söylesem mi?).

St. Andrew Kilisesi

1762 tarihli Barok kilise, ortada büyük, onun çevresindeki 4 küçük yeşil yaldızlı kubbeleri ile son derece göz alıcı. Merdivenlerle kiliseye çıktığınızda terastan Podil’in binaları, nehir, köprü, karşı kıyılar çok güzel görünüyor.

Dinyeper (Dnipro) Nehri

Tepedeki Altın Kubbeli St. Michael Katedrali ve Poshtova Meydanı arasında funikulara (Oyhe kynep) çalışıyor.

Poshtova Meydanı’na indiğinizde meydanın yakınındaki iskeleden kalkan teknelerle kısa bir nehir turu yapabilir, bu güzel şehrin bir bölümünü nehirden seyredebilirsiniz. Ancak bana sorarsanız bu tur için çok da “olmazsa olmaz” diyemeyeceğim. Nerde bizim Boğaz turları, ya da Romantik Ren boyunca yaptığım nehir turu?

Kyievo Pecherska Lavra

UNESCO Dünya Mirası listesindeki merkez, Doğu Ortodoks Hristiyanlığının kutsal yerlerinden biri. Pecherska (mağara), Lavra (Doğu Ortodoks Hristiyanlığında üst düzey erkek manastırları) anlamına geliyor.

Bölge, hem Doğu Ortodoksların kutsal mekanı, hem de tüm turistlerin ilgiyle ziyaret ettikleri bir yer. Bana sorarsanız Kiev’in en ilginç yeri de burası. Bütün bir gününüzü ayırmanızı ve altın renkli kubbeli kiliseleri doya doya gezmenizi öneririm.

Buraya giderken dini bir bölgeye gittiğinizi dikkate alarak uygun şekilde giyinin. Kadınların eşarp ile başını örtmesi, ayrıca pantolon değil, uzun etek giymeleri gerekiyor. Yoksa bizim gibi oradan ödünç alacağınız örtülerle kapanmak zorunda kalacaksınız.

Kyievo Pecherska Lavra, çok büyük bir alanı kaplıyor. Kompleks içinde çan kuleleri, katedral, yeraltı mağaraları, manastır, müzeler ve diğer dini binalar bulunuyor. Geçmişi 1051 yılına dayanan Kyievo Pecherska Lavra içindeki yapıların her biri farklı tarihlerde yapılmış ve restore edilmiş.

Kyievo Pecherska Lavra, coğrafi konumlarına göre Üst Lavra ve Alt Lavra olmak üzere ikiye ayrılıyor. Üst ve Alt Lavra’nın giriş kapıları ayrı, ancak bir ara kapı ile birbirine bağlanıyorlar. Üst Lavra devlete ait olduğu için ücretli, Alt Lavra Ortodoks Kilisesi’ne ait olduğu için ücretsiz.

Üst Lavra’ya Trinity Gate Church altındaki kapıdan giriş yapabilirsiniz. Bu kilise ilk olarak 12. yüzyılda yapılmış, 18. yüzyılda yeniden inşa edilmiş. 96.5 metre yüksekliğinde, 1731-1744 yılları arasında inşa edilen görkemli Çan Kulesi, meydanın başında yer alıyor. 176 basamaklı Çan Kulesi’nin tepesine çıkarsanız karşısındaki katedralin altın renkli kubbelerini ve şehri kuşbaşı seyredebilirsiniz.

Meydanın ortasındaki görkemli yapı, 7 altın renkli kubbeli Dormition Katedrali. Katedral, 2. Dünya Savaşı’nda yıkılmış ve sonra yeniden inşa edilmiş. 2.000’den fazla değerli replika bulunduğu belirtilen katedralin içini ziyaret edebilirsiniz.

Üst Lavra’da çok sayıda kilise ve müze yer alıyor. Burada mutlaka görmeniz gereken bir yer de Microminyatür Müzesi. Mykola Syadristy, dünyada tek olan bu ilginç müzenin kurucusu ve buradaki tüm eserlerin yaratıcısı. Müzede camekanlar içinde sergilenen ve ancak mercek yardımıyla görülebilen eserlerin her biri ayrı bir teknikle yapılmış. Bu mikro eserlerin büyük bölümü Guinness Rekorlar Kitabı‘na girmiş. Müzedeki birbirinden ilginç eserler arasında toplu iğnenin başındaki satranç takımı, tek bir saç teli içindeki gül, dünyanın en küçük saati, iğne deliğindeki piramitler gibi nasıl yapıldığına akıl erdiremediğiniz, çıplak gözle görülemeyen muhteşem eserler sayılabilir.

Alt Lavra içindeki mağaralara 1700 yılı yapımı Church of the Raising of the Cross içinden girebilirsiniz. Mağaranın içindeki tünelde yürüyebilmeniz için küçük bir ücret ödeyerek mum satın almanız gerekiyor. Mumla yolunuzu aydınlatıyorsunuz. Tünel, sadece tek kişinin geçebileceği kadar dar ve alçak tavanlı. Bu nedenle içine girdiğiniz zaman arkadan gelenler nedeniyle geri dönmeniz söz konusu değil. 

Tünelin içinde ilerken kulağınıza ara ara ayin sesleri geliyor. Mumyalanmış rahiplerin üstleri örtülü, sadece parmakları görülen cesetleri, camekanlar içinde tünelin nişlerinde yer alıyor. Tünel kalabalık değilse istediğiniz kadar kalarak bu cesetlere bakabiliyorsunuz.

Alt Lavra’daki diğer mağaraya Church of Conception of St. Ann içinden giriliyor. Buradaki mağarada da 3 yeraltı kilisesi var.

History of the Great Patriotik War 1941-1945

(2. Dünya Savaşı Müzesi)

Müze, 1981 yılında 2. Dünya Savaşı’nda ölenlerin anısına yapılmış. Çok geniş bir alana yayılan müze, açık ve kapalı bölümlerden oluşuyor.

Açık bölümde savaşta kullanılan tanklar, toplar, helikopterler, 2. Dünya Savaşı’nda ölenlerin anısına yanan sönmeyen ateş ve Nazi faşizmine karşı halkın mücadelesini anlatan çeşitli savaş heykelleri yer alıyor. En büyük heykel ise şehrin birçok yerinden görülen, 62 metre yüksekliğindeki, elinde büyük bir kılıç ve kalkan tutan Vatan Ana (Rodina Mat-Motherland) olarak adlandırılan kadın heykeli.

Müzenin kapalı bölümü, Vatan Ana Heykeli’nin altında yer alıyor. Burada 2. Dünya Savaşı ile ilgili belgeler, resimler, giysiler, silahlar, işkence aletleri, savaş ile ilgili her şey, savaşın neden olduğu acıları size hissettirecek şekilde sergileniyor. Özellikle de giyotin, kemik öğütme makinesi, insan derisinden yapılmış sabun ve eldivenleri gördükten sonra müzeden midenize saplanmış bir ağrıyla ayrılıyorsunuz. Bu müze kuşkusuz şehir gezisinde sizi en çok üzecek, ama en çok düşünceye sevk edecek yer.

Mariinsky Park

1874 yılında kurulan ve kentin en güzel yeşil alanlarından birisi olan parkın içinde Mariinsky Sarayı da yer alıyor. Ünlü mimar Francesco Bartolomeo Rastrelli imzalı saray, 1744-1752 yılları arasında Rus İmparatoriçesi Elizaveta Petrovna tarafından yaptırılmış.

House With Chimaeras

(Gorodetsky Evi)

1901-1903 yılları arasında Mimar Vladislav Gorodetsky tarafından inşa edilen yapının üzerinde pek çok sıra dışı heykel var.

Pyrohiv

(Pirigovo Açık Hava Müzesi)

150 hektarlık alana kurulu olan Pirogovo Açık Hava Müzesi, Ukrayna’nın farklı bölgelerinin isimlerini taşıyan ve o bölgeye özgü evlerin, ağaç ve bitkilerin bulunduğu bölümlerden oluşuyor. Tarihi köy evleri, ahşap kiliseleri, yel değirmenleri ile Prigovo sizi Ukrayna tarihinde yolculuğa çıkarıyor. 16 ve 17. yüzyıllar arasında Ukrayna yaşamının canlandırıldığı tarihi bir atmosfere sahip olan Pirogovo Müzesi’nde, ünlü Ukraynalı şair ve yazar Taras Şevçenko’nun evinin bir kopyası da var.

Burası şehrin bayağı dışında. Bana sorarsanız Lviv’deki folk müzesi kadar da ilginç değil. Eğer ekstra vaktiniz varsa gitmeyi düşünebilirsiniz. Yoksa zaten şehir merkezinde yapacak çok şey var.

Chernobyl

Şehrin 140 kilometre güneyinde bulunan Çernobil Nükleer Santralı’nda, 26 Nisan 1986’da yaşanan felaketin inanılmaz yüzünü görüyorsunuz. Yapılan bir deney sırasında meydana gelen patlamaların yaklaşık 150.000 kişinin hayatına mal olduğunu ve yüzbinlerce kişiyi de farklı şekillerde etkilediğini yakından hissediyorsunuz. Müzedeki belgeler, gazete haberleri, mektuplar, fotoğraflar, korkunç kazanın bilançosunu ve yaşanan acıları gözler önüne seriyor. Bu felaketin etkilerinin ise ne yazık ki daha 100.000 yıl daha devam edeceği tahmin ediliyor.

Eğer Çernobil’i gezmeyi düşünüyorsanız, en az 1 hafta öncesinden Viator sitesinden turu ayarlamalısınız. Bunu bilmediğim için ben maalesef bu tura katılamadım. Çok talep olduğundan yer kalmamıştı. Gidemediğime çok üzüldüm, ama kader utansın.

Kiev, Ukrayna gezisinde başlangıç olmayı hak eden bir şehir. Yokuşlar ardında sizi bekleyen sürprizler, Dinyeper Nehri boyunca yapacağınız tekne turu ve de Özgürlük Meydanı’nda coşkuyla izleyeceğiniz ışıklı ve müzikli su gösterileri, size bu kenti sevdirecek.