Bhaktapur (Bhādgaon) Gezi Rehberi

Nepal turu yaparken ilk olarak Kathmandu Vadisi ya da diğer adıyla Tanrı ve Tanrıçalar Vadisi’ne gelmenizi öneririm. Neden mi? Çünkü burası yüzlerce yıllık kültür ve gelenekleri yaşatan anıtlara, Budizm ve Hinduizm’e ait Hac mekânlarına ev sahipliği yapıyor. Ayrıca UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Bu nedenle bu yazımda da vadiyi detaylı anlatacağım ve vadiyi oluşturan şehir krallıklarından biri olan Bhaktapur (Bhādgaon) hakkında bilgiler vereceğim.

Taumadhi Meydanı

570 km² alana yayılan Katmandu Vadisi, deniz seviyesinden 1.400 metre yüksekte yer alıyor. Ayrıca vadiden Bagmati Nehri geçiyor. Hele bir de etrafını çeviren heybetli sıradağlar yok mu, işte onlar burayı iyice güzelleştiriyor. Mesela Shivapuri (2.732 metre), Phulchowki (2.762 metre), Nagarjun (2.128 metre), Champadevi (2.278 metre), Chandragiri (2.551 metre) yüksekliğe sahip.

Bhaktapur sokakları

Bugünkü Kathmandu Vadisi’ni oluşturan bölgede 15. yüzyılda bağımsız şehir krallıkları varmış. Ancak şehir krallıkları arasındaki savaşlar yüzyıllarca sürmüş. Küçücük alanda kıyasıya kavga olmuş. Sonuç olarak Gurkalar’ın Şah ailesinin üyesi Prithvi Nārāyaṇ Shah, 1769 yılında 3 Malla şehir krallığı olan Kāthmāndu, Pātan (Lalitpur), Bhaktapur’u (Bhādgaon) ele geçirmiş. Ondan sonra bir çatı altında Nepal’i kurmuş, başkenti de Kāthmāndu ilan etmiş.

Taumadhi Meydanı

Bhaktapur’da gezilecek yerler listesi

UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki Katmandu Vadisi kategorisi içinde 7 farklı anıt bölge var:

• 3 Meydan (Pātan, Bhaktapur ve Kāthmāndu’nun Durbar Meydanları)
• 2 Budist stupa (Swayambhunath ve Boudhanath)
• 2 Hindu tapınağı (Pashupatinath ve Changu Narayan)

Her şeyden önce listedeki 3 kraliyet Durbar Meydanı’nı önce Malla Hanedanlığı, Nepal‘in birleşmesinden sonra da Shah Hanedanlığı ve Rana Hanedanlığı kullanmış. Ayrıca listedeki 2 Budist stupa; Swayambhunath ülkenin en eski, Boudhanath ise ülkenin en büyük Budist stupası olmuş. Benzer şekilde listedeki 2 Hindu tapınağı; Changu Narayan ülkenin en eski, Pashupatinath ise ülkenin en büyük Hindu tapınak kompleksi olmuş.

Durbar Meydanı – Kral Bhupatindra Malla

Mesela Bhaktapur’a bir göz atalım… Bhaktapur (Bhādgaon), Katmandu’nun 12 km doğusunda, Çin sınırına giden Arniko Otoyolu üzerinde yer alıyor. Herşeyden önce tuğla döşeli yolları, kırmızı tuğlalı evleri, Orta Çağ yaşam tarzıyla otantik atmosferini koruyor. Ayrıca çanak çömlekçiliği ve ahşap işlemeleriyle ünlü.

Kāthmāndu ve Pātan’da ana meydan olarak sadece Durbar Meydanı varken Bhaktapur’ta Durbar, Taumadhi, Dattatraya olmak üzere 3 ana meydan var. Mesela Durbar Meydanı, Taumadhi Meydanı, Dattatraya Meydanı, Changu Narayan Tapınağı, Golden Gate, Nyatapola Tapınağı, Bhairabnath Tapınağı şehirde ziyaret etmeniz gereken en önemli yerler arasında yer alıyor.

Durbar Meydanı

Ayrıca Bhaktapur’daki Pashupatinath Tapınağı, Dattatraya Tapınağı, Laxminarayan Tapınağı, Guthi Chhen, Wakupati Narayan Tapınağı’nda erotik oyma figürler dikkat çekiyor.

Nepal’de neredeyse tüm meydanlara giriş ücreti var. Sonuç olarak alınan ücret boşa gitmiyor. 2015 yılında yaşanan 8,1 Mw şiddetindeki depremde yıkılan ve hasar gören binalar, bu katkı sayesinde artık eski görkemine kavuşuyor.

Dattatraya Meydanı

Burası Bhaktapur şehrinin antik meydanlarından biri. Zira ismini de meydanda bulunan tapınak vermiş.

Bhaktapur (Bhādgaon) – Dattatraya Meydanı

Dattatraya Tapınağı

Tek bir ağacın gövdesinden yapılan tapınak; Hindu tanrıları Brahma, Vishnu ve Shiva’nın 3 başlı birleşimine adanmış. Oysaki bana sorsanız, hiç böyle bir detayın dikkatimi çekmediğini söyleyebilirim.

Arkadaşlarım Seran Ergir MacMillan ve John MacMillan ile Dattatraya Tapınağı’ndayız

Bhimsen Tapınağı

Ticaret Tanrısı Bhimsen’e adanan Bhimsen Tapınağı, önemli tapınaklar arasında yer alıyor.

Bhimsen Tapınağı

Taumadhi Meydanı

Burası antik meydanlardan biri. Ayrıca Shiddhilaxmi (Nyatapola) ve Bhairavanath tapınaklarına ev sahipliği yapıyor.

Bhaktapur (Bhādgaon) – Taumadhi Meydanı

Nyatapola Tapınağı

Nepal’in en yüksek tapınağı olan Nyatapola Tapınağı’nın kelime anlamı da “beş katlı”. Ayrıca tapınağa çıkan basamakların iki yanında tanrıların ve efsanevi canavarların taş heykelleri var.

Nyātāpola Tapınağı

Bhairavnath Tapınağı

Bhairon (Bhairavnath veya Bhaironnath) Tapınağı, Terör Tanrısı Bhairav’a adanmış. Bunu nereden mi anlıyoruz? Mesela 3 katlı tapınağın iç kutsal alanında sadece Bhairav’ın başı var. Burada hemen bir efsaneye atıfta bulunayım. Çünkü efsaneye göre Bhairav’ın kafası, onu Bhaktapur’da tutmak isteyen bir Tantrik uzman tarafından kesilmiş!

Bhairavnath Tapınağı

Durbar Meydanı

Meydan, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki Kathmandu Vadisi’nin anıt bölgelerinden biri. Neden mi önemli? Çünkü olağanüstü yapılara ev sahipliği yapıyor. Ayrıca Malla Hanedanlığı’nın görkemli günlerini de yansıtıyor.

Durbar Meydanı

55 Pencereli Saray

Kral Bhupatindra Malla, 55 Pencereli Saray’ı 18. yüzyılda yaptırmış.

55 Pencereli Saray

Sarayın içindeki Taleju Bhawani Tapınağı oldukça önemli. Bu nedenle Altın Kapı da bu tapınağa adanmış.

Altın Kapı – Swarnadwar

Bhandarkhal Chowk içindeki Bhanda Pukhu

Ulusal Sanat Müzesi

Müzede Budizm’den büyük ölçüde etkilenen eserler var. Sonuç olarak bu eserlerin içinde resimler ve duvar resimleri göz kamaştırıyor.

Ulusal Sanat Müzesi

Badrinath Tapınağı

Tapınak Nepal’in geleneksel çatı kaplama stiline uygun yapılmış. Başka bir deyişle diğer tapınaklardan farklı bir mimariye sahip.

Solda Badrinath Tapınağı

Vatsala Durga Tapınağı

Jitamitra Malla bu tapınağı 1696 yılında Sikhara tarzında yapmış. Her tapınak farklı güzel. Ancak bu tapınak da rengi ve tarzıyla dikkat çekiyor.

Solda Kral Bhupatindra Malla Sütunu – Sağda Vatsala Durga Tapınağı

Pashupatinath Tapınağı (Yakshyeshwor Tapınağı)

Kral Yakshya Malla, Yakshyeshwor Tapınağı’nı 1475 yılında yapmış. Neden mi önemli? Mesela tapınağın 24 ahşap payandasının tamamında farklı Shiva ve Shakti görüntüleri var. Ayrıca erotik oyma figürleri de dikkat çekiyor.

Changu Narayan Tapınağı

Nepal’deki en önemli Vishnu tapınaklarından biri olan tapınak, ülkenin en eski Hindu tapınağı. Herşeyden önce UNESCO Dünya Kültür Mirası listesindeki Kathmandu Vadisi’nin anıt bölgelerinden biri. Licchavi dönemine tarihli. Ayrıca zarif ahşap ve taş oymalarla süslü.

Siddha Pokhari

Geçmişi Lichhavi dönemine kadar uzanan Siddha Pokhari, halka açık bir su deposu. Ayrıca çevreleyen duvarlarında Hindu ve Budist tanrılarının resimleri var.

Thimi

Thimi, Katmandu’nun yaklaşık 8 km doğusunda, Bhaktapur yolunda bir Newar kasabası. Burada halk çoğunlukla çömlek işi yapıyor.

Surya Binayak

Hindu Tanrısı Ganesh’e adanan Surya Binayak, önemli bir tapınak. Zira Ganesh, bilgi ve hikmetin temsilcisi.

Nepal turu mu yapıyorsunuz? O zaman önce Kathmandu Vadisi’ni ve Bhaktapur şehrini ziyaret edin. Böylece ülkenin kültürünü doya doya yaşarsınız.

Keşfetmeniz dileğiyle…