Budapeşte – Tuna’nın İncisi

Macaristan’ın başkenti Budapeşte, eşsiz güzellikte bir şehir. Aynı zamanda Orta Avrupa turlarının da gözbebeği. Tuna Nehri’nin iki yakasındaki Budin (Buda) ve Peşte şehirleri, 17 Kasım 1873 yılında Chain Köprüsü’nün inşa edilmesiyle birbirine bağlanmış. Şehrin adı da Budapeşte olmuş. Buda şehrin eski ve daha soylu kısmıyken Peşte nispeten modern yüzü hâline gelmiş. Şehri oluşturan bir de Obuda bölgesi var ki o da Roma döneminden kalma en eski yerleşim yeri. Budapeşte (Tuna Nehri çevresi, Budin Kalesi, Andrássy Bulvarı dâhil), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Budapeşte ayrıca tasarım dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil.

Macaristan’ın tarihi çok eskilere dayanıyor. Coğrafi konumu nedeniyle sürekli istilalarla karşılaşan topraklarda 10. yüzyılda Macar kabileler göçebe hayattan yerleşik hayata geçmişler. Istvan, Macarlar adına M.S 1000 yılında Hristiyanlığı kabul etmiş ve Macar Krallığı’nı kurmuş.

Budapeşte’de gezilecek yerler listesi

Buraya hem Orta Avrupa turu hem de genç gezginlerle yaptığım otobüsle Avrupa turu sırasında geldim. 11.000 km’lik otobüsle Avrupa turunda buraya vardık varmasına da gece otelde konaklama olmadığından ve tüm geceyi otobüste yarı uyur, yarı uyanık hâlde geçirdiğimden hafiften sersem gibiyim. Kendimi değişik şekillere sokup uyuma çalışmalarım çok da işe yaramadı. Ancak sabah olduğunda içtiğim kahve sayesinde yarı açık olan gözlerim neyse ki faltaşı gibi açıldılar.

Budapeşte ve Bács-Kiskun bölgelerindeki Ödön Lechner’in bağımsız modern öncesi mimarisi, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde bulunuyor.

Şimdi gelin, Budapeşte gezilecek yerler listesine bir bakalım.

Szechenyi Lanchid (Zincirli Köprü)

Szechenyi Lanchid (Zincirli Köprü), II. Dünya Savaşı’nda yıkılmış. 1949’da aslına uygun olarak tekrar inşa edilmiş. Köprüler şehrinin bu en güzel köprüsü, 1852’de eklenen aslanlar nedeniyle Aslanlı Köprü olarak da biliniyor.

Zincirli Köprü (Szechenyi Lanchid)

Buda Kalesi

Buda Kalesi, şehrin Buda tarafındaki tepede yer alıyor. Kalenin içinde Budapeşte Tarih Müzesi, Macaristan Ulusal Galerisi ve Milli Kütüphane var.

Buda Kalesi

Matyas Kilisesi ve Balıkçı Tabyası

Buda Kalesi’nin önündeki Kutsal Teslis Meydanı’nda (Szentharomsag Ter) 13. yüzyılda inşa edilen Matyas Kilisesi (Matyas Templom) ve Macar göçmen çadırlarına benzeyen konik çatıları olan Balıkçı Tabyası (Halaszbastya) var.

Matyas Kilisesi

Gellert Tepesi (Gellert Heg) ve Özgürlük Anıtı

Kenti Gellert Tepesi’nden kuşbakışı izleyebiliyorsunuz. 1945’te kenti Naziler’in işgalinden kurtaran Sovyet ordusu anısına dikilen Özgürlük Heykeli Citadelle (Felszabadulası Emlekmü) de bu tepede yer alıyor.

Gellert Tepesi (Gellert Heg)’nden manzara

Orszaghaz (Parlamento Binası)

Tuna Nehri kenarında yer alan ve Budapeşte’nin simgesi hâline gelen Orszaghaz (Parlamento Binası)’nın 365 kulesi, 27 kapısı var.

Parlamento Binası

Hösök Tere (Kahramanlar Meydanı)

Hösök Tere (Kahramanlar Meydanı), Rus işgaline karşı halkın direncini kırmayı amaçlayan Rus ordusunun tüm evlerden topladığı 17.000 genci 2 gün içinde öldürmesinin anısına yapılmış. Meydanda Bin Yıl Anıtı (Millniumi Emlekmü) ve Başmelek Cebrail Kolonu var. Başmelek Cebrail Kolonu, Cebrail’in Macarların Hristiyan olacağını müjdelediğini göstermek için yapılmış. Kahramanlar Meydanı’nın iki yanında Güzel Sanatlar Müzesi (Szepmüveszeti Muzeum) ve Sanat Sarayı (Mucsarnok) yer alıyor. Meydanın arkasındaysa halkın uğrak yeri Kent Park (Varosliget) var. Parkın kenarında Avrupa’nın en büyük sabit Hayvanat Bahçesi, Büyük Sirk, Eğlence Parkı ve Vajdahunyad Kalesi yer alıyor.

Hösök Tere (Kahramanlar Meydanı)

Városliget Şehir Parkı

Huzurlu bir kaçış noktası olan Városliget Şehir Parkı; içinde Budapeşte Hayvanat Bahçesi, küçük bir tema parkı, Széchenyi termal banyosu ve Vajdahunyad Kalesi’ne ev sahipliği yapıyor.

Vajdahunyad Kalesi, Şehir Parkı’nda göl kenarında yer alıyor

Széchenyi Termal Banyoları

Burası bir termal bölge. Buda Termal Karst Sisteminin Mağaraları, UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici listesinde bulunuyor.

Eğer termal sulara girmek isterseniz, Şehir Parkı’nın yanındaki Széchenyi Termal Banyoları’nın içinde 15 kapalı, 3 açık kaplıca havuzu var. Avrupa’nın bu en büyük hamamları, yorgunluk atmak için ideal.

Szechenyi Termal Banyoları

St Istvan Bazilikası

St Istvan Bazilikası’nın içinde Macar Kralı Istvan’ın mumyalanan eli sergileniyor. Bazilika, 2 kulesi ve yeşil kubbesiyle şehrin birçok yerinden görünüyor.

Budapeşte – St. Stephen’s Basilica (Szent Istvan Bazilika)

Magyar Nemzeti Muzeum (Macaristan Ulusal Müzesi)

Magyar Nemzeti Muzeum (Macaristan Ulusal Müzesi)’nde Macar tarihine ait pek çok eser sergileniyor.

Magyar Nemzeti Muzeum (Macaristan Ulusal Müzesi) Kaynak:Wikipedia (By EtelkaCsilla – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=28660344)

Güzel Sanatlar Müzesi (Szépművészeti Múzeum)

Güzel Sanatlar Müzesi (Szépművészeti Múzeum), adı üzerinde bir sanat müzesi. 1900-1906 yılları arasında mimar Albert Schickedanz ve Fülöp Herzog’un planlarıyla inşa edilmiş.

Güzel Sanatlar Müzesi (Szépművészeti Múzeum)

Gül Baba Türbesi

Gül Baba Türbesi, Kanuni Sultan Süleyman’ın Budapeşte kuşatması sırasında bölgeye giden Gül Baba’nın ebedi istirahatgâhı. Gül Baba o dönemlerde yöre halkı tarafından çok sevilmiş. Türbesi de o günlerin anısına hâlâ ayakta duruyor.

Gül Baba Türbesi Kaynak:Wikipedia (By Dominik.Tefert at German Wikipedia – Self-photographed (Original text: selbst fotografiert), Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11657238)

Büyük Kapalı Pazar

Özgürlük Köprüsü’nün Peşte tarafında yer alan 3 katlı pazar yerinde 180 ayrı mutfaktan gurme lezzetler tatmak mümkün.

Great Market Hall (Büyük Kapalı Pazar)

Margit Adası (Margaret Adası)

Macar Kralı IV. Bela, 2 çocuğunu Tatar işgalinde kaybetmiş. Bunun üzerine doğacak ilk bebeğini tanrıya kurban edeceğine yemin etmiş. Ancak doğan bebeğini öldürmeye kıyamamış ve bu adaya getirerek her türlü kötülükten korumuş. Adada yaşamını sürdüren Prenses Margaret 28 yaşında veremden ölmüş. Adada Prenses Margaret adına bir de manastır var.

Margit Adası (Margaret Adası) Kaynak:Wikipedia (By Civertan – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6721049)

Macaristan Devlet Opera Binası

Dünyanın en iyi akustiğe sahip yapılarından biri olan Macaristan Devlet Opera Binası’nın yapımına Avusturya-Macaristan İmparatoru Franz Joseph tarafından 1875’de başlamış, 1884’te halka açılmış. Bina günde 3 kez gruplar hâlinde geziliyor.

Vaci Utca

Şehirde alışveriş denince ilk akla gelen yer trafiğe kapalı olan caddesi Vaci Utca. Cadde özellikle de gece ışıklarında ışıl ışıl oluyor.

Budapeşte – Vaci Utca

Andrássy Bulvarı

Kentin ikinci önemli caddesi olan Andrássy Bulvarı üzerinde Opera Binası (Magyar Allami Operahaz) ve bütün ünlü markaların mağazaları var. Konakladığımız Golden Park Hotels’den çıkınca bu cadde üzerinden yürüyüp yarım saat içinde Tuna Nehri’ne varıyorduk.

Andrássy Bulvarı Kaynak:Wikipedia (By Civertan – Own work, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6721014)

Tuna Nehri’ne vardıktan sonra tavsiye edilen bot restoranı Spoon’da akşam yemeği yedik. Macarlar’ın ünlü çorbası gulyas eşliğinde yediğimiz leziz Macar usulu galuska felfüjt (soslu dana eti), Tuna Nehri manzarasında dinlediğimiz canlı piyano resitaliyle birleşip bize kenti fazlasıyla sevdirmişti. Ancak ambiansı güzel olan bu restoranının fiyatlarının da o oranda yüksek olduğunu bilerek gitmekte fayda var.

Tuna Nehri kenarında László Marton tarafından yapılan Küçük Prenses (Kiskirálylány) Heykeli

Tuna Nehri kenarında, Peşte tarafında, Almanlar’dan kaçan Yahudiler’in ayakkabılarının sergilendiği bir yer var. Yahudiler burada ayakkabılarını çıkarıp Tuna Nehri’ne atlayarak kaçmaya çalışmışlar. Buraya hâlâ onların anısına çiçekler bırakılıyor, mumlar yakılıyor. Bu etkileyici yerde o korkunç soykırım günlerini düşünüp hüzünlenmemek elde değil. Güzelim dünyamızın diktatörlerin hırsı uğruna savaşlara sürüklenmesini ve masum insanların katledilmesi ise insanlık ayıplarından ve utançlarından birisi olarak kalacak.

Budapeşte – Danube Bank, Tuna Nehri kenarında Yahudiler’in ayakkabıları sergileniyor

Macaristan’a gelmeden önce bu ülke hakkında bilmediğim çok şey vardı. Şimdi bunları öğrendiğime göre sizinle paylaşabilirim:

• İlk Macar üniversitesi olan Peç Üniversitesi 1367 yılında kurulmuş.
• Macarlar 16 Nobel ödülü almış.
• Günlük hayatımızdaki pek çok teknolojinin mucidi Macarlar. Bu teknolojilerin içinde arasında buzdolabı, holografi, telefon santrali, helikopter, sesli film, film kayıt aleti, renkli TV, plazma TV, TV istasyonu, tükenmez kalem, dinamo, elektrik motoru, emniyet kemeri, körüklü otobüs, morfin, ilk ay aracı Lunar, kibrit, cam beton, telefon santrali, VW kaplumbağa modelinin dizaynı sayılabilir.

Macaristan, yapılan halk oylaması sonucunda EURO yerine kendi para birimi olan HUF’i (forint) kullanmayı seçti. Ancak kur farkına dikkat etmenizde fayda var! Döviz bürolarında 1 € = 310 HUF’ye bozdurulurken, restoranlarda veya alışveriş yerlerinde bu kur oranı 1 € = 260 HUF’a kadar düşebiliyor.

Budapeşte’de yapmadan dönme!

Bunları yapmadan Budapeşte’den ayrılmayın’

• Tuna Nehri’nde tekne gezintisi yap

Ah o Tuna’nın güzelliği yok mu! Ne desem, ne anlatsam boş. Kendi gözlerinizle gördüğünüzde ne demek istediğimi anlayacaksınız.

Tuna Nehri’nde tekne gezintisi

Burada hemen Tuna Nehri turlarının, dünyanın en güzel nehir turlarından biri olduğunu da söyleyeyim. İsmini Roma Nehir Tanrısı Danuibius ya da Danube’den alan Danube Nehri (Tuna Nehri), Avrupa’dan 10 ülkeden geçerek dünyada en fazla ülkeden geçen nehir olma konusunda bir rekor kırıyor.

• Vaci Utca (Vaci Caddesi)’nde kentin havasını solu

Eğer İstiklal Caddesi havası almak istiyorsanız, kentin en hareketli caddesi Vaci Utca’ya gelmelisiniz.

Vaci Utca Kaynak:Wikipedia (By xorge – Budapest (428), CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=67485700)

• Cafe Gerbeaud ve Cafe New York (New York Kafehaz)’da kahve içerek Macar tatlıları ye

Bu 2 kafe de Budapeşte’ye gelindiğinde atlanmaması gereken kafeler olarak sayılıyor. Hele New York Cafe, dünyanın en güzel kafesi olarak anılıyor. Burası 9. yüzyıl aristokrasisinin ve yazarlarının buluşma mekânı. Yüksek tavandaki süslemeleri, freskleri, varakları seyrederken kendinizden geçiyorsunuz. Bir dedikodu: Kafenin sahibi romanlarını kaleme alan yazarlara büyük indirim yapar, bunun acısını da paralı müşterilerinden çıkarırmış.

Cafe New York

• Bira bisikletiyle şehir turu yap

9 kişi kapasiteli bira bisikleti kiralayıp şehrin tarihi sokaklarında gezinebilirsiniz.

Budapeşte’de yapmadan dönme!

• Çigan gecesi yaşa

Kentin ziyareti Çigan eğlencesi olmadan eksik kalır. Çigan orkestrasının müzikleri eşliğinde Çigan danslarını izlemek ve de bu dansın bir parçası olmak, unutulmaz bir deneyim.

• Ruin Pub’lara git

Avlu Bar olarak Türkçeleştirilebilecek olan bu barlar, kullanılamaz durumdaki eski binaların avlularının sıra dışı bir konseptle bara çevrilmiş hâlleri. Kente gelince buranın kendine has yüzünü görmeden dönmemelisiniz.

Budapeşte’nin Ruin Bar’ları Kaynak:Wikipedia (By JoshuaCrawford – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=63215312)

• Şehir dışına çıkıp Estergon, Visegrad, Szentendre gezisi yap

Şehir dışındaki Estergon, Visegrad, Szentendre gezileri; Budapeşte turunu zenginleştiriyor.

Szentendre

Estergon

• Sıra dışı güzellikteki otel Párisi Udvar Hotel Budapest’i gör

Párisi Udvar Hotel Budapest, Art Nouveau stili ve sıra dışı dokunuşlarıyla çok özel bir otel. Konaklamak için bütçenizi aşsa bile kahve içmek için mutlaka uğramalısınız.

Párisi Udvar Hotel Budapest Kaynak:Wikipedia (Készítette: Kontiki – Indafotó, CC BY-SA 2.5 hu, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=16791172)

Budapeşte tahminimin üzerinde beni etkileyen, hele de Tuna Nehri’nin yakınlarındayken kendimi huzur dolu hissettiğim bir şehir. Her fırsat yarattığımda geleceğim, Tuna’nın cazibesinde kaybolduğum kente hiç veda etmek istemiyorum. Yine de kendime Avrupa turunun 11.000 km yol kat edeceğini hatırlatıyorum. Beni bekleyen daha başka güzel şehirler olduğunu düşünerek yollara dökülüyorum…