Matera Gezi Rehberi

Siz de benim gibi “İtalya her zaman iyi bir fikirdir” diyenlerden misiniz? Gittiğiniz her yerinde farklı bir heyecan duyup hem gözünüze hem midenize mutluluk dopingi mi yapmayı planlıyorsunuz? O zaman ister misiniz, rotamızı çok da adı duyulmamış ama gören herkesi büyüleyen Matera’ya çevirelim? İtalya’nın Basilicata bölgesinde yer alan Matera, Gravina Kanyonu’nun tepelerindeki kayalara oyularak inşa edilen kilise ve evlerden oluşan bir yerleşim. Burası dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biri, hatta buradaki ilk yerleşim Paleolitik döneme tarihlenirken daha sonraki yerleşimler insanlık tarihinin bir dizi önemli aşamasını gösteriyor. Matera’ya geldiğinizde sassi olarak bilinen antik mahallelerde geziniyor, otel ve restoranlara döndürülen mağaralara hayran kalıyorsunuz. Murgia’nın doğal mağaralarına inşa edilen evler, kiliseler, manastırlar ve inziva yerlerinden oluşan Sassi ve Matera Rupestria Kiliseleri Parkı; UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Tarihine baktığımızda Matera’nın ünlü isimlere ev sahipliği yaptığını da görüyoruz. Örneğin Dr. Carlo Levi, kurucularından ve yöneticilerinden olduğu antifaşist Giustizia e Libertà (Adalet ve Özgürlük) grubu nedeniyle faşist hükûmet tarafından bugünkü adı Basilicata olan güney İtalya’daki Lucania bölgesine sürülmüş. Matera da sürgünden önce uğradığı yer olmuş.

Matera uzun yıllar boyunca adını çok duyurmamış olsa da 1993’te UNESCO Dünya Kültür Mirası Alanı, 2019’da Avrupa Kültür Başkenti ilan edilince ilgi çekmeye başladı. 2004 yılı yapımı Mel Gibson’un başrol oynadığı The Passion of the Christ (Tutku – İsa Mesih’in Çilesi), 2021 yapımı James Bond filmi No Time To Die (Ölmek İçin Zaman Yok) gibi filmler de burada çekilince kaderi iyice değişti. Mağaraların çoğu şık otellere ve restoranlara dönüştürüldü. Matera artık turistlere tüm zenginliğini ve güzelliğini cömertçe sunan bir yer hâline geldi.

Matera’da gezilecek yerler listesi

Matera’da mağaralarda çok zaman geçirmeniz mümkün. Bir mağarada konaklayabiliyor, bir mağarada yemek yiyebiliyor, bir mağarada modern heykelleri izleyebiliyorsunuz.

Luigi Guerricchio Belvedere (Üç Kemer) gözlem noktası

Burası benim gözümde güney İtalya turu rotalarının en etkileyici yeri. İtalya’da pekçok yere gitmiş olmama rağmen bana İtalya’da tavsiye edilecek en önemli yerlerden biri sorulursa cevabım kesinlikle Matera olur.

Sassi di Matera

Sassi di Matera, şehrin eski mağara evleri ile ünlü Sasso Caveoso ve Sasso Barisano bölgelerine deniyor. Burada tarih öncesi ilk insan yerleşimine dair izler görülüyor. Kuzeybatıya bakan Sasso Barisano daha fazla restore edilen, kuzeydoğuya bakan Sasso Caveoso da daha eski bırakılan yerler. Buradaki yaklaşık 3.000 mağarada 8.-13. yüzyıllar arasına tarihlenen evler, kiliseler yapılmış. Bölge, Sassi ve Matera Rupestria Kiliseleri Parkı olarak UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Sassi di Matera – Belvedere di Piazza Giovanni Pascoli

Matera Katedrali

Bir Roma Katolik Katedrali olan Matera Katedrali (Duomo di Matera – Cattedrale di Santa Maria della Bruna e di Sant’Eustachio), Madonna della Bruna adı altında Meryem Ana’ya ve Aziz Eustace’e adanmış. Eskiden Matera Piskoposlarının, daha sonra Başpiskoposların oturduğu yer; şimdi Matera-Irsina Başpiskoposluğunun katedrali olarak kullanılıyor.

Matera Katedrali

Su Katedrali (Palombaro Lungo)

Şehirde çok sayıda yer altı sarnıcı var. Piazza Vittorio Veneto’nun altında yer alan ve bu sarnıçların en büyüğü olan sarnıca Su Katedrali (Palombaro Lungo) adı veriliyor. Tüf kayalara oyulan sarnıç, su geçirmez özel sıva ile kaplanmış. Çevre tepelerden gelen yağmur suyu ve kaynak sularını toplayan 15 metre yüksekliğindeki sarnıç, yaklaşık 5 milyon litre su kapasitesine ulaşabiliyor.

Palombaro Lungo

San Pietro Caveoso (Chiesa di San Pietro e Paolo)

San Pietro Caveoso (Chiesa di San Pietro e Paolo – Aziz Peter ve Aziz Paul Kilisesi), ön kısmı Barok tarzında olan bir Katolik kilisesi. Ön kısmındaki nişlerde Merhametli Meryem Ana, Aziz Petrus ve Aziz Pavlus heykelleri görülüyor.

San Pietro Caveoso (Chiesa di San Pietro e Paolo)

Noha Evi (Casa Noha)

Noha Evi (Casa Noha), şehrin en eski kısmının tepesinde yer alıyor. 15. yüzyıla tarihlenen ev, bir zamanlar soylu Noha ailesinin ikametgâhıymış. Bir mağaranın içinde yer alan, tüf çerçeveler ve oymalarla süslenen ev, dönemin özel mimarisinin en iyi örneği kabul ediliyor. İtalya’nın fiziki mirasına ait unsurları korumayı hedefleyen FAI İtalyan Çevre Fonu (Fondo Ambiente Italiano), 2004 yılında Noha Evi’ni satın aldı. Evde bölgenin öyküsünü mimari, sanat ve arkeoloji perspektiflerinden anlatan bir multimedya sunumu gösteriliyor.

MUSMA Çağdaş Heykel Müzesi (MUSMA Museo della Scultura Contemporanea)

MUSMA Çağdaş Heykel Müzesi, soylu bir aileye ait 17. yüzyıla tarihlenen bir yapıda yer alıyor.

Matera Ulusal Müzesi

Matera Ulusal Müzesi; Ridola Müzesi ve Palazzo Lanfranchi’dan oluşuyor.

Domenico Ridola Ulusal Arkeoloji Müzesi (Museo Archeologico Nazionale Domenico Ridola), bölgede birçok kazı yapan ve en önemli koleksiyonlarının tamamını ülkeye bağışlayan arkeolog Senatör Domenico Ridola’nın emriyle kurulmuş ve onun adını almış. Müzede bölgedeki en eski insan yerleşiminden kalan eserler sergileniyor.

Piazza Pascoli’ye bakan Palazzo Lanfranchi (Basilicata Ulusal Orta Çağ ve Modern Sanat Müzesi – The National Museum of Medieval and Modern Art of Basilicata), şehirdeki 17. yüzyıl mimarisinin en güzel örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Yapı Monsenyör Lanfranchi’nin isteği üzerine 1668-1672 yılları arasında inşa edilmiş.

Palazzo Lanfranchi

Tramontano Kalesi (Castello Tramontano)

16. yüzyıla tarihlenen Tramontano Kalesi (Castello Tramontano), Lapellio Tepesi’nde yer alıyor.

Tramontano Kalesi (Castello Tramontano)

Aziz Petrus Kilisesi (Chiesa di San Pietro Barisano – Church of Saint Peter “Barisano”)

Geçmişi 12. yüzyıla kadar uzanan Aziz Petrus Kilisesi, şehirdeki en büyük Rupestria kilisesi. Ölüler için depo görevi gören bir mağara kompleksinin üzerine inşa edilmiş. Kiliseye girildiğinde çeşitli azizleri ve Müjde’yi temsil eden 15. yüzyıldan kalma büyüleyici freskler görülüyor.

Aziz Petrus Kilisesi

San Francesco d’Assisi Kilisesi (Chiesa di San Francesco d’Assisi)

San Francesco d’Assisi Kilisesi, San Francesco Meydanı’nda Barok tarzda bir kilise. Kilise, Assisili Aziz Francis burayı 1218’de ziyaret ettikten sonra ona adanmış.

San Francesco d’Assisi Kilisesi

Araf Kilisesi (The Chiesa del Purgatorio – Church of Purgatory)

Araf Kilisesi, 1725-1747 yılları arasında inşa edilmiş. Diğer araf kiliseleri gibi bu kilise de cennetle cehennem arasında sıkışıp kalan ruhlar adına dua edebilecek bir yer olarak yapılmış.

Araf Kilisesi

İkonik Sassi di Matera bölgesinin hemen dışında yer alan bu barok kilise; çok sayıda kafatasları, iskeletler ve ölümle ilgili diğer dekorlarla ilginç bir şekilde süslenmiş.

Araf Kilisesi

Chiesa di San Giovanni Battista

Güney cephesi Piazza San Giovanni Battista’ya açılan San Giovanni Battista, vaftizci Aziz Yahya’ya adanmış.

Chiesa di San Giovanni Battista

Aziz Agostino Manastırı (Convent of Saint Agostino – Convento di Sant’Agostino)

16. yüzyıla tarihlenen Aziz Agostino Manastır kompleksi, St. Augustine Emeritus Tarikatı’nın rahipleri tarafından inşa edilmiş. Merkezinde Santa Maria delle Grazie Kilisesi yer alıyor.

Aziz Agostino Manastırı (Convent of Saint Agostino – Convento di Sant’Agostino)

Gravina

Eğer şehirde vaktiniz varsa Murgia Platosu’nu izleyerek Gravina Nehri’nin (Gravina di Picciano) geçtiği 200 metre derinlikteki kanyonun içine inebilirsiniz. Vahşi doğası, kırmızı toprağı, asırlık zeytin ağaçlarıyla öne çıkan Terre delle Gravine (Kanyonlar Bölgesi) parkına bireysel olarak gidebilir veya rehberli yürüyüş turlarına katılabilirsiniz. Burası flora ve faunanın yanı sıra tarih öncesi yaşamın izlerini de keşfedebileceğiniz bir yer.

Matera’da her köşenin büyüleyici bir güzelliği var. Seyir teraslarından şehri izlerken de, ara sokaklarda kaybolurken de buranın enerjisiyle sarılıp sarmalanıyorsunuz. Hayranlıkla etrafınıza bakıyorsunuz ama bir türlü doyamıyorsunuz. Güney İtalya turu rotasındaki her yeri çok beğendim ama Matera denince benim için akan sular duruyor.

Eğer bir görsel şölen içine dâhil olmak isterseniz, Matera sizin yeriniz olacaktır. Nevşehir’in Ürgüp ilçesiyle kardeş şehir ilan edildiğinden burayı Kapadokya‘ya benzeyenler olduğu gibi mimarisi nedeniyle Mardin‘e de benzetenler de var. Bana sorarsanız, nereye benzetilirse benzetilsin, burası sıra dışı bir yer.

Keşfetmeniz dileğiyle…