Malta ya da resmî adıyla Malta Cumhuriyeti, Akdeniz’de yer alan bir takımada ülkesi. 3 büyük (Malta, Gozo ve Comino) ve 2 küçük (Cominotto ve Filfala) olmak üzere toplam 5 adadan oluşuyor. İsmini en büyük adası olan Malta’dan alıyor. Malta’nın bir özelliği çok sayıda dil okuluna ev sahipliği yapıyor olması. Bu nedenle de her köşe başında İngilizce öğrenmek umuduyla buraya gelen öğrencilerle karşılaşıyorsunuz.

Malta

Malta’da bilinen ilk yerleşim M.Ö 5900 yıllarında başlamış. Yerleşimciler muhtemelen Sicilya’dan gelmiş ve yanlarında hayvanlarını ve ekinlerini de getirmiş. Ghar Dalam mağarasında Taş Devri insanlarının kalıntılarına rastlandı. Ayrıca Gozo Adası’nda bulunan Ġgantija Tapınakları’nın tek tanrılı dinlerden önceki çok tanrılı döneme ait en eski tapınak kabul ediliyordu. Ancak Göbeklitepe’nin tespitiyle birlikte bu geçerliliğini yitirdi. Malta’nın megalitik tapınakları (Ġgantija, Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Hagrat, Skorba, Tarxien), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Malta tarih boyunca Fenike, Kartaca, Roma, Bizans, Arap, Norman, Alman, Fransız, İspanyol, St. John şövalyeleri ve 200 yıla yakın bir süre de İngilizler’in yönetiminde kalmış. En çok iz bırakanlarsa İngilizler olmuş. Bunu da ülkeye adım atar atmaz trafiğin bize göre tersten (yani soldan) akmasıyla hissediyorsunuz.

Gozo Adası

Malta; Tarsuslu Aziz Pavlus, ressam Caravaggio, Napolyon gibi ünlüleri misafir etmesiyle de biliniyor.

Malta’da hiç tatlı su kaynağı yok, kullandıkları suyu denizden arıtıyorlar. İçme suyunuysa başta Türkiye olmak üzere Avrupa ülkelerinden ithal ediyorlar.

Eğer benim gibi su altı sevdalısıysanız ve tüplü dalış yapıyorsanız, Malta’nın ismini mağara dalışlarıyla da duymuşsunuzdur. Mağara dalışını seven her dalgıç buranın olağanüstü mağaralarına hayran kalıyor.

Malta Adası’nın güney bölgesindeki Wied iz-Zurrieq yakınında bulunan Blue Grotto (Taht il-Hnejja)

Malta nerede? Malta’ya nasıl gidilir?

Malta; Orta Akdeniz’de, Sicilya’nın güneyinde yer alan bir takımada ülkesi. İstanbul’dan başkent Valletta’daki Luqa International Havalimanı’na direkt uçuşlar 2,5 saat sürüyor. Ayrıca aktarmalı uçuşlar bulunuyor.

Malta’ya vize almak gerekiyor mu?

Umuma Mahsus Pasaport hamillerinin Malta’ya gitmek için Schengen vizesi alması gerekiyor. Hususi, Hizmet ve Diplomatik Pasaport hamilleriyse 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla vizeden muaf.

Malta’da gezilecek yerler listesi

Malta gezilecek yerler listesine en büyük adadan başlamak daha doğru bir tercih olacaktır.

Valletta, Malta Adası

Başkent Valletta, 16. yüzyılda St. John şövalyeleri tarafından kurulmuş. Adını şövalye birliğinin komutanı Üstat Jean Parisot Valletta’dan alıyor. Valletta Şehri, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Malta

Valletta

Valletta’da Elmo Kalesi ve Müzesi, St. Paul Pro Katedrali (Aziz Pavlus’un anısını yaşatan katedralin içindeki en önemli eser İtalyan sanatçı Mattia Preti’ye ait. Altarın altındaki tablolarda Aziz Pavlus’un Şam’dan yola çıkışı ve fırtınaya yakalanan gemisinin Malta’da sahile vuruşu resmedilmiş), National War Museum (Ulusal Savaş Müzesi), National Museum of Archaeology (Ulusal Arkeoloji Müzesi), Yukarı Barrakka Bahçeleri (Aziz Petrus ve Aziz Pavlus Burçları’nın üzerine 17. yüzyılda kurulan bahçelerden kentin en güzel fotoğrafları çekiliyor) ziyaret edilebilir.

St Paul’s Anglican Pro-Cathedral

Mdina, Malta Adası

Malta’nın eski başkenti Mdina, “Sessiz Şehir” olarak anılıyor. 1530’da adaya şövalyelerin gelmesiyle asillerin ve ruhban sınıfının yaşadığı bir yere dönüşen Mdina, tam bir Orta Çağ kenti görünümüne sahip. Game of Thrones filminin birçok sahnesi burada çekildi.

Malta

Mdina

Mdina adanın en yüksek noktalarından biri. Burada Hükümet Sarayı, Ulusal Doğa Tarihi Müzesi, Mdina Zindanları Sergisi, Saint Paul Katedrali, Falson ailesinin 13. yüzyılda inşa ettirdiği Falson Malikanesi, 17. yüzyılda Barok tarzda inşa edilen Karmelite Manastırı, Vilhena Sarayı, Mdina’nın eski evlerini görebilirsiniz.

Mdina

Mosta, Malta Adası

Mosta; Malta’nın kuzeyinde küçük ama yoğun nüfuslu bir şehir. Cemaatçilerin gönüllü emeğiyle inşa edilen büyük bazilika Rotunda (Rotunda of Santa Maria Assunta), buranın en çarpıcı yapısı. Dünyanın en büyük 3. desteklenmeyen kubbesine sahip. İç resimleri ressam Giuseppe Cali tarafından yapılmış. 1942 yılında Alman Nazi uçakları kubbesine bir bomba atmış. Ancak bomba, kubbeyi delerek kilisenin zemine saplanmış ve patlamamış. 200 kg ağırlığındaki bombanın replikası sergiliyor.

Ħal Saflieni Hypogeum, Malta Adası

Ħal Saflieni Hypogeum, M.Ö 3300-M.Ö 3000 yıllarına tarihlenen bir Neolitik bir yer altı yapısı. Valletta’ya yaklaşık 5 km uzaklıktaki Paola’da bulunuyor. Kelime anlamı olarak Hypogeum “Yer Altı”, Paola “Yeni Şehir” demek. Hypogeum’da 7.000’den fazla insana ait kalıntılar bulunmuş. Buranın bir kutsal alan ve nekropol olduğu düşünülüyor. Ħal Saflieni Hypogeum, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Marsaxlokk, Malta Adası

Dingin ve huzurlu balıkçı köyü Marsaxlokk, Fenikeliler döneminde kurulmuş. Tarih boyunca da çok önemli bir dini merkez olmuş. Geleneksel binalar ve balıkçı restoranlarıyla dolu olan köy, nefis gün batımlarıyla ünlü.

Malta

Marsaxlokk

Buradaki rengârenk geleneksel kayıklardaki göz sembolünü de eminim fark edeceksiniz. Luzzu adı verilen bu balıkçı teknelerinde onları denizin tehlikelerinden koruduğuna inanılan Horus’un gözü (veya Osiris’in gözü) bulunuyor. İşte bu sembol, bizim nazar boncuğunun Malta versiyonu. Aslında kökeni de antik Mısır uygarlığına dayanıyor. Şöyle ki; efsaneye göre kötülüğü temsil eden Seth, Osiris’i öldürmüş. Osiris’in oğlu Horus intikam almak için Seth’le savaşmış. Bu savaşta Seth, Horus’un gözünü parçalamış. Bu parçaları Toth bir araya getirmiş, büyüyle gözün eskisi gibi olmasını sağlamış. Horus’un gözleri de dünyanın üzerindeki ay ve güneşi temsil etmeye başlamış, manevi anlamda vicdanın hiç kapanmayan gözü olmuş.

Popeye Village (Temel Reis Köyü), Malta Adası

Malta Adası’nın Mellieha şehrindeki Popeye Village, aslında bir film seti. Çocuklara ıspanak yemeyi sevdiren Temel Reis çizgi filminin ardından çekilen Popeye adlı müzikal film için kuruldu. Film çekildikten sonra burası uzun süre kullanılmadı. Ancak daha sonra burayı turizme kazandırmayı amaç edinerek ücretli giriş sağlandı. Günümüzde çok sayıda turist tarafından ziyaret ediliyor.

Popeye Village (Temel Reis Köyü)

Sliema, Malta Adası

Burası bence adanın kalbi. Konaklamak için de ideal. Tekne turları ve Valletta feribotu buradan kalkıyor. Zaten Sliema’dan feribotlarla körfezin karşı kıyısındaki Valletta’ya gitmek, Malta gezisinin en önemli atraksiyonlarından biri. Hani İzmir‘e gelip Karşıyaka’ya gitmemek nasıl olmazsa, bu da aynı şey.

Sliema

Cottonera, Malta Adası

Cottonera birbirine komşu olan 3 şehirden oluşuyor: Cospicua (Bormla), Vittoriosa (Birgu) ve Senglea (L’Isla). Three Cities (Üç Şehirler) olarak anılan Cottonera, Maltalılar tarafından Birgu (Borgo) ismiyle söyleniyor.

St Gillian (Saint Julian’s), Malta Adası

Burası popüler bir tatil yeri. Bu küçük kent, balıkçı köyü büyüsünü turist merkezi kavramıyla başarılı bir şekilde birleştiriyor. İçinde 1688’de yapılan Spinola Palace ve Old Parish Church gibi Latin mimarisine sahip eserleri ve popüler tarihi mekânları barındırıyor. Benim gibi dalış tutkunları Divewise Center ile gemi enkazlarını keşfetmenin keyfini çıkarabilirler. 1930’larda eski bir askeri bölge olan ünlü Paceville bölgesi, şimdi çeşitli restoranları, barları ve kulüpleriyle Saint Julian’s gece hayatının buluşma noktası.

Mnajdra Tapınağı, Malta Adası

Malta’da megalitik tapınaklar var. Malta’nın megalitik tapınakları (Ġgantija, Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Hagrat, Skorba, Tarxien), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Bu tapınaklar içinde sadece Mnajdra Tapınağı gün doğumu ve ekinoksa göre hizalanmış, buradan gökyüzü izlenmiş. İlkbahar ekinoksu (21 Mart) ve sonbahar ekinoksu (23 Eylül) dönemlerinde güneş ışınları tapınak girişini tam olarak ikiye bölüyor, iç tapınağın en derin girintilerini ışıkla dolduruyor. En uzun gece (21 Aralık) ve en uzun gün (21 Haziran) dönemlerinde kapının sağ ve solundaki megalitlerin kenarları tam olarak aydınlanıyor.

Azure Window, Victoria, Gozo Adası

Malta Adası’nın Cirkewwa limanından Gozo Adası’na feribotla gidebilirsiniz. Gozo Adası’na geldiğinizde belediye otobüsüyle Victoria (Rabat) şehrine gidebilirsiniz. Victoria’dan da efsanevi güzellikteki Mavi Pencere (Azure Window)’ye ulaşırsınız. Burası dev kayalıklara vuran hırçın dalgaları izlerken insanın kendisini küçücük hissettiği, muhteşem bir yer. Boşuna değil, Truva, Gladyatör, Monte Cristo Kontu gibi pek çok filme sahip oldu. Ancak Azure Window ne yazık ki 8 Mart 2017 gecesi şiddetli fırtına sonucunda sular altında kaldı, artık eski görkemli görüntüsünden eser yok.

Sular altında kalmadan önce Azure Window

Ġgantija Tapınakları, Gozo Adası

Malta’da megalitik tapınaklar var. Yeni bir teoriye göre bu tapınaklar Köpek Yıldızı Sirius’a göre hizalanmış. Sirius yer değiştirdikçe insanlar ona bakan yeni bir tapınak yapmışlar. Malta’nın megalitik tapınakları (Ġgantija, Ħaġar Qim, Mnajdra, Ta’ Hagrat, Skorba, Tarxien), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Efsaneye göre Sansuna adlı dişi bir dev bu topraklarda yaşayan bir erkeğe âşık olmuş. Melez bir çocukları olmuş. Çocuğunu sırtında taşıyarak bir gün bir gecede Ġgantija Tapınakları’nı inşa etmiş.

Ġgantija (Türkçe: Devin Kulesi) Tapınakları, Malta’daki megalit tapınakların ilk yapılanı. M.Ö 3600 yıllarına tarihlenen kompleks, tek tanrılı dinlerden önceki çok tanrılı döneme ait en eski tapınak kabul ediliyordu. Ancak M.Ö 10500-8600 arasına tarihlenen Göbeklitepe’nin bulunmasıyla birlikte bu geçerliliğini yitirdi. Göbeklitepe insanlık tarihi bilgilerimizdeki ezberleri bozan, tarihi sil baştan yazdıran bir yer oldu. Bu nedenle de tarihin sıfır noktası olarak nitelendiriliyor.

Ġgantija Tapınakları Kaynak:Wikipedia (By Norum at the English-language Wikipedia, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6218347)

San Blas ve Ramla Bay Plajları, Gozo Adası

Buraları adanın en güzel plajları olarak gösteriliyor.

Blue Lagoon, Comino Adası

Malta Adası’nın Cirkewwa limanından Comino Adası’na feribotla gidiliyor. Blue Lagoon buranın en güzel plajı. Hatta sadece Comino’nun değil, Malta Cumhuriyeti’nin en güzel plajı.

Comino

Malta Mutfağı

Malta mutfağında balık (en çok da bir istavrit türü olan lampuka), tavşan eti ve sebze, yoğunlukla tercih ediliyor. Kahvaltıda en çok lampuki böreği (dülger balığı filetosu ile yapılıyor) ve pastizzi (ricotta peyniri ve bezelye ile yapılıyor) yiyorlar. Peynir ve kıymalı ravjul (ev yapımı makarna), ross fil-forn (domates sosu ve kıymayla fırınlanmış pirinç yemeği) ve limonlu balık çorbası, en popüler yemekleri arasında sayılabilir.

Malta Alışveriş

Malta’dan almadan dönme! Malta’dan bal, şarap, Gbejniet isimli koyun peyniri, kaktüs likörü Bajtra satın alabilirsiniz.

Malta küçük ama keyifle gezilecek bir ülke.

Keşfetmeniz dileğiyle…