Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi (Gagavuzya), Moldova’ya bağlı otonom bir bölge. Başkenti Komrat şaraphaneleriyle ünlü. Türk kökenli Gagavuzlar, 11. yüzyılda Balkanlar’a göç edip Ortodoks Hristiyanlığını kabul etmiş.
11.-14. yüzyıllar arasında Doğu Avrupa’da yaşayan Türk halkı Kumanlar, Kıpçaklar’la aynı birlik içinde bulunduğundan zamanla Kıpçaklar’la birlikte anılmaya başlamış. İşte bu Kumanlar, 11. yüzyılda Uz Türkleri’yle savaşmış. Uz Türkleri’nin bir kısmı bu yüzden Rusya’ya kaçmış. Ancak Rus prensleri de Uz Türkleri’ni kovalayınca onların Tuna Nehri’nin ötesine gitmesine sebep olmuş. Bu dönemde Uzlar’ın (Gagauz) bir kısmı da Balkanlar’a dağılmış.
Günümüzde Gagavuzlar’ın çoğu Moldova‘daki Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi’nde, küçük bir kısmı da Bulgaristan, Rusya, Ukrayna, Romanya, Yunanistan’da yaşıyor. Gagavuzca, Oğuz grubuna bağlı bir Türk dili. Komşu dillerden birçok ödünç sözcük alıyor. Ancak çok rahat anlaşabiliyorsunuz. Aksanları da bizim Türkçe’mizle çok benzeşiyor. Gagavuzca ilk olarak Yunan alfabesiyle yazılıyormuş. 1957’de Kiril alfabesi kullanılmaya başlanmış. Moldova bağımsızlığını alıp Gagavuzlar’a özerklik verince Türk alfabesi üzerine biçimlendirilmiş bir alfabe oluşturulmuş.
Türkiye’nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Gagavuzlar için çok önemli biri. Çünkü Demirel, Gagavuzya’nın özerklik kazanmasında ve su sıkıntısının giderilmesinde çok destek verdi. Bu nedenle de “baba” olarak anılıyor.
Gagavuzya’da gezilecek yerler listesi
İçindekiler
Moldova’ya bağlı otonom bölge olan Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi (Gagavuzya), kendine has özellikleri olan bir yer. Burada o kadar iyi Türkçe konuşuyorlar ki sanki Türkiye’nin bir şehrine gelmiş gibi hissediyorsunuz. Ancak Müslüman değiller, Ortodoks Hristiyan dinine mensuplar.
Gagavuzya’da Lenin Anıtı, Chateau Vinuri de Comrat (şaraphane), Tank Kurtarıcıları Anıtı, Mustafa Kemal Atatürk Türk Kütüphanesi, Memorial Parkı, Comrat State Üniversitesi, Gagauz Tarih ve Etnografya Müzesi, Gagauz Sofrası gibi yerleri ziyaret edebilirsiniz. Eğer bir festival deneyimi yaşamak isterseniz, her yıl kasım ayının ilk pazar günü Gagauz Șarap Yortusu kutlanıyor.
Lenin Anıtı
Moldova’da Sovyet döneminden kalma çok sayıda anıt ve askeri mezarlık var. Ancak bunların önemli bir kısmı Gagavuz Türkleri’nin yaşadıkları bölgede korunuyor.
Chateau Vinuri de Comrat
Gagavuzya’nın başkenti Comrat’ta yer alan Chateau Vinuri de Comrat, 1897 yılında kurulmuş. Burada günümüzde yılda 3 milyon şişe şarap üretiliyor. Şaraphaneyi rehberli turlarla gezip şarap tadımı yapabiliyor, leziz yemeklerin tadına bakabiliyorsunuz.
Mustafa Kemal Atatürk Türk Kütüphanesi
TİKA’nın 1998 yılında kurduğu ve 2013’te yenilediği Mustafa Kemal Atatürk Türk Kütüphanesi’nde hem ücretsiz Türkçe kursları veriliyor hem de Türkçe kitaplar okunuyor.
Gagauz Tarih ve Etnografya Müzesi
Beşalma Köyü’nde Dmitry Kara Çoban’ın adını taşıyan Ulusal Gagauz Tarih ve Etnografya Müzesi, 1966 yılında açıldı. Müze, Gagauz halkının kültürünü ve yaşamını yansıtan koleksiyonuyla dünyadaki tek Gagauz tarihi ve etnografya müzesi.
Gagauz Sofrası
Bir şaraphane, otel ve restoran olarak hizmet veren Gagauz Sofrası, ziyareti hak eden bir yer. Eğer Gagavuzya’da konaklayacaksanız, buranın otantik ortamını beğeneceğinize eminim.
Catedrala Sfântul Ioan Botezătorul din Comrat (Sankt Ioan Botezator)
Comrat’ın simge yapılarından biri olan Vaftizci Yahya Katedrali (Cathedral Saint John the Baptist), Papaz Feodosyi Maruneviç tarafından kurulmuş.
Gagavuz Yeri Özerk Bölgesi, Moldova turu sırasında geldiğim en ilginç yerlerden biridir. Başka bir ülkede bu kadar iyi Türkçe konuşulmasına tanık olmak, Türkiye’ye olan sevgilerini görmek beni gerçekten de çok etkiledi. Bir de öyle güzel danslar ediyorlar ki buranın en çok eğlendiğim yer olduğunu da söylemeliyim.
Keşfetmeniz dileğiyle…
Siz de fikrinizi belirtin