İtalya’nın Friuli Venezia Guilia bölgesindeki Udine eyaletinde yer alan Cividale del Friuli; Lombardlar’dan kalan tarihi yapıları ve güzel doğasıyla göz kamaştıran bir yer. Doğu Alpler’in eteklerinde, Natisone (veya Slovence’siyle Nadiža) Nehri kıyısında, Udine merkeze 15 km uzaklıkta yer alıyor. Burası Orta Çağ yapılarıyla ve doğal güzellikleriyle turistleri kendine çekmeyi başarıyor. UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Yerel yemekleri ve yörede üretilen şarapları da eklenince burası İtalya’nın pek çok yeri gibi tam bir gastronomi merkezi.

Cividale del Friuli

Cividale del Friuli

Peki kim bu Lombardlar? Lombardlar (veya Longobardlar), M.S 568-774 yılları arasında İtalyan Yarımadası’nın çoğunu fetheden bir Cermen halkı. İtalya’daki Longobard’lar, gücün yerleri; UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Bu kategoriye giren 7 eser var:

  • Brescia (Brescia’daki San Salvatore-Santa Giulia manastır kompleksinin bulunduğu anıtsal alan)
  • Cividale del Friuli (Gastaldaga bölgesi ve Cividale’deki Piskoposluk kompleksi) – İşte burası Friuli Venezia Guilia bölgesindeki Udine içinde yer alan ve bu yazının konusu olan Cividale!
  • Castelseprio (Torba Kulesi ve duvarların dışındaki kilise ile Castrum, Castelseprio’daki Santa Maria foris portas),
  • Spoleto (Spoleto’daki San Salvatore Bazilikası)
  • Campello sul Clitunno (Campello sul Clitunno’da Clitunno Tempietto)
  • Benevento (Benevento’daki Santa Sofia Kompleksi)
  • Monte Sant’Angelo’da (Monte Sant’Angelo’daki San Michele Tapınağı)

Stratejik konumu nedeniyle M.Ö 50 yılında Romalılar burada bir castrum (ordugâh/kale) kurmuş. Burası daha sonra Julius Caesar tarafından bir forum (yurttaşların kamu işlerini konuşmak için toplandıkları alan) hâline dönüştürülmüş. Adı da Forum Iulii (Julius’un Pazarı) olarak değiştirilmiş. Kısa bir süre sonra forum, bir belediye hâline gelmiş. M.S 452 yılında Aquileia ve Iulium Carnicum’un (Zuglio) yıkılmasından sonra Forum Iulii, Friuli ilçesinin başkenti ilan edilmiş ve buraya adını vermiş.

Duomo Meydanı ve Julius Caesar heykeli

Duomo Meydanı ve Julius Caesar heykeli

Cividale del Friuli’de gezilecek yerler listesi

İşte gelip de etkilenmemeniz mümkün olmayan bir yer: Cividale del Friuli. Friuli Venezia Giulia bölgesinin Udine eyaletinde yer alan Cividale del Friuli, hem tarihi zenginliği hem doğal güzellikleri hem de lezzetleriyle kalbinizde ve midenizde yer edecek bir yer.

Burada yöreye özgü grappe friulane yemenizi öneririm. Bu hafif tatlının içinde kuru meyve var.

Grappe friulane

Grappe friulane

Şehir merkezinde konaklamak isterseniz, Hotel Roma iyi bir tercih olacaktır.

Cividale - Hotel Roma

Hotel Roma

Bölge şaraphaneleriyle de adını duyuruyor. Mesela Montebello Tepesi’ndeki Il Roncal’da şarap tadımı yapabilir, dilerseniz konaklayabilirsiniz.

Il Roncal

Il Roncal

Eğer çok şık bir ortamda nefis lezzetler tatmak isterseniz, iddia ediyorum ki Manzano’daki Le Badie asla unutamayacağınız bir yer olacak.

Le Badie'de lezzetler

Le Badie’de lezzetler

Cividale del Friuli Ulusal Arkeoloji Müzesi

Pretorio Sarayı’nda yer alan Cividale del Friuli Ulusal Arkeoloji Müzesi, özellikle Lombard sanatı açısından zengin olan Orta Çağ arkeolojisi eserleriyle tanınıyor. Duomo Meydanı’nda yer alan Pretorio Sarayı, bir Andrea Palladio yapısı. 1565-1586 yılları arasında yapılmış.

Cividale del Friuli Ulusal Arkeoloji Müzesi

Cividale del Friuli Ulusal Arkeoloji Müzesi

Santa Maria Assunta Katedrali (Cividale del Friuli Duomo)

Cividale del Friuli Duomo, Santa Maria Assunta’ya adanan bir katedral. Buradaki ilk kilise 8. yüzyılda patrik Callisto tarafından yaptırılmış. 15. yüzyılda bina Gotik-Venedik tarzında yeniden yapılmaya başlanmış. Ancak mimar ölünce bina yarım kalmış ve bir sütun çökerek büyük bir kısmı yıkılmış. Bunun üzerine Pietro Lombardo binayı Gotik-Venedik ve Rönesans tarzında yeniden inşa etmiş. İçi de 18. yüzyılda mimarlar Giorgio Massari ve Bernardino Maccaruzzi tarafından kapsamlı bir yapılanmayla yenilenmiş.

Cividale del Friuli Duomo - Santa Maria Assunta Katedrali

Cividale del Friuli Duomo – Santa Maria Assunta Katedrali

Cividale del Friuli Duomo - Santa Maria Assunta Katedrali

Cividale del Friuli Duomo – Santa Maria Assunta Katedrali

Cividale del Friuli Duomo - Santa Maria Assunta Katedrali

Cividale del Friuli Duomo – Santa Maria Assunta Katedrali

Oratorio di Santa Maria (eski adıyla Tempietto Longobardo)

Lombard Tapınağı olarak da bilinen Valle’deki Santa Maria Manastırı, 8. yüzyılda kraliyet sarayının Palatine şapeli olarak inşa edilmiş. Burası daha sonra rahibelerin yaşadığı manastır hâline gelmiş ve 19. yüzyıla kadar da manastır olarak hizmet vermiş. Yapı, İtalya’daki Lombard mimarisi ve sanatının en iyi örneği olarak kabul ediliyor.

Santa Maria Manastırı

Santa Maria Manastırı

Santa Maria Manastırı

Santa Maria Manastırı

Burası kesinlikle Cividale turu sırasında en çok etkileneceğiniz yer olacak. Eşsiz bir yapı, eşsiz bir mimari ve eşsiz sanat eserleriyle süslü. İnsanın hayranlıktan ağzı açık kalıyor.

Lombard Tapınağı

Lombard Tapınağı

Lombard Tağınağı'nda kadın azizelerin alçı figürleri

Lombard Tağınağı’nda kadın azizelerin alçı figürleri

Lombard Tapınağı

Lombard Tapınağı

Şeytan Köprüsü

Natisone (veya Slovence’siyle Nadiža) Nehri üzerindeki Şeytan Köprüsü, 15. yüzyılda yapılmış, 1918’de yeniden inşa edilmiş. Şehirdeki en güzel manzarayı da bu köprüden izliyorsunuz.

Şeytan Köprüsü (Ponte Del Diavolo)

Şeytan Köprüsü (Ponte Del Diavolo)

Kelt Hipogeumu

Burası kayaya kazılmış, 3 alçak koridorun ayrıldığı merkezi bir odaya sahip, bir yeraltı oyukları sistemi.

Orta Çağ Evi

Cividale’nin en eski evi olarak bilinen Orta Çağ Evi, kuyumcunun evi olarak da tanınıyor.

Orta Çağ Evi

Orta Çağ Evi

Hiç beklentisiz geldiğim Friuli Venezia Guilia bölgesini çok beğenerek gezdim. Büyük şehirlerinden etkilendim, küçük yerleşimlerineyse âşık olarak döndüm. Özellikle Cividale ve Grado‘ya bayıldım. İtalya bunu nasıl başarıyor bilmiyorum ama her köşesindeki saklı hazinelerini keşfede keşfede bitiremiyorum.

Keşfetmeniz dileğiyle…