Polonya – Orta Avrupa’nın Hazinesi

Polonya denince aklınıza nasıl bir ülke geliyor bilemem ama ben hep toplama kamplarında geçen acılarla dolu günleri düşünüyorum. Evet, bu topraklar tarih sahnelerinde çok fazla katliama sahne olmuş ama sizce Polonya sadece bundan mı ibaret?

Polonya haritası Kaynak:Wikipedia (By NuclearVacuum – File:Location European nation states.svg, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=8105236)

Burası Orta Avrupa’da ovalarla kaplı yemyeşil bir ülke. Ülkenin en yüksek noktası Morskie Oko yani Deniz Gözü olarak anılıyor, 2.663 metrede Tatra Dağları üzerinde yer alıyor.

Polonya’da yazlar sıcak, kışlar çok soğuk geçiyor. En fazla yağmur haziran, temmuz ve ağustos aylarında yağıyor. Hazır yağmurdan bahsetmişken buraya yağmurluk ve şemsiyesiz gelmemek gerektiğini not geçeyim. Ülkeye gitmek için en uygun zamanın mayıs ve eylül ayları olduğunu da söyleyim. İlkbahar ve sonbahar aylarında bile gece ısısı düşük olduğu için aman yanınıza kalın kazak almayı ihmal etmeyin.

Ülkeye gelmek için en uygun aylar mayıs ve eylül dedik. İşte ben de bir mayıs ayında Eurasia Tourism‘in organize ettiği Polonya turu ile bu ülkeye ayak bastım. Yıllardır hayalimde canlandırdığım acılı toprakları kendi gözlerimle görecek olmak benim için fazlasıyla heyecan vericiydi.

Varşova

Polonya Kısa Tarihi

Ülkenin tarihi oldukça uzun bir geçmişe sahip. 6. yüzyıldan sonra Slav kabileler buraya göç etmeye başlamış. Bir bölümü Kraków, bir bölümü Gniezno topraklarına yerleşmiş.

1772, 1793 ve 1795-1797 yıllarında Litvanya – Lehistan birliği tam 3 kez tarih sahnelerinden silinmiş ama yılmamışlar ve tarihe dönüş yapmayı hep başarmışlar.

İşgaller, kuşatmalar atlatan topraklar 2. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından tahrip edilmiş. Kesin rakamlar belli olmasa da kayıtlara geçen rakamlara göre 800 bini Yahudi olmak üzere 1,2 Milyon Polonyalı öldürülmüş.

Ülke hâlen cumhuriyetle yönetiliyor. 16 idari bölgeye ayrılan ülkenin başkenti Varşova, önemli şehirleri de Kraków, Gdańsk, Lodz, Wrocław ve Poznan.

Polonya haritası Kaynak:Wikipedia (By OCHA, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32649916)

Polonya Mutfağı

Polonya mutfağı tarihi geçmişinin etkisiyle farklı ülkelerin mutfaklarından etkilenmiş. Lahana, patates, mantar ülke mutfağında önemli yer tutuyor. Çorbaları arasında zurek (içinde yumurta ve sosis parçaları bulunan, bazı restoranlarda içi oyulmuş, yuvarlak kalın bir ekmek içinde ikram edilen koyu kıvamlı çorba), kapusniak (mantarlı ve soğanlı çorba), barszcz (içinde mantı parçaları bulunan çorba) sayılabilir. Ana yemek olarak bigos (lahana, mantar ve et ile yapılıyor), pierogi (bir çeşit mantı) çok tüketiliyor. Kielbasa (sosis) en popüler yemekleri. Ülkedeki en ünlü fast food zapiekanka (uzun baget ekmek üzerinde mantar, salam, soğan üzerinde kaşar peyniriyle fırına veriliyor). Alkollü içki olarak votka ve bira kullanımı yaygın.

Polonya’da ne yenir?

Yalnız ufak bir hatırlatma yapayım: Polonya’da her yerde servis inanılmaz yavaş! Yemeğinizi ısmarladığınızda buna hazırlıklı olun. Sonra keyfiniz kaçmasın.

Polonya gezilecek yerler

Polonya gezilecek yerler listesine bir bakalım.

Varşova

Varşova (Warsaw), 2. Dünya Savaşı’ndan en fazla zarar gören Avrupa şehirlerinin başında geliyor. Savaşta bombalanan, taş üzerinde taş kalmayan Varşova; savaş sonrasında eski fotoğraflarına bakılarak ve elde kalan eski planlardan yararlanılarak yeniden inşa edilmiş. Şehrin küllerinden doğmuş olması da tabii ki hayranlık uyandırıyor. Kolay değil, Polonyalılar molozları toplayarak âdeta bir lego yaparcasına bu şehri yeniden inşa etmeyi başarmışlar! Varşova Tarihi Merkezi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Varşova (Warsaw)

Kraków

Kraków (Krakow) bazı tarihçilere göre bugünkü Polonya topraklarında hayatın ilk başladığı nokta. Polonya’nın eski başkenti olması nedeniyle de oldukça önemli ve görkemli yapılara sahip. 2. Dünya Savaşı yıllarında Naziler’in karargâhı olmuş, bu nedenle de bombardımandan etkilenmemiş ve Varşova’nın aksine buradaki tüm tarihi yapılar orijinal kalmış. Papa II. Jean Paul burada doğmuş. Krakow, edebiyat dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil. Krakow Tarihi Şehir Merkezi de UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Kraków

Auschwitz & Birkenau Toplama ve Yok Etme Kampları

Nazilerin ırklarını Yahudiler’den, Slavlar’dan ve çingenelerden temizlemek üzere başlattıkları akım, beraberinde korkunç bir soykırımı da getirmiş. Bizler günümüzde bu soykırımların yapıldığı yerleri tarihe ibret olmak üzere düzenlenen müzeler olarak geziyoruz. Auschwitz & Birkenau toplama ve yok etme kampları, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor. Yakın tarihimize ışık tutan, insanlığın yaşadığı en büyük dramın tanığı olan toplama kampları, hafızanızdan asla çıkmayacak yerler. Buradaki gaz odalarından fırınlara, kadın saçlarından yapılmış kumaş toplarından kamp kayıtlarına kadar göreceğiniz her şey sizi dehşete düşürüyor.

Auschwitz Kampı

Gdańsk

Pomerania Voyvodalığı’nın merkezi olan Gdańsk (Gdansk), tarih sahnelerinde Almanlar ve Polonyalılar arasında birkaç kez el değiştirmiş. 2. Dünya Savaşı’ndan sonra da Polonya’da kalmış. Almanlar ise ancak 1990’da burayı Polonya’nın bir şehri olarak tanımış. Burası beni en çok şaşırtan, şimdiye kadar gelmediğim için en çok üzen şehir. Oysa bu kadar güzel olduğunu bilseydim hiç ihmal eder miydim?

Gdańsk

Malbork Kalesi ve Müzesi

21 hektara yayılan alanı ile dünyanın en büyük Gotik kalesi olan Malbork Kalesi’nin aynı zamanda insan eliyle yapılmış en büyük tuğla yapı olduğu söyleniyor. 1.047 km uzunluğu ile Polonya’nın en uzun nehri olan Vistül Nehri’nin en geniş kolu üzerine kurulan şato/kalede birçok ünitenin yanı sıra çok değerli ve gerçek sanat eseri özellikleri sunan kehribar müzesi oldukça ilgi çekiyor. Eski Prusya’nın fethinden sonra Cermen Tarikatı tarafından inşa edilen Malbork Cermen Tarikatı Kalesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Malbork Kalesi ve Müzesi

Wrocław

Wrocław (Wroclaw), her köşe başında karşınıza çıkan 200’e yakın cüce heykeli, üniversitesi, kanallar ve adalar üzerinde Venedik’i hatırlatan konumu ile Polonya’nın en hoş şehirlerinden biri. Ülkenin 4. büyük kenti olması ve 2016 Avrupa Kültür Başkenti seçilmesi de dikkatleri üzerine çekmesini sağlıyor. Şehrin 1945’ten önce (ve hâlâ etkisi devam eden) ismi, yarı İngilizce yarı Almanca olan Breslau. Wroclaw edebiyat dalında UNESCO yaratıcı şehirler ağına dâhil.

Wrocław

Poznań

Warta Nehri etrafına kurulan Poznań (Poznan), yemyeşil ve büyük göllerden oluşan parkları, modern kiliseleri, çok düzenli şehir yapılanması ve geniş meydanlara sahip dokusuyla ülkenin önemli tarihi, ticari, endüstriyel ve eğitim kentlerinden birisi. 2. Dünya Savaşı’nda şehrin tarihi dokusu tahrip edilse de burası yeniden canlanmayı başarmış bir kent. Burası aynı zamanda Polonya’nın en önemli şairlerinden ve hayata gözlerini 1855 yılında İstanbul’da kapayan Adam Mickiewicz’in şehri.

Poznan

Toruń

Toruń, (Wisła) Vistula Nehri’nin kenarında bulunuyor. Nicolaus Copernicus (Lehçe Mikołaj Kopernik) burada doğmuş. 2. Dünya Savaşı’ndan etkilenmeyen nadir yerlerden olduğundan tarihi binalarının çoğu günümüze korunarak ulaşmış. Şehirde Orta Çağ Gotik mimarisinin en güzel örneklerini görebiliyorsunuz. Burası Polonya’nın en sevimli, en keyifli kentlerinden biri. Orta Çağ Şehri Torun, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Toruń

Polonya eşsiz güzellikte bir ülke. Siz de gezdiğinizde saklı bir hazine bulmuşçasına heyecana kapılacak, neden şimdiye kadar seyahat rotanıza dâhil etmediğinizi sorgulayacaksınız.

Keşfetmeniz dileğiyle…