UNESCO Dünya Tarihi Mirası Sit Alanı listesinde yer alan, Nicolaus Copernicus (Lehçe Mikołaj Kopernik)’un doğum yeri olmasıyla adını duyuran Toruń (Torun), Polonya‘nın en sevimli, en keyifli kentlerinden biri. 2. Dünya Savaşı’ndan etkilenmeyen nadir şehirlerden biri olduğu için de Toruń‘daki tarihi binaların çoğu korunmuş durumda.

Toruń hakkında bilgiler

Torun‘da ilk yerleşimler MÖ 1100 yılına kadar uzanıyor. Eski Slavlar’ın yerleşim yeri olduğu bilinen şehirde Orta Çağ Gotik mimarisini koruyan, kırmızı tuğladan yapılmış binalar, kente oldukça estetik bir hava katıyor. (Wisła) Vistula Nehri’nin kenarında bulunan Torun, Gotik mimarinin en güzel örneklerini sergiliyor.

Burası çok, ama çok önemli bir bilim insanının doğduğu yer. Bu bilim insanı herkesin adını duyduğu Kopernik’ten başkası değil.

Nicolaus Copernicus (Mikołaj Kopernik) kimdir?

Astronomi bilgini, doktor ve papaz olan Copernicus (Kopernik), yeni astronominin kurucusu olarak kabul ediliyor. Dünyanın ve diğer gezegenlerin güneş etrafında döndükleri kuralını açıkladığı Heliosentrik (güneş merkezli evren modeli) teori, bugün Kopernik teorisi olarak adlandırılıyor.

Kopernik, din adamı olduğu için kiliseden çekinmesi ve teorilerinin doğruluğundan kendisinin de tam olarak emin olmaması nedeniyle, ileri sürdüğü fikirlerini ancak ömrünün sonlarına doğru açıklayabilmiş. Kitabı De revolutionibus orbium coelestium‘da heliosentrik teorisini detaylı anlatmış. 1540’ta da bütün fikirlerini içeren kitabın basılması için müsaade çıkmış.

Kopernik, 1543 yılında ölmüş. Ölmüş dediysem de sadece bedenen öldüğünü, aslında yaşadığını görüyorsunuz. Fikirleri sayesinde çığır açan astronomi bilgininin izleri, Toruń‘da her yerde karşınıza çıkıyor. Burada her yerde (zencefilli kurabiyelerin üstünde bile!) Kopernik var. Kopernik, doğduğu şehirde ölümsüz!

Toruń gezilecek yerler

Toruń Katedrali

(Cathedral of SS John the Baptist & John the Evangelist)

Gotik katedralin yapımına 1260’lı yıllarda başlanmış olsa da burası ancak 15. yüzyıl sonunda tamamlanabilmiş. Katedralin kocaman kulesi, Polonya’nın ikinci en büyük tarihi çanı olan Tuba Dei (God’s Trumpet)’i taşıyor. Güney tarafındaki, Vistula Nehri’ne bakan saati 15. yüzyıl yapımı.

Ratusz Staromiejski

(Old Town Hall – Eski Belediye Binası)

Göz alıcı yapı, Töton Grand Master Conrad von Wallenrode tarafından 14. yüzyıl sonlarında, yani şehrin en zengin olduğu dönemlerde yaptırılmış.

Bina günümüzde District Museum (Ratusz Staromiejski – Muzeum Okręgowe) olarak hizmet veriyor. Müzede, Gotik resim ve cam eserleri, 17. ve 18. yüzyıla ait el işlemeleri ve 1800’lerden günümüze dek yapılan Polonyalı ressamların eserleri (Witkacys ve Matejkos dahil olmak üzere) sergileniyor. Şehrin panoramik görüntüsünü izlemek için bu tarihi binanın kulesine çıkmanızı öneririm.

Kopernik Evi

Kopernik’in bu evde doğduğu kesin olarak bilinmese de müzeye çevrilen evde ünlü astronomun hayatı ve çalışmalarına dair eşyalar sergileniyor.

Dwór Artusa

(Artus Evi – Arthus Court – Artus House)

1891 yapımı Neo-Rönesans bina, 1386 tarihli Artus Evi’nden modellenerek yapılmış. Burası 1311 ve 1842 yılları arasında şehirde faaliyet gösteren St. George Kardeşliği’nin (sıra kardeşlikleri, aynı sırayı paylaşma geleneğini takip etmişler) sırası olmuş.

Gingerbread Museum

(Zencefilli Kurabiye Müzesi)

Kulağa çok komik gelse de burada bir zencefilli kurabiye müzesi var! Eğer merakınız varsa 16. yüzyıl yapımı bir fabrikada zencefilli kurabiyenin tarihçesini öğrenebilir ve kendi kurabiyelerinizi yapmayı deneyebilirsiniz.

Töton Şövalyeleri Kale Kalıntıları

Töton şövalyelerini protesto etmek üzere çıkarılan 1454 yılındaki isyan sonucu kalenin bir kısmı yıkılmış, ama kalıntılarını görmeniz mümkün.

Krzywa Wieża

(Eğik Kule – The Leaning Tower)

14. yüzyılda şehir surlarının bir parçası olarak yapıldığında düz olan kule, sonradan zemindeki oynamalar nedeniyle eğilmeye başlamış. Günümüzde burası ilgi çekici bir Eğik Kule olarak turistleri çekiyor.

Toruń’dan almadan dönme!

Burada pierniki (zencefilli kurabiye) çok ünlü. Tadına bakmadan, birkaç paket satın almadan dönmeyin!

Torun çok küçük olmasına rağmen farklı atmosferi ile oldukça özel bir şehir. Zaten hep diyorum ya, su kenarında olan şehirlerin de ruhu bambaşka oluyor!