Antik Çağ’da Likya’nın en büyük idari merkezi olan ve bir dönem Likya Birliği’nin başkentliğini yapan Xanthos Antik Kenti, Kaş’ın Kınık Köyü’nde yer alıyor. İşgaller nedeniyle birkaç kez yıkılan, yangın geçiren kent, tekrar tekrar hayat bulmayı başarmasıyla tanınıyor. Şehirde Likya anıt mezarlarını, Likya akropolünü, Roma akropolünü, Bizans manastırını görebiliyorsunuz. Burası 7 km uzağında yer alan kült merkezi Letoon ile birlikte UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Kentte bulunan ilk kalıntılar M.Ö 8. yüzyıla ait. Birçok kez istila edilip yerle bir olan, çıkan bir yangın nedeniyle tamamıyla yanan kent, her seferinde küllerinden yeniden doğmayı başarmış.

Tarih boyunca sayısız işgale maruz kalan Xanthos Antik Kenti; Pers Kumandanı Harpagos, Büyük İskender, Mısır Hanedanı Ptolemaios, Suriye Kralı III. Antiokhos’un himayesine girmiş. Kent daha sonra Likya Birliği’ne katılmış ve birliğin en büyük ve önemli şehirlerinden biri olmuş.

M.Ö 6. yüzyılda gerçekleşen Pers istilası tam bir trajedi ile sonuçlanmış. Tarihin babası kabul edilen Heredot’a göre kentin erkekleri işgale daha fazla dayanamayacaklarını anlayınca eşlerini, çocuklarını, mallarını ve kölelerini kaleye toplayıp yakmış. Daha sonra surların dışına çıkıp Persliler ile savaşarak can vermişler. Böylece Pers Kumandanı Harpagos’a köle olmaktansa ölümü tercih ettikleri mesajını aktarmışlar. Geride bıraktıkları şehir de külden ibaret olmuş.

Xanthos Antik Kenti, Likya uygarlığının en önemli yerleşimlerinden biri. 23 kentten oluşan ve tarihteki ilk demokratik birlik kabul edilen Likya Birliği M.Ö 167 yılında kurulduğunda Xanthos Antik Kenti 3 oy hakkına sahip 6 kentten (Xanthos, Patara, Pınara, Olympos, Myra, Tlos) biri olmuş. Bir dönem Likya’nın başkenti olmuş. Romalılar’ın işgalinden sonra son kez inşa edilmiş. 7. yüzyılda Arap akınlarından sonra da yavaş yavaş önemini yitirmiş.

Antik kentteki pek çok eser 1840’lı yıllarda antik kentte kazılar yapan İngiliz arkeolog Charles Fellows tarafından British Museum’a götürülmüş.

Xanthos Antik Kenti nerede? Xanthos Antik Kenti’ne nasıl gidilir?

Kaş‘ın Kınık Köyü’nde yer alan Xanthos Antik Kenti, Eşen Çayı (antik çağlardaki ismi ile Xanthos Nehri) kenarındaki ovaya hâkim iki tepe üzerinde kurulmuş. Bu tepelerden birinde Eşen Çayı kenarından sarpça bir kayalık şeklinde yükselen surlarla çevrili Likya akropolü yer alıyor. İkinci tepede ise daha yüksek ve geniş olan Roma akropolü var.

Eğer antik kente toplu taşıma ile gelecekseniz, Kaş-Fethiye arasında gidip gelen minibüslerden Kınık’ta inerek antik kente yürüyebilirsiniz.

Eğer özel aracınız ile gelecekseniz, önce Kınık tabelalarını takip etmelisiniz. Kınık’a girince Atatürk heykelinde ana cadde ikiye ayrılıyor. Yolun sağ tarafını takip ederek tepeye tırmanan yolu izlemeniz gerekiyor.

Xanthos Antik Kenti’nde gezilecek yerler listesi

Xanthos; Anadolu, Yunan, Roma ve Bizans uygarlıklarının sürekliliğini ve benzersiz birleşimini çarpıcı bir şekilde gösteren bir antik kent. UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

2 bölümden oluşuyor. Batı bölümünde tiyatro, doğu bölümünde antik ana cadde ve kent merkezinin olduğu kısım görülüyor.

Batı Agora

Antik kenti batı bölümünde batı agora ve hemen arkasında antik tiyatro var. Antik Çağlar’da buraya 12 Tanrılar Agorası deniyormuş. Agoranın çevresinde tiyatro, hamam, meclis binası gibi yapılar görülüyor.

Xanthos Antik Kenti

Batı Agora

Yazıtlı Pilye

Agoranın kenarında Yazıtlı Pilye denilen üzeri yazıtlı bir dikme taş var. M.Ö 5. yüzyılda yaşayan Kral Kherei anısına yapılmış. 11 metrelik bu anıt mezarın tepesinde aslan şeklinde bir tahtta oturan prens heykeli varmış.

Tiyatro

M.Ö 2. yüzyılda yapılan tiyatro, 2.200 kişi kapasiteli. Burada gladyatör ve vahşi hayvan dövüşleri yapılıyormuş.

Xanthos Antik Kenti – Tiyatro

Harpyler Anıtı

Anıt mezarın M.Ö 5. yüzyılda Salamis Savaşı’nda ölen Kybernis’e ait olduğu sanılıyor. Büyük dikdörtgen bir dikme ve tepesindeki mezar odasından oluşuyor.

Harpyler Anıtı

Ana Cadde (Decumanus)

Genişliği yaklaşık 12 metre olan Ana Cadde (Decumanus)’nin sonunda kentin dini ve ticari merkezi olan Doğu Agorası var.

Xanthos Antik Kenti – Ana Cadde (Decumanus)

Bizans Bazilikası

Bu bazilika şehirdeki 5 adet bazilikadan birisi.

Nekropol

Xanthos’taki kaya mezarları, sütunlu mezarlar ve sütunlu lahitler, antik mezar mimarisinin eşsiz örneklerini oluşturuyor. Bu kaya mezarları komşu illerin sanatını da etkilemiş. Örneğin Bodrum’da bulunan ve dünyanın orijinal 7 harikasından birisi kabul edilen Halikarnas Mozolesi, Xanthos Nereid Anıtı’ndan etkilenerek yapılmış. Nereid Anıtı deniz tanrısı Nereus ve Doris’in kızları olan Nereidler’in heykellerinden oluşuyor. Günümüzde British Museum’da sergileniyor.

British Museum’da sergilenen Nereid Anıtı Kaynak:Wikipedia (Bilinmiyor – Jastrow (2006), Kamu Malı, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1415056)

UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alan Xanthos Antik Kenti ve yakınındaki Letoon kutsal alanı ülkemizin en önemli antik alanları arasındadır.

Keşfetmeniz dileğiyle…