Chiang Rai Tayland’ın etnik gruplarla dolu bir şehri. Bu etnik grupların içinde Tai Lue (Tai Lu) de var. Tai Lue halkı kendilerine özgü geleneksel kıyafetleri ve dokumacılık sanatı ile tanınıyor. Tai Lue etnik grubunun kendi dilleri, kendi kıyafetleri, kendi gelenekleri var.
Tai Lue etnik grubu kimdir?
Tai Lue etnik grubu, Çin’in güneyindeki Sipsong Panna (Xishuangbanna, Sibsongbanna ya da kısaca Banna) bölgesinden göç etmiş. Budizm inançları nedeniyle basit bir yaşam şekli sürdürüyorlar. Özellikle pamuk ve ipek dokuma becerileri ile biliniyorlar.
Bu etnik grup Myanmar (Muang Yong, Muang Yoo, Muang Luai, Muang Chiang Lab, Muang Rau, Muang Pa Yak, Muang Ko, Muang Ton, Muang Len, Chiang Tung), Laos (Tham Ta Capital City, Phu Ka Capital City, Bo Kaew Town, Chaiburi, Luang Phra Bang), Tayland (Chiangrai, Chiangmai, Lamphun, Mae Hong Son, Phayao, Lampang, Phrae, Nan), Vietnam (Muang Thaen)’da bulunuyor.
Tayland’a gelenler en çok Golden Triangle (Altın Üçgen) bölgesinde yaşıyor. Chiang Rai (Wiang Kaen, Mae Sai, Chiang Khong, Chiang Saen, Phan), Chiang Mai (Sa Moeng, Doi Saked, San Khampaeng, Mae On) ve Nan’da görülüyorlar.
Tayca ve Tai Lue dili konuşuyorlar.
Çoğu Tay Budist olan etnik grup, pek çok Budist geleneğini uyguluyorlar.
Chiang Mai ve Kuzey Tayland’ı kapsayan Lanna Krallığı’nın ilk kralı Kral Mengrai (1238-1317)’nin annesi Chiang Hung’da yaşayan ve bu etnik gruba mensup biri imiş.
Chiang Kham’deki Tai Lue Festivali (งานประจำปีไทลื้อ) bu etnik grubun anlatıldığı en önemli festival.
Tai Lue ve dokumacılık sanatı
Tai Lue’lar kendilerine has bir teknikle dokumacılık yapıyorlar. Dokumaların üzerinde çeşitli ikonlar ve hayvan motiflerini yorumluyorlar.
Chiang Saen-Chiang Khong yolu üzerindeki Ban Hat Bai Köyü el yapımı pamuklu dokumacılığı ile biliniyor.
Mekong Nehri kenarındaki Ban Hat Bai Köyü’nde dokumacılık
Chiang Khong bölgesindeki Sri Don Chai Köyü tekstil gelenekleri hakkında bilgiler veriyor. Köydeki Lue Lai Kham Müzesi lokal bir Lue olan Suriya Wongchai tarafından 2015 yılında kurulmuş. Müzede Lue tekstilleri ve çevre köylerde yaşayanlardan satın alınan geleneksel kıyafetler sergileniyor.
Luelaikham Müzesi
Biraz dokumacılıktan da bahsedeyim:
Dokuma tezgâhları
2 çeşit dokuma tezgâhı var: armür ve jakar.
Armür tezgâhları basit dokumalar yapıyor. Düz renkler, çizgiler, basit geometrik desenler gibi.
Jakar tezgâhları ise istediğiniz deseni ya da resmi yapabilecek kapasitede çok hareketli tezgâhlar.
Buradaki insanlar bu iki tezgâhı birleştirip ikisinin arasında bir tezgâh kullanımı keşfetmişler. Yine el yardımıyla ve çok uzun süren saatlerde olsa da armürlü tezgâhta jakar kullanır gibi dokuma yapma bilgisine sahipler.
Eğer Lue yaşam tarzını yakından öğrenmek isterseniz köylerde düzenlenen yemek ve dokuma kurslarına katılabilirsiniz.
Tayland Turizm Otoritesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen bir basın gezisinde 2 Tai Lue köyünü (Ban Hat Bai ve Sri Don Chai) ziyaret ettik. Sanatçı Fırat Neziroğlu’nun New York Fashion Week’te yer alan Yen koleksiyonunu buraya getirdik. Sanatçımız Lue desenlerinden feyz aldı, onlar da sanatçımızdan farklı dokuma teknikleri öğrendi. Bense bunları uzaktan izlerken bir yandan sanatın ışığını gördüm, bir yandan insanların sıcaklığında içimi ısıttım.
New York Fashion Week için hazırlanan Yen koleksiyonun yeni konsepti Fırat Neziroğlu imzası ile Tayland’da
Bu güzel insanlar Tayland’ı renklendirmeye, ülkenin kültürünü zenginleştirmeye devam edecek. Belki biz de onlardan çok şey öğreniriz. Belli mi olur?
Çok değişik bir tecrübe olmuş senin için.
Yazını da resimleri de çok beğendim.
Ellerine sağlık güzelim. Tai Lue kıyafetleri de çok yakışmış.
Çok değişik bir tecrübe oldu gerçekten. Kıyafetler yakıştıysa ne mutlu :-) .