Taşkent – Özbekistan’ın Modern Yüzü

Özbekistan’ın başkenti ve Orta Asya’nın nüfus bakımından en büyük kenti olan Taşkent, eski Sovyet Cumhuriyetleri içinde Moskova, St. Petersburg ve Kiev’den sonra dördüncü büyük kent. Geniş yolları, yeşil alanları, park ve bahçeleri, düzenli yerleşimi, sağlam altyapısı ile Taşkent, Orta Asya şehir planlamacılığının en iyi örneklerinden birisini sunuyor.

Taşkent – Minor Camii

Kısa Taşkent tarihi

16. yüzyılın ikinci yarısında Buhara Hanlığı tarafından ele geçirilen şehir 17-18. yüzyıllarda Kazak ve Kalmıklar’ın denetimine geçmiş, 1809 yılında Hokand Hanlığı topraklarına katılmış. Hokand Hanlığı’nın zayıflaması ile 1865 yılında Rusya İmparatorluğu tarafından ele geçirilmiş. Rusya’nın Türkistan Genel Valiliği merkezi olmuş.

1899 yılında açılan Taşkent-Orenburg demiryolu ile Orta Asya’nın en önemli ticari geçiş noktası hâline gelen şehir, Kasım 1917’de Sovyet denetimine girmiş, 1918 yılında Türkistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin başkenti olmuş. 1924 yılında kurulan Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti topraklarına dâhil olmuş ve 1930 yılında da bu cumhuriyetin başkenti ilan edilmiş.

Taşkent

1966 yılında yaşanan yıkıcı depremin ardından kent büyük ölçüde yeniden inşa edilmiş. 38 km’lik bir metro ağı kurulmuş. Orta Asya’da ilk ve tek olan metro 1978 yılında böylelikle hizmete girmiş.

Taşkent gezilecek yerler

Çok sayıda tiyatro, konser, sinema salonları ve üniversiteler bulunan Taşkent, Orta Asya’nın kültür başkenti sayılabilir. Kenti kendiniz gezebilir, Taşkent turu satın alabilir ya da benim yaptığım gibi bir şoför tutabilirsiniz. Eğer benim şoförümü aramak isterseniz Adil 30 USD karşılığı tam gün rehberlik ve transfer yapıyor (998) 998-54-3328

Taşkent Metrosu

Her istasyonu farklı mimaride yapılmış olan metro görülmeye değer. İstasyonların her biri Özbek sanatçılar tarafından tasarlanan özgün sanat çalışmaları ile dekore edilmiş. Özellikle de Kosmonavtlar istasyonunu görmenizi tavsiye ederim.

Emir Timur Meydanı

Meydana geçmeden önce Emir Timur’dan bahsetsem iyi olacak.

Emir Timur (Timurlenk) dehasına bütün dünyanın hayran olduğu büyük bir komutan ve devlet adamı. Bugünkü Özbekistan topraklarında 1300 yılında kendi adıyla büyük bir imparatorluk kurmuş. 1402 Ankara Savaşı’nda Osmanlı topraklarının bir kısmını da imparatorluğuna katmış. İmparatorluğunun sınırları Hindistan’dan Akdeniz’e kadar uzanan Emir Timur Orta Asya’da birçok medrese ve kütüphane yaptırmış. Özellikle Semerkant’a pek çok sanat eseri yaptırarak burayı örnek ve zengin bir şehir haline getirmiş.

Emir Timur Meydanı 1882 yılında şehir Türkistan askeri komutanlığının merkezi iken M.Chernyaev’in emriyle kurulmuş.

Emir Timur Meydanı

Emir Timur Heykeli

Heykeltıraş İlkhom Jabbarov tarafından yapılan bronz anıtta Emir Timur at üzerinde geleneksel kıyafeti ile görülüyor. Anıtın üzerinde Emir Timur’un ünlü sözü 4 dilde yazılı – Adalette güç. Ülkeler kılıçla alınır ama adaletle korunur.

Emir Timur Heykeli

Emir Timur Müzesi

Müze 2006 yılında Emir Timur’un doğumunun 680. yıldönümünde kurulmuş. Müzede bölgenin geçmişi hakkında yaklaşık 3.000 eser var. Bunlar arasında benzersiz el yazması kitaplar, silahlar, eski giysiler, mutfak eşyaları ve çeşitli sikkeler bulunuyor. Özellikle de Özbek sanatçı gurubu tarafından yapılan ve onun doğumundan ölümüne kadar olan hayatının yansıtıldığı minyatür tarzındaki Büyük Timur-Büyük Yaratıcı adlı duvar resmi dikkat çekiyor.

Taşkent – Emir Timur Müzesi

Emir Timur Müzesi

Forumlar Sarayı

Kentin en görkemli ve etkileyici mimari eserlerinden biri olan yapının özellikle görkemli kubbesi dikkat çekiyor. Burada önemli devlet ve uluslararası etkinlikler düzenleniyor.

Forumlar Sarayı

Hazreti İmam Kompleksi

Khazrati Imam Kompleksi’nde (Khazrati Imom, Khazrat Imam, Khast Imam, Hast Imam, Khast Imom, Hast Imom) Barak-Khan Medresesi (Baraq Khan), Tilla Sheikh Camii (Tillya Sheikh, Teleshayakh), Muyi Muborak Medresesi, Kaffal Shashi Mozolesi (Kaffal Ash-Shashi, Qaffal Ash-Shashi), Namazgoh Camii ve Khazrati Imam Camii bulunuyor.

Hazreti İmam Kompleksi

Hz İmam Camisi

Cami 2007 yılında 16. yüzyıl mimari tarzında inşa edilmiş.

Taşkent – Hazreti İmam Camisi

Barak Han Medresesi

Barak Han Medresesi Shaybanid hanedanı döneminde Ulugbek torunu Taşkent Valisi Barak Han (1529-1563) tarafından yaptırılmış. Medresenin yan duvarlarında kufi yazısı ile Allah Büyüktür ve Allah Ebedidir yazıyor.

Barak Han Medresesi

Teleshayakh Camii

Dünyada Hz. Osman’a ait toplam 4 Kur’an-ı Kerim nüshası mevcut. (1. Taşkent, 2. Topkapı Sarayı, İstanbul, 3. Kahire, 4. İngiltere). Bunlar arasında hangisinin otantik nüsha olduğu bilinmiyor ama bu camidekinin dünyanın en eski Kur’an-ı Kerim’i olduğuna inanılıyor. Hz. Osman’ın bu dünyaca ünlü Kur’an-ı Kerim’i 7. yüzyılda ceylan derisi üzerine yazılmış. El yazması Kur’an-ı Kerim Medine, Şam ve Bağdat şehirlerinde hazırlanmış. Timurlenk Şam şehrinde bulunduğunda Kur’an-ı Kerim’i alarak Orta Asya’ya getirilmiş. Kur’an Rus devriminden önce St Petersburg şehrine gönderilmiş. Daha sonra Özbekistan’a geri iade edilmiş.

Teleshayakh Camii

Muyiy Mubarak Medresesi

Muyiy Mubarak Medresesi 18. yüzyıla tarihleniyor. Efsaneye göre Hz. Muhammed’in saçı medrese kütüphanesinin içinde saklanıyor.

Muyiy Mubarak Medresesi

Kaffal Shashi Mozolesi (Kaffal Ash-Shashi, Qaffal Ash-Shashi)

Burası ünlü bilim adamı, Kur’an ve Hadis âlimi, şair ve usta, bölgedeki ilk imam Hazrati İmam (tam adı ile Ebu Bekir Muhammed Kaffal Şaşi)’ın türbesi. Türbe yüzyıllar boyunca baskınlar ve depremler nedeniyle yıkılmış. Şu anki mozole 1541 yılında Şeybanlılar Devleti hanedanı tarafından yapılmış.

Taşkent – Kaffal Shashi Mozolesi

Kukeldash Medresesi

Kukeldash Medresesi 1587-1591 yılları arasında ünlü devlet adamı Kul-baba Kukeldash tarafından yaptırılmış.

Kukeldash Medresesi Kaynak:Wikipedia (Di Khanrad – Opera propria, Pubblico dominio, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7465387)

Alisher Navoi National Park

Şehrin en büyük parklarından biri olan Alisher Navoi içinde büyük bir göle ve bahçelere ev sahipliği yapıyor.

Alisher Navoi National Park

Parkın içinde Oliy Majlis (parlamento), düğün salonu, Istiqlol Concert Hall , Ebul Kasım Medresesi ve Alisher Navoi’nin anıtı var.

Alisher Navoi Anıtı

Ebul Kasım Medresesi (Uygulamalı Sanatlar Merkezi)

Ebul Kasım Medresesi 19. yüzyılda Abulkasym Eshan tarafından yaptırılmış. Özbekistan’ın geleneksel el sanatlarını (ganch oyma, maden oymacılığı, altın dikiş-nakış gibi) geliştirmek için kullanılıyor. Sergiler, festivaller ve etkinliklere ev sahipliği yapıyor.

Memorial Shahidlar Hotirası (Zulüm ve Baskıların Kanıtı Müzesi)

Müze baskılar ve zulümler sonucu öldürülen veya hapsedilen insanların anısına 2002 yılında küçük bir parkta açılmış. Müzede Stalin rejimi döneminde bağımsız bir Özbekistan için oluşan umutların en kanlı şekilde bastırılması, mahkumların yaşadığı kamplar ve cezaevi maketleri sergileniyor.

Taşkent – Memorial Shahidlar Hotirası

Parkta ayrıca Özbeklerin adalet ve bağımsızlık için savaşan atalarının onuruna yapılan bir anıt var.

Alay Bazaar (Oloy Bozori)

Bu kapalı çarşıda yöreye özgü yiyecekler, gümüş ve altın takılar satın alabilirsiniz.

Televizyon Kulesi

375 metre yükseklikteki kule Orta Asya’nın en yüksek yapısı. Kuleden televizyon ve radyo yayını yapılıyor. Kule meteoroloji istasyonu görevi görüyor. Lobisinde 2 tane döner restoran var. Şehrin muhteşem panoramik manzarasını gözlem güvertesinden izleyebiliyorsunuz.

TV Kulesi

Chorsu Bazaar

3 katlı çarşıda taze meyveler, kurutulmuş meyveler, ekmek, taze et (özellikle at etinden yapılmış sosis), kehribarlı sarı pilav, kokulu ızgara et, sıcak çorba tadabilir, el sanatı ürünleri ve hediyelik eşya satın alabilirsiniz.

Chorsu Bazaar Kaynak:Wikipedia (By Benjamin Goetzinger – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=78895419)

Mustakilik Maydoni (Bağımsızlık Meydanı)

Sovyet döneminde meydan Lenin Meydanı seçilmiş. Merkezine Lenin Anıtı dikilmiş. 1991 yılında ülkenin bağımsızlığı ilan edilince meydanın ismi Bağımsızlık Meydanı olarak değiştirilmiş, Lenin Anıtı yerine de bir Bağımsızlık Anıtı dikilmiş.

Taşkent – Mustakilik Maydoni

Hoca Akhrar Camii (Cuma Camii)

Şehirdeki ilk Cuma camisi 819 yılında kurulmuş. İsmini Orta Çağ dönemi tasavvuf liderlerinden Hoca Akhrar’dan alıyor.

Hoca Akhrar Camii (Cuma Camii) Kaynak:Wikipedia (By Bobyrr – Own work, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=36618148)

Özbekistan Tarihi Devlet Müzesi

Özbekistan Tarihi Devlet Müzesi’nde eski çağlardan itibaren Timur dönemine kadar olan Özbekistan tarihi anlatılıyor. Sergilenen eserler arasında Sel-Ungur mağarasında bulunan ve 1.5 milyon yıl önce yaşadığı anlaşılan ilkel insan kalıntıları, Fergana Vadisi’nde bulunan ve M.Ö 2.000 yıllarına tarihlenen 2 taş yılan heykeli M.Ö 5-19. yüzyıl arasındaki dönemi kapsayan para koleksiyonu var.

Özbekistan Tarihi Devlet Müzesi Kaynak:Wikipedia (By David Stanley from Nanaimo, Canada – History Museum, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=24200023)

Prens Romanov Sarayı (Former Residence)

Prens Romanov Sarayı (Former Residence) 1891 yılında mimarlar Benoit ve Geyntseltmans tarafından İmparator Nicholay I’in torunu Prens Nikolai Konstantinovich Romanov için yapılmış.

Taşkent – Prens Romanov Sarayı (Former Residence) Kaynak:Wikipedia (By Dave Proffer – stans08-278, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=25708237)

Planetarium Astronomi Müzesi

Planetarium Astronomi Müzesi UNESCO desteği ile kurulmuş. En büyük gök bilimcilerin portreleri, gezegenlerin ve yıldızların resimleri, Astronomi Enstitüsü, Maidanak ve Kitab astronomi istasyonları sergileniyor.

Minor Camii

Yeni bir cami olan Minor Camii’nin yapımında yalnızca beyaz mermer kullanılmış.

Minor Camii

Taşkent’te nerede yemek yenir?

Unutmayın, Özbekistan’dasınız ve leziz Özbek yemeklerinin tadına bakmadan dönemezsiniz! O’rta Osiyo Osh Markazi de Taşkent’te güzel yerel lezzetleri tadabileceğiniz bir yer. Gitmişken benim yerime de Özbek pilavı yerseniz sevinirim :-) .

Taşkent’e gelmeden önce buranın küçük bir şehir olduğunu, Semerkand ve Buhara’ya nazaran görecek çok az şey bulunduğunu söyleyenler olmuştu. İyi ki onları dinleyip gelmemezlik etmemişim.

Taşkent gezimde kelimenin tam anlamıyla büyülendim! Eşsiz bir mimari, tertemiz bir şehir, tabii ki Özbek pilavı derken burası bana bir başkentten beklentimin çok daha fazlasını verdi. Bütün Orta Asya’yı dolaşmadım ama burası eminim en özel kentlerinden biri.

Keşfetmeniz dileğiyle…