Silifke ve Erdemli – Tarih ve Akdeniz İç İçe

Toros Dağları’nın eteğinde, Göksu Irmağı’nın iki yakasında kurulan Silifke, Mersin il merkezine 80 km uzaklıktaki gözde bir ilçe. Erdemli ilçesinde bulunan Korykos Antik Kenti, UNESCO Dünya Mirası Geçici listesinde bulunuyor. Kız Kalesi, Cennet-Cehennem Obruğu ve çok daha fazlası için gelin Silifke ve Erdemli’ye bu yazıda birlikte bir göz atalım.

Peki siz de buranın bahsi geçince kıpır kıpır türkümüzü söyleyenlerden misiniz? 🎶🎶🎶

Silifke’nin yoğurdu
Ah seni kimler doğurdu?
Seni doğuran ana
Bal ilen mi yoğurdu?

Kısa Silifke tarihi

Bölge coğrafi yapısı ile daha İlkçağ’dan itibaren insanların dikkatini çekmiş. İyonlar M.Ö 7. yüzyılda şimdiki Taşucu’nun olduğu yerde Holmi adında bir koloni kurmuş. Korsan baskınları nedeniyle gelişemeyen Holmi M.Ö 4. yüzyılda zayıflamaya başlamış.

Büyük İskender’in komutanlarından ve Suriye Krallığı’nın kurucusu Selefkos Nikator, Holmi şehrinin bu zayıf durumunu fırsat bilerek kolayca ele geçirmiş. Halkını da kıyıdan 12 km içeriye, bugünkü Silifke yerleşiminin bulunduğu yere nakledip yerleştirmiş. M.Ö 300 yılında da Selefkos’un Şehri anlamına gelen Seleukia kentini kurmuş. Burası Selefkos’un kendi adına kurduğu 9 şehirden birisi ve varlığını günümüze kadar sürdürebilmiş tek Seleukia şehri.

Peki türküler demişken buranın adını duyuran ünlü türkünün neden çıktığını biliyor musunuz? Hemen söyleyim: Yoğurt Türkmen yaşantısında önemli yeri olan bir yiyecek. Hem yiyecek hem geçim kaynağı olmuş. Bu nedenle de büyük bir saygınlığa sahip. Bu saygınlık da Türkmenleri yoğurdun bereketi için oyun oynamaya yöneltmiş. 🎶🎶🎶

Silifke gezilecek yerler

Gelin Silifke gezilecek yerlere bir göz atalım:

Korykos Antik Kenti – Erdemli

Korykos Antik Kenti; Hitit, Helenistik, Roma, Bizans, Ermeni hâkimiyetinde kalmış. Helenistik dönemde burada başka bir örneği bulunmayan deniz ve kara kalesinden oluşan ikili bir savunma sistemi oluşturulmuş. Roma döneminde zeytin üretiminde, zeytinyağı ve şarap ticaretinde öne çıkan bir kent hâline gelmiş. Korkykos Antik Kenti; Kara kalesi, Kızkalesi, Adamkayalar nekropol alanı ve kiliseleriyle önemli bir tarihi geçmişe sahip. UNESCO Dünya Mirası Geçici listesinde bulunuyor.

Kız Kalesi – Erdemli

Karaya 200 metre mesafede olduğu için ancak balıkçı motorlarıyla ulaşılabilen Kız Kalesi günümüze kadar korunmayı başaran yapısı ile yerli ve yabancı çok sayıda turistin ilgisini çekiyor. Ancak bu ilgi biraz fazla olmalı ki yazın buranın kalabalığından şikâyet edenler de oldukça fazla.

Efsaneye göre baktırdığı falda kızını yılanın sokacağını öğrenen kral denizin ortasına kale yaptırarak hizmetçileriyle beraber güzel kızını bu kaleye kapatmış. Ancak kızının canı bir gün altın sarısı rengindeki Tarsus Beyazı üzümü istemiş. Saraydan gönderilen üzüm sepeti içinden çıkan bir yılan da onu sokup öldürmüş.

Kız Kalesi

Kalenin bulunduğu ada eskiden korsanlar tarafından kullanılıyormuş. Kaleyi de Bizanslılar’ın yaptığı düşünülüyor. Ortadaki yapı ise saray. Kaleye Selevkoslar’ın, Bizanslılar’ın, Selçuklular’ın, Ermeniler’in, Fransızlar’ın (Kıbrıs Krallığı), Karamanoğulları’nın ve Osmanlılar’ın ev sahipliği yaptığı söyleniyor.

Hemen sahilin kenarında gördüğünüz Korykos antik kenti ve denizin içine kadar uzanan Korykos Kara Kalesi kalıntıları ise buranın başka bir yüzü. Bu kalıntılar bölgeye apayrı bir anlam katıyor.

Korykos antik kenti

Cehennem Obruğu – Silifke

Cehennem Obruğu bundan milyonlarca yıl önce, hatta insanlık daha ortada bile yokken, Miyosen Çağ’da mağaraların tavanının çökmesi sonucu oluşmuş. Obruğa yürüyerek inilmiyor, sadece dağcılık ekipmanı ile inebiliyorsunuz. Bu nedenle sanırım siz de benim gibi uzaktan görmekle yetineceksiniz. Zaten cehenneme girmeğe de pek gerek yok sanki :-) ) .

Cehennem Obruğu

Cennet Obruğu – Silifke

Cennet Obruğu bundan milyonlarca yıl önce, hatta insanlık daha ortada bile yokken, Miyosen Çağ’da mağaraların tavanının çökmesi sonucu oluşmuş. Obruğa 450 basamak inerek ulaşıyorsunuz. Mağaranın ağzına gelince bir kilise göreceksiniz. Mağaraya girince de cennetin kapısından geçtim ya artık ölsem de gam yemem diyeceksiniz tabii :-) .

Cennet Obruğu

Astım Mağarası – Silifke

Astım Mağarası Mağarası Dilek Mağarası olarak da biliniyor. Tarih boyunca astımlılara iyi geldiğine inanıldığı için burada dilek tutuyor, bir yandan da ciğerlerinize bayram ettiriyorsunuz. Sarkıt, dikit ve sütunları izleyerek gezdiğiniz mağara gerçekten görülmeye değer.

Astım Mağarası

Astım Mağarası

Silifke Kalesi

Temel tespitlerine göre Helenistik veya erken Roma dönemine ait olduğu anlaşılan kale geçirdiği onarım ve değişiklikler sonucu bugün bir Orta Çağ kalesi görünümünde. Güzel bir Göksu Deltası manzarası var.

Silifke Kalesi

Tekirambarı Su Sarnıcı – Silifke

Tekir Ambarı veya Tefur Ambarı olarak bilinen tarihi su deposu kalenin bulunduğu tepenin alt kısmında yer alıyor. Bizanslılardan kalma sarnıç 46 m uzunluğunda, 23 m derinliğinde ve 14 m genişliğinde.

Silifke Kalesi’nden görünen Tekirambarı Su Sarnıcı

Anadolu sarnıç mimarisinde örneği az görülen sarnıcın tüm duvarları su sızmasını önlemek ve ayrıca anıtsal bir özellik vermek için düzgün kesme taşlarla desteklenmiş.

Adamkayalar

Adamkayalar ismini kayaların üstüne yapılan insan kabartmalarından almış. M.Ö 3. yüzyılda yapıldığı sanılıyor. Kabartmalarda 11 erkek, 4 kadın, 2 çocuk, 1 dağ keçisi ve 1 kartal figürü var. Yalnız burası dik bir yamaçta yer aldığı için herkesin ulaşabileceği bir yerde değil. Kayaların üzerinde atlayıp zıplamak size göre değilse burayı maalesef göremeyeceksiniz.

Adamkayalar Kaynak:Wikipedia (Klaus-Peter Simon – Yükleyenin kendi çalışması, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4894230)

Kanlıdivane – Erdemli

M.Ö 3. yüzyılda kurulan Kanlıdivane, Olba Krallığı’nın kutsal yerleşim yeri olmuş. Çok büyük bir obruğun kenarına kurulan kent, obruğun büyüklüğü ve buranın senelerce dini merkez olarak anılması nedeniyle o dönemlerde insanlara buranın tanrısal olduğu düşündürtmüş.

Kanlıdivane

Efsaneye göre şehrin ortasındaki obrukta vahşi hayvanlar beslenirmiş. Krala itaatsizlik edenler de içine atılarak cezalandırılırmış. Bu nedenle de buraya Kanlıdivane deniyormuş.

Kanlıdivane

Kanlıdivane

Obruğun içinde Armaronxas ailesine ait bir kabartma var. Bu kabartma 4 metre genişliğinde ve 2 metre yüksekliğindeki bir niş içinde yer alıyor. Erken Roma dönemine ait olan kabartmanın sağ tarafındaki yazıtta ailenin isimleri yazıyor.

Kanlıdivane Armaronxas ailesi kabartması

Elaiussa Sebaste – Erdemli

Elaiussa M.Ö 2. yüzyıl sonlarında kurulan Doğu Akdeniz’in kesişme noktasındaki bir liman şehri. Anlamı da zeytin. Roma İmparatoru Augustus, Kapadokya Kralı Arkhelaos’a Kilikya’nın önemli bir kısmı ile Elaiussa kentini hediye olarak vermiş. Bunun üzerine Arkhelaos kışlık sarayını buraya taşımış ve şükran borcunu yerine getirmek için Elaiussa ismine Sebaste ismini eklemiş. O zamandan sonra da bu küçük liman şehri Elaiussa Sebaste ismiyle anılmış. Sebaste görkemli, mutlu anlamına geliyor.

Elaiussa Sebaste Antik Kenti

Poimenios Hamamı ve Üç Güzeller

Poimenios Hamamı adını veren Poimenios tarafından 4. yüzyılda yaptırılmış. Cennet ve Cehennem obruğu içindeki yer altı deresinin denize ulaştığı yerdeki tatlı su kaynağından yararlanılmak için buraya inşa edildiği düşünülüyor. Hamamın yıkanma bölümünün tabanında Üç Güzeller Mozaiği adı verilen bir mozaik var. Mozaikte Zeus’un kızları olan yarı tanrıça Aglaia, Euphrosyne ve Thalia çıplak olarak kumru ve keklikler arasında dans ediyor.

Poimenios Hamamı ve Üç Güzeller

Narlıkuyu

Cennet ve Cehennem obruğu içindeki yer altı deresi burada denize ulaştığı için suyu her zaman soğuk ve berrak. Koyda pek çok balık restoranı var. Özellikle yaz mevsiminde denize girdikten sonra balık yemek için burası oldukça popüler.

Narlıkuyu

Buraya geldiğinizde Narlıkuyu usülü patates kızartması yemeyi ihmal etmeyin. Bu patates kızartması bildiğimiz kızartmanın üzerine sarımsak, maydanoz ve limonla hazırlanan sosun dökülmesiyle yapılıyor.

Burası antik çağ ve Hristiyanlık dönemlerinde Cennet ve Cehennem Obrukları’na tapınmaya gelenler için bir deniz kapısı olan hamamıyla biliniyormuş.

Narlıkuyu

Yapraklıkoy

Cennet ve Cehennem obruğu içindeki yer altı deresi burada denize ulaştığı için suyu hep soğuk ve berrak.

Yapraklıkoy

Burası oldukça popüler bir yer. Bunca insan da yanılıyor olamaz! Yöreye gelen herkes burayı bu kadar seviyorsa eminim siz de turkuaz rengi sularda denize girmeyi kaçırmak istemeyeceksinizdir.

Yapraklıkoy

Susanoğlu Plajı

Antik ismi Corasium olan Susanoğlu geç Roma döneminde Flavius Uranius tarafından kurulmuş. Geniş ve ince kumlu bir koya sahip yer deniz turizminde gözde bölgeler arasında. Koyun etrafındaki antik kentte 2 ayrı nekropol, kilise, hamam ve sarnıç kalıntıları var.

Susanoğlu

Uzuncaburç

Uzuncaburç Helenistik çağda Olba Krallığı’nın ibadet yeriymiş. M.S 72 yılında İmparator Vespasianus Olba’dan ayrılarak Diocaesarea (Tanrı-İmparator Kenti) adıyla özerk, kendi adına para basabilen yeni bir kent kurmuş. Bizans Dönemi’nden sonra da Türkler buraya şehrin sembolü olan yüksek kulenin ismini vererek Uzuncaburç demiş.

Uzuncaburç

Antik kentte Sütunlu Cadde’yi, Tören Kapısı’nın bir bölümünü, Zeus Tapınağı ve Tyche Tapınağı’nı, Zafer Kapısı’nı, amfitiyatroyu, Helenistik anıt mezarı ve zamanında hazinenin saklandığı, gerektiğinde halkın sığınma alanı olarak da kullanılan 5 katlı Helenistik kuleyi görüyorsunuz.

Uzuncaburç

Olba

Olba Helenistik dönemde Olba Krallığı’nın merkezi ve önemli bir ticaret şehri olarak kurulmuş. Antik kentte M.Ö 193-211 yılları arasına tarihlenen Septimus Severus zamanından kalma çeşme binası, su kemeri, evler, tiyatro ve nekropolü görebilirsiniz.

Olba antik kenti

Nekropolün bulunduğu vadi üzerindeki 150 m uzunluğunda, 25 m yüksekliğindeki 4 kemerli akuadük de dikkatinizi çekecek. Bu yapı su kemerinin korunması ve çevrenin gözetlenmesi için kuleler inşa edildiğini gösteriyor.

Olba Antik Kenti

Cambazlı Kilise

Cambazlı Kilise 5. yüzyıla tarihleniyor. Apsisi ve tüm duvarları sağlam. Ancak henüz restorasyon aşamasında.

Cambazlı Kilise

Yerköprü Şelalesi – Mut

Mut İlçesi’ne bağlı Yerköprü Milli Parkı içinde bulunan Yerköprü Şelalesi doğa anıtı olarak koruma altında.

Yerköprü Şelalesi

Burası için Silifke’den sonra arabayla 1 saatte Mut’a geliyorsunuz. Yol uzun olsa da sonunda göreceğiniz dağlar, kanyon ve şelale için buna fazlasıyla değiyor. Nasıl inanılmaz güzellikle bir yer olduğunu anlatabilmem imkânsız. Çünkü ne yazarsam yazayım mis gibi çam kokusunu size gönderemeyeceğim.

Yerköprü Şelalesi

Benim gözümde burası Mersin’de gezilecek yerler arasında 1 numaraya oturmayı hak ediyor. Nasıl büyülü bir yer olduğunu tahmin bile edemezsiniz. Gizemli kanyonun dibindeki turkuaz sular, yemyeşil yosunlar ve mis gibi çam kokusu sizi adeta hipnotize ediyor.

Yerköprü Şelalesi

Yerköprü Milli Parkı’na vardıktan sonra kanyonun içindeki şelaleye ulaşmak için 30-45 dakika yürümeniz gerekiyor. Aman sakın uzaktan bakıp şelalenin dibine kadar gitmeye ne gerek var diye düşünmeyin. Giderken yokuş, dönerken tırmanış olsa da çok etkileyici bir kanyonda yürüyeceksiniz. Sonunda göreceğiniz şelale de sizi büyülemeye yetecek.

Yerköprü Şelalesi

Gilindire Mağarası (Aynalıgöl) – Aydıncık

Gilindire Mağarası şifalı olduğu sanılan bir kirpi peşindeki bir çoban tarafından tesadüfen keşfedilmiş. Mağaranın ulaşımı kolay olan kısmı Taşucu’ndan sonra buraya giden güzel manzaralı yolu. Şimdi gelelim zorlu kısmına: Mağaranın girişine bir falezin ucuna kurulan platformdaki dik merdivenlerden inerek ulaşabiliyorsunuz. Ancak bu daha başlangıç. Mağaraya girdikten sonra Aynalıgöl’e varana kadar 500 küsür basamak daha ineceksiniz.

Gilindire Mağarası (Aynalıgöl)

Mağaraya girer girmez sizi korkunç nemli bir hava karşılıyor. Hatta havası bu denli nemli olan bir mağara görmediğimi bile söyleyebilirim. O nedenle astım, nefes darlığı çekiyorsanız, yeterince fit değilseniz burası pek size göre değil. Ancak mağaranın yapısının korunma sebebi de işte bu % 80 oranındaki nem ve yaz-kış 25-30 °C arasında seyreden sıcaklık.

Gilindire Mağarası (Aynalıgöl)

Neme dayanıp mağaranın sonundaki göle kadar yürürseniz sizi eşsiz bir manzara karşılayacak. Göle bakarken gölün içindeki kayalara mı yoksa dışındaki sarkıt ve dikitlerin yansımasına mı baktığınızı ayırt edemeyeceksiniz. İsmini içindeki ayna gibi yansıyan gölden alan Aynalıgöl’ün oluşumu ta Buzul Çağı’na kadar gidiyor. Yani neredeyse 2 milyon yıllık bir tarihten bahsediyoruz! Gölün derinliği 47 metreye kadar varıyor. Suyu yüzeyde sodalı ama derinlere inildiğinde tuzlu.

Gilindire Mağarası (Aynalıgöl)

Atlas Dergisi bu gölde özel izinle dalış ve çekimler yaptı. Dünya dalış rekortmeni milli sporcu Şahika Ercümen burada yaptığı dalışta Paletsiz Kategori’de 90 metre sınırını aşarak Ekim 2019’da dünya rekoru kırdı.

Silifke’de nerede yemek yenir?

Lezzet duraklarından Mersin mutfağı yazımda detaylı olarak bahsedeceğim ama burada da isimlerini geçireyim:

Saatçioğlu Balıkçılık – Erdemli

Erdemli’deki balıkçıya uğramanızı, her zaman taze satılan ve yörenin endemik türü olan halili balığını yemenizi öneririm. Tabii yanında gelen kaya koruğu turşusu ve sonrasında ikram edilen kabak tatlısını da unutmayalım. Burada ayrıca mavi yengeç de deneyebilirsiniz.

Altın Orfoz – Silifke

Balık yemek için en iyi adreslerden birisi. Güzel bir koyda denize nazır bir sofradan daha güzel ne olabilir ki?

Güzel Mersin’in güzel bölgesi Silifke ve Erdemli hem tarihi zenginliği yakından görmek, hem de Akdeniz’in maviliğinde yüzmek için en özel yerlerden birisi. Zaten Mersin denince ilk akla gelen yer Kız Kalesi olduğuna göre bence siz de buraya gezi listenizin ön sıralarında yer vermelisiniz.