Selanik – Komşuda Bir İzmir Rüzgârı

Selanik (Yunanca Thessaloniki), Yunanistan’ın ikinci büyük şehri ve Yunanistan Makedonyası’nın yönetim merkezi. Selanik’teki Hristiyanlık öncesi ve Bizans anıtları, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor. Selanik gastronomi dalında UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Programına dâhil olmasıyla da önemli bir yere sahip. Bizim için Selanik’in en büyük önemiyse Mustafa Kemal Atatürk’ün doğduğu ve çocukluk yıllarının geçtiği şehir olmasından kaynaklanıyor.

Tarihi M.Ö 6000 yıllarına dayanan Yunanistan’da Bronz Çağı’nda Kykladlar, Minos Uygarlığı ve Mykenia Uygarlığı etkili olmuş. Klasik dönemde ise büyük filozoflar burada yetişmiş. Tiyatro, edebiyat, felsefe alanlarında büyük gelişme sağlanmış.

Kordon Boyu

Makedonya kralı Kassandros, Selanik’i M.Ö 315 yılında bugünkü Thermi’de kurmuş. Makedonya tahtında hak iddia edebilmek için evlendiği Büyük İskender’in kızkardeşi Thessalonike’nin adını da bu şehre vermiş. Her ne kadar taht uğruna yapılsa da eşinin isminin kurduğu şehre verilmesi bence oldukça romantik.

1917’de çıkan büyük yangında şehrin % 80’i yok olmuş. Bu nedenle çok az sayıda tarihi yapı var. Osmanlı izleri de çok az görülüyor. Şehirde kalan az sayıdaki Hristiyanlık öncesi ve Bizans eserleri (Şehir surları, Saint George Rotunda, Acheiropoietos Kilisesi, St. Demetrios Kilisesi, Latomou Manastırı, St. Sophia Kilisesi, Panagia Chalkeon Kilisesi, St. Panteleimon Kilisesi, Holy Apostles Kilisesi, St. Nicholas Orphanos Kilisesi, St. Catherine Kilisesi, Christ Saviour Kilisesi, Blatades Manastırı, Prophet Elijah Kilisesi, Bizans Hamamı) 1988’den beri UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Şehir merkezinde antik kalıntılar dikkat çekiyor

1923 mübadelesinde Türkler buradan ayrılmış. Onların yerine Anadolu’daki Rumlar Selanik’e gelmiş. 2. Dünya Savaşı sırasında da Sefarad Yahudileri, Almanlar tarafından toplama kamplarına gönderilince şehrin yapısı tümüyle değişmiş.

Kordon Boyu

Yunanlılar; Avrupalılar içinde kültürüme en yakın hissettiğim, kendimden çok şey bulduğum insanlar. Yunanistan her ne kadar “Avrupa’nın şımarık çocuğu” olarak da anılsa ben bu ülkenin insanının içtenliğine ve sevecenliğine garanti veriyorum. Her ziyaretimde de güler yüzlü Yunan halkıyla sosyalleşiyorum.

Şehirde çoğu yerde antik kalıntıları görüyorsunuz

Selanik’te gezilecek yerler listesi

Birkaç kez geldiğim kent (Balkan turu, gençlerle otobüsle Avrupa turu vs) her gelişimde bana bir İzmirli olarak memleketimi hatırlatıyor. Sadece şehir görüntüsüyle değil; kültürüyle, insanıyla da burası İzmir‘in ikiz kardeşi gibi. Binalar estetik olmasa da özellikle gece çökünce burası iyice güzelleşiyor. Kordon boyunda ışıkları Ege Denizi’ne vuran gemileri izlemek, hareketli gece hayatını yaşamak ve dostane tavırlarıyla kendilerini sevdiren Yunanlılar’la yakınlaşmak, bana burada kendimi evimde hissettiriyor. Her yerde görülen tarihi kalıntılar da şehre hayranlığımı artırıyor.

Antik Agora ve Roma Forumu

Eğer Ladadika bölgesine yakın konaklamak isterseniz, Anatolia Hotel veya Onoma Hotel’i değerlendirebilirsiniz. Beyaz Kule’ye yakın konaklamak isterseniz, düşük bütçeli ABC Hotel’i değerlendirebilirsiniz.

Atatürk Evi Müzesi

Atatürk Evi Müzesi, Türkiye’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün 1881 yılında dünyaya geldiği ev. Selanik Belediyesi 1933 yılında evi satın alıp Mustafa Kemal Paşa’ya hediye etmeye karar vermiş. Satın alma işlemleri 1937 yılında tamamlanmış. Ev 1953 yılında müze olarak açılmış.

Atatürk Evi Müzesi

Atamız’ı doğduğu evin önünde minnet ve şükranla anmak, özgürlüğümüzü ve cumhuriyetimizi bize kazandırdığı için ona teşekkür etmek boynumuzun borcu. Atamız’ın doğduğu evde maalesef artık pek fazla eşyası yok ama yine de bu evde onun izlerini bulmak insanı çok duygulandırıyor.

Atatürk Evi Müzesi

Akropolis

Akropolis yani Yüksek Şehir bölgesine gittiğinizde panoramik şehir manzarası izleyebiliyorsunuz. Burada Heptapyrgion dikkatinizi çekiyor. Heptapyrgion, kuzey kuleleri M.S 379-395 yıllarında Roma İmparatoru I. Theodosius tarafından inşa edilen bir Bizans / Osmanlı dönemi kalesi.

Akropolis

Heptapyrgion

Yedi Kule (Eptapyrgio – Heptapyrgion)

Yedi Kule, 1431’de Osmanlı İmparatorluğu tarafından Bizans surları içinde Akropol’ün en yüksek noktasında inşa edilmiş. 1890 yılına kadar garnizon komutanlarının yerleşkesi olmuş. Sonra hapishaneye çevrilmiş ve 1989 yılına kadar hapishane olarak kullanılmış. Günümüzde açık hava müzesi olarak ziyaret ediliyor.

Heptapyrgion – Yedi Kule Kaynak: Selanik Turizm Organizasyonu (Thessaloniki Tourism Organisation/ www.thessaloniki.travel)

Kordon Boyu (Nea Paralia)

Selanik kordon boyu aynı memleketim İzmir’in kordon boyu gibi. Kordon boyuna geldiğinizde doğudan batıya kadar yürümenizi öneririm. Aman sarı çizgilerle ayrılan bisiklet yolundan yürümeyin! Yunanlı dostlarımıza bisiklete binerlerken rahatsızlık vermeye hakkımız yok, değil mi?

Kordon Boyu

Kordon boyunun doğusundaki depolar Uluslararası Film Festivali’ne ev sahipliği yapıyor. Burada MOMus Fotoğraf Müzesi de var.

Kordon boyunun doğusundaki depolar

Beyaz Kule

Kordon boyunda doğudan batıya doğru yürüdüğünüzde hemen göze çarpan Beyaz Kule şehrin âdeta sembol yapısı. Beyaz Kule, Kanuni Sultan Süleyman’ın emriyle Mimar Sinan tarafından 12. yüzyıldan kalma bir Bizans yapısının üzerine inşa edilmiş. Osmanlı döneminde zindan olarak kullanılan olan kule, şehir gezilerinin de başlangıç noktası olmayı hak ediyor.

Beyaz Kule

1826’da Sultan Mahmud II emriyle mahkumların hepsi kılıçtan geçirilmiş. Bu nedenle kule Kanlı Kule (Tower of Blood) olarak anılmaya başlanmış. Hatta günümüzde 60 yaşın üzerindeki Yunanlılar kulenin adını hâlâ Kanlı Kule olarak söylüyorlar.

Kent 1912 yılında Yunanlılar’a teslim edildiğinde bu kulede törenler yapılmış. Yunanlılar sonradan Osmanlı izlerini kaldırmak için vaftiz töreniyle kuleyi beyaza boyatmış. Ancak aşınma nedeniyle zamanla kulenin rengi orijinaline dönmüş. Yine de rengi değişmiş olmasına rağmen ismi Beyaz Kule olarak kalmış.

Kordon Boyu ve Beyaz Kule

Büyük İskender Heykeli

Kordon boyunda Beyaz Kule’nin yakınında Büyük İskender heykeli var. Heykelde İskender, atı Voukefalas üzerinde duruyor. 6 metre uzunluğundaki heykel 4 ton ağırlığında.

Büyük İskender Heykeli

Zoggolopoulos Şemsiyeleri

Kordon boyunda Büyük İskender heykelinin batısında ünlü heykeltraş Giorgios Zoggolopoulos tarafından yapılan şemsiyeleri görüyorsunuz. Şehrin ikonik yapılarından biri olan 40 şemsiye, 1997 yılında Selanik Avrupa Kültür Başkenti seçildiğinde yapıldı.

Zoggolopoulos Şemsiyeleri

İlüzyon Müzesi

Hologram, vorteks tüneli, tepetaklak duruşlarla dolu İlüzyon Müzesi oldukça ilgi çekiyor.

İlüzyon Müzesi

Yahudi Müzesi

Yahudi Müzesi’nde Osmanlı egemenliği sırasında altın çağını yaşayan Yahudi tarihi yansıtılıyor.

Yahudi Müzesi

Aristo Meydanı

2. Philip oğlu Büyük İskender’i politik ve askeri açıdan geliştirmesi için ünlü filozof Aristotle’yi kente getirtmiş. Filozofun ismi daha sonra bu meydana verilmiş.

Aristo Meydanı

Meydan, Nikis Avenue üzerinde yer alıyor. 1917 büyük yangınından sonra 1918 yılında Fransız mimar Ernest Hébrard tarafından yeniden tasarlanmış. Ancak binaların çoğu 1950 yılından sonra yapılmış.

Aristo Heykeli

Galerius Kemeri (Kamara) ve Rotunda

Galerius Kemeri (Kamara) ve Rotunda, 4. yüzyılın başlarına tarihlenen iki komşu anıt. Her iki yapı da Hristiyanlık öncesi ve Bizans eserleri kategorisinde UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Galerius Kemeri (Kamara)

Erken Bizans sanatının ve mimarisinin seçkin bir örneği olan Rotunda, Doğu Roma İmparatorluğu’ndaki en eski Hristiyan anıtlarından biri olarak kabul ediliyor.

Rotunda

Rotunda’nın güneyindeki Galerius Kemeri ‘yse Galerius’un Persler’e karşı kazandığı muzaffer seferi kutlamak için M.S 298-305 yılları arasında yapılmış.

Galerius Kemeri (Kamara)

Aya Dimitros Kilisesi

Hristiyan olup olmadığı tartışılan 1. Konstantin, Hristiyanlığı devletin resmi dini olarak ilan etmiş. Bunun üzerine kentteki Hristiyanlar, şehrin koruyucu azizi Dimitrios’a ithafen Roma hamamları kalıntılarının üzerine Aya Dimitros Bazilikası’nı inşa ettirmişler. 1493’te Osmanlılar tarafından camiye çevrilen kilise, Kasimiye Camii adını almış. 1917 büyük yangınında bina neredeyse tamamen yok olmuş. Aslına uygun olarak restore edilen yapı, 1949’da Ortodoks kilisesi olarak ibadete açılmış. 1988’den beri de UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde yer alıyor.

Selanik – Aya Dimitros Kilisesi

Aya Dimitros Kilisesi’nin içi

Aya Dimitros Kilisesi, Roma hamamı kalıntılarının üzerine inşa edilmiş

Ayasofya (Azize Sofya) Kilisesi

Ayasofya (Azize Sofya) Kilisesi’nin bulunduğu alandaki ilk kilise M.S 3. yüzyılda inşa edilmiş. Ancak günümüze ulaşan yapı o dönemdeki ismiyle Konstantinopolis’teki yani bugünkü İstanbul’daki Ayasofya‘nın mimari tasarımına uygun olarak M.S 8. yüzyılda inşa edilmiş. Hristiyanlık öncesi ve Bizans eserleri arasında olduğundan UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alıyor.

Ayasofya (Azize Sofya) Kilisesi

Antik Agora ve Roma Forumu

Antik Agora ve Roma Forumu, 1960’larda tesadüfen ortaya çıkarılmış. Forum kompleksinin 2 katlı stoaları, 2 terası, 2 Roma hamamı, gladyatör dövüşleri için kullanılan küçük bir tiyatrosu var.

Antik Agora ve Roma Forumu

MOMus Çağdaş Sanat Müzesi

MOMus Çağdaş Sanat Müzesi, etkileyici sanat koleksiyonuna sahip.

MOMus Çağdaş Sanat Müzesi

Bizans Kültür Merkezi

Bizans Kültür Merkezi’nde Bizans’a ait ikonlar, freskolar, seramikler sergileniyor.

Selanik – Bizans Kültür Merkezi

Arkeoloji Müzesi

Arkeoloji Müzesi 1912 yılında kurulmuş, 1962’de ziyarete açılmış. Müzede kentin çevresinde yapılan kazılarda elde edilen eserler sergileniyor.

Arkeoloji Müzesi

Selanik’te nerede yemek yenir?

Burada Ladadika çevresindeki tavernalarda mezelerin tadına bakmalısınız. Barların yoğunlukla olduğu Ladadika bölgesinde Odof Onirou tavernasında dans ederken ya da Frutti di Mare’de mezeleri yerken bu şehre geldiğinize mutlu olacaksınız. Balık ve meze yemek için Full Tou Meze, et yemeği yemek için Tiganies Kai Sxares’i tavsiye ederim. Biz Full Tou Meze önünde epey bi’ sıra bekledik ama yediğimiz kalamar ve midyeye değdi. Mezelerin lezzeti her gün tadılmayan cinsten, benden söylemesi. Ayrıca bir takipçim Kale’de Tsinari Ouzeri’yi önerdi. Burada yazılı kalsın, belki denersiniz.

Selanik’te gece hayatının kalbi Ladadika’da atıyor

Eğer bütçenize uykunsa Skyline Cafe Bar’da yemek yiyebilir, dönen restoranda şehrin 360° panoramik manzarasını izleyebilirsiniz.

Skyline Cafe Bar

Bizim Türk kahvemizi Greek (Yunan) kahvesi, baklavamızı Greek baklava olarak tanıtsalar da lezzetler hep aynı. Gerçi baklavayı şekerle değil balla yapıyorlar ama olsun.

Yunanistan’da içki olarak çam reçinesine aroma eklenen sakız şarabı retsina, yumuşak bir rakıya benzeyen ouzo (uzo), viskiye benzeyen tsipouro (çipuro) çok tüketiliyor. Kahve olarak da uzun bardakta servis edilen buzlu kahve frappe çok popüler.

Frappe

Aristoteles Meydanı’ndan denizi arkaya alıp yukarı doğru çıkarken sağda köşede bir pastane var, Terkenlis. İşte orası Selanik’in en güzel paskalya çöreklerini tatmak, hatta Türkiye’ye götürmek için uğramanız gereken bir dükkân.

Eğer Noel zamanı buraya gelirseniz, sadece o dönemde yapılan yumurta şeklindeki ballı kurabiye melomakarono denemenizi öneririm.

Melomakarono

Avrupa turu sırasında da Selanik’e geldim ve sonrasında 18 gün boyunca yeni şehirlere ve ülkelere yelken açtım. Dile kolay, katıldığım otobüsle Avrupa turunda 11.000 km’yi aştık. Kısacası şehirlerin filmini izlemedik, sadece bize genel fikri verecek fragmanlarını gördük. Yine de damağımızda hoş bir tat kaldı, her gün yeni bir şehirde uyanmaya devam ettik. Ne mutlu böyle gezebilen ve keyif alabilen herkese, öyle değil mi?

Selanik sanki bir Avrupa şehri değil de kendi ülkemin değişik bir dil konuşulan bir şehri gibi. Buraya her gelişimde günümü sanki Türkiye’deymişçesine ve tadına vara vara geçirdim. Selanik beni hep güzel hislerle misafir etti.

Keşfetmeniz dileğiyle…