Mısır’ın en gizemli şehirlerinden biridir Luksor. El-Uksur valiliğinin başkenti olan El-Uksur şehri, Mısır gezilerinde binlerce yıllık tarihi yaşamak için ilk gelinmesi gereken yerlerden biridir. Şehre mücevher anlamına gelen bu ismi, Araplar vermiş. Girer girmez güzelliğini sergileyen kentin, Assuan (Aswan) kadar pis olmadığı belli. Burası, Nil nehri kenarında, tarihi yaşatan, romantik bir kent.

Konakladığım Lotus Luxor Hotel‘in nefis bir Nil manzarası vardı. Odam, Assuan‘dakinin aksine tertemizdi. Çarşaflarım bile karbeyazdı. Nihayet 2 günlük uykusuzluğumun acısını çıkaracağım için gayet mutluydum.

Eski Yunanlılar’ın Teb olarak bildiği Luksor, antik Mısır şehri Thebes Harabeleri’nin üzerine kurulmuş olduğundan, dünyanın en büyük açık hava müzesi olma özelliğini taşıyor.

Luksor gezilecek yerler

• Luxor Batı Teb’de gezilecek yerler

Colossi of Memnon

(Dev Memnon Heykelleri)

Teb tapınaklarının en gösterişli olanı, III. Amenhotep’in mezar tapınağı. Çok az bir bölümü günümüze ulaşabilmiş olan tapınağın en çarpıcı özelliği, yüksekliği 21 metreyi bulan, dev boyutlu 2 heykel. Bu heykeller Memnon Heykelleri olarak biliniyor. Kahire yakınlarındaki taş ocaklarından çıkarılan kuvarsit kumtaşı bloklarından yapılan bu dev ikiz heykellerin her biri 720 ton ağırlığında.

Yunan mitolojisinde şafak tanrıçası Eos’un oğlu olan Memnon, Truva Savaşı’nda Asil tarafından öldürülmüş. Kuzey yönündeki heykelden bazı günlerde şafakla birlikte arp sesine benzeyen bir ses yükseldiği rivayet edilirmiş. Bu yüzden bu heykel “şarkı söyleyen Memnon” adıyla anılırmış.

Hapshetsut (Hatşepsut) Tapınağı

Kraliçe Hatşepsut’un görkemli tapınağı, Tanrıça Hathor’a adanmış.

Hatşepsut, eşi II. Thutmose öldükten sonra üvey oğlu III. Thutmose’un küçük olduğunu öne sürerek tahta geçmiş. Kadınların firavun olmadığı bu dönemde, kendisini topluma kabul ettirebilmek için Tanrı Amon-Ra’nın kızı olduğunu iddia etmiş. Neticede öyle güçlü bir firavun olmuş ki 21 sene koca Mısır’ı yönetmiş.

II. Ramses ve sonraki bazı firavunlar tarafından tahrip edilen tapınak, daha sonra Hristiyanlarca manastıra dönüştürülmüş. Bir tepenin yamacına oyularak inşa edilen yapı, 3 kademeli geniş bir tapınak.

Kraliçeler Vadisi

Biban al Harim ve Ta Set Neferu olarak da biliniyor. Burada çoğunlukla Ramses soyundan gelen kraliçelerin ve çocuklarının mezarları var.

Krallar Vadisi

Firavunlar, şanlarına yakışacak ihtişamlı piramitlerin yapımı çok pahalı olunca piramit yerine kayalıkları oyup mezarlar yaptırmaya başlamışlar. Bunu yaparken de görünüşü piramite benzeyen bir dağın eteğini seçmişler. Zamanla bu mezarlar Krallar Vadisi olarak ortaya çıkmış ve 63 firavunun mezarını barındırmış.

Buraya girerken alınan biletle 3 mezarı ziyaret edebiliyorsunuz. Dilerseniz birden fazla bilet alıp fazla mezar ziyaret edebilirsiniz. Tutankamon ve VI. Ramses’in mezarlarını görmek içinse ek ücret ödemek zorundasınız.

Krallar Vadisi’nde en ünlü mezar Tutankhamun’unki. Ben mezarının küçük ve süssüz olduğunu okuduğumdan bu mezarı pas geçtim.

Tutankhamun ya da Tutankamon, (Amun’un yaşayan resmi ve Amun şerefesi adına) MÖ 1333 – MÖ 1323 yılları arasında hüküm sürmüş. Tek tanrılı Aton dinini kuran IV. Amenotep (Akhenaton)’in oğlu. Babası ölünce başka bir anneden olan yarı kız kardeşi Ankhesenamen ile evlenerek tahta çıkmış. Saltanatının ilk çağlarında Mısır’ın eski çok tanrılı dinine dönüş yaşanmış. Böylece IV. Amenetep’in kurduğu Aton dini sönmüş. Kendisi de asıl adı Tutankhaton adı yerine Tutankhamun adını almış.

Tutankhamun’un çağı barış içinde geçmiş. Çok genç yaşta ölen bu kraldan sonra babasına vezirlik, kendisine de küçüklüğünde naiplik yapmış olan Ay, dul kraliçe ile evlenerek tahta çıkmış.

Krallar Vadisi‘ne fotoğraf makinesi bırakılıp giriliyor. Ben Kahire‘den kaçak fotoğraf çekme konusunda idmanlı olduğum için dert etmiyorum. Nasılsa iphone’umla çaktırmadan fotoğraf çekeceğim.

Gezdiğimiz ilk mezarda fotoğraf çekip yakalandım. Görevli biraz söylendikten sonra bir şey demedi. Fotoğrafları sildirmedi bile. 2’nci mezarda yine aynı numarayı yaptım. Görevli yine gördü, rüşvet istedi. Verilen parayı beğenmeyince söylenip sonra bıraktı, ama başka fotoğraf çekemezsin diye ekledi. Aradan 5 dakika geçmeden başka görevli geldi, bence bunu gönderen de rüşvet isteyen ve ben vermeyince bozulan ilk görevliydi. İphone’umu istedi, fotoğraflara baktı. Sonra benimle ofise geleceksin deyip yürüdü. Elinden telefonumu bile alamadım. Bana ofise geleceksin, fotoğrafa izin olmayan yerde fotoğraf çekip buraya zarar verdin, derdini polise anlat deyip durdu. Korkudan, sinir bozukluğundan elim ayağım titremeye başladı. Çekirge ne de olsa 10 kere sıçramazmış! Bu arada ilk görevli gelip yine rüşvet istedi. Adamların derdinin para koparmak olduğunu biliyordum, ama yine de sinirden titrememe engel olamadım. Bu ülkede fotoğraf çekmek uğruna mahsur kalmak, en son isteyeceğim şeydi. Adama 5 $ verdim. Parayı az buldu, parayı ve telefonumu elime tutuşturup söylene söylene beni serbest bıraktı. Mısır seyahatimin en korkunç anısı da böylece sonu güzel olarak yazılmış oldu. Bu olaydan dersimi aldım mı, sanırım hâlâ almadım! Çünkü fotoğraflarımı kurtardığıma çok memnundum 🙂 .

Buradan kaymak taşı ve mermer oymacılığı yapan bir aile işletmesine gittim. Turiste para harcatma amaçlı yapılan bu gezilerden ben genelde elim boş dönüyorum, ama el işlemeciliğini tanıtmak için yaptıkları şov da oldukça keyifliydi doğrusu.

• Luxor Doğu Teb’de gezilecek yerler

Karnak Tapınağı

Teb’in kuzeyinde yer alan tapınak, Amon rahiplerinin Cennetin en büyüğü, Dünyanın en eskisi diyerek her gün ilahiler okudukları, Tanrı Amon inancının merkezi olan Teb Kenti’nde tarihi bilinmeyen çok eski bir yapıyla başlamış, Orta ve Yeni Krallık dönemlerinde yapılan eklemelerle eski Mısır’ın büyük kompleksine dönüşmüş.

2 km²’lik dev kompleks, Teb Kutsal Üçlüsü diye bilinen Tanrı Amon, eşi Mut ve oğulları Khonsu için yapılmış. Ancak komplekste sadece Amon’un Büyük Tapınağı gezilebiliyor.

Waset şehrinin tanrısı Amon’a adanan, her firavunun kendi tapınağını ve anıtlarını ilave etmesiyle sürekli büyümüş olan tapınak, dünyanın en çok sütunlu ve en büyük dinsel kompleksi olma özelliğini taşıyor.

Tapınak ve kamu binalarının uzun ve pürüzsüz duvarlarını, ülke tarihine ilişkin öykülerin anlatıldığı bir tür gazete olarak kullanan Mısırlı taş ustaları, günümüzden yaklaşık 3300 yıl önce Karnak’ta medya tarihinin bilinen ilk yalan haberine imza atmışlar! Olay şöyle gerçekleşmiş:

Hititlilerle olan Kadeş Savaşı’nda büyük bir yenilgiye uğrayan ve yardımcı kuvvetlerin yardımıyla canını zor kurtaran II. Ramses, adamlarına suskunluk yemini ettirmiş. Ayrıca halkın arasına büyük zaferi ballandıra ballandıra anlatacak yalan ustaları salmış. Bununla da yetinmeyip başta Karnak Tapınağı olmak üzere bir dizi önemli dinsel yapının duvarlarına savaşı aşama aşama anlatan hiyeroglifler yaptırmış. Dünyanın en dayanıklı baskı sistemi olan bu kayıtlar, yalnız Ramses’in sağlığında değil, ondan yüzlerce yıl sonra bile bu duvar gazetelerini okuyanlara Kadeş Destanı’nı tersinden aktarmaya devam etmiş, ta ki 19. yüzyıla gelinip Anadolu’da Boğazköy (Hattuşaş) kazıları başlayana kadar.

Oldukça albenisi olan tapınağa, ne kadar çok vakit ayrılsa da doya doya gezmek mümkün değil. Tapınak öyle etkileyici ki, burada geçirilen zaman hiç yeterli gelmiyor.

Luksor Tapınağı

Tapınak, Yeni Krallık döneminin 9. firavunu III. Amenhotep tarafindan, Eski Mısır Tanrılarının en büyüğü Amon-Ra adına MÖ 14. yüzyılda inşa edilmiş. Daha sonraları Tutankamon, II. Ramses, Büyük İskender, Roma ve Müslüman Araplar tarafindan çeşitli ekleme ve yapılarla günümüze kadar gelmiş.

Mumyalama Müzesi

Müze, ziyaretçilere mumyalama sanatını anlatıyor. Bu eşsiz müzede mumyalamada kullanılan aletler hakkında fikir sahibi olabilir, kediler, balıklar ve timsahların mumyalarını görebilirsiniz.

Luksor Arkeoloji Müzesi

1975 yılında açılan müze, Kahire Antik Müzesi’ne nazaran oldukça küçük. Yine de ülkenin derin tarihi hakkında bilgi verecek eserleri sergiliyor.

Mısır’la ilgili yapmam gereken bir itiraf, sokak satıcılarının insanı canından bezdirdiğidir. Nereden çıktıkları belli olmayan pek çok satıcının, insanın başına üşüşmesi ve sonra da gitmek bilmemesi an meselesi. Belki sadece para kazanıp evlerini geçindirmeye çalışıyorlar, ama sayıca o kadar çoklar ve o kadar yapışkanlar ki, insan sonunda isyan bayrağını çekiyor.

Luksor’dan Hurgada‘ya 4 saat yolum var. Bu akşam dalış grubunun diğer üyeleri bana katılacak. Yarın da tatilin ikinci bölümüne geçmek üzere, dalış teknemize doğru yol alacağız. Binlerce yıllık tarihi gözlerimle görebildiğim, bu dalış gezimi kültür turuyla birleştirdiğim için çok keyifteyim 🙂 . Yoksa gerçek Mısır’ı görmeden dönmek, hakikaten büyük eksiklik olacakmış.