Luksor (Luxor) – Bir Açık Hava Müzesi

Mısır’ın en gizemli ve en romantik şehirlerinden biridir Luksor (Luxor). Antik Thebes Harabeleri’nin üzerine kurulduğundan dünyanın en büyük açık hava müzesi olma özelliğini taşımaktadır. El-Uksur valiliğinin başkentidir. Mücevher anlamına gelen ismini Araplar vermiştir. Eski Yunanlılar da burayı Teb olarak tanır.

Luksor nerede? Luksor’a nasıl gidilir?

Luksor’a Türkiye’den direkt uçuş bulunmuyor. Kahire’ye 2 saat süren direkt uçuşla gidip Kahire’den Luksor’a 1 saatlik bir uçuş yapabilirsiniz. Kahire’den Luksor’a karayolu ile gidecekseniz yol yaklaşık 8 saat sürüyor. Ancak güvenlik nedeniyle bunu pek tavsiye etmem.

Mısır’a vize almak gerekiyor mu?

T.C. diplomatik, hizmet ve hususi pasaport hamilleri 90 günü aşmamak kaydıyla Mısır’a yapacakları ziyaretlerinde Mısır vize işlemlerinden muaflar. T.C. umuma mahsus pasaport sahibi vatandaşların ise seyahatleri öncesinde Mısır vizesi almaları zorunlu. 20 yaşından küçük, 45 yaşından büyük T.C. umuma mahsus pasaport sahibi vatandaşları sınır kapılarında 1 ay oturumlu giriş vizesi alabiliyor. Ancak 20-45 yaş aralığındaki T.C. umuma mahsus pasaport sahibi vatandaşların vize alma süreci gerçekten oldukça sıkıntılı. 3 ay bekleme süresinden sonra vize alamayıp biletini yakmak zorunda kalan çok kişi duydum. Vize süresi ve alınıp alınamayacağı ne yazık ki tamamen başvurduğunuz zamanki politik ilişkiye göre değişkenlik gösteriyor. O nedenle vizenizi kesin alacağınızı düşünerek program yapmanızın hüzünle sonuçlanabileceğini söylemeliyim.

Vize başvuruları Türkiye’deki 2 Mısır temsilciliğine yapılıyor: Mısır Arap Cumhuriyeti Ankara Büyükelçiliği ve Mısır Arap Cumhuriyeti İstanbul Başkonsolosluğu. Bu iki yer dışında vize başvurusu yapılmıyor.

Mısır vizesi için gerekli belgeler

Vize başvuru formu
Pasaport aslı ve fotokopisi
Kimlik aslı ve fotokopisi
2 adet biyometrik fotoğraf
İkametgâh belgesi (Muhtarlıktan alınmalı)
Uçak bileti çıktıları
Öğrenci belgesi (Öğrenciler için)
İş yerinden çalışıldığına dair bir yazı (Çalışanlar için)
Otel rezervasyonu
Dilekçe (Ülkeye neden gitmek istediğinizi anlatan dilekçe)
Vize ücreti

Luksor gezilecek yerler

Luksor adımınızı attığınız anda güzelliğini sergileyen bir şehir. Mısır turu rotalarına dahil edilen Assuan (Aswan) gibi pis ve pasaklı bir kent de değil. Burada konakladığım Lotus Luxor Hotel’in nefis bir Nil Nehri ve Krallar Vadisi manzarası vardı. Odam Assuan’dakinin aksine tertemizdi. Çarşaflarım bile karbeyazıydı. Nihayet 2 günlük uykusuzluğumun acısını çıkaracağım için gayet mutluydum.

Gece ışıklarında Krallar Vadisi

Luksor gezilecek yerleri bölgesel olarak ayırdım:

• Luxor Batı Teb’de gezilecek yerler

Colossi of Memnon (Dev Memnon Heykelleri)

Teb tapınaklarının en gösterişli olanı III. Amenhotep’in mezar tapınağı. Çok az bir bölümü günümüze ulaşan tapınağın en çarpıcı özelliği ise yüksekliği 21 metreyi bulan dev boyutlu 2 heykel. Bu heykeller Memnon Heykelleri olarak biliniyor. Kahire yakınlarındaki taş ocaklarından çıkarılan kuvarsit kumtaşı bloklarından yapılan bu dev ikiz heykellerin her biri 720 ton ağırlığında.

Colossi of Memnon

Yunan mitolojisinde şafak tanrıçası Eos’un oğlu olan Memnon, Truva Savaşı’nda Asil tarafından öldürülmüş. Kuzey yönündeki heykelden bazı günlerde şafakla birlikte arp sesine benzeyen bir ses yükseldiği rivayet edilirmiş. Bu yüzden bu heykel şarkı söyleyen Memnon adıyla anılırmış.

Luksor – Hatshepsut (Hatşepsut) Tapınağı

Kraliçe Hatşepsut’un görkemli tapınağı Tanrıça Hathor’a adanmış. Bir tepenin yamacına oyularak inşa edilen yapı 3 kademeli geniş bir tapınak. Hatşepsut eşi II. Thutmose öldükten sonra üvey oğlu III. Thutmose’un küçük olduğunu öne sürerek tahta geçmiş. Kadınların firavun olmadığı bu dönemde kendisini topluma kabul ettirebilmek için Tanrı Amon-Ra’nın kızı olduğunu iddia etmiş. Neticede öyle güçlü bir firavun olmuş ki 21 sene koca Mısır’ı yönetmiş. II. Ramses ve sonraki bazı firavunlar tarafından tahrip edilen Hatshepsut Tapınağı ise Hristiyanlar tarafından daha sonra manastıra dönüştürülmüş.

Hatshepsut (Hatşepsut) Tapınağı

Kraliçeler Vadisi

Kraliçeler Vadisi, Biban al Harim ve Ta Set Neferu olarak da biliniyor. Burada çoğunlukla Ramses soyundan gelen kraliçelerin ve çocuklarının mezarları var.

Luksor – Kraliçeler Vadisi Kaynak:Wikipedia (Zureks – Yükleyenin kendi çalışması, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4183722)

Krallar Vadisi

Firavunlar şanlarına yakışacak ihtişamlı piramitlerin yapımı çok pahalı olunca piramit yerine kayalıkları oyup mezarlar yaptırtmaya başlamışlar. Bunu yaparken de görünüşü piramite benzeyen bir dağın eteğini seçmişler. Zamanla bu mezarlar Krallar Vadisi olarak ortaya çıkmış ve 63 firavunun mezarını barındırmış.

Krallar Vadisi

Buraya girerken alınan biletle 3 mezarı ziyaret edebiliyorsunuz. Dilerseniz birden fazla bilet alıp fazla mezar ziyaret edebilirsiniz. Tutankamon ve VI. Ramses’in mezarlarını görmek isterseniz ekstra ücret ödemek zorundasınız.

Krallar Vadisi

Tutankhamun Mezarı

Krallar Vadisi’nde en ünlü mezar Tutankhamun’unki. Bu mezar küçük ve süssüz.

Luksor – Krallar Vadisi

Tutankhamun ya da Tutankamon (Amun’un yaşayan resmi ve Amun şerefesi adına) tek tanrılı Aton dinini kuran IV. Amenotep (Akhenaton)’in oğlu. M.Ö 1333-M.Ö 1323 yılları arasında hüküm sürmüş. Babası ölünce başka bir anneden olan yarı kız kardeşi Ankhesenamen ile evlenerek tahta çıkmış. Saltanatının ilk çağlarında Mısır’ın eski çok tanrılı dinine dönüş yaşanmış. Böylece IV. Amenetep’in kurduğu Aton dini sönmüş. Kendisi de asıl adı Tutankhaton adı yerine Tutankhamun adını almış.

Krallar Vadisi

Tutankhamun’un çağı barış içinde geçmiş. Çok genç yaşta ölen bu kraldan sonra babasına vezirlik, kendisine de küçüklüğünde naiplik yapmış olan Ay dul kraliçe ile evlenerek tahta çıkmış.

Krallar Vadisi

Krallar Vadisi’nde dikkat!

Krallar Vadisi’ne fotoğraf makinesi bırakılıp giriliyor. Bense Kahire’den kaçak fotoğraf çekme konusunda idmanlı olduğum için dert etmiyorum. Nasılsa iphone’umla çaktırmadan fotoğraf çekeceğim. Tabii henüz haberim yok ama birazdan başıma neler geleceğini göreceğim.

Luksor – Krallar Vadisi

Gezdiğimiz ilk mezarda fotoğraf çekip yakalandım. Görevli biraz söylendikten sonra bir şey demedi. Fotoğrafları sildirmedi bile. İkinci mezarda yine aynı numarayı yaptım. Görevli yine gördü. Bu sefer rüşvet istedi. Verilen parayı beğenmeyince söylenip sonra bıraktı ama başka fotoğraf çekemezsin diye ekledi. Aradan 5 dakika geçmeden başka görevli geldi. Bence bunu gönderen de rüşvet isteyen ve ben vermeyince bozulan ilk görevliydi. Cep telefonumu istedi. Telefonumu eline alıp fotoğraflara baktı. Sonra, Benimle ofise geleceksin, deyip yürüdü. Elinden telefonumu bile alamadım. Bana, Ofise geleceksin. Fotoğrafa izin olmayan yerde fotoğraf çekip buraya zarar verdin. Derdini polise anlat, deyip durdu. Korkudan, sinir bozukluğundan elim ayağım titremeye başladı. Çekirge ne de olsa 10 kere sıçramazmış! Bu arada ilk görevli gelip yine rüşvet istedi. Adamların derdinin para koparmak olduğunu biliyordum ama yine de sinirden titrememe engel olamadım. Bu ülkede fotoğraf çekmek uğruna mahsur kalmak en son isteyeceğim şeydi. Adama 5 $ verdim. Parayı az buldu. Parayı ve cep telefonumu elime tutuşturup söylene söylene beni serbest bıraktı. Mısır turumun en korkunç anısı da böylece sonu güzel olarak yazılmış oldu. Bu olaydan dersimi aldım mı? Sanırım hâlâ almadım! Çünkü fotoğraflarımı kurtardığıma çok memnundum.

Luksor – Krallar Vadisi

Krallar Vadisi

Krallar Vadisi

Luksor – Kaymak taşı ve mermer oymacılığı

Buradan kaymak taşı ve mermer oymacılığı yapan bir aile işletmesine gittim. Turiste para harcatma amaçlı yapılan bu tip gezilerden genelde eli boş dönüyorum. Yine de el işlemeciliğini tanıtmak için yaptıkları şovu oldukça keyifliydi bulduğumu da söylemeliyim.

• Luxor Doğu Teb’de gezilecek yerler

Karnak Tapınağı

Karnak Tapınağı, Tanrı Amon inancının merkezi olan Teb Kenti’nde tarihi bilinmeyen çok eski bir yapıyla başlamış. Orta ve Yeni Krallık dönemlerinde yapılan eklemelerle eski Mısır’ın büyük kompleksine dönüşmüş. Teb’in kuzeyinde yer alan Karnak Tapınağı Amon rahiplerinin cennetin en büyüğü, dünyanın en eskisi dediği bir yer. Rahipler burada her gün ilahiler okumuş.

Karnak Tapınağı

2 km²’lik dev kompleks Teb Kutsal Üçlüsü diye bilinen Tanrı Amon, eşi Mut ve oğulları Khonsu için yapılmış. Ancak komplekste sadece Amon’un Büyük Tapınağı gezilebiliyor.

Luksor – Karnak Tapınağı

Waset şehrinin tanrısı Amon’a adanan her firavunun kendi tapınağını ve anıtlarını ilave etmesiyle sürekli büyümüş olan tapınak dünyanın en çok sütunlu ve en büyük dinsel kompleksi olma özelliğini taşıyor.

Karnak Tapınağı

Karnak Tapınağı

Tapınak ve kamu binalarının uzun ve pürüzsüz duvarlarını ülke tarihine ilişkin öykülerin anlatıldığı bir tür gazete olarak kullanan Mısırlı taş ustaları günümüzden yaklaşık 3.300 yıl önce Karnak’ta medya tarihinin bilinen ilk yalan haberine imza atmışlar. Olay şöyle gerçekleşmiş:

Luksor – Karnak Tapınağı

Karnak Tapınağı

Kadeş Savaşı

Hititlilerle olan Kadeş Savaşı’nda büyük bir yenilgiye uğrayan ve yardımcı kuvvetlerin yardımıyla canını zor kurtaran II. Ramses adamlarına suskunluk yemini ettirmiş. Ayrıca halkın arasına büyük zaferi ballandıra ballandıra anlatacak yalan ustaları salmış. Bununla da yetinmeyip başta Karnak Tapınağı olmak üzere bir dizi önemli dinsel yapının duvarlarına savaşı aşama aşama anlatan hiyeroglifler yaptırmış. Dünyanın en dayanıklı baskı sistemi olan bu kayıtlar yalnız Ramses’in sağlığında değil, ondan yüzlerce yıl sonra bile bu duvar gazetelerini okuyanlara Kadeş Destanı’nı tersinden aktarmaya devam etmiş, ta ki 19. yüzyıla gelinip Anadolu’da Boğazköy (Hattuşaş) kazıları başlayana kadar.

Karnak Tapınağı

Karnak Tapınağı

Oldukça albenisi olan tapınağa ne kadar çok vakit ayrılsa da doya doya gezmek mümkün değil. Tapınak öyle etkileyici ki burada geçirilen zaman asla yeterli gelmiyor.

Karnak Tapınağı

Karnak Tapınağı

Karnak Tapınağı

Luksor Tapınağı

Luksor Tapınağı Yeni Krallık döneminin 9. firavunu III. Amenhotep tarafindan Eski Mısır tanrılarının en büyüğü Amon-Ra adına M.Ö 14. yüzyılda inşa edilmiş. Daha sonraları Tutankamon, II. Ramses, Büyük İskender, Roma ve Müslüman Araplar tarafindan çeşitli ekleme ve yapılarla günümüze kadar gelmiş.

Luksor Tapınağı

Luksor Tapınağı

Mumyalama Müzesi

Mumyalama Müzesi ziyaretçilere mumyalama sanatını anlatıyor. Bu eşsiz müzede mumyalamada kullanılan aletler hakkında fikir sahibi olabilir, kediler, balıklar ve timsahların mumyalarını görebilirsiniz.

Mumyalama Müzesi Kaynak:Wikipedia (By G. Elliott Smith (1871-1937) – Catalogue General Antiquites Egyptiennes du Musee du Caire: The Royal Mummies. Le Caire: Imprimerie de L’institut Francais D’archeologie Orientale, 1912. Catalogue General Antiquites Egyptiennes du Musee du Caire, DT57.C2 vol 59, plate LXXIX, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32573083)

Luksor Müzesi

1975 yılında açılan Luksor Müzesi, Kahire Antik Müzesi’ne nazaran oldukça küçük. Yine de ülkenin derin tarihi hakkında bilgi verecek eserleri sergiliyor.

Luksor Müzesi Kaynak:Wikipedia (By Olaf Tausch – Own work, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9954416)

• Kuzey Luksor gezilecek yerler

Dendera Tapınak Kompleksi

Eğer Luksor’un 65 km (50 dakika sürüş mesafesi) kuzeyindeki Qena bölgesine giderseniz, Mısır uygarlığının en önemli eserlerinden birisi olan Dendera (Denderah) Tapınak Kompleksi’ni gezebilirsiniz. Komplekste üç tapınak var: Doğum Tapınağı, İsis Tapınağı ve Hathor’a adanan ana tapınak. Hathor, antik Mısır’ın aşk, doğurganlık, müzik ve dans tanrıçası. Tapınakların tarihi M.Ö 2500 yılına kadar uzanıyor. Hathor Tapınağı, Ptolemy XII tarafından inşa edilmiş, M.Ö 54-20 yıllarında Kraliçe VII. Kleopatra tarafından tamamlamış.

Hathor Tapınağı Kaynak:Wikipedia (By Ijanderson977 – Own work, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4430862)

Abidos Tapınağı

Mısır’ın en önemli arkeolojik şehirlerinden birisi olduğu düşünülen Abydos, Luksor’un 170 km (2 saat sürüş mesafesi) kuzeyinde yer alıyor. Abidos, Antik Mısır’ın en eski kentlerinden birisi. Aynı zamanda Yukarı Mısır’ın 22 bölgesinden birisi olan Ta-wer bölgesinin de başkenti. Abidos, zaman içinde Eski Mısır’da önemli bir dini merkez olmuş ve Yer Altı Tanrısı Osiris için ibadet edilen bir merkez hâline gelmiş. En önemlisi I. Seti Tapınağı olan çok sayıda antik tapınağa, ilk firavunların gömüldüğü bir kraliyet nekropolüne ev sahipliği yapıyor.

Abydos

Tapınaklardaki 3,000 yıllık hiyerogliflerde helikopter, UFO, denizaltı, jet uçağı tasviri bulunduğu iddia ediliyor. Bu tasvirlerin gerçek olduğuna inananlar olduğu gibi bu çizimlerin yanlış yorumlandığını düşünenler de var.

Abidos Tapınakları

Luksor’un gezilecek yerleri çok fazla, hepsinin de tarihi değeri çok yüksek ama Mısır’la ilgili yapmam gereken bir itiraf da var: Sokak satıcıları insanı canından bezdiriyor! Nereden çıktıkları belli olmayan pek çok satıcının insanın başına üşüşmesi ve sonra da gitmek bilmemesi, ân meselesi. Belki sadece para kazanıp evlerini geçindirmeye çalışıyorlar ancak sayıca o kadar çoklar ve o kadar yapışkanlar ki insan sonunda isyan bayrağını çekiyor.

Luksor’dan Hurgada’ya 4 saat yolum var. Bu akşam tüplü dalış grubunun diğer üyeleri bana katılacak. Yarın da tatilin ikinci bölümüne geçmek üzere Kızıldeniz dalış teknemize doğru yol alacağız. Binlerce yıllık tarihi gözlerimle görebildiğim, bu dalış gezimi kültür turuyla birleştirdiğim için çok keyifteyim. Yoksa gerçek Mısır’ı görmeden dönmek, hakikaten büyük eksiklik olacakmış.