Malatya – Kayısı Diyarı

Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki Malatya; Orta Asya, Orta Doğu ve Mezopotamya’dan gelen ticari yolların kesiştiği ve doğu-batı ve kuzey-güney doğrultusunda uzanan yolların kavşak noktası olması sebebiyle tarihin her döneminde önemli bir yerleşim merkezi olan bir ilimiz. Karakaya Baraj Gölü altında kalan Cafer Höyük kazılarından elde edilen bulgulara göre Malatya’nın tarihi tam 9.000 yıl öncesine dayanıyor. Malatya günümüzdeyse ülkemizin kayısı cenneti olması ile biliniyor. Şehirdeki Arslantepe Höyüğü (Melid), UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Kültepe kaynaklarında kent Melita olarak anılıyor. Hititçe’nin çözülmesinde büyük katkısı bulunan Bedřich Hrozný bu sözcüğün Hititçe’de “bal” anlamına geldiğini ortaya koydu. Araplar şehre Malatiyye demiş, Türklerin gelmesiyle de kent Malatya adına kavuşmuş.

Saat Kulesi

Malatya gezilecek yerler

Doğu Anadolu Bölgesi turlarının gözbebeği olan Malatya, eski çağlardan beri Anadolu ve Orta Doğu’nun kavşak noktası olmuş. Kayısı diyarı olarak bilinen bu güzel Anadolu kenti, özellikle bahar aylarında kayısı çiçekleri bembeyaz açınca çok farklı bir havaya bürünüyor.

Eğer merkezi konumda güzel bir şehir otelinde konaklamak isterseniz, Yeşilyurt’taki şehir oteli Melid Hotel en iyi alternatiflerinizden biri olacaktır.

Melid Hotel – Oda

Eğer yöresel lezzetler tatmak isterseniz, Hacı Baba Et Lokantası’nda ünlü tava yemeklerinin tadına bakabilirsiniz.

Hacı Baba Et Lokantası’nda yöresel lezzetler

Şimdi Malatya gezilecek yerler listesine bir bakalım.

Kernek

Karakaya Barajı

Karakaya Barajı, Adıyaman ve Şanlıurfa illeri arasındaki Atatürk Barajı’ndan sonra Türkiye’nin ikinci en büyük barajı. Baraj Gölü’nün üzerinde Türkiye’nin en uzun demir yolu köprüsü var. Göl kenarında inanılmaz lezzetteki kavurmanın tadına bakmanızı öneririm.

Karakaya Barajı

Arslantepe Höyüğü (Melid)

Türkiye’nin en büyük höyüklerinden biri olan Arslantepe Höyüğü (Melid), Malatya’nın Battalgazi ilçesinde yer alıyor. Anadolu’nun en eski şehir devleti Arslantepe Höyüğü’nde kurulmuş, Doğu Anadolu ve Mezopotamya uygarlıklarındaki devlet kurumu burada oluşmuş, daha yazı icat edilmeden önce geleneksel bürokrasinin ilk örneklerinden biri burada doğmuş, laik sistemin temeli ilk olarak burada atılmış. M.Ö 4000 yıllarında güneybatı Asya’da ve dünyada eşi benzeri olmayan bir mimari ve anıtsal sanat, Arslantepe’de görülüyor. Arslantepe Höyüğü, UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Arslantepe Höyüğü

Höyük, M.Ö 5000 yıllarından M.S 11. yüzyıla kadar iskân edilmiş. Geç Kalkolitik dönemden İslami Çağ’a kadar geçen tarihsel sürecin buluntularına rastlanan Arslantepe; Hitit, Roma, Bizans gibi pek çok medeniyetin izlerini bünyesinde barındırıyor. Höyükteki kerpiç sarayda bulunan mühürleri, alınan ve satılan ürünlerde gümrük kontrol imzası gibi kullanmışlar. Bu mühürler; karmaşık bir idari sistemin ve kayıt işlemlerinin varlığını gösteriyor, bürokrasinin ilk kez burada filizlendiğini kanıtlıyor ve buranın Anadolu’nun en eski şehir devleti olduğunu ispat ediyor.

Arslantepe Höyüğü (Melid) girişinde taş kabartmalar (Hitit dönemi)

Battalgazi

Battalgazi, Malatya’nın eski yerleşimi. Eski Malatya (Battalgazi), M.S 79-81 yıllarında Roma Kralı Titus zamanında lejyon karargâhı olarak kullanılmış.

Battalgazi Surları

Battalgazi Ulu Camii, Battalgazi

Battalgazi Ulu Camii, Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Alaaddin Keykubat döneminde 1224 yılında Mimar Yakub Bin Ebubekir tarafından yapılmış.

Battalgazi Ulu Camii

Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı, Battalgazi

Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı 1637’de Sultan IV. Murad’ın silahtarı olan Mustafa Paşa’nın Ebubekir’e yaptırttığı kervansaray. Evliya Çelebi, Seyahatname’sinde kervansaraydan bahsetmiş.

Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı

Silahtar Mustafa Paşa Kervansarayı

Nefise Hatun Kümbeti, Battalgazi

Nefise Hatun Kümbeti, Hz. Muhammed soyundan geldiği rivayet edilen bir şahsa ait.

Şişman Han, Battalgazi

Şişman Han ya da Sultan Murad Hanı diye adlandırılan tarihi hanın Selçuklu dönemi eseri olduğu ve 1230 yıllarında yapıldığı tahmin ediliyor.

Sıddi Zeynep Kümbeti, Battalgazi

Battalgazi ilçesinin Karahan Mahallesindeki Sıddi Zeynep Kümbeti, Seyyid Battal Gazi Hz.’nin eşinin gömülü olduğu yer. 12. yüzyıla tarihleniyor.

Sıddi Zeynep Kümbeti

Kanlı Kümbet, Battalgazi

Kanlı Kümbet, birinci kısımda kripta (gömü yeri), ikinci kısmında türbe bulunan bir yapı.

Kanlı Kümbet

Sütlü Minare (Çermik), Battalgazi

Sütlü Minare (Çermik); tek kubbeli, minaresi tek şerefeli olan bir cami. 17. yüzyıl Osmanlı dönemine tarihleniyor.

Sütlü Minare (Çermik)

Koca Vaiz Baba Türbesi (Adile Camisi), Battalgazi

Koca Vaiz Baba Türbesi, halk arasında “Koca Vaiz Baba” olarak anılan Melik Sunullah’ın Mescidi ve Türbesi.

Kocavaiz

Ak Minare Camii, Battalgazi

Ak Minare Camii, II. Selim döneminde Zaim Yusuf oğlu Himmet Bey tarafından yaptırılmış.

Ak Minare Camii

Şahabiyye-i Kübra Medresesi, Battalgazi

Şahabiyye-i Kübra Medresesi; Memlük Sultanı Melik El Eşref Şaban devrinde, 1363-1376 tarihlerinde yaptırılmış.

Şahabiyye-i Kübra Medresesi

Kernek Meydanı

Kernek Meydanı, Malatya şehir merkezinde bulunuyor.

Kernek Meydanı

Malatya Arkeoloji Müzesi

Malatya Arkeoloji Müzesi’nde Malatya ve çevresindeki Arslantepe Höyük, Cafer Höyük, İmamoğlu Höyük, Pirat Höyük, Köşkerbaba Höyük’te bulunan eserler sergileniyor.

Malatya Arkeoloji Müzesi

Atatürk Evi

Atatürk, 1931 ve 1937 yıllarında Malatya’ya geldiğinde 19. yüzyıla tarihlenen bu Osmanlı yapısını kullandı. Bina önceleri halkevi ve halk eğitim merkezi olarak kullanıldı, sonra müzeye dönüştürüldü.

Atatürk Evi

Şire Pazarı

Kentte alışverişe çıkmak istiyorsanız Şire Pazarı’na gelip bolca gün kurusu satın alabilirsiniz.

Şire Pazarı ve kuru kayısı

Darende

Malatya’nın en büyük ilçesi olan Darende’ye “30 yapraklı gül şehri” deniliyor. Hititler’den kalan Darende’nin 7.000 yıllık tarihi var. Burası özellikle Osmanlı döneminde yetiştirdiği paşalar, devlet adamları ve alimleriyle ünlenmiş.

Malatya – Darende

Abdurrahman-ı Erzincani Camii

Modern camii mimarisi örneklerinden biri olan Abdurrahman-ı Erzincani Camii, Darende ilçesinde yer alıyor. Caminin tamamı kesme taştan yapılmış.

Abdurrahman-ı Erzincani Camii

Somuncu Baba Şeyh Hamid-i Veli Camii ve Külliyesi

Somuncu Baba adıyla bilinen Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri’nin kabrinin bulunduğu cami 14. yüzyıl eseri. Anadolu’ya manevi fetih için gelen erenlerden Somuncu Baba (1331-1412)’nın soyu Hz. Muhammed’e ulaşıyormuş ve 24. kuşaktan torunuymuş. Hizmet faaliyetleri için Bursa’ya gelip yerleşmiş. Kimliğini gizlemek üzere somun ekmeği pişirip halka dağıttığı için “Somuncu Baba” olarak bilinmiş. Darende’deki Somuncu Baba Şeyh Hamid-i Veli Camii ve Külliyesi’nde cami, kütüphane, müze ve sergi salonu var.

Somuncu Baba Şeyh Hamid-i Veli Camii ve Külliyesi

Malatya – Somuncu Baba Şeyh Hamid-i Veli Camii ve Külliyesi

Tohma Kanyonu

Somuncu Baba Türbesi’ne geldiğinizde Tohma Kanyonu’nda harika bir yürüyüş yapabilir, doğal güzellikler ile su sesleri arasında güzel zaman geçirebilirsiniz. Kanyonun kenarında içeceğiniz Türk kahvesinin lezzeti iğde kokularıyla birleşince sizi mest edecek.

Tohma Kanyonu

Günpınar Şelalesi

Darende ilçesinde bulunan Günpınar Şelalesi, yemyeşil doğası ile eşsiz güzellikte bir yer. Şelaleyi gördükten sonra Sulu Mağara’yı da ziyaret edebilirsiniz.

Günpınar Şelalesi

Arapgir

Arapgir, 577 yılında Arap Hatem Tai tarafından fethedilmiş. Anadolu Selçuklu Devleti, Moğollar, Anadolu beyliklerinin kurulmaya başladığı dönemde Karakoyunlular, 1515 Çaldıran Savaşı’ndan sonra Osmanlı Devleti’nin egemenliği altına girmiş. Engebeli ve dağlık bir bölgeye sahip olan, 1.250 rakımlı Arapgir; köprüleri, medreseleri, kervansarayları, Osmanlı dönemi askeri ve sivil okul binaları, dergâhları, keşiş konakları gibi pek çok tarihi yapı ile kanyonları, üzüm bağları ve mor reyhan tarlaları gibi doğal güzellikleriyle de dikkat çekiyor. Sarıçiçek bölgesinde 750’nin üzerinde, Kayaarası Kanyonu ve Kozluk Bölgesi’nde 441 endemik bitki çeşidi var.

Kozluk Çayı – Arapgir

Arapgir 27 Kasım 2021’de uluslararası bir ağ olan Cittaslow yani Sakin Kentler Birliği’ne üye oldu. Cittaslow 1999 yılında İtalya’da kurulan bir belediyeler birliği. Birliğe üye olmak isteyen kentler, birliğin düzenlediği kriterler üzerinden değerlendiriliyor.

Sürgü Takaz Mesire Alanı

Malatya’ya 70 km uzaklıkta, Doğanşehir ilçesinin 14 kilometre güneydoğusundaki Sürgü Beldesi’nde bulunan Takaz, yöre halkının oldukça rağbet ettiği bir mesire yeri. Ziyaretçiler gelmişken lezzetli alabalıkların da tadına bakıyor.

Levent Vadisi

Akçadağ ilçesindeki Levent Vadisi, 65 milyon yıllık kaya oluşumlarıyla dikkat çekiyor. Seyir terası yerden 240 metre yükseklikte bulunuyor ve zemininin bir kısmı cam.

Malatya Malatya bulunmaz eşin
Gönülleri coşturur ayla güneşin
Aman aman aman Kernekli misin
Kernek’e de gelmeye yeminli misin

Gün kurularını yerken burayı hep tebessümle anacağım… ve Doğu Anadolu turundan aklıma ilk gelen yerlerden biri kesinlikle Darende olacak.