Beşparmak Dağları ya da antik çağlardaki ismiyle Latmos Dağları’nın ihtişamını iliklerinize kadar hissedeceğiniz, burnunuza gelen zeytin ve çam ağaçlarının kokusu ile sarhoş olacağınız, Ay Tanrıçası Selene’nin âşık olduğu çoban Endymion için parıldamaya devam ettiği gecelerde suya yansıyan aşk dolu aydınlığa hayran kalacağınız bir yer Herakleia Latmos. Latmos Körfezi’ne kurulan antik çağın en önemli kentlerinden biri olan Herakleia, Bafa Gölü kenarında yer alıyor. Günümüzde burada Kapıkırı Köyü var. Köy ve antik Herakleia kenti iç içeler ve 1. derece sit alanı içerisinde bulunuyorlar.
Herakleia’nın kuruluşu hakkında tam bir bilgiye sahip olmasak da M.Ö 8. yüzyılda Pleistrakhos tarafından kurulduğunu sanıyoruz. Büyük bir şehir olarak kurulan yerleşim adını Yunan mitolojisinin sevilen kahramanlarından olan Herakleia’dan almış. Ancak burası Herakleia’nın adının verildiği tek kent değilmiş. O dönemde yaklaşık 30 kadar kente aynı isim verilmiş. Bu nedenle bu yerleşimleri birbirinden ayırt etmek için isimlerinin yanına şehirlerin coğrafi özelliklerini de eklemeye başlamışlar. Böylelikle Herakleia ismine Latmos Dağı’nın adı da eklenmiş. Ünlü gezgin Strabon ise şehrin isminin sadece Latmos olduğundan bahsediyor.
Latmos Körfezi Ege’nin önemli ticaret limanı olduktan sonra Herakleia şehrini Menderes havzası ve iç bölgelere giden önemli yollara bağlamak gerekmiş. Bu amaçla Latmos Dağları’nın aşılmazmış gibi görünen sarp kayalıklarının arasına taşlarla döşeli antik yollar yapılmış.
Herakleia, Latmos Körfezi’nin arka ucundaki konumuyla batı yönünden gelen gemilerin son durağını, Karya bölgesinin içlerine uzanan kara yolunun ise başlangıcını oluşturuyormuş. Bu nedenle hem bir liman şehri, hem de mal aktarma yeri olarak belli bir öneme sahipmiş. Kentin gelişmesi Helenistik, önemini kaybetmesi ise Roma İmparatorluğu dönemine rastlamış.
Büyük Menderes Nehri’nin taşıdığı alüvyonlarla Latmos Körfezi’nin ağzının tıkanmaya başlaması neticesinde Herakleia’nın denizle olan ilişkisi yavaş yavaş kesilmiş. Kent giderek fakirleşmiş ve önemini yitirmiş. Miletos (Milet)’in deniz ticaretine tamamen hakim olması Herakleia’nın iyice terk edilmesine yol açmış.
Ay Tanrıçası Selene ve çoban Endymion aşkı
Bir de Ay Tanrıçası Selene var ki Herakleia deyip ondan bahsetmemek olmaz. Selene kim mi? Hemen anlatayım.
Ay Tanrıçası Selene Latmos’ta bir mağarada uyurken tam da orada hayvanlarını otlatan yakışıklı çoban Endymion’u görmüş. Anında âşık olmuş. Onu görmek için her gece yere inmeye başlamış. Onu o kadar çok sevmiş ki babası Zeus’tan sevgilisi için sonsuz gençlik ve hiç bitmeyecek bir uyku dilemiş. Zeus da kızının dileğini yerine getirerek Selene ve Endymion sarmaş dolaş olduğu bir anda onları sonsuz bir uykuya daldırmış. Birbirini seven çift böylelikle bir daha hiç ayrılmamışlar. İşte bu nedenle de Ay Tanrıçası Selene dünyadaki en sevdiği yer olan Herakleia’da parıldamaya devam ediyor.
Herakleia Latmos’a nasıl gidilir?
İzmir-Aydın otoyolunun Söke-Bodrum ayrımından çıkıp Bafa Gölü’nün bitimindeki Bafa kasabasından sola dönüyorsunuz. 9 km sonra da Kapıkırı Köyü’ne ulaşıyorsunuz. Eğer buraya Bodrum’dan organize turlara katılarak gelmek isterseniz kişiye özel turlar düzenleyen Ibex Adventure Club ile iletişime geçebilirsiniz.
IBEX ADVENTURE CLUB “Kudu Travel Agency”
https://www.ibextravel.com.tr/
📞 +90 (533) 515-3085
✉️ [email protected]
Herakleia’ya Ibex Adventure Club liderliğinde çok önemli bir proje için geldim. Burada Kanada’nın tek Türk televizyonu olan Turkuaz TV için çekimler yaptık. Hedefimiz ülkemizin zenginliklerini hem Kanada’da yaşayan Türk göçmenlere, hem de Türkiye hakkında fikir sahibi olmayan Kanadalılar’a göstermekti. Bu çekimler Toronto’da gösterildi.
Programın linkini de buraya bırakıyorum.
Buraya kadar gitmişken Selenes Pansiyon & Camping & Restoran & Kafe – Selenes Boutique Hotel’de karnımızı doyurmayı da ihmal etmedik. Bölgeye giderseniz muhakkak uğrayın. Manzarasına doyamayacaksınız.
Herakleia Latmos gezilecek yerler
Kayalık bir arazi üzerine kurulan Herakleia’nın etrafı 65 kule ve 6,5 km uzunluğunda sur ile çevriliymiş. Kent Hippodamos şehir planına göre birbirine paralel ve dik sokaklardan oluşan ızgara tipi planlama sistemi ile inşa edilmiş. Coğrafi olarak İyonya ile Karya sınırında, hatta İyonya bölgesinde yer alan kent karakter ve tarihi geçmişiyle tipik bir Karya şehri olarak kabul görmüş.
Şimdi Herakleia Latmos gezilecek yerler listesine bir bakalım.
Athena Tapınağı
Şehre hakim kayalık bir tepe üzerinde M.Ö 3. yüzyılda yapılan tapınak Tanrıça Athena’ya adanmış.
Agora
Athena Tapınağı’nın hemen doğusundaki Agora şehrin merkezinde yer alıyor. Helenistik dönemde inşa edilmiş.
Bouleuterion
Agora’nın doğusundaki dörtgen planlı Bouleuterion M.Ö 2. yüzyılda inşa edilmiş.
Endymion Tapınağı
Endymion Kutsal Yeri olarak tanımlanan yapı kentin aşağı kesiminde yer alıyor.
Tiyatro
Şehrin kuzeyinde yüksek bir alanda inşa edilen Tiyatro Geç Helenistik veya Erken Roma dönemine tarihleniyor.
Nekropol
Nekropol alanında Helenistik dönemden kalma anıtsal oda mezarları ve kayalara oyulmuş kapak taşlı mezarlar görülüyor.
Prehistorik kaya resimleri
Latmos Dağları’nda 1994’ten beri Alman arkeolog Anneliese Peschlow-Bindokat tarafından bulunan kaya resimleri Anadolu’da son yılların en büyük tarih öncesi arkeolojik buluntuları arasında sayılıyor. Bu kaya resimleri geç Neolitik dönemden (Yeni Taş Devri’nden) Kalkolitik döneme (Bakır Çağı’na) kadar (M.Ö 6000 – 5000) süren bir zaman içine tarihleniyor. İnsanlığın gelişim tarihi açısından çok önemli olduğu bilinen bu resimlerin Anadolu’nun ilk aile tablosunu sembolik bir dille anlattığı söyleniyor. Ayrıca resimlerde Avrupa’da bulunanlardan farklı olarak savaş figürlerinin bulunmadığı vurgulanıyor. Batı Anadolu’da benzerleri olmayan bu resimler tarih öncesi resim sanatına olduğu kadar dönemin kadın-erkek ilişkilerine dair de bilgileri günümüze ulaştırıyor. Bölgede şimdiye dek bu kaya resimlerinden 170’den fazla bulunmuş. Herakleia sırtlarındaki Karaköy’de görülen kaya resimleri de bunların en önemlileri arasında sayılıyor.
Gitmeden önce hiç tahmin etmezdim ama Herakleia beni çok etkiledi. Müthiş bir enerjisi, insanın kalbine işleyen bir atmosferi var. Belki de Selene ve Endymion aşkıdır bunu hissettiren. Kim bilir?
Keşfetmeniz dileğiyle…
Instagram'da beni takip edin! Harika bilgileri kaçırmayın ↵
