Gazimağusa – Othello’nun Şehri

Her köşesi gizem dolu Gazimağusa (Famagusta ya da Mağusa), hem tarihi zenginliği hem altın rengi kumsallarıyla göz alıcı bir şehir. Kıbrıs’ın tek derin su limanına sahip olan şehri, adanın kültür gezilerinin de baş rollerinde yer alıyor.

Gazimağusa

Akdeniz’in çok güçlü bir limanı olan Gazimağusa (Latince adıyla Famagusta), Avrupa ile Yakın Doğu arasında önemli bir bağlantı oluşturuyor. Kuruluşunu Arsinoe adıyla yapan kent; Araplar’a, Haçlılar’a, Lüzinyanlar’a, Cenevizliler’e ve Roma İmparatorluğu’na ev sahipliği yapmış. Günümüzdeyse kuzey tarafında Türkler, güney tarafında Rumlar yaşıyor.

İtiraf ediyorum, İzmirli olmamın etkisiyle deniz kenarında yer alan şehirlerin benim üzerimde başka türlü bir etkisi var. Hele ki bu şehirlerin tarihi değerleri de varsa, o zaman beğenim kat be kat artıyor. İşte bu yüzdendir ki Gazimağusa da benim adada en beğendiğim şehirler arasında yer alıyor.

Gazimağusa

Gazimağusa’da gezilecek yerler listesi

Kuzey Kıbrıs‘ın Gazimağusa şehrindeki gezilecek yerler listesine bir bakalım.

Salamis Antik Kenti

% 97’si hâlâ deniz ve kumun altında gömülü olan antik şehir, Kıbrıs kültür turlarının ilk durağı.

Salamis antik kenti

Salamis antik kenti

Bronz Çağı’nda kurulan kentin kurucusunun Tefkros olduğuna inanılıyor. Antik kentteki buluntular M.Ö 11. yüzyıla tarihleniyor. Açığa çıkarılan kalıntılarsa Roma dönemine ait. Bu yapılar arasında gymnasium, forum, agora ve hamam sayılabilir.

Gazimağusa – Salamis antik kenti

Burayı hele ki bahar mevsiminde geziyorsanız, tarihi kokunun renk cümbüşüne karışması sizi daha da fazla etkileyecek. Akasyalar ve sapsarı papatyalar arasında binlerce yıllık tarihi dokuyla kendinizden geçeceksiniz.

Salamis antik kenti

St Barbanas Manastırı ve İkon Müzesi

Manastır, Salamis kentinde Yahudi bir ailenin çocuğu olan ve eğitim için gittiği Kudüs’te Hristiyanlığı kabul edip St Paul ile birlikte bu dini yayan St Barbanas anısına inşa edilmiş. Yapıda kilise, avlu, manastır odaları ve St Barbanas’ın mezarının olduğu şapel bulunuyor.

St Barbanas Manastırı ve İkon Müzesi

St Barbanas Manastırı ve İkon Müzesi

Barnabas’ın önemi oldukça büyük. Şimdi biraz bundan bahsedeyim:

Barnabas İncili

Barnabas’ın kaleme aldığı İncil, bizzat İsa’nın yanında olan bir kişi tarafından yazılmış. Bu İncil, bugüne kadar geldiği bilinen tek İncil.

Barnabas İncili’nde teslis inancı reddedilmiş ve İsa’nın tanrılığı kabul edilmemiş. Ayrıca Barnabas İncili’nde İbrahim tarafından kurban edilmek istenen kişi İshak değil, İsmail olarak gösterilmiş.

Bazı kişilerin iddialarına göre, İznik Konsili’nin toplanmasından çıkan karar doğrultusunda teslis inancı resmileştirilip Katolik Kilisesi için o ana kadar yazılan 300 farklı İncil’den sadece teslis inancını benimseyen 4 tanesi kullanılmak üzere seçilmiş. Ayrıca diğer bütün İnciller’in yok edilmesi kararı verilmiş. Barnabas İncili de yasaklanıp yok edilen bu İnciller’in içerisinde bulunuyormuş. 496 yılında Papa I.Glasius tarafından yayınlanan Decretum Gelasianum’da Barnabas İncili “Aykırı Kitap” ilan edilmiş.

Othello Kulesi

Sheakespeare’in Othello Trajedyası’na konu olan hikâye 15. yüzyıl yapısı olan bu kulede geçiyor.

Gazimağusa – Othello Kulesi

Othello Kulesi

St Nicholas Katedrali (Lala Mustafa Paşa Camii)

Lüzinyanlar döneminde 1298 – 1312 yılları arasında inşa edilen yapı, tüm Akdeniz dünyasının en güzel Gotik yapılarından. Lüzinyan kralları önce Lefkoşa‘daki St Sophia Katedrali’nde Kıbrıs Kralı olarak, sonra da Mağusa kentinde ise St Nicholas Katedrali’nde Kudüs Kralı olarak taç giyerlermiş. Katedral, 1571 yılında Osmanlılar tarafından bir minare eklenerek cami hâline getirilmiş. O zamana kadar da taç giyme törenleri devam etmiş.

St Nicholas Katedrali (Lala Mustafa Paşa Camii)

Katedralin bahçesindeki cümbez ağacı Kuzey Kıbrıs’ın en yaşlı ağacı. Ağaç, katedralin inşaatına başlanan 1298 yılında dikilmiş.

Gazimağusa – St Nicholas Katedrali (Lala Mustafa Paşa Camii)

Namık Kemal Zindanı

Ünlü şair Namık Kemal, Vatan Yahut Silistre oyununun sergilenmesinden sonra 1873 yılında Kıbrıs’a sürgün edilmiş. Venedik Sarayı’nın avlusunda yer alan 2 katlı binada kalan Namık Kemal, 1876’da affedilerek İstanbul’a dönmüş. Bu zindan 1993’te ziyarete açıldı.

Namık Kemal Zindanı

Cafer Paşa Hamamı

1601 yılında inşa edilen Cafer Paşa Hamamı, Lüzinyan dönemine ait St. Fransis Kilisesi’nin avlusu üzerine inşa edilmiş.

Gazimağusa – Cafer Paşa Hamamı

Venedik Sarayı kalıntıları

Saray, 13. yüzyılda Lüzinyanlar tarafından Kraliyet Sarayı olarak inşa edilmiş. 1369 yılına kadar Kıbrıs Kralları bu sarayda oturmuş. Deprem sonucu zarar gören yapı, 1552 yılında Venedikliler (1489 – 1570) tarafından yenilenip tekrar Kraliyet Sarayı olarak kullanılmaya başlanmış.

Venedik Sarayı kalıntıları

St Peter ve St Paul Katedrali (Sinan Paşa Camii – Buğday Camii)

Katedral, Suriye’den gelip Gazimağusa’ya yerleşen tüccar Simone Nostrano’nın yaptığı bağış parasıyla 1360 yılında yapılmış. Osmanlı’nın Gazimağusa fethindeki (1570 – 1571) bombardımanına rağmen bina sağlam yapısıyla ayakta kalmayı başarmış.

Gazimağusa – St Peter ve St Paul Katedrali (Sinan Paşa Camii – Buğday Camii)

28 Mehmet Çelebi Mezarı

Yirmisekiz Çelebi, 18. yüzyılda yaşamış ünlü bir Türk diplomat. Asıl adı Mehmet Faiz. Yirmisekiz Çelebi lakabı Yeniçeri Ocağının 28’inci ortasında yetiştiği için verilmiş. 1730 yılında çıkan Patrona Halil isyanına adı karıştığı için görevinden alınarak Kıbrıs’a sürgüne gönderilmiş. 1732 yılında Mağusa’da ölmüş ve şimdiki yerine gömülmüş. Türbesi Sinan Paşa Camisi’nin avlusunda yer alıyor.

Cafer Paşa Çeşmesi

1597 tarihli çeşmenin yazıtında çeşmeyi yaptıran Cafer Paşa’dan övgüyle söz ediliyor.

Cafer Paşa Çeşmesi

Kapalı Maraş bölgesi

Kumları altın sarısı renkte olan eskinin otel bölgesi Kapalı Maraş, çözümlenemeyen Kıbrıs sorununun en yoğun hissedildiği yer. Yeşil Hat’ın hemen kuzeyinde yer alıyor.

Burada büyük çoğunluğu Rumlar olmak üzere Yahudiler ve Ermeniler yaşıyordu. Ancak 1974 yılındaki İkinci Kıbrıs Harekâtı sırasında bölge Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından ele geçirildi. Buranın halkı Güney Kıbrıs’a kaçtı. Maraş askerî yasak bölge ilan edildi. Yerleşim ve iskana kapatıldı.

Maraş bölgesi

Maraş sahil şeridi 46 yıl sonra, 8 Ekim 2020’de kademeli olarak açıldı. Belirli yerleri yürüyerek veya bisiklet kiralayarak saat 08:00-20:00 arasında gezilebiliyor.

Maraş bölgesi

Gazimağusa En İyi Pastanesi – Petek

Pastanenin ünü dillere destan. Cezeryeler, pastalar, tuzlu ve tatlı hamur işleri derken çok fazla çeşit bulabileceğiniz pastane, kale içinde gezerken güzel bir soluklanma mekânı.

Petek Pastanesi

Bu etkileyici kenti yerel rehber Osman Haklıgil ile gezdim. Bir şehri orada severek yaşayan biriyle gezmek bambaşka oluyor. Kendisine hem beni gezdirdiği hem de buraya olan sevgisini hissettirdiği için çok çok teşekkür ederim.

Gazimağusa güzel plajları ve zengin tarihi ile Kıbrıs gezi rotalarının başında olmayı hak eden bir şehir. Hem Salamis antik kentiyle hem de surların içindeki tarihi ve etkileyici dokusuyla buraya gelince etkilenmemek, görünce sevmemek mümkün değil.