Bali, hem Endonezya’nın hem de dünyanın en popüler adalarından biri. Adayı muhteşem plajlar, sarp kıyılar, tropik iklim, yemyeşil pirinç tarlaları, aktif ve aktif olmayan volkanlar süslüyor. Burası ayrıca dünyanın en güzel dalış noktaları arasında yer alıyor. Bütün bu güzelliklerin yanına manevi Hindu kültürünü de düşünürseniz, karşınıza neredeyse kusursuz bir ada çıkıyor.

Bali

Candidasa Lotus Lagoon

Bali aktif ve aktif olmayan volkanlara ev sahipliği yapıyor. Aktif olanlar Agung – Anne, Abang, Batur; aktif olmayanlar Batukaru, Bratan (Gunung Catur), Sengayang (Sanghyang), Patas, Gunung Musi, Gunung Merbuk. Aktif Batur Dağı gün doğumunda trekking yapmak için çok popüler.

Bali’deki volkanik topraklar mineral bakımından oldukça zengin içeriğe sahip. Adanın nemli tropik iklimi de buna eklenince araziler oldukça verimli oluyor. Bunun sonucunda adanın en belirgin özelliklerinden olan pirinç terasları hem düz arazide hem de dağlarda ekiliyor. Bu pirinç teraslarını sulamak için geliştirilen Bali Subak Sistemi, 9. yüzyıldan beri kullanılıyor. Balililer için sulama, basitçe bitkinin köklerine su sağlamak için değil, bir ekosistem oluşturmak için kullanılıyor. Bali Subak Sistemi; volkanik göllerden gelen suyu, nehirlere ve kanallara bölüp pirinç tarlalarına ulaştırıyor. Böylece yaklaşık 49.000 dönüm arazide 55 adet pirinç tarlası ve bunları besleyen su tapınakları oluşuyor. Bali Subak Sistemi, Tri Hita Karana Felsefesinin bir tezahürü olarak UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Bali’de pirinç terasları

Bali’den UNESCO Somut Olmayan Miras listesine giren gelenekler de var:

✔️ Endonezya Batiği, pamuklu ve ipek giysilere uygulanan mum dirençli bir elle boyama tekniği.
✔️ Geleneksel Bali dansları, geleneksel kostümler giyen erkek ve kadın dansçılar tarafından gerçekleştiriliyor. Dansçılar altın çiçek ve hayvan motifleriyle boyanan parlak renkli kumaştan, altın varaklı ve mücevherli aksesuarlardan oluşan kostümler giyiyor.

Bir de UNESCO Somut Olmayan Miras listesinde olmayan ama Bali kültüründe çok önemli bir yere sahip olan keçak dansı (Ramayana maymun ilahisi) var. Keçak dansı rahibin duasıyla başlıyor. Hindular’ın Ramayana destanı (Rama ve Sita’nın aşk hikâyesi) canlandırılıyor, iyi ve kötünün savaşı anlatılıyor. Erkekler ateş, kadınlar melek dansı yapıyor. Gösterinin sonunda ateşte yürüme seramonisi yapılıyor.

Uluwatu Tapınağı’nda keçak ve ateş dansı

Bali Adası – Hindu Gelenekleri ve Festivalleri

Bali Adası; Batıda Cava, doğuda Lombok adalarının arasında kalıyor. Başkenti Denpasar. Endonezya’nın geneli Müslüman olmasına rağmen Bali nüfusunun % 93’ü Hindu. İnançlı Hindu halkı nedeniyle tüm adada koruyucu tanrılara birçok adak sunuluyor, çoğu evin kendine ait bir tapınağı var. Adada 1.000’in üzerinde tapınak var, bu nedenle de Bali’ye “Tanrıların Adası” deniliyor.

Bir Hindu festivali olan Galungan Festivali, dharma’nın (iyi) adharma’yı (kötü) yenmesini kutluyor. Galungan, 210 günlük Paukon takviminin 11. haftasındaki Dunggulan çarşamba günü kutlanıyor. Kuningan Festivali de Galungan’dan 10 gün sonraki cumartesi günü kutlanıyor.

Bali’ye gittiğimde sokaktaki süslemeler dikkatimi çekti. Evlerin önündeki upuzun süslemeleri Galungan ve Kuningan kutlamaları için yapıyorlar. Bunlara penjor deniyor. Penjor, dağı sembolize ediyor, iyinin kötüyü yendiğini temsil ediyor. Bayrak gibi görünüyor, bambudan yapılıyor, sonra yakılıyor. Küllerini sarı hindistan cevizi içine koyup evde tutuyorlar.

Penjor

Balililer yılda 1 gün Nyepi sessizlik günü yapıyorlar. O gün her yer kapalı. Saat 6:00’dan ertesi gün 6:00’ya kadar 24 saat boyunca hiç birşey yiyip içmiyorlar, buna su da dâhil!

Geleneksel Bali kıyafetlerine kamen, saput, udeng deniyor. Kamen, etek gibi sarılıyor. Erkek ve kadın tarafından kullanılıyor. Erkekler kamen üzerine saput sarıyor. Udeng sadece erkekler tarafından kullanılıyor, başlarına koyuyorlar.

2010 yılı yapımı, başrollerinde Julia Roberts ve Javier Bardem’in oynadığı Eat Pray Love (Ye, Dua Et, Sev) filminden sonra pek çok yalnız kadın hayalindeki aşkı bulmak için Bali’ye gitmiş olabilir. Ancak Bali gerçekten de çok romantik bir ada. Nereye gitseniz Instagram’lık fotoğraflar/reelsler çekmeniz mümkün. Gerçi yerli halk bu durumdan biraz bıkmış ama Bali bu ününden pek vazgeçecek gibi görünmüyor. Adada ünlü Bali masajı dâhil yapacak çok şey var, sıkılmak zaten mümkün değil. Aksine ne kadar kalırsanız kalın, asla yeterli gelmeyeceğine eminim.

Spa konusunda uzman olan üst sınıf bir otelde kalıp sık sık Bali masajı yaptırmak isterseniz, Spa Village Resort Tembok Bali çok iyi bir tercih.

Bali nerede? Bali’ye nasıl gidilir?

Endonezya; Güneydoğu Asya’da, Hint Okyanusu ve Pasifik Okyanusu arasındaki takımadalardan oluşan bir ülke. Bali Adası da bu takımadalardan olan Java ile Lombok adalarının ortasında yer alıyor.

Bali’ye Türkiye’den direkt uçuş yok. Aktarmalı uçuşlarla en kısa 16 saatte gidiliyor.

Dikkat! Eğer Endonezya geziniz sırasında Bali Adasına ve çevresindeki Nusa Penida, Nusa Lembongan ve Nusa Ceningan gibi adalara gidecekseniz; Bali’yi Seviyorum vergisini ödemeniz gerekiyor. Eğer Türkiye’den sadece Bali’ye gidiyorsanız, bu vergiyi ödemeden uçağa alınmıyorsunuz! Bu vergi Bali kültürünü korumayı, aşırı turist kalabalığından kaynaklanan sorunları ele alarak çevre koruma çabalarını geliştirmeyi, turizmi daha sürdürülebilir ve saygılı bir şekilde yöneterek turizm hizmetlerini iyileştirmeyi hedefliyor. Bu vergi https://lovebali.baliprov.go.id/ sayfasından ödeniyor. Ücreti IDR 150.000 yani yaklaşık 9,5 USD.

Dönem olarak mayıs-eylül ayları arasında yüksek sezon olduğunu, bu dönemde otellerin dolu olduğunu ve mümkün olduğunca erken rezervasyon yapmanız gerektiğini unutmamalısınız. Ekim-nisan ayları arası da yağmurlu ve daha sakin geçiyor.

Bali’de gezilecek yerler listesi

Bali oldukça güvenli bir ada. Ancak yol koşulları ve korkunç trafik göz önüne alındığında toplu taşımayla gezilecek bir ada değil. Motorsiklet veya şoförlü araç kiralayarak gezmeniz en doğrusu olacaktır. Eğer şoförlü araç kiralamak, otel rezervasyonu yapmak, size özel program hazırlatmak isterseniz; benim gezimi organize eden Ozzygroup Travel ile gönül rahatlığıyla iletişime geçebilirsiniz. info@ozzygrouptravel.com

Havadan Bali ve Bali Mandara Toll Road (Nusa Dua-Ngurah Rai-Benoa Toll Road)

Denizde yüzme hayaliyle Bali’ye geliyorsanız, hayal kırıklığına uğrayacağınızı bilmelisiniz. Çünkü adada deniz çok dalgalı ve çoğu plajda yüzülmüyor, sadece sörf yapılıyor. Yüzmek için Pool & Beach Club denilen, özellikle de sonsuzluk havuzlarıyla göz kamaştıran mekânlarda çağ atladıklarını söyleyebilirim. Buralar efsane gün batımlarını izlemek için de harika!

Instagram çılgınlığına ayak uydurmak isterseniz, parklarda ücret ödeyerek devasa kuş yuvası içinde veya bambu salıncakta sallanırken fotoğraflarınızı/videolarınızı çektirebilirsiniz. Ben Bali Desa Swing’de son günlerin modası olan uçan elbiseyle pek çok çekim yaptırdım. Önceden buraya gelmeye pek de hevesli değildim. Ancak en eğlenceli günlerimden birini geçirdiğimi söylemeliyim.

Bali

Bali Desa Swing

Eğer dünyanın en iyi dalış bölgelerinden birinde scuba dalış yapmak istiyorsanız, Bali sizin adanız olacaktır. Bali dalış turu için Denpasar’daki Ena Dive Center & Marine Adventures ile çalıştım. Eğitmenleri, servisleri mükemmeldi. Sayelerinde en güzel dalışlarımdan birini yapmış oldum.

Ena Dive Center & Marine Adventures ile Tulamben’de USAT Liberty batığına daldım

Adayı kuzey (Singaraja, Beraban, Munduk, Wanagiri, Bedugul), güney (Ulawutu, Canggu, Kuta, Legian, Seminyak) ve orta (Ubud) bölgeler olarak ayırıp gezebilirsiniz. Konaklamak için Ubud, Seminyak, Singaraja en uygun yerler. Adada çok sayıda tapınak var. Ancak Tanah Lot, Ulun Danu ve Uluwatu’yu görmeden dönmemelisiniz.

Bali

Agung Yanardağı

Nusa Penida / Nusa Lembongan / Nusa Ceningan

Adadan başka adalara geçmek isterseniz, yakınlarındaki en güzel adalardan biri Nusa Penida Adası. Burada ESA-G Bar and Beach Club’ta gününüzü geçirebilir, su sporları yapabilir veya ada turuna çıkabilirsiniz. Bütün faaliyetleri 1 güne sığdırmanız imkânsız, o nedenle birini seçmenizi öneririm. Adada kalırsanız, Nusa Lembongan ve Nusa Ceningan adalarına da geçebilirsiniz. Bu iki ada birbirine Aşk Köprüsü (Jembatan Cinta) denilen bir köprüyle bağlanıyor. Nusa Lembongan ve Nusa Ceningan’a Bali Adası’ndan da gidebilirsiniz.

Kelingking Beach – Nusa Penida Adası

Broken Beach – Nusa Penida Adası

Lombok

Lombok; Endonezya Batı Nusa Tenggara bölgesinde, Küçük Sunda Adaları diye adlandırılan adalar topluluğu. Bali’den Lombok Boğazı ile ayrılıyor. Adanın en büyük şehri ve başkentiyse Mataram.

Lombok turistik açıdan Bali’ye yenik düşmüş olsa da aynı Bali’de olduğu gibi harika kumsallara ve volkanik görüntülere sahip. Tek farkı, daha az turist tarafından biliniyor olması. Bu da burayı daha dingin hâle getiriyor. Adanın kuzeyinde devasa Gunung Rinjani volkanı, kuzeybatı kıyılarının ilerisindeyse Gili Adaları var.

Lombok

Gili Adaları

Gili Adaları, Lombok Adası’nın kuzeybatısında yer alan 3 küçük adadan oluşuyor; Gili Trawangan, Gili Air ve Gili Meno. Adalar benim gibi su altı sevdalılarının akınına uğruyor. Gili Trawangan (Gili T.), Gili Adaları içinde en popüleri ve ana karadadan da en uzak olanı.

✔️ Orta (Ubud)

Ubud, Bali’nin en güzel yerlerinden biri.

Burada hemen bir restoran önerisi yapmak istiyorum. Royal Pita Hotel’in yanında yer alan Taman Dedari (Taman Bidadari), hem yerel hem de dünya mutfağı lezzetleri tadabileceğiniz bir mekân. Bitki örtüsü ve 49 adet melek heykeliyle göz kamaştıran restoranın kelime anlamı da “cennet bahçesi”.

Batuan Tapınağı

Pura Puseh Desa Batuan Tapınağı, Batuan Köyü’nün en göz alıcı yapısı.

Goa Gajah Tapınağı

Fil Mağarası kapısıyla ünlenen tapınak, eğitim tanrısı Goa Gajah’a adanmış.

Kutsal Maymun Ormanı

Maymun Ormanı, 3 tapınağa ve yaklaşık 1.000 maymuna ev sahipliği yapıyor. Burada maymunlarla selfie çektirebiliyorsunuz. İnsan en başta kucağına bir maymun oturunca huzursuz olsa da sonradan fotoğraflara bakmak çok keyifli oluyor.

Kutsal Maymun Ormanı

Ubud Pazarı

Ubud’un kalbindeki pazar yerinde hediyelik eşyalar, yerel ürünler satın alabilir, restoran ve barlarda soluklanabilirsiniz.

Pura Taman Kemuda Saraswati (Ubud Su Sarayı)

Pura Taman Kemuda Saraswati (Ubud Su Sarayı), nilüferlerle süslü bir gölün kenarında bulunuyor. Tapınak Tanrıça Sarasvati’ye adanmış.

Penglipuran Köyü

Penglipuran Köyü, Bangli Regency’de bulunan geleneksel bir köy. Burada yaşayanlar günlük hayatlarında hâlâ geleneksel Bali kültürünü koruyarak sürdürüyor. Köydeki binaların mimarisi; Tanrı, insanlar, çevre arasındaki ilişkinin dengesine ilişkin bir Bali felsefesi olan Tri Hita Karana kavramını takip ediyor.

Sidemen Köyü

Sidemen Köyü; vadiler, pirinç tarlaları, pirinç terasları, Agung Dağı ile çevrili. Köyün el değmemiş doğası göz kamaştırıyor. Ayrıca Bali’nin diğer yerlerine göre sakin olması da insanı dinlendiriyor. Kat kat havuzlardan oluşan Gembleng Şelalesi’nde yüzmenin keyfine de doyum olmuyor.

Pirinç Terasları

Bali’de pirinç teraslarını görmeden dönmemelisiniz. Vadide yer alan Tegalallang ve Jatiluwih köyleri, pirinç teraslarının güzelliğiyle öne çıkıyor. Julia Roberts’ın başrolünü oynadığı Eat Pray Love adlı filmde Jatiluwih Köyü’ndeki pirinç teraslarının içinden bisikletle geçtiğini de söylemeliyim. Pirinç teraslarını sulamak için geliştirilen Bali Subak Sistemi, Tri Hita Karana Felsefesinin bir tezahürü olarak UNESCO Dünya Kültür Mirası listesinde bulunuyor.

Bali

Tegalallang Pirinç Terasları

Tirta Empul Tapınağı (Çeşme Tapınağı)

Tirta Empul Tapınağı’nda (Çeşme Tapınağı) çeşmelerden akan kutsal suyun ziyaretçilerin bedenlerini ve ruhlarını iyileştirme ve temizleme gücüne sahip olduğuna inanılıyor. Sarong giymek şartıyla kutsal kaynak suyuna girebiliyorsunuz.

Kahve Üretim Tesisleri

Kahve üretim tesislerine giderek kahve üretim sürecine tanıklık edebiliyor, tadım yapabiliyorsunuz.

Golden Kirrin 70° Fahrenheit Koffie Factory

Buranın çok özel bir kahvesinden de bahsetmek istiyorum; Luwak! Luwak kahvesi, dünyanın en az üretilen ve en pahalı kahvesi. Palmiye misk kedisi kahve çekirdeklerini yiyor, bu çekirdekler midesindeki enzimlerle mayalanıyor, dışkıladığında kahve çekirdekleri toplanıyor, dezenfekte ediliyor, kavruluyor ve paketleniyor. Normal kahvenin 100 gramı 10 USD’ye satılırken luwak kahvesinin 100 gramı 130 USD’ye satılıyor. Çok pahalı bir kahve olduğu için tadım yaptırmıyorlar ama Golden Kirrin 70° Fahrenheit Koffie Factory’de bize özel tadım yaptırdılar. Açıkçası Bali kahvesinin tadı benim damak tadıma daha uygun geldi. Luwak kahvesini hem çok pahalı hem de çok fazla aromalı buldum.

Golden Kirrin 70° Fahrenheit Koffie Factory’de luwak kahvesi

Alas Harum Bali, luwak kahvesi işleme tecrübesiyle tanınan bir yer. Ayrıca buradaki pirinç terasında Instagramlık fotoğraflar/videolar çekebilirsiniz.

Sonsuzluk Havuzları

Bali’de, özellikle de Ubud’da sonsuzluk havuzları çok popüler. En güzelleri de Jungle Fish ve D’Tukad.

Lempuyang Tapınağı

Pura Penataran Agung Lempuyang (kısaca Lempuyang Tapınağı), M.S 91 yılına tarihleneniyor. Tapınaktan aktif bir volkan olan Agung Yanardağı’nın büyüleyici manzarasını görebiliyorsunuz. Tapınak Bali’deki en kutsal tapınaklardan biri olmasına rağmen içine girilmiyor çünkü burayı ziyaret eden turistler, kutsallığına saygı göstermeden uygunsuz fotoğraflarla inançlı halkı bıktırmayı başardı. Yine de Cennetin Kapısı adı verilen kapısının önünde fotoğraf çektirebiliyorsunuz.

Tirta Gangga (Su Sarayı)

Adını Hinduizm’deki kutsal Ganj Nehri’nden alan Tirta Gangga; Karangasem Kraliyet Su Sarayı, banyo havuzları ve Patirthan Tapınağı ile ünlü. 1948 yılında su üstünde inşa edilen yüzen saray, yanardağ patlaması sonucu hasar görmüş, sonra restore edilmiş. Sarayın içinde pek çok heykel, su havzası ve çeşme bulunuyor.

Tirta Gangga (Su Sarayı)

Burası bana çok etkileyici geldi. Suların büyüsünde olağanüstü bir ortamı var.

Tirta Gangga (Su Sarayı)

✔️ Güney (Kuta-Legian-Seminyak)

Waterbom Bali

Eğer adrenalin tutkunuysanız, Waterbom Bali bir kaydıraklı su parkı.

✔️ Güney (Ulawutu)

Uluwatu Tapınağı

Uluwatu Tapınağı’nın ismi, “toprakların sonu” anlamına gelen ulu ve “kaya” anlamına gelen watu kelimelerinden geliyor. Falezlerin üzerindeki Uluwatu Tapınağı’ndan nefis bir gün batımı izleniyor.

Uluwatu Tapınağı

Uluwatu Tapınağı’nda gün batımında keçak ve ateş dansı izlemek oldukça popüler. Bence kaçırmamalısınız.

Bali

Keçak ve ateş dansı

Bali

Keçak ve ateş dansı

Padang Padang, Jimbaran, Balangan, Pandawa Sahilleri

Padang Padang, Jimbaran, Balangan, Pandawa sahilleri özellikle sörf meraklıları tarafından tercih ediliyor.

Jimbaran sahilinde gün batımı

Jimbaran bölgesinde konumu ve hizmetine karşılık son derece uygun fiyatlı olan Royal Tulip Springhill Resort Jimbaran‘da konaklayabilirsiniz. Eğer özel bir deneyim yaşamak istiyorsanız otelin havuzunda yüzen kahvaltı yapabilirsiniz.

Royal Tulip Springhill Resort Jimbaran’da yüzen kahvaltı

Jimbaran sahilinde deniz ürünlerinin tadına bakmak isterseniz New Furama Seafood’da yemek yiyebilirsiniz.

Bali

New Furama Seafood’da denüz ürünleri

Jimbaran’da çok uygun fiyatlı ve çok leziz yemek yemek isterseniz Nyonya’s Secret ve 70° Fahrenheit Koffie’yi öneririm.

Bali

Nyonya’s Secret

Bali

70° Fahrenheit Koffie

✔️ Kuzey (Singaraja)

Tanah Lot Tapınağı

Tanah Lot Tapınağı denizden 50 metre açıkta kayaların üzerinde bulunuyor. Tapınağın halkı denizden gelen tehlikelere karşı koruduğuna inanılıyor. Gel-git nedeniyle her zaman tapınağın önüne gidilemiyor.

Bali

Tanah Lot Tapınağı

Taman Ayun Tapınağı

Taman Ayun Tapınağı, Mengwi Raja Hanedanlığı dönemine tarihlenen bir aile tapınağı. Tapınağın etrafı tamamen su yollarıyla çevrili. Diğer tapınaklara nazaran daha az ziyaretçisi olduğundan sakinliğiyle beğeninizi kazanıyor.

Pura Ulun Danu Bratan (Ulun Bratan) Tapınağı

Pura Ulun Danu Bratan (Ulun Bratan) Tapınağı, adanın en ikonik yapılarından biri. Bratan Gölü’nün ve Bedugul Dağları’nın ortasında zarafetle yükselen yapı, 1663 yılında Mengwi Kralı tarafından ırmak ve göl tanrıçası Dewi Danu için yaptırılmış. Adındaki “danu” göl, “pura” ise tapınak anlamına geliyor.

Bali

Pura Ulun Danu Bratan (Ulun Bratan) Tapınağı

Handara Golf Resort Kapısı

Olur da Instagram çılgınlığına ayak uydurmak ama bunu yaparken de ruhani ya da tarihi değeri olmayan bir kapıdan yardım almak isterseniz, Handara Golf Resort bu durumu sizler için çözüme kavuşturdu. Kapısının önünde para ödeyip bir de üzerine sıra bekleyip fotoğraf/reels çekimlerinizi yapabilirsiniz.

Şelaleler

Bali Adası’nda şelalelerin buz gibi sularına dalabilirsiniz. Bütün şelaleler güzel, hangisine giderseniz gidin güzel bir deneyim yaşarsınız. Şelalelerin en yoğun olduğu yer de Bedugul bölgesi. En popüler şelaleler de Aling Aling, Git Git, Sekumpul, Tukad Cepung, Banyumala, Tegenungan şelaleleri.

Tibumana Şelalesi Ubud yakınındaki Apuan, Bangli Bali’de bulunuyor

Tegenungan Şelalesi

Hiç görmediği bir yeri özler mi insan? Ben Bali Adası’nı daha görmeden bile özlem hissediyordum. Aslında bu hissi ifade etme yöntemini Finliler buldu çünkü Fince bir kelime olan kaukokaipuu, daha önce hiç gidilmeyen bir yere dair duyulan sıla özlemini ifade ediyor. İşte benim de Bali’yle ilgili hissim kaukokaipuu idi. Kendi gözlerimle gördüğümde anladım ki çok haklıymışım. Bali popüler oldukça kalabalıklaşan, çılgın bir trafiği olan, bir yerden bir yere giderken yolda harcadığınız zamana söylendiğiniz bir ada olabilir. Ancak benim için en önemli özelliği dokusunu korumuş olması. En basit evlerin bile sanat eseri tapınaklarla süslendiği, güler yüzlü halkıyla ruhunuzu besleyen, leziz (ama bol baharatlı!) yemekleriyle midenize bayram ettiren Bali; gördüğüm en güzel adalar arasında yer alıyor.

Bali

Melasti Beach (Pantai Melasti)

Bali’ye geldiğinizde Batur Yanardağı’nda gün doğumu izleyebilir, Jatiluwih Köyü’nde Julia Roberts’ın başrolünü oynadığı Eat Pray Love filminde gördüğünüz pirinç teraslarının içinden bisikletle geçebilir, Alas Harum’da Instagramlık çekimlerinizi yapabilir, Sidemen Köyü’ndeki Gembleng Şelalesi’nde yüzmenin keyfini yaşayabilir, Jimbaran ve Seminyak’ta beach club’lar ve gece hayatının tadını çıkarabilir, Monkey Forest’ta kucağınızda maymunlarla selfie çekebilir, Penglipuran Köyü’nde geleneksel Bali kültürünü görebilir, Lovinia Plajı’nda yunusları izleyebilir, Nusa Penida Adası’nda manzaralara hayranlıkla bakabilir, ruhani yerlere gitmek istediğinizde de Tanah Lot, Tirta Empul, Uluwatu, Lempuyang Tapınaklarını ziyaret edebilirsiniz.

Keşfetmeniz dileğiyle…